الکساندر سوکوروف: شیفتگی مردم به فیلم‌های هالیوودی به خاطر ساده پرستی است

تسنیم/ الکساندر سوکوروف کارگردان مطرح روس در جشنواره جهانی فیلم فجر گفت: مردم شیفته فیلم‌های آمریکایی شدند در حالیکه در دنیای هنری سینما اصلا حرفه‌ای نیستند. این به خاطر ساده‌پرستی مردم است و اینکه فیلمسازان هالیوودی می‌ترسند از فرم‌های جدید استفاده کنند.
کارگاه آموزشی دارالفنون الکساندر سوکوروف کارگردان مطرح روس در پردیس سینمای چارسو برگزار شد.
سوکوروف در ابتدای این نشست از هنرجویان و فیلمسازان جوان حاضر در کارگاه در خواست کرد که نشست را به صورت پرسش و پاسخ برگزار کنند.
هنرجوی جوان آذربایجان به عنوان اولین سوال این نشست پرسید: در سبک فیلم سازی شما به خصوص در آثار سینمایی «مادر و پسر» و «پدر و پسر» نوع لنزها و قابهایی که به کار می رود، فیلم را به نقاشی تبدیل کرده است. چگونه به این شکل از فیلمسازی رسیدید؟
سوکوروف در پاسخ به این سوال گفت: وقتی کارگردانی درونش هیچ چیز شگفتی نداشته باشد با کمک تکنیک نمی تواند شگفتی خلق کند. این دو فیلم «مادر و پسر» و «پدر و پسر» ادامه خواهد داشت و فیلم های دو خواهر و دو برادر را هم در آینده خواهم ساخت.
وی به روابط سردی که در یک خانواده های دنیای معاصر شکل گرفته است و محتوایی که دو فیلم «مادر و پسر» و «پدر و پسر» اشاره کرد و گفت: گاهی اوقات عشق آنقدر زیاد می شود که به راحتی نمی توان آن را نشان داد و باید به شکل هنری در فیلم به آن پرداخت. روابط بین انسان‌های نزدیک و خانواده‌ها نباید فراموش شود و این به کمک سینما می‌توان تصویر کرد. در دنیای سینما مهمترین چیز مسئله اخلاق است نه تکنیکی که در فیلم می‌خواهید نشان دهید.
این فیلمساز روس در مورد فرم فیلم مادر و پسر و پدر و پسر گفت: اگر می‌خواهیم فیلم هنری بسیازیم باید با زندگی معمولی متفاوت باشد. در فیلمسازی امروز به خصوص فیلم‌هایی که در مورد جوان‌هاست، نگاه ها خیلی واقعی هستند این واقع‌گرایی تماما پاسخگوی مسائل پیرامون ما در دنیای فیلم نیست. فیلم‌های رئالیستی اجتماعی هستند ولی تمرکز و حواس را به حاشیه می‌کشانند و فقط فرم هنری در فیلم‌ها راه چاره نشان دادن روابط عمیق انسان‌هاست و کارگردان باید راهکاری پیدا کند که این را بهتر نشان دهد.
وی افزود: در این دو فیلم قاب‌ها برگرفته از نقاشی‌های کاسپار دیوید فردریش نقاش رومانتیک آلمانی است و به کمک آن توانستم زوایای خاص رابطه انسان‌ها را نشان دهم. سینمای معاصر نمی‌تواند چیز جدیدی را به دنیا بیاورد مگر اینکه به هنرهای ظریف توجه کند.
سوکوروف در مورد استفاده از تکنیک‌های جدید در فیلم مادر و پسر گفت: برای فیلمبرداری آن از لنزهای جدیدی استفاده کردیم که از طریق نظامیان روسی به دست ما رسید به کمک این لنزها توانستیم صحنه‌های خاصی را بسازیم. این هم از نکات مهمی است که ابزار مناسب در اختیار فیلمساز باشد. مشکل سینمای معاصر در دسترس نبودن ابزارهای لازم است برای همین است که فیلمسازان جهان از کارهای هم تقلید می‌کنند وقتی چندین فیلم را می‌بینیم گویا یک فیلمبردار همه آنها را تصویر گرفته است برای همین بود که تکیه فیلم بر بیان تصویری گذاشتم.
این فیلمساز روس در پاسخ به سوالی در مورد پیدا کردن ایده‌ها و طرح‌های فیلم‌هایش گفت: ایده‌هایی که من می‌گیرم از زندگی و افکار خودم است. فرهنگ ملی و فرهنگ حرفه‌ای ما را احاطه کرده است فرهنگ ملی همانی است که ملت ما به ما می‌دهند و دنیای حرفه‌ای همان چیزی است که در سطح جهانی با آن سروکار داریم. نمی‌توانم تصور کنم که بدون‌ آشنایی با نقاشی‌های ایتالیایی فیلم بسازم یا تصاویر نقاشی و شمایل‌نگاری کلیسه‌های روسی.
سینماگرها نباید مثل گارسون باشند
در بخش دیگری از این کارگاه، یکی از هنرجویان ایرانی پرسید: چکار کنیم که مردم ایران غیر از فیلم‌های داستانی، فیلم‌های هنری هم تماشا کنند؟ ساکوروف گفت: ذائقه هنری مردم را نمی‌توان تغییر داد اما سینماگرها نباید مثل گارسون باشند. گارسون می‌آید و می‌گوید چه غذایی میل دارید؟ کارگردان نباید این طور باشد. کارگردان پیش مردم می‌آید و می‌گوید باید اینطور که می‌گویم کار کنید اما متاسفانه الان اینگونه نیست. سینما هنوز جدی نیست و کمتر جایی است که بتواند هنر خود را نشان دهد و امروز سینما تبدیل به جایی شده که محصولات بصری بفروشد.
سوکوروف ادامه داد: برخی فیلمسازان پیش از شما جوانها، مردم را عادت دادند که غذای بد بخورند (فیلم غیر هنری ببینند). در صورتی که یک زمانی اینگونه نبود. سینما از فیلم‌های جدی و چالش‌برانگیز شروع شد. دوره‌های پیشرفته سینما خیلی بزرگ بود سینما را هم سن و سال‌های شما ایجاد کردند و مردم از همان ابتدا فیلم‌های بزرگ می‌دیدند ولی الان مردم را به فیلم‌های ساده عادت دادند.
این کارگردان روس ادامه داد: فیلمسازها دنبال شیوه‌های جدید نیستند و نظرهای بلند ندارند آنها سوژه‌های تکراری را انتخاب می‌کنند در حالیکه می‌توان تا 200 سال دیگر هم سوژه پیدا کرد. این روزها مردم شیفته فیلم‌های آمریکایی و هالیوودی شده‌اند. این فیلمها در دنیای هنری سینما اصلا حرفه‌ای نیستند و این به خاطر ساده‌پرستی مردم است. فیلمسازان آمریکایی‌ می‌ترسند که برای فیلم‌هایشان از فرم‌های جدید استفاده کنند و ریسک نمی‌کنند و شرایط را به‌گونه‌ای ساختند که یا باید به سمت فیلمسازی آنها بروید و یا شما را از بین می‌برند. برای همین است که می‌گویم باید ارزش‌های خودتان را داشته باشید و با آن ارزش‌ها فیلم بسازید.
رئالیسم در سینمای ایران خیلی زیاد شده است
وی در بخش دیگری از این نشست به سینمای ایران اشاره کرد و گفت: سینمای ایران در سطح جهانی و بیشتر از روسیه امروز فیلم می‌سازد و فیلمساز تربیت می‌کند در فیلمسازی هم اصول جدی دارند و بازیکنان هنرمندی پرورش داده‌اند اما بیشتر موضوعات آنها اجتماعی هستند و این به خاطر این است که خیلی چیزها را از سینمای اروپا یاد گرفته‌اند ولی چیزهایی را هم از دست داده‌اند.
سوکوروف ادامه داد: من به فیلم‌های ایرانی احترام می‌گذارند. فیلم ایرانی را می‌توان از لحن و بیانش شناخت و در 30 ثانیه اول مشخص می‌شود که فیلم ایرانی است ولی رئالیسم در سینمای ایران خیلی زیاد شده است. نمی‌خواهم کسی را برنجانم. مثلا کارگردان ایرانی هست که من خیلی دوستش دارم ولی او از من نفرت دارد و در جشنواره‌های بزرگ جهانی علیه من حرف می‌زند. یکبار من جلو رفتم و گفتم یعنی اینقدر اوضاع خراب است؟
از حاشیه های این کارگاه، برگزاری در فضای لابی و خارج از سالن سینما بود که با اعتراض و گلایه سوکوروف به دلیل وجود همهمه و سر و صدا همراه شد به گونه ای که گفت: اولین بار است که چنین کلاسی در چنین فضایی برگزار می‌کنم.
از حواشی دیگر، مترجمی بود که به زبان روسی مسلط بود ولی تسلط چندانی به سینما و هنر نداشت و برای همین یکی از هنرجویان تاجیک حاضر در کارگاه به کمک او آمد و واژه های تخصصی و هنری را با همان فارسی دری برای جمع حاضر ترجمه می‌کرد.





با کانال تلگرامی «آخرین خبر» همراه شوید

منبع: تسنیم