پرسش‌هاي عاشورايي از آيت‌الله بهجت(ره)

فارس/ عظمت واقعه عاشورا و نمايش بي‌نظير فضايل الهي اهل‌بيت عليهم‌السلام در مقابل دشمنان خدا و رسول او موجب شد که اين رويداد عظيم از جهات گوناگون از ديگر رويدادهاي بزرگ عالم متمايز شود؛ مصيبتي که پيش از وقوعش، ملائکه الهي و انبيا و اوصيا عليهم‌السلام در سوگ آن نشستند و پس از وقوع آن نيز ائمه هدي عليهم‌السلام به يادآوري اين مصيبت بزرگ پرداختند و مجالس عزا برپا کردند.
نوشتاري که در ادامه مي‌خوانيد برگرفته از کتاب «رحمت واسعه» شامل مجموعه گفتارهاي عاشورايي آيت‌الله محمدتقي بهجت است:

* آيا همان طور که در دعا جايز است، در زيارت هم مکلف مي‌تواند ائمه اهل‌بيت(ع) عليهم‌السلام را به هر عبارتي که مي‌خواهد زيارت کند؟
اگر چنين کاري صحيح است، آيا فضيلت زيارات وارده (زياراتي که در روايات آمده است) را دارد؟ يا در اين باره حتماً بايد به روايات مأثور از ائمه عليهم‌السلام مقيد بود؟
زيارت به هر عبارتي که بر زبان جاري شود و با مضمون صحيح و حال صداقت با قلب موافقت داشته باشد، جايز است؛ اگرچه احوط و اولي عدم تعدي از زيارات وارده از اهل‌بيت(ع) است؛ چراکه آنها، خود، به حق‌شان آگاه‌ترند.

* حائر حسيني کجاي قبر امام حساب مي‌شود و تا کجا را شامل مي‌شود؟
شواهدي هست براي اينکه گودال در ماوراي صحن نبوده، همين در داخل صحن بوده است؛ (مثل اينکه) پله مي‌خورد از صحن به بالا. ظاهراً حائر آنجايي است که آب در آنجا، ديگر بيرون نرفت و پر کرد آنجا را.

* درصورتي که سجده در مقابل قبور ائمه عليهم السلام موجب توهين مذهب شود يا عده‌اي تصور کنند که سجده براي امام يا امامزادگان انجام گرفته، جايز است؟
اگر عنوان ثانوي مثل وهن مذهب پيدا کرده است، عنوان را مراعات نمايند.

* آيا سجده در مقابل قبور امامان و امامزادگان جايز است؟
اگر براي خدا سجده کند، مانع ندارد، هرچند مقابل قبور باشد و اگر براي غيرخدا سجده کند، جايز نيست.

* بوسيدن زمين، در مقابل حرم و عتبه مقدسه چه حکمي دارد؟
مجرد بوسيدن زمين و عتبه‌بوسي، سجده نيست و مانع ندارد.

* آيا پياده‌روي از مسافت‌ها بسيار دور به مشاهد مشرفه متعلق به اهل‌بيت(ع) اعم از معصومين عليهم‌السلام و غيرمعصومين اشکال دارد؟
اگر اين پياده‌روي ضرري نداشته باشد، در تعظيم و بزرگداشت کسي که به زيارت او مي‌روند، رساتر و بهتر است.

* پياده رفتن با مشکلات و زحمات مورد رضايت ائمه عليهم السلام هست؟
چنانچه قابل تحمل شخص باشد، بلي؛ «افضل الاعمال احمزها»؛ برترين اعمال، دشوارترين آن‌هاست.

* تربت‌هايي که از کربلا مي‌آورند، اگر از اطراف بر مطهر نباشد، آيا احترام آنها واجب است؟
احترام آن رعايت مي‌شود، ولي احکام تربت را ندارد.

* خوردن مقداري از خاک که در بازار به نام تربت مطهر سيدالشهدا عليه‌السلام به فروش مي‌رسد، چه حکمي دارد؟
اگر اطمينان دارد که از قبر مطهر آن حضرت يا از اطراف آن برداشته شده، به نيت شفا به اندازه يک نخود اشکال ندارد.

* خوردن تربت رسول‌اکرم صلي‌الله‌عليه‌وآله و ائمه عليهم‌السلام، همانند تربت امام حسين(ع) جايز است؟
مظنون اين است که خوردن تربت حضرت رسول اکرم صلي‌الله‌عليه‌وآله و ساير ائمه طاهرين عليهم‌السلام براي شفا، در اين حکم مثل تربت امام حسين(ع) باشد؛‌ اگرچه احوط اين است که آن را در آب مخلوط کنند، به‌طوري‌که مستهلک شود.

* آيا زنان با داشتن عذر شرعي مي‌توانند زيارت عاشورا بخوانند؟
بله، مي‌توانند (هرچند نماز زيارت نمي‌خوانند).

* نظر شما درباره شعائر حسيني چيست؟ پاسخ کساني که مي‌گويند اين شعائر مراسمي است که چون در زمان ائمه اطهار عليهم‌السلام نبوده است، مشروعيت ندارد، چيست؟
هر آنچه موجب يادآوري مصائب امام حسين(ع) شود از شعائر الهي است و تا زماني که با فعلي که به خودي خود حرام است، انجام نشود، خداوند و رسول او صلي‌الله‌عليه‌وآله آن را دوست دارند. اين امر با توجه به روايات و به حسب سيره اهل حق، ثابت است و (ديگر) به اينکه براي جاهلان يا معاندان ثابت نيست، توجهي نمي‌شود.
اين امر درمورد مصائب ساير معصومين عليهم‌السلام نيز جاري است. برپايي مجالس عزا در ايام حزن ايشان با ذکر مصائب آن حضرات عليهم‌السلام مانند برپايي مجالس شادي با ذکر مسرات ايشان است و فرقي بين اين دو نيست.

* نظر شريف حضرت عالي درباره مراسم حسيني چيست؛ در صورتي که با لطمه شديد يا گريه بسيار زياد باعث ضرر به خود شود؟
آن مقدار از لطمه و گريه که در آن ضرري که باعث بيماري شود، نباشد و همچنين مخالف تقيه واجب براي دفع آزار دشمنان حق و اهل آن و نيز اهل ضلال و اضلال نباشد، جايز است؛ بلکه به خاطر اينکه در اين اعمال، حزن و اظهار ناراحتي از کارهاي کساني که خدا و رسول و عترت و اهل‌بيت(ع) معصوم و مطهر او عليهم‌السلام را آزردند، وجود دارد، مستحب نيز هست و اگر اين طور نبود، خود گريه از خوف خدا يا شوق رضاي خداوند متعال نيز مضر و در نتيجه حرام مي‌بود که اهل اديان اصلي همگي برخلاف اين مطلب حکم مي‌کنند.
والحمدلله و الصلاه علي محمد و آله الطاهرين و اللعن علي اعدائم اجمعين. وفقنا الله و اياکم لصالح الاعمال. خدا توفيق عمل صالح به ما و شما بدهد.