«بنز» نیمه ایرانی به بازار می‌آید/ رعایت شروط ساخت داخل و صادرات در ابهام

اقتصاد نیوز/ مرسدس بنز در شرایطی دور جدید همکاری‌های خود با ایران خودرو را به تازگی آغاز کرده که از این شرکت به عنوان یکی از شرکای پنجگانه آبی‌های جاده مخصوص یاد می‌شود و بنابراین خودروساز آلمانی طبعا باید از قوانین وزارت صنعت،معدن و تجارت (برای شراکت با خودروسازان ایرانی) تبعیت کند.
آن طور که مسوولان وزارت صنعت بار‌ها تاکید کرده‌اند، خودروسازان خارجی تنها در صورت رعایت دو شرط این وزارتخانه مجوز حضور در خودروسازی ایران را خواهند داشت؛ اول، ساخت داخل ۴۰ درصدی در آغاز کار و دوم، صادرات ۳۰ درصدی.

به عبارت بهتر، بنز یا هر شرکت خارجی دیگری که می‌خواهد به «جاده مخصوص» بیاید، باید اولا محصولات خود را با ساخت داخل ۴۰ درصدی (در ایران) به تولید برساند و ۳۰ درصد آنها را نیز صادر کند.
این در شرایطی است که نه در اظهارات مسوولان بنز و نه در صحبت‌های ایران خودرویی‌ها، نشانی از رعایت این دو شرط وزارت صنعت وجود ندارد. بنز آلمان که بلافاصله پس از لغو تحریم‌های بین‌المللی، راهی ایران شد و تفاهم نامه‌اش با گروه ایران خودرو را آغاز کرد، اواسط هفته نیز رسما ازسرگیری همکاری خود با آبی‌های جاده مخصوص را جشن گرفت تا پس از چند سال دوری، دوباره در کنار خودروساز بزرگ ایران قرار بگیرد.
با این حال، مدیر امور آسیا و خاورمیانه در مراسم آغاز همکاری‌های جدید با ایران خودرو، با وجود اصرار خبرنگاران، پاسخ شفاف و قانع کننده‌ای به این پرسش که آیا بنز برنامه‌ای برای محصول در ایران و صادرات، دارد یا نه، نداد.

استفان باومن در طول کل مصاحبه‌اش با خبرنگاران (در مراسم آغاز همکاری‌های جدید ایران خودرو و بنز)، سعی کرد این موضوع را جا بیندازد که هدف فعلی و اصلی بنز از همکاری دوباره با ایران خودرو، صادرات محصول به ایران است. وی تاکید کرد که بنز در سال آینده، بین هزار و ۵۰۰ تا دو هزار دستگاه از محصولات این شرکت در کلاس‌های مختلف را وارد ایران خواهد کرد و فعلا تولید و مونتاژی در کار نخواهد بود. باومن به صراحت تاکید کرد که ایرانی‌ها نباید انتظار داشته باشند مرسدس بنز از همین فردا خط تولید محصولات خود را در «جاده مخصوص» را اندازی کند، زیرا این کار نیاز بررسی‌های فنی و مطالعات خاص خود دارد.
وی اگرچه گفت که بنز قدم به قدم به سمت مونتاژ در ایران خواهد رفت، اما اولا تاریخ دقیقی در این مورد ارائه نداد و دوما حرفی از ساخت داخل و صادرات (با مرکزیت ایران) نزد. این اظهارات در شرایطی بود که وی خود نیز تاکید کرد ایران خودرو از خطوط تولید و امکانات پیشرفته‌ای برخوردار و یکی از بهترین‌ها در خاورمیانه به شمار می‌رود.

در کنار باومن اما علی نمکین، مدیرعامل ستاره ایران (نماینده انحصاری فروش و خدمات پس از فروش مرسدس بنز در ایران) نیز هرچند تلویحا از مونتاژ محصولات بنز در ایران داد، اما در صحبت‌های وی نیز جدیتی و شفافیتی در این مورد به چشم نمی‌آمد. در واقع به نظر می‌رسید نمکین نیز بیشتر از بازگشت محصولات بنز به ایران و فعال شدن شرکت تحت مدیریتش خوشحال است و برای وی و البته سایر ایران خودرویی‌ها، تولید محصولات سواری این غول آلمانی در «جاده مخصوص» در درجه اهمیت بعدی قرار دارد.
مدیرعامل ستاره ایران البته در بخشی از اظهاراتش تاکید کرد که ایران خودرو در حال برنامه‌ریزی برای تولید مشترک با بنز در ایران است، با این حال به نظر نمی‌رسد این گفته وی حداقل به این زودی‌ها رنگ واقعیت را به خود ببیند، زیرا کلاس کاری بنز و ایران خودرو تقریبا هیچ شباهتی به یکدیگر ندارد.

بدون شک اگر قرار بود بنز برای تولید مشترک با آبی‌های جاده مخصوص روانه ایران شود، این خبر طبعا باید از زبان هاشم یکه زارع مرد شماره یک ایران خودرو مخابره می‌شد نه مدیرعامل شرکت واردکننده محصولات بنز.
نکته دیگر اینجاست که به فرض بنز بخواهد در آینده میهمان خطوط تولید ایران خودرو شود؛ آیا با توجه به اختلاف تکنولوژیکی عمیق میان این دو خودروساز، می‌توان پذیرفت بنزی‌ها در‌‌ همان شروع کار ۴۰ درصد از قطعات محصولات خود را در ایران داخلی‌سازی کنند؟ طبعا اگر تولیدی در کار نباشد، صادراتی نیز نخواهیم داشت و بنابراین هیچکدام از شروط دوگانه وزارت صنعت، معدن و تجارت محقق نخواهد شد.

از طرفی، تولید مشترک و داخلی سازی، به سرمایه گذاری مشترک نیاز دارد، حال آنکه نه بنز و نه ایران خودرو هیچکدام حرفی در این مورد نزده‌اند. البته گفته می‌شود در حوزه محصولات تجاری، گفته شده قرار است اقدامات مشارکتی میان دو طرف صورت گیرد، هرچند آن نیز فعلا در حد تفاهم نامه بوده و شفافیت چندانی ندارد و نه حجم سرمایه گذاری احتمالی مشخص است و نه نوع محصولات مشترک تولیدی و نه درصد ساخت داخل آن‌ها.
با این حساب به نظر می‌رسد، یا نباید بنز را به معنای واقعی شریک ایران خودرو دانست یا اینکه باید پذیرفت این خودروساز آلمانی به نوعی وزارت صنعت را دور زده و تعهدی بابت اجرای قوانین این وزارتخانه ندارد!


منبع: اقتصاد نیوز