خرمگس خوب نبود، دكتر ژیواگو خوب بود

آزیتا حاجیان، بازیگر سینما، تئاتر و تلویزیون در گفت‌وگو با ساعت ۲۴ گفت: من وقتی ۱۶ سال داشتم به مدرسه‌ای به نام دانشسرای هنر رفتم. آنجا به ما ادبیات، زبان انگلیسی و جغرافیای جهانی یاد می‌دادند. خیلی كارهای گوناگون دیگر از جمله بازی در تئاتر، نقاشی، مجسمه‌سازی و موسیقی را در آنجا آموختم. در آنجا با برخی از هنرهای هفت گانه به شكلی عمیق و همه‌سویه آشنا شدم. این آموزش به گونه‌ای مؤثر بوده است كه در واقع پایه‌ای محكم در كارم محسوب می‌شود. در مدرسه دانشسرای هنر، استادانم به من گوشزد كردند كه در عرصه بازیگری استعداد بارزی دارم. از آنجا كه حس و حال بازیگری درونم بود، فكر كردم خوب است كه وارد عرصه سینما بشوم.

وی افزود: در واقع كلاس اول، دوم و سوم دبیرستان را تمام كرده بودم كه از دانشسرای هنر سردرآوردم. كلاس چهارم، پنجم و ششم را تا دیپلم در آنجا خواندم. در آنجا با ترغیب دبیرهایمان تئاتر را جدی‌تر دنبال كردم و در دانشگاه امتحان دادم و به دانشكده هنرهای دراماتیك راه یافتم.

بازیگر فیلم سینمایی «كیمیا و خاك» ادامه داد: در حال حاضر موج رئالیسمی در سینمای ایران راه افتاده است و سه چهار كارگردان جوان و جست‌وجوگر در این حوزه كار می‌كنند. این موج به احتمال زیاد جای خودش را باز می‌كند. البته باید بگویم كه عمق گرفتن و ماندگاری این موج به حمایت نیاز دارد و اگر حمایت شود با قدرت پیش خواهد رفت. امیدوارم این موج تقویت شود و به سرانجامی مطلوب برسد و از این طریق، سینمای ما هویت مستقل خودش را پیدا كند تا حقیقتاً بتواند معطوف به مسایلی اساسی شود كه در جامعه وجود دارد. این‌كه امید من امیدی واهی است یا نه خدا می‌داند اما چشم به راه به ثمر رسیدن این روندم.

وی درباره محدودیت‌ها و امكانات سینمای ایران، گفت: امكانات و محدویت‌های ما در سینما مشخص است. بزرگ‌ترین محدودیتی كه در سینما داریم این است كه موضوع‌هایی می‌تواند مطرح شود كه از یك سلسله خط قرمزها عبور نكرده باشد. این محدودیتی است كه هم در كشور ما وجود دارد و هم در بسیاری از كشورهای در حال توسعه دیگر. البته در كشورهای توسعه یافته مشكلی در این زمینه وجود ندارد. به هر حال فعلا فیلم‌هایی كه حول موضوعات قابل تأیید تولید می‌شوند، روی پرده می‌روند.

این بازیگر سینما درباره فیلم‌هایی كه با  اقتباس از رمان‌های بزرگ تولید شده‌اند، توضیح داد: شما برای من بشمارید كه در دنیا چند فیلم ساخته شده كه كاملاً بر اساس محتوای رمان‌های قدر اول دنیا ساخته شده است. در این زمینه همواره فیلم‌های مورد اشاره درخشش كامل نداشته‌اند. به عنوان مثال من فیلم «خرمگس» را كه بر اساس رمانی به همین نام تهیه شده، دیده‌ام كه به هیچ وجه به خوبی كتابش نبوده است.

وی در پاسخ به خبرنگار ساعت ۲۴ مبنی بر این‌كه ««دكتر ژیواگو» و «جنایت و مكافات» فیلم‌های خوبی در این عرصه بودند و چرا این تسلسل ادامه نیافت؟» گفت: «دكتر ژیواگو» یك استثنا است. من هفت هشت سال پیش فیلم سینمایی «كوری» را دیدم كه بر اساس رمان «ژوزه ساراماگو» نویسنده پرتغالی برنده نوبل ادبیات ساخته شده بود. البته باید بپذیریم كه برای یك فیلمانه‌نویس و كارگردان خیلی سخت است كه تمام لحظات حساس یك رمان را به عنوان به فیلم تبدیل كند. در واقع نمی‌شود دقیقاً فیلم اقتباس شده از یك رمان ارزشمند را به گونه‌ای تولید كرد كه همان تخیلی را در ذهن خواننده برانگیزد كه با خواندن آن رمان به او دست می‌دهد. شما وقتی رمانی را می‌خوانید در تنهایی تخیل می‌كنید و به نوعی در داستان با نویسنده شریك می‌شوید اما وقتی فیلمی ساخته می‌شود همه‌اش همان است كه كارگردان جلو دید شما قرار می‌دهد و فیلمنامه نویس به شما ارایه می‌كند.

حاجیان افزود: شما همان چیزی را می‌بینید كه قرار است ببینید. تقریباً می‌توان گفت بسیاری از فیلم‌هایی كه بر اساس رمان‌های عالی و درجه یك ساخته شده به قدرت آن رما‌ن‌ها نبوده است و در عرصه تأثیرگذاری ماندگار، به پای آن‌ها نمی‌رسد.

وی درباره مطالعات اخیرش گفت: در ادبیات جهان آثار گابریل گارسیا ماركز را بیشتر از دیگران خوانده‌ام و می‌پسندم. از میان رمان‌نویسان ایرانی آثار زویا پیرزاد را خیلی دوست دارم و كتاب تازه خانم بلقیس سلیمانی را با عنوان «سگ سالی» خوانده‌ام كه برایم جذاب بود. می‌خواهم پیگیری كنم و آثار دیگر این نویسنده را نیز بخوانم.

بازیگر فیلم سینمایی «لاله» توضیح داد: توصیه می‌كنم از كارهای آخر ماركز «از عشق و شیاطین دیگر» را بخوانید. «خاطره دلبركان غمگین من» نیز كتاب درخشانی است. رمان «عشق سال‌های وبا» كه فیلمی هم بر اساس آن تهیه شد درخشان است. به نظر می‌رسد خود ماركز هم نخواسته كه كارگردان به طور كامل وفادار به متن رمان باشد. در نتیجه فیلمش یك چیز و كتاب یك چیز دیگر است. به گمانم سبك ماركز هم محدود به رئالیسم جادویی نیست. كار او در این رمان یك اثر بی عیب و نقص و در عین حال حاصل آمیزه‌ای از رئالیسم و رمانتیسیم است. فیلم «عشق سال‌های وبا» مانند كتابش درخشان نیست اما جذاب و سرگرم كننده است.

این بازیگر تئاتر و تلویزیون اضافه كرد: به تازگی با آثار هاروكی موراكامی، نویسنده ژاپنی آشنا شده‌ام. اتفاقاً وقتی آثار او را می‌خوانم احساس می‌كنم افسون خاصی دارد. نمی‌توانم بگویم كه آثار این نویسنده در شیوه «رئالیسم جادویی» می‌گنجد، چون فراتر از این حرف‌هاست. این نویسنده هم خلاقیت‌های غیر قابل باور اما ملموس دارد كه این موضوع برای من به عنوان بازیگر سینما بسیار تفكر برانگیز است. به تعبیری برداشتم این است كه او از فرانتس كافكا، نویسنده اهل چك بسیار تأثیر فعال گرفته است.

گفت‌وگو از: فرشاد شیرزادی

ویدیو مرتبط :
جواب محکم بزرگ صوفیان به وهابیان (خوب خوب گوش بدید!!!)