گردشگری
2 دقیقه پیش | بازگشایی اتاق لباس های محمدرضا پهلوی در کاخ نیاورانبه مناسبت روز جهانی موزه اتاق لباس های محمدرضا پهلوی در کاخ اختصاصی نیاوران بازگشایی می شود.به گزارش روابط عمومی مجموعه فرهنگی تاریخی نیاوران این اتاق پس از یک دوره تعمیرات ... |
2 دقیقه پیش | سه اثر جهانی در خوزستان بدون زیرساخت گردشگریخوزستان سه اثر ثبت جهانی دارد. چغازنبیل؛ شهر تاریخی شوش و سازه های آبی شوشتر اما برای هیچ کدام از این میراث جهانی زیرساخت های گردشگری مناسبی تدارک دیده نشده است.استان ... |
ایرانسرا/ «برج رادکان مشهد» برجی برای چهار فصل
ویکی پدیا/ میل رادکان مشهد بر دشت میان توس و رادکان سایه افکنده و همتای دیگر آن نیز در کردکوی وجود دارد که به رادکان غربی مشهور است. همین موضوع باعث شده برخی نام رادکان را با راه و مسیر هم پیوند بدانند چنان که «راد» و «رد» در زبان پهلوی به معنای نظم و ترتیب و «رده» آمده و برج رادکان در مسیر راه و جاده درست همین کار را میکند که از نامش پیداست.
ارتفاع این برج ۳۵ متر، قطر داخلیاش ۱۴ متر و قطر خارجی آن ۲۰ متر میباشد. منظر بیرونی بنا تا ارتفاع ۵/۲ متری به شکل ۱۲ ضلعی و از آن جا تا زیر گنبد به صورت ۳۶ ترک نیم ستونی ساخته شدهاست. برج رادکان دارای گنبد مخروطی شکل است که ساختمان آن احتمالاً در سال ۶۰۷ قمری به پایان رسیدهاست. تاریخ احداث برج رادکان را ماکس افن برشم آلمانی سال ۶۰۰ و اندی و هرتسفلد سال ۶۸۰ ذکر کردهاند. هرتسفلد برج را مقبره یکی از حکام مغول میداند که برخی وی را امیر ارغون مغول میدانند. گدار مستشرق فرانسوی آن را آرامگاه یک زن و مطلع الشمس آن را از آثار دیلمیها میداند. علاوه بر راهنمایی مسافران و مقبره به دلیل وجود منفذهایی به تعداد بروج دوازدهگانه برخی برای این برج کارکرد تقویم و ستارهشناسی نیز قایلاند. برج رادکان، در روزگار اوج خود، تنها تعیین کننده فصل، سال و نوروز در جهان بودهاست.[نیازمند منبع]
برج رادکان، که تصور میشد آرامگاه یکی از ایلخانیان است تنها برجی است که توانایی تعیین چهار فصل، سال کبیسه و آغاز نوروز را دارد. این برج اثر ریاضی دان، ستاره شناس و دانشمند بزرگ ایرانی، خواجه نصیرالدین توسی است.
برج به ۱۲ دیوار خشتی بیرونی با پهنا و بلندی پایه گذاری شده که برج را به ۱۲ بخش ۳۰ درجهای تقسیم میشود و هر دیواره ۳۰ درجه از زاویه افق را دربر میگیرد، دو در دیوار مقابل هم ساخته شده و بر دیواره ۳۶۵ ترک نی ستونی وجود دارد که برج را به ۳۶ ترک ۱۰ درجهای تقسیم کردهاست.
انتخاب مکان درها، دریچهها در برج اتفاقی نیست، درها درست در راستای طلوع یلدایی (آغاز زمستان) و غروب آغاز تابستان در پهنه برج ساخته شدهاست و این برج تنها برجی است که میتوان از طریق آن چهار فصل، سال کبیسه و آغاز نوروز را معین کرد. برج رادکان دارای ویژگیهایی است که باعث افتخار ایرانیان بوده و تاکنون علی رغم پژوهشهای صورت گرفته تنها بخشی از هویت نجومی برج آشکار شدهاست. بدنه این برج بسیار ساده و دارای آجر چینی معمولی و دارای تزئینات آجرکاری و گچ بری است. به منظور استحکام بخشی بیشتر حد فاصل بندهای آجرها با فشار انگشت دست به داخل فشرده شدهاست که قابل توجه میباشد. در فواصل معیین سوراخهایی به چشم میخورد که جای داربست بوده که در هنگام احداث بنا تعبیه شدهاست. ورودی هلالی شکل آن در ضلع جنوبی گنبد قرار دارد.
زیباترین قسمت بنا در بخش فوقانی آن قرار دارد، که عبارت از دو ردیف قطار بندی و دو کتیبه کوفی و پهلوی است که در میان تزئینات آجرکاری و گچ بری که نام بانی و تاریخ ساخت بر آن نوشته شدهاست. طرح داخلی گنبد رادکان مدور و دارای نمایی ساده و اندود گچ و آهک است. در تمام بدنه بنا آجر و ملات گچ و آهک بکار رفتهاست. این برج در ۴ کیلومتری جنوب شرقی روستای رادکان و در ۴۲ کیلومتری جنوب کردکوی و ۵۴ کیلومتری جنوب غربی گرگان و ۱۱۷ کیلومتری برج گنبد قابوس در یک منطقه کوهستانی - جنگلی و بر فراز تپه با صفایی که دارای موفقعیت خاص طبیعی و سوق الجیشی است. در دامنه جنوبی سلسله جبال البرز و درهها و تراسهای حاشیه شمالی رودخانه نکا که از شرق به غرب جریان دارد قرار دارد. این گنبد در امتداد گنبدهای لاجیم ورسک در کنار شاهراه منتهی به شاهکوه، گردنه شمشیر بر، چشمه علی، جهان نما، بخش یانه سر، بر فراز تپهای که از دور نمایان است، به منظور راهنمایی رهگذران و مسافران ساخته شدهاست.
بر کتیبهای که در زیر گنبد دیده میشود، ساخت آن در ۴۰۷ هجری قمری در زمان فرمانروایی اسپهبد ابوجعفر آغاز و در ۴۱۱ هجری قمری بدست احمدبن عمر به پایان رسید. اعتمادالسلطنه بنا را مقبره یکی از سلاطین یا رجال معتبر و هرتسفلد آن را مدفون ارغون خان (ارغون آغا) متوفا به سال ۶۷۳ دانسته است. گدار مستشرق فرانسوی آن را آرامگاه یک زن و مطلع المشس آن را از آثار دیلمیها می داند. دونالد ویلبر، این بنا را قدیمی ترین مقبره برجی ایران می داند که نیم ستونهایی در نمای خارجی آن ساخته شده است. به علاوه این بنا را الگوی طراحی برج کاشمر (کشمار) می داند. اما آنچه مسلم است؛ این بنا از آثار قرن هفتم هجری قمری است. این برج دو ورودی دارد و یکی از آنها رو به ویرانههای عمارتی باز میشود که اعتماد السلطنه احتمال داده است که مسجد جامع شهر بوده باشد. این بنا در گذر زمان آسیب دیده بود، به طوری که قسمت فوقانی سردر و گنبد داخلی تقریبا خراب شده بود. از این رو، در سال ۱۳۴۶ شمسی سازمان ملی حفاظت آثار باستانی ایران آن رامرمت کرد.
ویدیو مرتبط :
برج رادکان