معرفی مشاغل جایگزین در حوضه آبریز دریاچه ارومیه

مدیرطرح حفاظت از تالاب‌های ایران ضمن اشاره به وجود بحران مدیریت منابع آب کشور، از اجرای دو پروژه معرفی مشاغل جایگزین در روستاهای حوضه آبریز دریاچه ارومیه خبر داد و افزود: هدف از این پروژه این است که معیشت خانوار را به سمتی ببریم که در آن مشاغل وابستگی کمتری به منابع آب داشته باشد.

محسن سلیمانی در گفت‌و‌گو با خبرنگار «محیط زیست» خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)،‌ با اشاره به اینکه ستاد احیای دریاچه ارومیه به هنگام شکل‌گیری از منابع مختلف برای تدوین راهکارها استفاده کرد، گفت: یکی از این منابع برنامه جامع مدیریتی طرح تالاب‌های ایران است که هم‌پوشانی خوبی بین پروژه‌های ستاد احیا و برنامه جامع مدیریتی احیای دریاچه ارومیه دارد البته به این معنا نیست که ستاد خود را محدود به اجرای این برنامه مدیریت کرده است.

وی با بیان اینکه ستاد احیای دریاچه ارومیه از منابع مختلف برای تدوین راهکارهای خود استفاده کرده است، افزود: در برنامه مدیریت دریاچه ارومیه اقدامات متعددی تعریف شده که از جمله آنها موضوع حفاظت از تنوع زیستی دریاچه، بحث استقرار کشاورزی پایدار، مدیریت منابع حوضه آبریز و معرفی معیشت جایگزین به جوامع محلی حاشیه تالاب است.

وی با تاکید بر ضرورت معرفی معیشتی که به منابع آبی کمتری وابسته باشد و در عین حال به موضوع حفاظت تالاب‌ها نیز کمک کند، اظهار کرد: به منظور اجرای همین اقدامات اولویت‌دار در دریاچه ارومیه، اداره طرح حفاظت از تالاب‌های ایران کار مشترکی را با "انجمن دامون" در سال 93 آغاز کرد تا الگوهای معیشت جایگزین یا معیشت مکمل را به بخشی از جوامع محلی در راستای فرآیند احیا و حفاظت از دریاچه ارومیه معرفی کنند.

سلیمانی با اشاره به اینکه فعالیت این انجمن با محوریت رویکردهای مشارکتی و گفت و گو با جوامع محلی انجام شده است، اظهار کرد: آنها سعی داشتند با کمک مردم بومی معیشت‌های جایگزینی بیابند که در عین عدم وابستگی به منابع آب، در درازمدت به فرآیند احیای دریاچه ارومیه نیز کمک کند. مطالعات آن حدود بیش از یک سال به طول انجامید و در حال حاضر نیز کمابیش در مرحله اجرا است.

به گفته وی، گروه‌هایی از زنان در این جوامع محلی شکل گرفته و تعاونی‌هایی برای خود شکل داده‌اند و در قالب آن فعالیت های معیشتی در روستای خود انجام می‌دهند.

وی با بیان اینکه هدف از این پروژه این بوده که معیشت خانوار را به سمتی ببریم که در آن شغلی که وابستگی بیشتر به منابع آب دارد، کمتر شود و خانواده‌ها راه‌های دیگر برای تامین معاش خود داشته باشند، گفت: این مطالعه در منطقه قره‌قشلاق صورت گرفته که در نتیجه آن مجموعه مشاغلی شامل صنایع کوچک محلی، در و پنجره‌سازی، کارگاه تولید عرقیات گیاهی، خیاطی و... فهرست شد که برخی مربوط به آقایان بود و احتیاج به بودجه بسیار داشت که از عهده طرح تالاب‌ها خارج بود.

مدیر طرح حفاظت از تالاب‌های ایران با بیان اینکه سعی داریم در مرحله دوم پایلوت با درگیر کردن سایر دستگاه‌ها امکان اجرایی کردن برخی مشاغل را که احتیاج به سرمایه بیشتر دارد، فراهم کنیم، افزود: در این پروژه شغل‌هایی شامل خیاطی، عروسک سازی، استفاده از گیاهان دارویی و محلی که احتیاج به سرمایه مالی کمتری داشت، از سوی خانم‌ها قابل اجرا بود و امکان وصل شدن آنها به بازار کار نیز بود مورد حمایت قرار گرفتند.

به گفته سلیمانی، پروژه ابتدایی معرفی مشاغل جایگزین در حوضه دریاچه ارومیه، پایلوتی خوبی بود، اما نقدهایی و ایرداتی نیز به آن وارد است، که سعی داریم در پایلوت بعدی آن را جبران کنیم، اما در حال حاضر نمی‌توانیم ادعا کنیم این الگویی قابل بسط به سایر روستاها است. در حال حاضر چارچوب‌های کلی را بررسی می‌کنیم و سعی داریم جایگزینی مشاغل با روش های مشارکتی صورت گیرد که در پایلوت اول نیز یک پایلوت مشارکتی را تجربه کردیم.

وی با اشاره به اینکه سعی داریم دو پایلوت دیگر معرفی مشاغل جایگزین به مردم حوضه آبریز دریاچه ارومیه را با منابع مالی بیشتر اجرایی کنیم، گفت: پایلوت اول بسیار مفید بود و از تجربیات فاز قبل استفاده کرده و سعی داریم الگوهایمان اصلاحات و تفاوت‌هایی داشته باشد تا معیشت‌های جایگزین ارتباط بیشتری با دریاچه ارومیه و احیای آن داشته باشد.

مدیرطرح حفاظت از تالاب‌های ایران با بیان اینکه بحث معیشت جایگزین را در سال آینده در روستاهای حوضه آبریز دریاچه ارومیه با الگوهای متفاوت تری دنبال خواهیم کرد، گفت: قرار است این بحث در یک روستا در منطقه میاندوآب و یک روستا هم در شهرستان ملکان به اجرا درآید که وقتی بعد از فراز و نشیب های ابتدایی به الگویی رسیدیم می‌توانیم آنها را برای گسترش در سایر روستاهای منطقه و حتی کشور معرفی کنیم.

سلیمانی در پایان با بیان اینکه در طرح جدید بررسی و معرفی مشاغل جایگزین یک روستا در اختیار NGOها و روستای دیگر قرار می گیرد، خاطرنشان کرد: در کشور ضعف مدیریت منابع آب وجود دارد و پیش از اینکه بحران آب داشته باشیم باید ظرفیت‌های آب کشور را بر اساس منابع آبی موجود مدیریت کنیم که در صورت حل بحران مدیریت منابع آب، امیدهای بسیاری برای احیای دریاچه وجود خواهد داشت.

انتهای پیام

ویدیو مرتبط :
تعریف حوضه آبریز