تأکيد صاحبنظران بر توجه به واقعيات تاريخي و پرهيز از ديدگاه‌هاي شبه روشنفکرانه در توليد آثار مذهبي

تأکيد صاحبنظران بر توجه به واقعيات تاريخي و پرهيز از ديدگاه‌هاي شبه روشنفکرانه در توليد آثار مذهبي

سينماپرس/ همزمان با ماه محرم، تعدادي از کارشناسان و سينماگران کشورمان توجه به واقعيات تاريخي، پرهيز از ديدگاههاي شبه روشنفکرانه و بيان حقيقت تاريخ را تنها راهکار ارتقاي سينماي تاريخي و مذهبي برشمردند و از مديران و سينماگران دغدغه مند، خواستار توليد اينگونه آثار شدند.
هرچند که تجربه ثابت کرده ژانر تاريخي و مذهبي در کشور ما همواره با استقبال بسيار خوبي از سوي مخاطبان مواجه است اما متأسفانه به دليل عدم توجه کافي به اين ژانر از طرف مديران و سازندگان، برخي از اين آثار آنچنان که بايد، نتوانسته اند حقيقت تاريخ را براي مخاطبان ميليوني سيما و سينما بازگو کنند.

طي تمامي اين سال ها بسياري از سينماگران از کمبود امکانات فني و تکنولوژيک براي توليد آثار فاخر و ارزشمند در اين حوزه گلايه داشته اند و بر اين باور بوده اند که سينماي ايران هيچ گاه نمي تواند در هيچ يک از زمينه هاي طراحي صحنه و لباس، چهره پردازي، فيلمبرداري، تدوين، موسيقي و... با سينماي غرب و هاليوود رقابت کند؛ اين در حالي است که مبحث توليد آثار مذهبي و تاريخي تنها به همين مسأله محدود نمي شود و ما همواره در سينماي کشورمان از محتواي آثار غافل بوده ايم.

متأسفانه در دوراني که سريال ها و فيلم هاي مذهبي و تاريخي در کشور ما توليد شده اند توجه به فرعيات، حواشي و اضافه کردن برخي ديدگاه هاي توهمي و حتي شبه روشنفکرانه باعث شده تا روايت داستان ها از روند اصلي و طبيعي اش خارج شده و به سمت و سوي ديگري سوق پيدا کند که به هيچ عنوان براي کشور اسلامي ما زيبنده و شايسته نيست.

شايد بتوان از فيلم «سفير» به عنوان اولين تجربه مهم و ارزشمند سينماي ايران بعد از پيروزي انقلاب براي ورود به حوزه توليدات آثار مذهبي و تاريخي نام برد که به ماجراي عاشواري حسيني مي پردازد؛ فيلمي که با امکانات بسيار محدود توليد شد اما همواره يکي از آثار ارزشمند در حوزه فيلم هاي تاريخي و مذهبي قلمداد مي شود، چرا که مشخص است توليدکنندگان اين اثر در آن مقطع تنها دغدغه دين داشته و به سمت و سوي خودنمايي و يا ترويج ديدگاههاي به اصطلاح هنري و شبه روشنفکرانه نرفته اند.

پس از گذشت سال ها از ساخت «سفير» فيلم «روز واقعه» به کارگرداني «شهرام اسدي» ساخته شد که هنوز هم بسياري از منتقدان، کارشناسان سينمايي و ديني و فيلم نامه نويسان و... بر اين باورند که تاکنون فيلمي تاثيرگذارتر و ماندگارتر از «روز واقعه» درباره حماسه عاشوراي حسيني، در حيطه سينماي ايران ساخته نشده است.

در مقابل طي تمامي اين سال ها قطعاً آثار ديگري نيز در سينما و تلويزيون کشور توليد شدند که چندان نتوانستند مورد اقبال عمومي قرار گيرند؛ آثاري که واکنش هاي شديد بسياري از مراجع عظام تقليد را در پي داشته اند و در ميان برخي اقشار مردمي نيز واکنش هاي تندي را همراه داشتند؛ فيلم «رستاخيز» به کارگرداني احمدرضا درويش يکي از نمونه هاي شناخته شده اين آثاراست.

آنچه که مسلم است اينکه ژانر تاريخي و مذهبي براي خود قواعدي دارد که بايد توسط فيلمسازان رعايت شود؛ احترام به عرف و اعتقادات مردم هميشه مهم است و از زماني که نشان دادن چهره و يا بخشي از بدن قديسين (ص) در آثار مذهبي مانند سريال «امام علي (ع)» باب شد اين امر همواره واکنش هايي را با خود به همراه داشت که متأسفانه طي سال هاي اخير ديدگاه هاي هاليووديزه شده هنرمندان و سينماگران ايران زمين اين امر را دو صد چندان کرده است به نحوي که در فيلم «رستاخيز» با نهايت بي احترامي ما شاهد نشان دادن چهره علمدار کربلا هستيم و فيلمساز بدون اينکه به گونه منحصر به فرد روايت داستاني خود بسنده کند و به جنبه هاي غني فرهنگي و اجتماعي، ديني و عرفاني بزرگان دين بپردازد به دنبال خودنمايي و جنجال آفريني هاي زننده است.

فرا رسيدن ماه محرم و ايام عزاداري حضرت اباعبدالله الحسين (ع) بهانه اي شد تا گفتگويي با ۵ تن از سينماگران و کارشناسان سينماي ايران از جمله: محمدتقي فهيم، حسين مسافرآستانه، جمال شورجه، عليرضا سربخش و منصور براهيمي پيرامون همين موضوع صورت گيرد که گزيده اي از آنها براي اطلاع بيشتر مخاطبان گرامي در ذيل مطلب نقل شده است:

محمدتقي فهيم منتقد سينما هشدار داد: امروزه در توليد آثار مذهبي در سينما نوعي رويکرد شبه روشنفکري نفوذ کرده و برخي سعي مي کنند تا با جنجالي کردن فيلمهايشان، خود را در دل مردم جا کنند؛ هر چند که مردم با بينش و آگاهي از اين نگاه بيزارند و نمي گذارند به اعتقادات شان خدشه اي وارد شود. سينماگران ما بايد به فرهنگ مردم توجه کنند و به جاي آنکه به شکل خرافي و سطحي نگرانه به مسائل مذهبي بپردازند بايستي قصه هاي خود را بر اساس آموزه هاي ديني مردم به رشته تحرير در بياورند تا ستايش مردم را در پي داشته باشند؛ اما متأسفانه به دليل راحت طلبي فيلمسازان ما امروزه دنبال خلق يک اثر جديد نيستند و وابستگي فکري شديدي به منابع ديگر پيدا کرده اند. شنبه ۲۵ مهر ۱۳۹۴

حسين مسافرآستانه مديرعامل سابق موسسه رسانه هاي تصويري همزمان با فرا رسيدن ماه محرم و ايام عزاداري حضرت اباعبدالله الحسين (ع) در مورد چگونگي توليد آثار تاريخي و مذهبي گفت: عنصر خيال جزو لاينفک هر اثر هنري است اما اين نبايد منجر به تعارض با حقيقت شود چرا که اين باعث ايجاد «وهن» در لايه هاي مختلف جامعه مي گردد. آثاري که در تمامي زمينه هاي هنري اعم از سينما، تلويزيون و يا تئاتر برگرفته از عقايد مذهبي توليد مي شوند بايستي بر اساس تحقيق و پژوهش حساب شده ميداني، کتابخانه اي و... ساخته شوند تا پس از توليد اين مهم در نزد همگان آشکار شود که اين آثار با رسيدن به يک سلسله مطالب متقن و منطبق بر حقايق تاريخي و مذهبي توليد شده اند. دوشنبه ۲۷ مهر ۱۳۹۴

جمال شورجه کارگردان سينما نيز در اين باره اظهار داشت: به نظر من فيلمساز حق دخل و تصرف در روايت زندگي پيامبران و ائمه معصومين (ع) را ندارد و نمي تواند برداشت هاي شخصي خود را به عنوان نوع و شيوه زندگي اين بزرگان به خورد مخاطبان بدهد، از اين رو مسئولان امر بايد به طور جدي تدبيري بيانديشيد تا افرادي که بر اساس سوابق و يا رفتار و گفتارشان، به بزرگان دين تعلق خاطري ندارند نتوانند به راحتي مبادرت به توليد فيلم در خصوص زندگي اهل بيت (ع) بنمايند. متأسفانه بارها شاهد اين مسأله بوده ايم که برخي سينماگران ديدگاه هاي سکولار خود را به آثار توليدي شان تحميل کرده اند که اين امري بسيار ناگوار و خطرناک براي سينماي ديني ماست. اين مسأله مي تواند تمامي هنر ما را به تباهي بکشاند؛ ما حق نداريم خود را مجاب به تحريف زندگي بزرگان دين کنيم و تنها با تکيه بر ظرفيت هاي فکري خود، مقياس عمل را فهم و شعور خودمان بدانيم! پنجشنبه ۳۰ مهر ۱۳۹۴

عليرضا سربخش کارشناس و منتقد سينما نيز در رابطه با اين مسأله گفت: سينماي تاريخي و مذهبي براي پيشرفت خود نياز به استفاده از سينماگران ولايت مدار و معتقد دارد و تنها اين افراد بايد دست به توليد آثار مذهبي بزنند در غير اين صورت ما مجدداً شاهد توليد فيلم هايي در اين زمينه خواهيم بود که به نفي اعتقادات، ارزش ها و باورها مي پردازند. براي ساخت يک اثر مذهبي و تاريخي در درجه اول نياز به تحقيق و پژوهش مبسوط است؛ فيلمسازاني که پا در اين عرصه خطير مي گذارند بايستي در ارتباط با سوژه مورد نظرشان از دين شناسان قابل و مورخان قابل اعتماد استفاده کنند تا خداي نکرده ذهنيات شخصي شان آن ها را به بيراهه نکشاند. چهارشنبه ۶ آبان ۱۳۹۴

منصور براهيمي از اساتيد مطرح ادبيات نمايشي کشور معتقد است: تلفيق تصويرسازي و رئاليسم در خصوص نمايش برخي چهره هاي مقدس، آثار مذهبي را براي عموم افراد باورپذيرتر مي کند؛ ديدگاه تک بعدي در آثار تاريخي و مذهبي هميشه ضربه زننده است. حوزه توليد آثار هنري مبتني بر واقعه هاي تاريخي و مذهبي هميشه پر از پيش فرض هاي نظري اشتباه است؛ يکي از اين اشتباهات در مورد نشان دادن چهره معصومين (ع) است؛ به عنوان نمونه کساني که در مورد تصوير معصومين (ع) در سينما واکنش نشان مي دهند همان تصويرسازي ها را در تعزيه و نقاشي هاي قهوه خانه اي مي پذيرند و لذا تمامي اين ها به قراردادهايي مرتبط است که از ديرباز در ذهن مردم شکل گرفته است.

زماني در شبکه ۴ سيما براي اينکه واکنش هاي مردمي و علما نسبت به اين مقوله سنجيده شود آقاي راعي در مورد يکي از نقاشي هاي قهوه خانه اي فيلمي ۵ دقيقه اي ساخت که روايتي از واقعه عاشورا بود و کل صحراي کربلا را ترسيم مي کرد؛ در آن زمان تصوير امام حسين (ع) براي اولين بار از رسانه ملي پخش شد و در ابتدا مسئولين سيما با احتياط زياد آن را پخش کردند اما زماني که ديدند هيچ واکنش منفي نسبت به آن صورت نگرفت بارها و بارها آن فيلم را پخش نمودند و کسي هم معترض نشد. شنبه ۹ آبان ۱۳۹۴

ویدیو مرتبط :
آثار نماز اول وقت حتی بدون توجه در سخنان آیت الله بهجت