برنامه هسته ای ایران از 2002 تا 2016

مروری تیتر وار بر فراز و نشیب های مناقشه هسته ای ایران و غرب از سال 2002 تا 2016

   به گزارش خبرگزاری صدا و سیما با جنجال رسانه­ای غرب در تاریخ 23 مرداد 1381 درباره فعالیت­های هسته ­ای ایران، این موضوع وارد مرحله نوینی از حیات خود شد به‌طوری که با طرح این پرونده در آژانس بین ­المللی انرژی اتمی مسئله هسته‌ای ایران جنبه بین‌المللی پیدا کرد و به‌ تدریج پای برخی کشورها به مذاکرات مربوط به آن باز شد. مسئولیت این مذاکرات از 13/7/1382 تا 24/5/1384 با دبیر عالی شورای امنیت ملی وقت (آقای روحانی) بود.

نخستین نشست هسته ­ای با سه کشور اروپایی در 29 مهر 1382 در سعدآباد شکل گرفت. حاصل مذاکرات آن دوره صدور بیانیه سعدآباد و امضای توافقنامه بروکسل  (14 اسفند1382 ) و پاریس (25 آبان 1383) به همراه تعلیق داوطلبانه غنی‌سازی از سوی ایران بود.

پایبند نبودن طرف غربی به تعهدات باعث شد ایران در اردیبهشت 1384 به تعلیق فعالیت­های هست ­ای خود خاتمه دهد. پس از روی کارآمدن دولت نهم، آقای لاریجانی سکان هدایت مذاکره را به دست گرفت. تنظیم جدول­های زمانی برای پاسخ به پرسش­های آژانس (مدالیته) حاصل چند دور مذاکره در مادرید 10/3/86 و لیسبون 1/4/86 بود. دوره آقای لاریجانی در مهر 1386 با معرفی آقای جلیلی به عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی به پایان رسید.

در این مرحله 3 دوره مذاکره در ژنو ( تیر87، مهر 88 و آذر 89 ) برگزار شد که مهم­ترین موضوعات مطرح شده در آنها فریز در مقابل فریز و نیز پذیرش پیشنهاد ایران برای شکل‌گیری همکاری میان 7 کشور بود. دو دور مذاکره در استانبول 1 و 2 ( بهمن 89 و فروردین 91 )، بغداد ( خرداد  91) و مسکو ( خرداد 91) و آلماتی 1 و 2 ( اسفند 91 و فروردین 92 ) نیز به دلیل زیاده خواهی های طرف مقابل توافقی در پی نداشت.

با روی کار آمدن دولت یازدهم مأموریت مذاکرات به وزارت امور خارجه انتقال یافت. تیم جدید به سرپرستی ظریف وزیر امور خارجه کشورمان 5 مهر 1392 در نیویورک نخستین مذاکرات را با همتایان خود در گروه 1+5 برگزار کرد. در مذاکرات ژنو 4( مهر 92 )، ژنو 5 ( آبان 92 ) هم دو طرف برای رسیدن به توافق تلاش کردند تا در مذاکرات ژنو 6 که از 29 آّبان تا 3 آذر ادامه داشت به نقشه راهی برای حل اختلافات موسوم به برنامه اقدام مشترک دست یابند .

تلاش­ها برای دستیابی به توافق جامع متوقف نشد. شهر وین در تاریخ­های 29 بهمن تا 11 اسفند (  وین 1)، 26 اسفند 92 (وین 2)، 18 فروردین 93 ( وین 3 )23 تا 26 اردیبهشت ( وین 4 ) و 26 خرداد 93 ( وین 5 ) شاهد چند دور مذاکره فشرده دو طرف بود، در این مذاکرات طرفین فقط در 28 تیر 93 پس از 17 روز مذاکره توانستند به تمدید چهارماهه برنامه اقدام مشترک رضایت دهند.

این مذاکرات در حاشیه سفر رئیس جمهور برای شرکت در نشست سالانه مجمع عمومی از 28 تا 5 مهر 93 در نیویورک ادامه یافت. البته مذاکره‌کنندگان ایرانی با همتایان خود از گروه 1+5 در روزهای 23 و 24 مهر 93 ( وین 7 ) ، 18 و 19 آبان 93 (در عمان ) پشت میز مذاکره نشستند تا در وین 8 (27  تا 3 آذر  ) بر تمدید 7 ماهه توافق ژنو ( تا 9 تیر ) دست یابند.

 مذاکرات ژنو 7 ( 26 و 27 آذر )، ژنو 8  ( 28 دی تا 4 بهمن ) ژنو 9 ( یک تا 4 اسفند ) و مونترو (14 اسفند ) ادامه پیدا کرد. سرانجام دو طرف پس از چند روز مذاکره فشرده از 5 تا 13 فروردین 94 در لوزان با انتشار بیانیه‌ای که به بیانیه سوئیس مشهور شد دور نمایی از چارچوب توافق جامع را ارائه کردند، این در حالی است که پس از بیانیه سوئیس نشست‌های کارشناسی متعددی برای نگارش متن توافق برگزار شده است. 

پس از انتشار بیانیه سوئیس ( لوزان) در تاریخ 13 فروردین 94، مذاکرات هسته‌ای ایران با گروه 1+5  نیز در ُنه دور مختلف ( بیشتر در وین ) برگزار شد. اولین دور این مذاکرات، از تاریخ دوم اردیبهشت تا چهارم اردیبهشت94 در وین برگزار شد.

 پس از آن نیویورک در حاشیه برگزاری کنفرانس بازنگریNPT  به مدت شش روز شاهد رایزنی‌های دو و سه جانبه وزرای خارجه ایران و آمریکا و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا بود. هئیت‌های مذاکره‌کننده ایران و گروه 1+5 پس از اندکی توقف و از سرگیری گفتگوها به ایستگاه ُنهم مذاکرات ( در تاریخ2 تیر 94 ) در وین رسیدند، این مرحله از مذاکرات با توجه به نزدیک شدن به زمان ضرب‌الاجل مذاکرات 1+5 و ایران (30 ژوئن - 9 تیر 94) با حساسیت فراوانی همراه بود. این حساسیت نیز گمانه‌زنی‌های گوناگونی را با توجه به پایان مهلت مذاکرات و رسیدن ضرب‌الاجل به سوژه اول برخی رسانه­ها بدل کرده بود به گونه‌ای که برخی از آن‌ها امکان تمدید چند ماهه و حتی برخی دیگر نیز شکست مذاکرات و بازگشت تیم‌ها به نقطه صفر و از سرگیری سیاست‌های قبلی بلکه شدیدتر را مطرح می‌کردند.

 اما دور ُنهم مذاکرات هسته‌ای پس از 8  روز رایزنی در وین (2/4 تا 9/4/94) و در نتیجه پایان ضرب‌الاجل ادعایی  30 ژوئن، تمدید 7 روزه مذاکرات تا 7 ژوئیه (16 تیر) را در پی داشت. روزهای تمدید شده نیز به سرعت یکی پس از دیگری سر‌می‌آمد ولی به گفته بیشتر تیم‌های مذاکره کننده به رغم پیشرفت در گفتگوها هنوز موضوعات مهم لاینحلی باقی بود. علاقه و  اصرار کشورهای مختلف شرکت‌کننده در مذاکرات یاد شده سبب شد با پایان مهلت تمدید 7 روزه، سه روز تا 10ژوئیه (19 تیر94) و پس از آن سه روز دیگر یعنی تا 13 ژوئیه (22 تیر 94) مذاکرات تمدید شود. 

در نهایت این مذاکرات که از 22 ماه پیش آغاز شده بود، پس از 18 روز رایزنی­های فشرده و بدون وقفه در حالیکه وزیر خارجه امریکا با پای شکسته به مدت طولانی از کشور خود دور و مشتاقانه در انتظار حصول توافق بود در تاریخ 23 تیر 94 با قرائت بیانیه جمع بندی مبنی بر دستیابی به نقشه راه  توافق جامع (برجام) در وین پایان یافت. شورای امنیت سازمان ملل نیز پس از شش روز در تاریخ 19 ژوئیه (29 تیر 94) با صدور قطعنامه 2231، دستیابی به برجام را تأیید نمود.

در این نوشتار مروری تیتر وار خواهیم داشت بر فراز و نشیب های مناقشه هسته ای ایران و غرب از سال 2002 تا 2016 . 

- اوت 2002 ؛ آغاز مناقشه هسته ای برمبنای ادعای یک عضو گروهک تروریستی منافقین 

اوت 2002 دستگاه‌های اطلاعاتی غرب و منافقین، ادعای وجود تاسیسات هسته ای مخفی در شهر نطنز ایران را مطرح کردند و بدنبال آن بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی به عنوان ابزار و اهرم کشورهای غربی به ویژه آمریکا مدعی شدند ایران  از این مکان برای غنی سازی اورانیوم استفاده کرده که فرآیندی برای تولید سوخت یا ساخت کلاهک های هسته ای است.

- ژوئن 2003  ؛  آغاز مذاکرات هسته ای ایران و سه کشور اروپایی 

در ژوئن سال 2003 ، دولت های انگلیس، فرانسه و آلمان وارد مذاکرات هسته ای با ایران شدند و آمریکا از پیوستن به گفتگوها خودداری کرد. 

-  تعلیق داوطلبانه غنی سازی اورانیوم از سوی ایران

در اکتبر سال 2003 جمهوری اسلامی ایران با هدف اعتمادزایی،  غنی سازی اورانیوم را به صورت داوطلبانه تعلیق کرد.  در دسامبر همین سال، ایران پروتکل الحاقی را که امکان بازرسی های غیرمنتظره از تاسیسات هسته ای را می داد، امضاء  کرد و این در حالی بود که  شورای حکام آژانس بین المللی چند ماه بعد (مارس 2004 ) از عدم اعلام فن‌آوری حساس هسته‌ای از سوی ایران  در اظهارنامه‌ی اكتبرش ابراز تاسف کرد. 

- اوت 2005 ؛ پایان تعلیق داوطلبانه غنی سازی ایران 

در ‌‌هشتم‌ اوت‌ سال‌ ‌2005، ایران‌ فعالیت‌ های‌ هسته‌ ای‌ خود را در كارخانه‌ تبدیل‌ اورانیوم‌ اصفهان‌ از سرگرفت .  این‌ فعالیت‌ ها از نوامبر سال‌ 2004 در پی‌ توافق‌ با تروئیكای‌ اروپایی‌ آلمان‌  ‌فرانسه‌ و انگلیس‌ ‌به‌ حال‌ تعلیق‌ درامده‌ بود.

دو روز قبل از اتمام دوران ریاست جمهوری محمد خاتمی، ایران طی نامه ای به آژانس، فک پلمپ‌ها و آغاز فعالیت‌های یو سی اف اصفهان را اعلام کرد که بعدها رهبر معظم انقلاب درباره این اتفاق فرمودند:  « دو سال تعلیق موقت کردند. اول گفتند تعلیق موقت کنید ما هم به خیال داوطلبانه و موقت بودن، تعلیق کردیم فایده اش چه شد؟ هر وقت اسم برداشتن از تعلیق آمد یک قشقرقی در سطح دنیا و رسانه‌ها به پا کردند که ایران می خواهد تعلیق را بردارد .

  عقب نشینی و این برای ما تجربه ای شد  من هم در آن زمان گفتم در جلسه مسئولین که پخش شد:  اگر بخواهند روند مطالبه پی در پی را ادامه دهند بنده خود وارد میدان می شوم همین کار را هم کردم . بنده گفتم، روند عقب نشینی باید متوقف شود و تبدیل به روند پیش روی شود و اولین قدمش هم باید درهمان دولتی برداشته شود که عقب نشینی در آن صورت گرفته.»

یک روز بعد ‌‌یازدهم‌ اوت‌ ‌2005‌،  آژانس‌ بین‌ المللی‌ انرژی‌ اتمی‌ از ایران‌ خواست‌ تبدیل‌ اورانیوم‌ را در كارخانه‌ اصفهان‌ متوقف‌ كند كه‌ تهران‌ با آن‌ مخالفت‌ كرد‌. 

- ژوئن 2006؛‌آغاز شکل گیری گروه پنج بعلاوه یک 

در ژوئن سال 2006 ،  آمریکا،  روسیه و چین به انگلیس، فرانسه و آلمان پیوستند و در تلاش برای قانع کردن ایران برای محدود کردن برنامه هسته ای خود، گروه پنج به علاوه یک را تشکیل دادند. واشنگتن در ابتدا از میز مذاکره دوری می کرد.

- 31 ژوئیه  ‌2006‌ ، صدور قطعنامه ای برای وادار کردن ایران به تعلیق غنی سازی  

شورای‌ امنیت‌ با صدور قطعنامه‌ ای‌ یك‌ ماه‌ به‌ ایران‌ فرصت‌ داد تا غنی‌ سازی‌ اورانیوم‌ را به‌ حالت‌ تعلیق‌ در اورد.‌اما این‌ درخواست‌ بیهوده‌ بود‌ 

- دسامبر 2006 ؛ تصویب نخستین مجموعه تحریم ها علیه ایران 

در این ماه شورای امنیت سازمان ملل نخستین مجموعه تحریم ها علیه ایران را اعمال و فروش فناوری هسته ای حساس را به این کشور را ممنوع کرد.

- نوامبر 2007 ، افزایش تعداد سانتریفیوژهای ایران از چند صد دستگاه به سه هزار 

آغاز فشارهای گروه موسوم به پنج بعلاوه یک با بازیگری غیرمستقیم آمریکا (به رغم اینکه هنوز به مذاکرات نپیوسته بود) علیه جمهوری اسلامی ایران در حالی بود که ایران در نوامبر سال 2007 تعداد سانتریفیوژهای غنی‌سازی اورانیوم را از چند صد دستگاه در سال 2002 به حدود سه هزار دستگاه افزایش داد و ذخایر اورانیوم با غنای پایین را شدت بخشید، روندی که محافل غربی مدعی شدند از لحاظ نظری تهران قادر شده به اندازه کافی اورانیوم با درجه تسلیحاتی برای ساخت یک بمب ظرف یک سال تولید کند. 

- 24 مارس 2007 ، قطعنامه 1747

قطعنامه‌ ‌1747‌شورای‌ امنیت‌ برضد ایران‌ صادر شد. ‌در این‌ قطعنامه‌ مجازات‌های‌ ایران‌ تشدید شد.

قطعنامه 1737 ایران را از دسترسی به بازار بین المللی مرتبط با موشک های دوربرد و تجهیزات هسته ای محروم کرد . این قطعنامه همچنین ورود افراد و دانشمندان هسته ای و نظامی  (ایرانی) را که به زعم قدرتهای جهان در اشاعه یا توسعه سیستم های پرتاپ سلاحهای هسته ای !! مشارکت داشتند به کشورهای خارجی ممنوع می کرد . 

- ژوئیه سال 2008 ؛  پیوستن دولت آمریکا به مذاکرات هسته ای

در ژوئیه سال 2008 دولت جرج دبلیو بوش رئیس جمهور سابق آمریکا،برای نخستین بار به گفتگوهای هسته ای پیوست.

- سپتامبر 2009؛ فضاسازی درباره سایت فردو   

در سپتامبر 2009 ،‌ مقامات و رسانه های غربی با علم کردن سایت هسته ای فردو، فاز جدیدی از تبلیغات خود را علیه جمهوری اسلامی در پیش گرفتند و در این زمینه مدعی شدند ایران یک تاسیسات مخفیانه غنی سازی در اعماق کوهستان حفر کرده است که این، نگرانیها را افزایش می دهد زیرا ممکن است این تاسیسات در برابر حمله هوایی، مقاوم باشد.

- اکتبر 2009؛ پیوستن دیپلمات بلندپایه آمریکا به مذاکرات هسته ای 

در ماه اکتبر 2009    در دولت باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا، یک دیپلمات بلندپایه این کشور رو در رو با مذاکره کننده هسته ای ارشد ایران دیدار می کند.به ادعای خبرگزاریهای خارجی این گفتگوها یکی از جامع ترین مذاکرات بین واشنگتن و تهران ظرف سه دهه است.

- فوریه 2010؛ ‌غنی سازی 20 درصدی اورانیوم 

در این ماه ایران اعلام کرد شروع به غنی سازی اورانیوم با غنای نزدیک به 20 درصد کرده است اقدامی که رسانه ها  آن را نزدیک شدن فنی ایران به تسلیحات هسته ای تعبیر کردند " ایران اعلام می کند شروع به غنی سازی اورانیوم به نزدیک 20 درصد کرده است که این یک گام فنی با مواد درجه تسلیحاتی فاصله دارد.

 - بیانیه مشترک ایران، برزیل و ترکیه در مه  2010

به دنبال زمزمه اتمام صفحه سوخت راکتور هسته‌ای و تحقیقاتی تهران که با سوخت 20 درصد قابلیت فعالیت داشت و بیشتر در زمینه های تحقیقاتی و به خصوص پزشکی استفاده می‌شد، غرب به خصوص آمریکا با سوء استفاده از موقعیت بوجود آمده با این تحلیل که جمهوری اسلامی ایران بالاخره به بن‌بست رسیده است، پیشنهادهایی را برای تأمین سوخت راکتور تهران و همچنین مذاکره درباره دیگر موضوعات همچون حقوق بشر، حمایت از مقاومت و ...مطرح کردند که با مخالفت مسؤولان جمهوری اسلامی ایران روبرو شدند و همین مسئله سبب شد آمریکا با خرید اورانیوم 20 درصد یا صفحه سوخت 20 درصد مخالفت کند.

 بنابراین در مه 2010،‌ وزرای خارجه ایران، برزیل و ترکیه در حاشیه اجلاس سران گروه 15 از بیانیه مشترک در چارچوب تبادل اورانیوم خبر دادند که با سنگ اندازی آمریکا مواجه شد؛  رویکردی که بعدها ( 20 فروردین 1393) رهبر معظم انقلاب درباره آن فرمودند « در آن زمان فرمولی برای تهیه سوخت به دست آمد اما آمریکایی‌ها برخلاف آنچه به دوستان خود در منطقه و در یکی از کشورهای آمریکای جنوبی گفته و برخی مسؤولان داخلی هم آن را باور کرده بودند، در این روند اختلال ایجاد و تصور کردند که ایران را در تنگنای کامل قرار داده‌اند.»

در همین زمینه برخی رسانه های غربی گزارش دادند «  برزیل و ترکیه از توافق هسته ای خود با ایران خبر می‌دهند که این باعث ناراحتی شدید آمریکا می شود. این توافق به سرعت فرو می پاشد.» (خبرگزاری آسوشیتدپرس)

- توقف 15 ماهه مذاکرات هسته ای 

ژانویه 2011 میلادی  مذاکرات بین ایران و1+5 به مدت 15 ماه متوقف می شود . در این زمینه رسانه های غربی خودداری ایران از محدود کردن برنامه هسته ای اش را بهانه قطع  این مذاکرات تبلیغ می کردند. 

- نوامبر 2011؛‌طرح مطالعات ادعایی آمریکا 

در  نوامبر 2011 ،‌آژانس بین المللی انرژی اتمی ابعاد نظامی احتمالی فعالیت های هسته ای ایران را تشریح می کند. ایران با رد این اتهامات، می گوید اینها براساس مدارک جعلی آمریکا و اسرائیل است.

 - ژانویه 2012 ؛  مسدود شدن دارایی های بانک مرکزی و تحریم نفت ایران 

در ژانویه 2012- آژانس بین المللی انرژی اتمی می گوید ایران در حال غنی سازی تا 20 درصد در تاسیسات کوهستانی خود نزدیک فردو است. اتحادیه اروپا دارایی های بانک مرکزی ایران را مسدود و واردات نفت این کشور را متوقف می کند.

 - آوریل 2012 ؛‌از سرگیری مذاکرات هسته ای 

 در آوریل 2012 بار دیگر  مذاکرات بین ایران و1+5 از سر گرفته می شود ولی راه به جایی نمی برد.

 - ژوئیه  2012 ، دیدار مقامات ایرانی و آمریکایی در عمان

در ژوئیه 2012 میلادی مقامات آمریکایی و ایرانی  در عمان دیدار می کنند تا ببینند آیا پیشرفت دیپلماتیک، ممکن است یا خیر.گفتگوها سال بعد به ویژه زمانی که دوره ریاست جمهوری اقای احمدی نژاد پایان می یابد، سرعت می گیرد.

- اوت  2013 ؛  مقطع پیروزی اقای حسن روحانی در انتخابات 

آقای حسن روحانی با پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری اعلام کرد آماده گفتگوهای هسته ای جدی است. در این مقطع، ایران حدود 20 هزار سانتریفوژ دارد و آمریکا تخمین می زند که ایران فقط چند ماه با دستیابی به قابلیت تسلیحات هسته ای فاصله دارد.

 - سپتامبر 2013 ؛ تماس تلفنی اوباما با  رییس جمهور

اقای روحانی  و باراک اوباما تلفنی گفتگو می کنند که این سطح بالاترین سطح ارتباطی بین آمریکا و ایران از زمان انقلاب اسلامی سال1357 است. جان کری وزیر امور خارجه آمریکا و محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران مبادلات دیپلماتیک خود را آغاز می کنند.

 - نوامبر 2013 ؛‌  توافق اولیه ایران و پنج بعلاوه یک 

در نوامبر 2013- تهران و 5+1 از یک توافق اولیه خبر می دهند که به طور موقت برنامه هسته ای ایران را محدود و برخی از دارایی های این کشور را آزاد می کند. خبرگزاریها می گویند این توافق، زمینه را برای ادامه مذاکرات به منظور دستیابی به یک توافقنامه هسته ای جامع هموار می کند.

 - ژوئیه 2014 ؛‌تعیین مهلت دستیابی به توافق نهایی

در ژوئیه 2014-مهلت تعیین شده برای گفتگوها به منظور دستیابی به یک توافق نهایی از دست می رود. تمدید چهار ماهه گفتگوها مورد توافق قرار می گیرد.

- نوامبر 2014 ،‌تمدید هفت ماهه مذاکرات 

در نوامبر 2014- توافق نهایی، همچنان دست نیافتنی است. گفتگوها برای هفت ماه دیگر تمدید می شود.

- 14 مارس 2015

پانزدهمین دور از گفت وگوهای هسته ای ایران با گروه 5+1 در شهر لوزان سوییس برگزار شد. در این نشست 6روزه به رغم رایزنی های فشرده میان مقام های ایران و آمریکا،  اما تفاهم و چارچوب مشترکی که 2 طرف درپی دستیابی به آن بودند در این نشست حاصل نشد.

- 25 مارس 2015

شانزدهمین دور از گفت وگوهای هسته ای میان ایران و 1+5  به انتشار بیانیه ای مشترک با عنوان «بیانیه سوییس» انجامید؛ بیانیه ای که نشان می داد ایران و غرب به تفاهم کلی و مجموعه ای از راه حل ها دست یافته اند و در سه ماه باقی مانده از مهلت تعیین شده باید در جزییات فنی و حقوقی به نتیجه برسند.

- 23 آوریل 2015 دستیابی به چارچوب توافق هسته ای 

 در آوریل 2015- چارچوب توافقی اعلام می شود که محدودیت های بلندمدت علیه برنامه هسته ای ایران و لغو بسیاری از تحریم های بین المللی را تشریح می کند. با این حال، بسیاری از مسائل حل نشده می ماند.

- 22 می 2015 

نگارش پیش نویس متن برنامه جامع اقدام مشترک پیگیری شد و همچنین کار نگارش متن اصلی و پیوست های آن در 2 سطح سیاسی و کارشناسی ادامه یافت. همزمان، گفت وگوها 2 مسیر بررسی لغو تحریم ها و فعالیت های هسته ای را پیمود اما به دلیل گستردگی موضوع ها و پیچیدگی آن ها پیشرفت در نگارش بسیار کند صورت گرفت.

-27 ژوئن 2015

آخرین و پیچیده ترین دور از گفت وگوهای هسته ای به منظور دستیابی به توافق جامع، آغاز شد تا مهمترین مسایل اختلافی همچون چگونگی اجرای پروتکل الحاقی، ابعاد نظامی احتمالی موضوع هسته ای ایران (PMD) و نحوه لغو تحریم ها را قبل از ضرب الاجل سی ام ژوئن حل و فصل کنند. در این دور پس از تلاش های فراوان و سه بار تمدید زمان گفت وگوها، در نهایت در چهاردهم ژوییه توافق تاریخی هسته ای جامع بلند مدت تحقق یافت.

- 20 سپتامبر  2015

ورود آمانو به همراه هیئت چهار نفره از معاونانش به تهران؛ علی‌اکبر صالحی و یوکیا آمانو برای دومین بار بعد از توافق وین و امضای تفاهم دو طرفه (نقشه راه) برای رفع ابهامات و سوالات باقی‌مانده مربوط به گذشته و حال با یکدیگر دیدار کردند .

- 07 اکتبر  2015

 رهبر معظم انقلاب در دیدار فرماندهان و اعضای نیروی دریایی سپاه: مذاکره با آمریکا به معنای باز کردن مسیر برای نفوذ در عرصه‌های اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و امنیتی کشور است، در این مذاکرات، طرف مقابل  (اخیر هسته­ای) تلاش داشت، از هر فرصتی برای نفوذ استفاده کند و حرکتی بر خلاف منافع ملی کشور انجام دهد، البته مذاکره‌کنندگان ایرانی، حواسشان جمع بود، اما بالاخره آمریکایی‌ها در جاهایی فرصت پیدا کردند، مذاکره با آمریکا ممنوع است زیرا این مذاکره نه تنها هیچ نفعی ندارد بلکه ضررهای بی‌شماری نیز دارد.( پایگاه اطلاع رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله‌العظمی سیدعلی‌خامنه­ ای)

- 19 اکتبر 2015

«کمیسیون مشترک برجام» که با هدف نظارت بر نحوه اجرای برنامه جامع اقدام مشترک و پیوست های این توافق تشکیل شده بود برای نخستین بار در وین تشکیل جلسه داد. این کمیسیون که از نمایندگان کشورهای 1+5، نماینده عالی اتحادیه اروپا و ایران تشکیل شده است آخرین تحولات روند اجرایی سازی برجام را مورد بررسی قرار داد.

- 11 اکتبر  2015

مهر تایید مجلس بر کلیات برجام؛ کلیات طرح «اقدام متقابل و متناسب دولت جمهوری اسلامی ایران در اجرای برجام» پس از سه ساعت و نیم مباحثات گاه تند با 139 رأی موافق، 100 رأی مخالف و 12  رأی ممتنع از مجموع 253 نماینده حاضر در مجلس تصویب شد، طرحی که هفته گذشته همزمان با قرائت گزارش کمیسیون ویژه برجام،  ارائه و فوریتش تصویب شده بود.

- 21 اکتبر 2015

 مقام معظم رهبری در نامه ای به رییس جمهوری اسلامی ایران در قالب الزامات نه گانه، تذکراتی را در خصوص برجام یادآور شدند . 

- 7 دسامبر 2015

کشورهای عضو گروه 1+5 پیش نویس قطعنامه ای را به شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی ارایه کردند تا در صورت تصویب در این شورا، پرونده ابعاد نظامی برنامه اتمی ایران یا همان پی. ام. دی بسته شود.

- 15 دسامبر 2015

 گزارش نهایی شورای حکام  انتشار یافت. مهر تاییدی بر صداقت ایران در برنامه صلح آمیز هسته ای برای پایان کامل یک بحران غیرضروری بود.

- 16 ژانویه 2016

پس از گزارش یوکیا آمانو مدیر کل آژانس درباره اجرای تعهدات ایران در برجام ، بیانیه‌ی  مشترکی برای اعلام شروع و اجرای برجام  قرائت خواهد شد و  گزارش آقای آمانو ، برجام را اجرایی می کند. آمریکا و اتحادیه اروپا ،  بعد از گزارش آژانس ، باید عملا تحریم ها را لغو کرده و به سایر تعهدات خود پایبند باشند .