ابنيه/ معماري مقبره ي کوروش، بنايي ماندگار در پاسارگاد

  X  

تاریخ خبر : شنبه 1394.08.09 - 20:56

ابنيه/ معماري مقبره ي کوروش، بنايي ماندگار در پاسارگاد

چيدانه/ وقتي از جاده به خرابه هاي پاسارگاد نزديک مي شويم، اولين اثر مهمي که از شهر و پايتخت قديم پادشاهان هخامنشي جلب توجه مي کند آرامگاه کوروش است. اين آرامگاه در مغرب دهکده ي سليمان واقع شده که سقف آن به صورت شيرواني يا بام دو پشته اي به وسيله سنگهاي تراشيده شده چهار گوش پوشيده شده است.و از سنگ‌هاي آهکي سفيدي که به زردي متمايل است و احتمالاً از معدن سيوند تأمين شده‌است، بنا شده‌است. ساختمان آرامگاه دو هزار و پانصد سال در برابر عوامل مخرب طبيعي و غيرطبيعي پايداري کرده‌است و هنوز در دشت پاسارگاد پابرجاست.
اين مقبره ، اطاق کوچکي است که بر قاعده اش شش طبقه سنگي قرار دارد و هر طبقه از طبقه زيرين کوچک تر ساخته شده است. به طوري که پله ها با اندازه هاي مختلف اين قبر را در برگرفته اند. مساحت کل بنا، ۱۵۶ متر مربع (۱۲×۱۳متر) مي باشد.
طبقه اول اين مقبره که بلند تر از ساير طبقه ها است، ۷۰/۱ متر ارتفاع داشته و طبقه دوم و سوم هر يک ۳/۱ متر و سه طبقه ديگر هر کدام ۵۵ سانتيمتر بلندي دارند. عرض سکوهاي اطراف مقبره حدود نيم متر را نشان مي دهد. روي هم رفته اين مقبره از سطح زمين تا کف اطاق آرامگاه ۳۵/۵ متر بلندي داشته و اگر بخواهيم ارتفاع کل مقبره را مشخص بکنيم حدود ۱۱ متر مي باشد.
در پيشاني اتاق آرامگاه يعني در مثلث بالاي درگاه، يک گل بسيار آراسته نقش کرده بودند که امروز تنها نيمي از آن، آن هم به صورت بسيار ضعيف باقي‌مانده‌است. گل مورد بحث ۱۲ پر اصلي مي‌داشت که خارج از محوطه آن ۲۴ پر ديگر و بيرون از اينها ۲۴ پر نوک‌دار ديگر آورده بودند. اين نقش به تصوير خورشيد مي‌ماند و با توجه به اينکه ايرانيان نام کوروش را با خورشيد تطابق داده بودند، اين گل خورشيدي نماد و مظهر شخص کوروش و نمودار مقام روحاني او نزد ايرانيان بوده‌است.
پس از عبور از سکوها به درب تنگ و کوتاهي به عرض يک متر و بلندي ۳۰/۱ متر که در طرف شمال ساخته شده است مي رسيم، بعد از ورودي ، يک دهليز به درازاي ۳۰/۱ متر به چشم مي خورد که در انتهاي آن ، اطاق اصلي به ابعاد × ۳۲ متر ساخته شده است. ديوارهاي اطاق را سنگ هاي تراشيده شده سفيد بر گرفته و دو پارچه سنگ بزرگ حجاري شده نيز سقف آن را تشکيل مي دهد که تا کف اطاق حدود ۱۰/۳ متر ارتفاع دارد.
سقف آرامگاه از درون صاف و ساده‌است ولي از بيرون شيرواني شکل است و شيب دو طرفه آن به شکل عدد هشت است. اين سقف از دو سنگ گران پيکر ساخته شده‌است که بر روي آن يک سنگ هرمي به قاعده ۶٫۲۵ متر در ۳ متر و به کلفتي نيم متر قرار گرفته‌است و بر روي آن، سنگ بالاي سقف جاي مي‌داشت، که اکنون موجود نيست. گمان مي‌رود که طبق سنت هخامنشي، براي سبک شدن و بهتر جابه‌جا کردن سنگ‌هاي گران، داخل سقف را گود مي کردند که وجود فضاي خالي ميان سقف درون و سقف شيب‌ بامي بيرون را محل دفن مرده مي دانستند.
اين مقبره از نظر سبک معماري به ويژه پلان، قابل مقايسه با «زيگورات چغازنبيل» مي باشد. ولي پوشش شيرواني آن پوشش خرپشته اي شکل معبد اوراتوها را در «موساسير» به ياد مي آورد. روي همين اصل در پوشاندن سقف مقبره کوروش ، معماران هخامنشي از معماري اورارتوها، خصوصا از معبد موساسير تاثير پذير فته اند. پارچه سنگهاي تراشيده شده چهار گوش که در اطاق اين مقبره بکار برده شده است، در شيوه کاملا مشخص عصر هخامنشي ، با طرح هايي دم چلچله اي سربي يا آهني به هم متصل شده که از نظر سبک معماري شايان توجه مي باشد.
در جريان حمله اسکندر مقدوني به ايران گويا با گرفتن بهايي پيوسته از آرامگاه کوروش، بنيانگزار امپراتوري هخامنشي پاسداري مي کردند، ولي آشوبگران يوناني به آن دست برده و اشياء درون آن را به تاراج برده اند.
از درون آرامگاه کوروش هيچگونه نوشته اي بر جاي نمانده است ولي به طوري که بعضي از مورخين يوناني نوشته اند.

نظر شما

ویدیو مرتبط :
پاسارگاد .. مقبره كوروش بزرگ