گفت ‌وگو با یکی از کارگردان‌‌های انیمیشن ایرانی راه یافته به اسکار

گفت ‌وگو با یکی از کارگردان‌‌های انیمیشن ایرانی راه یافته به اسکار

جیم/ پویانمایی ایرانی «استریپی» کار مشترکی از بابک و بهنود نکویی برای رقابت در اسکار 2016 پذیرفته شد. این اولین ‌بار است که یک پویانمایی ایرانی در فهرست انیمیشن‌های شرکت کننده در رقابت برای انتخاب نامزدهای اسکار قرار گرفته است. «استریپی» (راه راه) درباره کارگر یک کارخانه بزرگ است که تصمیم می‌گیرد در کار ملال‌آور راه راه کردن بسته‌های کارخانه خلاقیتی ایجاد کند. به بهانه پذیرفته شدن این انیمیشن در اسکار، با بابک نکویی گفت‌‌وگویی انجام دادیم که در ادامه می‌‌خوانید.

چه زمانی تولید «استریپی» را شروع کردید؟

ساخت این فیلم از مهر ماه 1393 تا اسفند ماه همان سال طول کشید. 15 انیماتور هم در استودیوی خودمان «گنبد کبود» با ما همکاری کردند.

چه شد که فیلم را برای حضور در اسکار ارسال کردید؟

شرایط خاصی برای پذیرفته شدن در مرحله ابتدایی اسکار وجود دارد. یکی از قوانین اسکار این است که اگر هفت روز پیاپی فیلم کوتاه به صورت عمومی به نمایش در آید امکان شرکت در اسکار را پیدا می‌‌کند. فیلم ما هم شرایط اسکار را به دست آورد. یعنی ما اکران ‌های عمومی در لس آنجلس آمریکا داشتیم.

فکر می‌‌کنید فیلم‌‌تان معیارها و استاندارد حضور در اسکار را دارد؟

قاعدتا 60 فیلمی که در مرحله نخست راه یافته‌‌اند معیارها را به دست آورده‌اند منتها از این تعداد باید تعدادی فیلم حذف شوند تا در مرحله بعد عده‌‌ای به عنوان نامزد به اسکار معرفی شوند. معتقدم همین مرحله ابتدایی خودش مهم است و معمولا فیلم‌‌ها خیلی شاخص می‌شوند چون در این مرحله راه یافته‌اند.

فکر می‌کنید جزو نامزدهای اسکار باشید؟

دو مرحله اعلام دارند. «استریپی» در کنار 10 انیمیشن‌ دیگر از کشورهای استرالیا، فرانسه، ایرلند، آمریکا، روسیه، سوییس در برنامه «نمایش نمایش‌ها» در تعدادی از سینماهای آمریکا اکران شده و جزو 60 انیمیشنی است که برای رقابت و ورود به short list اسکار 2016 پذیرفته شده است. ابتدا فهرست کوتاه 10 فیلم را اعلام می‌‌کنند و ماه ژانویه هم نامزدها معرفی می‌شوند. اکنون فکر کردن به نامزدی در اسکار زود است اما جزو 10 فیلم خواهیم بود. واقعیت این است که کارگردان‌‌های بعضی فیلم‌‌ها جزو اسطوره‌های انیمیشن هستند و رقابت کردن با آن‌ها بسیار سخت است.

فیلم‌‌تان چه شاخصه‌‌های استانداردی دارد؟

این جریان متنوع است و نمی‌‌توان به شکل واضحی برای فیلم‌‌ها استانداردی تعریف کرد اما می‌‌توان قواعدی را رعایت کرد. نخستین قاعده کیفیت تولید اثر است یعنی یک فیلم باید از نظر بصری و فنی از کیفیت خیلی بالایی برخوردار باشد. چون کیفیت سبب دیده شدن فیلم می‌‌شود به خصوص انیمیشن که مقوله تکنیکی است. در مرحله بعدی خلاقیت در قصه ‌گویی، روایت و تمام مراحل بصری، داستانی فیلم و جذابیت برای تماشاچی می‌‌تواند کمک به دیده شدن فیلم کند و همین امر سبب موفقیت می‌‌شود.

آیا نسبت به وسعت کشورمان و پیشرفتی که در زمینه‌‌های فناوری کسب کرده‌‌ایم، تعداد کافی انیماتور خوب داریم؟

معتقدم نمی‌‌توان خیلی واضح آمار دقیق داد که تعداد انیماتورهای ما کم یا کافی است. چون تعداد انیماتورهای ما به خصوص آموزش دیده یا با تجربه‌‌های‌مان مشخص نیست. البته به تعداد تولیدات‌‌مان نیرو داریم و کمبود نیروی اجرایی نداریم.

قبول دارید که صنعت انیمیشن در ایران نسبت به دیگر کشورها عقب افتاده و ابتدایی است؟

بله این طور است. در دنیا کشورهای صاحب صنعت انیمیشن تعدادشان کم است و اگر ما بخواهیم خود را با آن‌ها که صنعت پیشرفته‌ای دارند مقایسه کنیم، فاصله داریم. منتها دلیل این اتفاق بحث تکنیکال یا این ‌که نیروهای ما به روز هستند یا تکنولوژی روز، اصلا نیست. چون انیماتورهایی که کار می‌کنند کاملا به روز هستند و از اخبار اطلاع دارند، دانش و اطلاعات این کار را دارا هستند و نرم‌افزارهای حرفه‌ایی را در اختیار دارند. مشکل انیمیشن‌های ایران این نیست بلکه باید ریشه‌یابی صورت گیرد.

از مشکلات تولید «استریپی» بگویید...

خدا را شکر تیمی با سابقه طولانی هستیم. تیم ما 6 سال است که در دفتر کارمان «گنبد کبود» با هم کار می‌کنند. دلیل موفقیت فیلم ما این است که مشکلی سر راه تولید فیلم‌مان نداشتیم و خیلی بدون درد سر و آزمون و خطا تولید کردیم. فیلم «استریپی» برآیند تجربیات چندین ساله ماست. ما با نیروهای حرفه‌ای و با برنامه‌ریزی کار می‌کنیم و همه انیماتورهای‌مان جزو بهترین‌های ایران هستند.

با برادرتان که در این کار به عنوان کارگردان کنار شما بودند هم‌فکر و همراه هستید...

همین طور است. من و بهنود حدود 16 سال است که در کنار هم کار می‌کنیم و در دفترمان تجربه مشترک تولید انیمیشن داریم. این را هم بگویم که پدرم دانش‌آموخته رشته هنر است و نقاشی می‌کشد و مخالف ورودمان به این حرفه نبود. نه تنها مشکلی با پدر نداشتیم بلکه این مسیر را خود او به ما یاد داد. ما از دوران کودکی از طریق پدر با انیمیشن آشنا شدیم و ادامه دهنده مسیری هستیم که پدر نشان‌مان داد.

وضعیت اکران فیلم‌تان چگونه است؟

اکران فیلمم در آمریکا، کانادا و چند شهر دیگر کانادا ادامه دارد. در دانشگاه ‌ها و فضاهای فرهنگی و سینماها در حال اکران است. به زودی هم در آسیای شرقی هم چون فیلیپین و چین به نمایش در خواهد آمد. البته اکران فیلم انیمیشن به طور وسیع نیست اما عمومی اکران می‌‌شود. چون انیمیشن در این فرم و قالب جریان تجاری نیست و نباید با فیلم‌های هالیوودی اشتباه گرفت و برداشت غلط کرد.

بازتاب‌های جهانی اکران فیلم‌تان را چگونه دیدید؟

بسیار مثبت است. نخستین نکته‌ای که برای‌مان جالب بود این است که چون مستند کوتاهی درباره تهران و هم چنین درباره من و بهنود به عنوان کارگردان‌های اثر و تهیه کننده ساخته شد و این مستند به فیلم‌مان ضمیمه شد. اکران فیلم برخی را شگفت زده کرده بود. آن‌ها در فیلم چهره تهران متفاوت به نظرشان آمد و خیلی برای‌شان زیبا بود. علاوه بر آن خیلی‌ها انتظار نداشتند از ایران فیلم انیمیشن ببینند. بعضی وقت‌ها تصورشان این بوده که شاید در ایران دانش یا تبحری و هنری وجود ندارد که این یک بازتاب مثبت است. نکته بعدی کیفیت فیلم‌مان بود. جان لاستر مدیر ارشد خلاقیت استودیو پیکسار و دیزنی این انیمیشن و دیگر انیمیشن‌های «نمایش نمایش‌ها» را جزو بهترین آثار کوتاه به نمایش درآمده امسال دانست. اندرو استنتون کارگردان انیمیشن‌های «وال ای» و در «جستجوی نمو» این انیمیشن را مملو از خلاقیت و طنز بیان کرده است، مت گرونینگ خالق سریال معروف «سیمپسون‌ها» از این مجموعه تقدیر کرده و رالف اگلستون کارگردان هنری استودیو پیکسار نیز انیمیشن «استریپی» را فیلمی با طراحی فوق‌العاده توصیف کرده ‌است. ما از دانشگاه‌های مختلف دنیا ایمیل‌های مثبتی داشتیم. چندین سایت و مجله معتبر دنیا هم نقدهای مثبتی درباره فیلم نوشتند.

آینده انیمیشن ایران را چگونه می‌‌بینید؟

انیمشین ایران زنده است، نفس می‌‌کشد، فعالیت می‌‌کند و پیشرفت خواهد کرد. ممکن است پیشرفتش کند باشد ولی چون انیماتورها عاشقانه انیمیشن را دوست دارند و فعالیت می‌‌کنند بنابراین انیمیشن ایران پیشرفت خواهد کرد و من خوش‌بین هستم.

ویدیو مرتبط :
کارگردان برنده اسکار در تبلیغ آی