پایه گذار آموزش نقاشی و طراحی نوین در ایران در زادگاه خود ناشناس است

به گزارش ایرنا ورای همه این ویژگی ها و صفات برجسته علمی و هنری، بزرگترین شاهكار زندگی اش، منش والای اخلاقی، وارستگی و آزاد اندیشی، فرزانگی و فروتنی و دوری از آفات بلاخیز و مفسده انگیز قدرت و ثروت بود.
این هنرمند بزرگ از خطه قروه كردستان در زادگاه خودش ناشناس بود و اگر از شهروندان قروه ایی درباره این هنرمند سوال شود، اكثریت او را نمی شناسند در این راستا سال گذشته مسئولین فقط با نامگذاری یكی از خیابان ها ، بدون داشتن شجره نامه ای یاد این هنرمند را گرامی داشتند.
عربعلی شروه، در دوم مهر سال 1318، در شكوه آباد از روستاهای تاریخی بخش مركزی شهرستان قروه چشم به جهان گشود و در همان اوان كودكی به همراه پدر و مادر خود به شهر همدان مهاجرت كرد.
وی پس از فراگیری آموزش های مكتب خانه ای، دوران دبستان را در یك مدرسه دولتی گذراند و سپس موفق شد سیكل اول دبیرستان را در یك مدرسه نمونه دولتی به پایان برساند و به منظور تكمیل تحصیلات دوره متوسطه و گرفتن دیپلم كشاورزی در دانش سرای شبانه روزی كرمانشاه، راهی این شهر شود.
شروه جوان كه آتش عشق به آموزش و آگاهی در وجودش زبانه می كشید، پس از اخذ دیپلم، با استخدام در آموزش و پرورش، مدت هفت سال در روستاهای فقیر و دور افتاده زنجان به معلمی و آموزگاری پرداخت و با مفهوم درد، رنج، عشق و زیبایی آشنا شد و از همین روی آموختن علم و دانش به كودكان محروم این مناطق را وجهه همت و خدمت خویش قرار داد.
او با كسب این تجربه آموزشی گرانبها سرانجام به اداره آموزش و پرورش ناحیه همدان انتقال یافت و این بار در روستاهای این منطقه به تدریس و تعلیم كودكان و نوجوانان روی آورد در همه این سال ها، افزون بر فعالیت های ورزشی به ویژه كوهنوردی و غارپیمایی و مطالعه مستمر كتاب، عاشقانه به كار تمرین و تقویت علائق و گرایش های هنری خود مانند طراحی و نقاشی نیز مشغول شد.
پژوهشگر آزاد تاریخ و فرهنگ قروه كه مقاله ای در مورد زندگی استاد عربعلی شروه نوشته است در مورد معرفی وی گفت: درباره شخصیت، آثار و خدمات استاد شروه می توان از ابعاد مختلف و زوایای گوناگونی سخن گفت كه هریك از آن ها حاوی پیام ها و درس های ارزنده ای برای جوانان و علاقه مندان به فعالیت هنری و شیفتگان خدمت به ساحت علم و هنر است.
محسن صالحی با بررسی كارنامه درخشان استاد شروه در طول حیات پربارش افزود: این هنرمند مردمی صاحب علم و فضیلت را باید در مقام و مرتبه انسانی الگوساز و الهام بخش دانست و چنان مشعلی فروزان در مسیر حركت آدمیان از دالان های تاریك، ترسناك جهل و زشتی و تعصب به سوی دنیای روشنایی و زیبایی هنر و اندیشه و احساسات شاعرانه و عارفانه قرار داد.
وی با اشاره به نقش بی بدیل و ماندگار این هنرمند در بنیانگذاری آموزش علمی و دانشگاهی رشته های هنری به ویژه تهیه و ترجمه متون آموزش طراحی و نقاشی نوین در ایران معاصر اظهار كرد: این هنرمند را می توان شروه مدرس، نقاش، سفالگر، مجسمه ساز، عكاس و شروه های دیگر از جمله شروه شیفته فرهنگ و ادبیات كهن ایران زمین و شروه عاشق انسان و انسانیت سخن دانست.
وی با بیان اینكه این هنرمند قروه ای تحصیلات عالی خود را در سال 1348 در رشته نقاشی دانشكده هنرهای زیبایی دانشگاه تهران ادامه داد، افزود: حضور وی در تهران و دانشكده هنرهای زیبا، دنیای جدیدی را به روی او گشود كه با امكانات و فرصت های بیشتر به روی شروه دوستدار حقیقت و زیبایی همراه بود.
صالحی با اشاره به اینكه شروه در سال 1354، تحصیلات خود را در دانشگاه به پایان رساند گفت: این هنرمند برای تدریس آناتومی و بعدها سفالگری و هنرها و دروس دیگر به دبیرستان هنرهای تجسمی تهران و دانشكده هنرهای زیبا دعوت شد، حضور و همكاری ثمربخش او در این مراكز آموزش عالی و تخصصی تا زمان انقلاب فرهنگی در سال 1359 ادامه یافت.
به گفته وی تعطیلی دانشگاه ها، استاد شروه را كه به چهره شاخص و شناخته شده ای در محافل علمی و هنری پایتخت تبدیل شده بود، بیش از پیش به سمت ترجمه متون علمی و آموزشی رشته های هنری سوق داد و آثار سازنده و پربار آن در سال های بعد، بیشتر و عمیق تر نمایان شد و سرفصل درخشانی را در تاریخ آموزش هنر نوین كشور به نام وی ثبت كرد.
صالحی گفت: استاد شروه در دو دهه پایانی عمر پربارش افزون بر كارهای آموزشی و پژوهشی، با برپایی نمایشگاه های مشترك و اختصاصی، آثار متنوع هنری خود را در زمینه های طراحی، نقاشی، مجسمه سازی و سفالگری به معرض دید علاقمندان گذاشت و تحسین و تكریم همگان را برانگیخت.
وی افزود: این درخت پرثمر و چراغ پرفروغ عالم علم و هنر، سرانجام 13 اردیبهشت سال 1390، در سن 72 سالگی بر اثر بیماری و در سكوت سرد رسانه های خبری، روی در نقاب خاك كشید و خاموش شد.
صالحی خاطرنشان كرد: با این حال گوهر وجودی صیقل یافته این هنرمند عاشق حقیقت و زیبایی در كارگاه هنر هستی، هرچه از زمان مرگش می گذرد، تلألو و درخشندگی بیشتری می یابد و ارزش آثار و خدمات ماندگارش بر اهالی فرهنگ و هنر آشكارتر می شود.
به گفته وی سرآغاز كار جدی و مستمر تهیه و ترجمه متون علمی و آموزشی رشته های هنری این استاد ارجمند را از هنگام دانش آموختگی او به سال 1354، در دانشكده هنرهای زیبا تا اوایل دهه هشتاد خورشیدی در كنار فعالیت های دیگر، حدود یكصد جلد كتاب را به علاقه مندان هنر تقدیم كرد.
این پژوهشگر آزاد تاریخ و فرهنگ قروه با بیان اینكه این شخصیت علمی و هنری كاری كارستان كرد و كارنامه ای جاویدان دارد، افزود: حاصل نهضت ترجمه یك نفره متون آموزش هنر به زبان و قلم ایشان بود و با انجام این حجم انبوه كار ترجمه و تألیف، به طور متوسط، هر سال حدود سه عنوان كتاب را به بازار نشر روانه ساخت.
وی با اشاره به آثار این هنرمند اظهار كرد: كتاب های «تكنیك و روش طراحی»، «طراحی با سمت راست مغز»، «مبانی پرسپكتیو»، «پایه های هنر نو»، «زیبایی شناسی هنری»، «تحلیل آثار هنری»، «رنگ شناسی مدرن»، «كلیدهای طراحی»، «تاریخ هنر نقاشی ایران و جهان» و ده ها عنوان دیگر كه بسیاری از آنها به علت استقبال فراوان، بارها تجدید چاپ شده است.
صالحی اظهاركرد: فروكاستن خدمات ترجمه استاد شروه به تعداد عناوین كتاب ها و كمیت آنها، ظلمی آشكار در حق این بزرگمرد عرصه علم و هنر است چرا كه انتشار آثار متنوع او پیش از هر چیز كیفیت و محتوای آموزش رشته های هنری از جمله طراحی و نقاشی را دگرگون ساخت و آنها را به لحاظ اصول و مبانی و روش ها در مسیری درست و صحیح قرار داد.
به گفته وی گویی او برانگیخته شده بود تا به عنوان مبشّر و مبلّغ مكاتب نقاشی و طراحی جدید، هنرمندان و هنرجویان این دو رشته را به شاهراه آموزش های نوین هدایت كند.
صالحی بیان داشت: از اواسط دهه پنجاه خورشیدی، عربعلی شروه با درك عمیقی كه از جامعه تحول خواه و نوگرای ایرانی به ویژه دنیای هنرمندان داشت، در پاسخ به نیاز عمومی هنرجویان و دانشجویان، برای دسترسی به منابع و متون آموزشی معتبر و به منظور رفع عطش علاقه مندان تشنه فراگیری رشته های نقاشی و طراحی، به ترجمه مجموعه ای از آثار جدید و جذاب در این زمینه پرداخت.
وی با بیان اینكه این اقدام نه تنها موجی از گرایش به رشته های هنری را در میان جوانان آن زمان پدید آورد بیان كرد: این ترجمه ها و آثار موجب شد انتشارات معروف و مشهوری مانند بهار، یساولی، مارلیك، شباهنگ، موج و گوتنبرگ و برخی مؤسسات دیگر در حوزه آموزش رشته های هنری پا به عرصه وجود بگذارند یا شاهد تولدی دوباره در عرصه بازار نشر شوند.
وی با اشاره به یكی از امتیازات و ارزش های اختصاصی مجموعه متون و منابع آموزشی كه شروه در مقایسه با آثار پراكنده پیش از خود منتشر شده، افزود: صرف نظر از ارزش علمی و پشتوانه نظری آنها، جنبه كاربردی و عملی در این آثار نهفته بود و همین ویژگی ممتاز از تجربه و سابقه طولانی معلمی و طرح منطقی و مستدل مطالب جدید و آشنایی عمیقش با نظام آموزشی كشور در سطوح مختلف سرچشمه می گرفت.
صالحی با اشاره به اینكه شروه به موازات ترجمه متون آموزشی، آنچه را كه خود از این ترجمه ها می آموخت، در روند آموزش و تدریس دروس به كار می بست اظهار كرد: شروه بر این باور بود كه تئوری می تواند مسیر آموزش را كوتاه و در عین حال با درك بیشتری همراه كند و در مقام عمل است كه تئوری ارزش و اهمیت خود را نشان می دهد.
به گفته وی شروه مبانی نظری و تجربه عملی را لازم و ملزوم یگدیگر می دانست و معتقد بود هیچكدام از اینها به تنهایی نمی توانند تأثیر كافی داشته باشند.
صالحی با ابراز تاسف از غربت و ناشناختگی این بزرگمرد عرصه فرهنگ و هنر كشور، در استان و شهرستان زادگاه خود اشاره كرد و گفت: قدر و منزلت شروه و ارزش و اهمیت آثار هنری و خدمات علمی و آموزشی او در مراكز علمی و دانشگاهی و محافل فرهنگی و هنری كشور، كم و بیش شناخته شده و همواره از ایشان به &a