مصرف نان با خمیر ورنیامده عاملی در بروز کمبود آهن

مدیر گروه سلامت خانواده جمعیت مرکز بهداشت خراسان‌جنوبی گفت: یکی از دلایل مهم کمبود آهن و کم‌خونی ناشی از مصرف نان‌ تهیه شده با خمیر ورنیامده است.

نصرت زمانی‌پور در‌گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، منطقه خراسان‌جنوبی، اظهارکرد: آهن یک ماده مغزی مورد نیاز برای ادامه حیات بوده و کمبود آن و کم‌ خونی ناشی از آهن شایع‌ترین کمبود تغذیه‌ای در جهان است.

وی بیان کرد: در صورتی که از جوش‌ شیرین به جای خمیرمایه در پخت نان استفاده شود، به علت ورنیامدن و وجود اسید فیتیک در نان، جذب آهن مختل می‌شود.

مدیر گروه سلامت خانواده جمعیت مرکز بهداشت استان با بیان اینکه آهن جزء مهم در هموگلوبین گلبول قرمز خون که مسئول حمل اکسیژن به سلول‌های بدن است، ادامه داد: آهن جزء اساسی برخی از مهم‌ترین آنزیم‌های بدن بوده و از طرفی دریافت کافی آهن برای عملکرد طبیعی سیستم ایمنی و مقاومت بدن در برابر بیماری‌ها ضروری است.

زمانی‌پور با بیان اینکه آهن توسط سلول‌های مغزی برای عملکرد طبیعی در تمام سنین استفاده می‌شود، تصریح کرد: افراد زیادی بدون اینکه علایم واضح کم‌خونی را داشته باشند از عوارض زیان بار کم‌خونی ناشی از کمبود آهن از جمله کاهش قدرت یادگیری، کاهش توان کار و افزایش ابتلا به بیماری رنج می‌برند.

وی تصریح‌کرد: اثرات مخرب کم‌خونی ناشی از فقر آهن از جمله اختلال در رشد و تکامل مغزی و کاهش ضریب هوشی در سال های اول زندگی به خصوص در 2 سال اول قابل جبران نیست.

مدیر گروه سلامت خانواده جمعیت مرکز بهداشت استان افزود: مکمل یاری آهن در کودکان و دانش‌آموزانی که دچار کمبود آهن و کم‌خونی ناشی از آن بوده، سبب بهبود فرایند یادگیری، پیشرفت تحصیلی و کسب نمرات بالاتر در دروس آن‌ها می‌شود.

زمانی‌پور با بیان اینکه کم‌خونی فقرآهن را می‌توان به سه مرحله تقسیم کرد، گفت: در مرحله اول، آهن مورد نیاز بدن از برنامه غذایی تامین نشده و در نتیجه از ذخایر آهن بدن استفاده شده و در نهایت کمبود آهن که با کاهش میزان فریتین سرم خود را نشان داده، بروز می‌کند.

وی بیان کرد: افزایش نیاز به آهن مثلا در اثر خونریزی دوران عادت ماهیانه، اعمال جراحی، خونریزی دایمی از بینی و یا به علت هموروئید، بارداری، دوره رشد سریع در سنین بلوغ یا دریافت ناکافی آهن از منابع غذایی از علل بروز کمبود آهن بوده در این مرحله، هنوز کم خونی ایجاد نشده و میزان هموگلوبین خون طبیعی است.

مدیر گروه سلامت خانواده جمعیت مرکز بهداشت استان با بیان اینکه در مرحله دوم حامل (ترانسفرین) کاهش می‌یابد و در این مرحله علی‌رغم کاهش ذخایر آهن، هنوز میزان هموگلوبین خون کاهش نیافته، عنوان کرد: در مرحله آخر به تدریج کاهش آهن ضروری برای خون‌سازی و ساخته شدن هموگلوبین روی داده که مرحله کم خونی فقر آهن را نشان داده و در این مرحله میزان هموگلوبین خون کمتر ار حد طبیعی است.

زمانی‌پور با بیان اینکه بهترین منبع غذای آهن، جگر و پس از آن گوشت قرمز(گاو و گوسفند)، مرغ و ماکیان و ماهی است، اظهارکرد:انواع مغزها (پسته، بادام، گردو، فندوق)، سبزیجات برگ سبزتیره مثل جعفری، برگه‌های تیره و برگ چغندر نیز از منابع خوب آهن هستند.

وی با بیان اینکه آهن موجود در اسفناج به دلیل وجود اگزالات قابل جذب نیست، بیان‌کرد: زرده تخم مرغ، انواع خشکبار مثل برگه هلو، آلو و زردالو، توت خشک، انجیر خشک، خرما، کشمش، میوه‌های خشک و نان‌های غنی شده با آهن از دیگر منابع تامین کننده آهن هستند.

عوامل مهم در جذب آهن

مدیر گروه سلامت خانواده جمعیت مرکز بهداشت استان با بیان اینکه آهن در منابع غذایی به دو شکل آهن "هم"و "غیرهم"وجود دارد، گفت: آهن در منابع غذایی حیوانی به صورت "هم" و در غذایی گیاهی به صورت "غیر هم" وجود دارد.

زمانی‌پور یادآور شد: آهن "هم" در منابع غذایی از قابلیت جذب بیشتری برخوردار است در حالی که آهن "غیر هم" در منابع غذایی تحت عوامل مختلفی قرار گرفته و کمتر جذب می‌شود.

وی با اشاره به عوامل افزایش دهنده جذب آهن، عنوان کرد: ویتامین" C " یا اسید اسکوربیک قوی‌ترین افزایش دهنده جذب آهن بوده و توصیه شده که منابع غذایی ویتامین همراه با منابع غذایی آهن مصرف شود.

مدیر گروه سلامت خانواده جمعیت مرکز بهداشت استان ادامه داد: ویتامین C در میوه‌ها به خصوص مرکبات و سبزیجات تازه به فراوانی یافت شده و در طول روز حتی الامکان یکی از میوه‌های مصرفی از گروه مرکبات مصرف شود.

زمانی‌پور با بیان اینکه شدت اسیدیته معده، حلالیت و در نتیجه جذب آهن غذاها را افزایش می‌دهد، بیان کرد: کمبود ترشح اسید معده یا مصرف بی‌رویه مواد قلیایی مانند؛ آنتی اسیدها با عدم محلولیت آهن در معده و "دودنوم" می‌توانند با جذب آهن غذا تداخل ایجاد کنند.

چای، فیتات، کلسیم عوامل کاهش دهنده جذب آهن هستند

وی با اشاره به اینکه چای، فیتات و کلسیم از جمله عوامل کاهش دهنده جذب آهن است، افزود: در چای، موادی به نام تانن وجود دارد، که از جذب آهن جلوگیری کرده، بنابراین یک ساعت قبل و 2ساعت بعد از غذا از مصرف چای خودداری شود.

مدیر گروه سلامت خانواده جمعیت مرکز بهداشت استان از منابع غذایی عمده که حاوی فیتات بوده را نان عنوان کرد، گفت: زمانی که نان به صورت تخمیر مصرف شود فیتات موجود در آن مانع جذب آهن شده ولی در نان‌های تخمیر شده این مشکل وجود ندارند.

مصرف ماست همراه با غذا مانعی ندارد

زمانی‌پور با اشاره به اینکه کلسیم با جذب آهن تداخل دارد، یادآور شد: اگر همراه با غذا شیر مصرف شود، کلسیم موجود در آن می‌تواند از جذب آهن جلوگیری کند.

وی با بیان اینکه مصرف ماست همراه با غذا مانعی ندارد، خاطرنشان کرد: ماست به علت اینکه حاوی اسید لاتیک بوده و اسیدلاتیک خود به جذب آهن غذا کمک می‌کند.

انتهای پیام

ویدیو مرتبط :
دستگاه چانه گیر خمیر نان ( تقسیم خمیر ) پریما صنعت