ابهام بزرگ حذف ۲۴ میلیون نفر از دریافت یارانه نقدی!

از سال ۱۳۸۹ که دولت احمدی نژاد جراحی اقتصادی خود را با هدفمندی یارانه ها! آغاز کرد یکی از چالش های اساسی اقتصاد یارانه ای ایران تبدیل به چالش دیگری به نام یارانه نقدی شد. اگرچه قرار نبود از ابتدا به همه مردم یارانه تعلق بگیرد و حتی طرح خوشه بندی در همین راستا شکل گرفت اما در نهایت به خاطر فشارهای اجتماعی و عدم پایبند بودن دولت ها به قانون، پرداخت یارانه به اکثریت جامعه تا به امروز ادامه داشته است.به گزارش تابناک؛ اگرچه دولت یازدهم تلاش هایی را برای کاستن از حجم یارانه بگیران از طرق مختلف را امتحان کرد اما در نهایت نتوانست در این امر به موفقیتی دست پیدا کند. به همنی دلیل دولت تصمیم گرفت برای جلوگیری از تبعات اجتماعی حذف یارانه بگیران نقدی، پروسه حذف را در سکوت رسانه ای انجام دهد. به همین خاطر است که در پاره ای از اوقات می شنویم که فلان میلیون نفر از گرفتن یارانه نقدی محروم شده اند.با این حال به نظر می رسد دولت و مجلس بر طبق قانون بودجه امسال عزم خود را جزم کرده اند که یارانه ۲۴ میلیون نفر را حذف کنند. بر طبق فرمولی که در بند الحاقی تبصره ۱۴ لایحه بودجه سال ۹۵ آمده است، دولت موظف است در سال ۱۳۹۵ یارانه نقدی سرپرست خانوار شش گروهی را که در ادامه ذکر می‌شود حذف کند.۱- کلیه تجار و صاحبان مشاغل آزاد که درآمد سالانه آنها حداقل ۳۵۰ میلیون ریال باشد.۲-کلیه نمایندگان مجلس، قضات و اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها و موسسات آموزشی و پژوهشی دولتی و غیردولتی، پزشکان و دندانپزشکان.۳- کلیه کارمندان و بازنشستگان دولتی و غیر دولتی که دریافتی سالانه آنها بیش از ۳۵۰ میلیون ریال باشد.۴- کلیه مدیران و اعضای هیات‌مدیره و بازرسان شرکت‌های دولتی و غیردولتی و وابسته به دولت و نهادهای عمومی غیردولتی و کلیه مدیران و اعضای هیات‌مدیره و روسا و معاونان مناطق و شعب بانک‌ها و بیمه‌ها و موسسات مالی و اعتباری و کلیه کارکنان اشخاص حقوقی دولتی و غیردولتی که دریافتی سالانه آنها بیش از ۳۵۰ میلیون ریال باشد.۵- ایرانیان مقیم خارج کشور.۶-همه کسانی که در سه دهک بالای درآمدی قرار دارند و در۵ گروه اعلام شده ذکر نشده‌اند.از ابتدای اجرای هدفمندی یارانه ها با مفهومی با عنوان«سرپرست خانوار» روبرو بوده ایم که بر اساس آن دهک درآمدی خانوار مشخص می شد و بر اساس آن قانون هدفمندی یارانه ها شکل گرفته است که البته همچنان به طور وضوح مشخص نیست مراد از درآمد سرپرست خانوار به چه معنا می باشد و آیا کل درآمد خانوار را شامل می شود یا نه؟بر طبق همین لایحه بودجه امسال نیز به صراحت قانون گذار از واژه سرپرست خانوار به عنوان ملاک شناسایی یاد کرده است. بر اساس این لایحه مشخص است که مجموع درآمد خانوار مراد قانون گذار نیست بلکه شخص سرپرست است که به عنوان معیار شناسایی مورد توجه قرار گرفته است.این در حالی است که با توجه به وضعیت درآمدی خانوارهای ایرانی ، تعین ملاک براساس سرپرست خانواده دقیق نیست. چه بسا بسیاری از خانوارها که همسر و یا فرزندان آنها نیز درآمد دارند و درآمد آنها در خانواده تاثیر شگرفی دارد. حتی ممکن است سرپرست خانواده درآمد کمتری نسبت به سایر اعضای خانواده داشته باشد.به عبارت دیگر ممکن است در خانواده ای که درآمد سرپرست آن در سال ۳۵ میلیون است، هیچکدام از اعضای دیگر خانواده درآمدی نداشته باشند و یا بالعکس سرپرست خانواده ای که ۳۵ میلیون درآمد ندارد، سایر اعضای آن خانواده بیشتر از این میزان درآمد داشته باشند. بنابراین مشخص است که این نوع برداشت از درآمد خانواده با اصل عدالت که هدف اصلی پرداخت نقدی یارانه بود فاصله دارد.در واقع اگر ملاک حذف یا برقراری یارانه را مجموع درآمد خانوار محاسبه نمائیم بیشتر می تواند موضوع هدف اصلی پرداخت نقدی یارانه ها را تضمین کند. چرا که درآمد سرپرست خانوار نمی تواند ملاک درستی برای ارزیابی توان مالی یک خانوار باشد.