پرونده خودرو/ بهترین ماستنگ برای راندن

عصر خودرو/اوایل دهه 1960 میلادی، مردی بزرگ که راهی پرافتخار طی کرده از تعلیم پرواز و جوجه کِشی، تا قهرمانی‌های پی در پی در مسابقات اتومبیلرانی، تصمیم به تاسیس یک شرکت خودروسازی می‌گیرد و آنقدر بی پرواست این مرد بزرگ که چیزی نمی خواهد بسازد جز خودرو‌های اسپرت با قابلیت‌های عملکردی بالا. همین جاه طلبی، نام کارول شلبی را جاودانه کرد. در صنعت خودرو تا امروز، از کارول شلبی و شلبی امریکن به عنوان نماد تمام آمریکایی خودروهای قدرتمند و عملکردمحور آمریکایی یاد می‌شود. به بهانه بررسی نسل جدید Shelby GT350 که ماه گذشته در نمایشگاه بین‌ المللی خودرو لس‌آنجلس رونمایی شد، نگاهی گذرا داریم به داستان افسانه شدن شلبی.

سال 1961 خودروساز بریتانیایی AC Cars در تامین پیشرانه 6 سیلندر بریستول روداستر 2 سرنشینش، Ace به مشکل می‌خورد تا زمینه‌ساز تاسیس Shelby American شود. کارول شلبی که از این موضوع با خبر شده، طی مکاتباتی با چارلز هرلاک، مالک AC Cars، پیشنهاد ساخت خودرویی اسپرت با اتاق AC Roadster و موتور V8 آمریکایی را مطرح می‌کند. هرلاک این پیشنهاد شلبی را قبول می‌کند البته درصورتی که موتوری مناسب در نظر داشته باشد. و چه موتوری مناسب‌تر از V8 بلوک کوچک جدیدی که فورد آن روزها مشغول ساختش بود.

با رسیدن اولین اتاق روداستر AC به گاراژ SoCal شلبی در فوریه 1962، تاریخ برای جاودانگی کارول شلبی آغاز می‌شود‌ و کاملا دراماتیک، کارول شلبی نامی را برای اولین ساخته‌اش انتخاب می‌کند که یک شب در خواب روی آن دیده! یک ماه بعد، Shelby American در گاراژی واقع در ونیس کالیفرنیا آغاز به کار می‌کند. اولین کبرای تولیدی شلبی امریکن، CX2000 نیز به فاصله یک ماه با موتور 260 Hi-Po V8 و گیربکس 4 سرعته Borg-Warner آماده رونمایی رسمی در نمایشگاه خودرو نیویورک 1962 می‌شود. اولین حضور کبرا در مسابقات اتومبیلرانی در گرند‌پری لس‌آنجلس تایمز رقم می‌خورد که البته به خاطر شکستن یکی از کاسه چرخ‌های عقب نمی‌تواند مسابقه را به پایان برساند. با وجود این استارت نحس اما با آغاز سال 1963، روداستر دورگه شلبی نه‌تنها کوروت‌های استینگری شورولت را محو چالاکی‌اش می‌کند، بلکه پس از یک شکست در دیتونا، رقابت با فراری را نیز آغاز می‌کند. حالا دیگر پای شلبی کبرا به سری رقابت‌های استقامت لُمان نیز باز شده.

به دلیل نداشتن آیرودینامیک کافی، کبرای روداستر در 4.8 کیلومتر مسیر مستقیم مولسان نمی‌توانست از حدود 250 کیلومتر در ساعت بیشتر سرعت بگیرد. برخلاف رقیب اصلی‌اش، 250 GTO فراری که سرعتش در این مسیر به 300 کیلومتر در ساعت هم می‌رسید. شلبی برای جبران این ضعف روداستر‌های مسابقه‌ای‌اش، ساخت Daytona Coupe را آغاز می‌کند. 6 ماه بعد، در فوریه 1964، اولین دیونای کوپه در رقابت دیتونا کانتیننتال شرکت می‌کند و موفق به ثبت سریع‌ترین دور پیست می‌شود اما به خاطر نقص در دیفرانسیل و آتش گرفتن، نمی‌تواند مسابقه را به پایان برساند.
آگوست 1964 فورد سفارش ساخت نسخه‌ای عملکرد‌محور از ماستنگ فست‌بک را به شلبی می‌دهد که قرار است کوروت را در مسابقات جاده‌ای SCCA به چالش بکشد. پس از تنها یک ماه، شلبی اولین سری از Shelby Mustang GT350‌های مسابقه‌ای و جاده‌ای را می‌سازد.

سال 1969 با رکود بازار، تولید ماستنگ‌های شلبی پایان می‌یابد، Shelby Automotive Racing Company تعطیل می‌شود و یک سال بعد، فورد تفاهمنامه موتوراسپرت با شلبی را پایان می‌دهد.
اکتبر 1982، آغاز همکاری رسمی کارول شلبی با گروه کرایسلر برای خلق خودروهای عملکرد‌محور برپایه محصولات داج. به فاصله تنها یک ماه، پروتوتایپ‌های شلبی چارجر معرفی شدند اما ماندگارترین داج شلبی،‌ هاچ‌بکی داغ برپایه Dodge Omni است به‌نام GLH. این نام کلیشه‌ای (مخفف Goes Like Hell یا به زبان خودمان، خیلی خیلی سریع) واقعا برازنده این شلبی بود چراکه به لطف ابعاد جمع و جور و وزن 1یک تُنی، و البته 146 اسب بخار قدرت و 230 نیوتن متر گشتاور پیشرانه‌ای 2.2 لیتری، مجهز به توربوشارژر، بسیار تند و تیز و چابک بود.
کارول شلبی کاری را با باب لوتز و تام گِیل (به ترتیب مدیرعامل و سرطراح وقت کرایسلر) آغاز می‌کند که به خلق نسل اول وایپر، RT/10 خواهد انجامید. در واقع اگر شلبی نبود، شاید این تیره مار زخم خورده از کوروت هم وجود نداشت.
در اولین روزهای سال 1997، Shelby Series 1، اولین خودرویی که صفر تا صد طراحی و ساختش، کار خود شلبی است، رونمایی می‌شود؛ یک کروک 108 هزار دلاری با موتور V8 4.0 لیتری 320 اسبی اولدزموبیل. کارول شلبی هدف خود از ساخت شلبی سری 1 را اینچنین عنوان می‌کند: «می‌خواستم ببینم آیا می‌توانم خودرویی 1.066 کیلوگرمی بسازم با همه جور امکانات رفاهی، از شیشه بالابرهای برقی تا سیستم تهویه. واقعا تعجب می‌کنم چرا فراری‌هایی را می‌بینم با وزن نزدیک به 1.5 تُن. فقط می‌خواهم ببینم می‌توانم یا نه.»
ژوئن 2000، آغاز اکران سرقت در 60 ثانیه با بازی نیکلاس کیج و آنجلینا جولی. اما بیشتر از این ستاره‌های‌هالیوود، حضور اِلـِنور، کپی معروف Shelby GT500 مدل 67 است که در این فیلم مهیج، خودنمایی می‌کند.

رونمایی از Ford Shelby Cobra Concept در موتوشوی دیترویت 2003. این مفهومی اگرچه برپایه ساختار فورد GT طراحی و ساخته شده اما یک روداستر V10 موتور-جلو، دیفرانسیل عقب است که چهره مدرن کبرا‌های افسانه‌ای شلبی را به تصویر می‌کشد.
پس از 35 سال، با معرفی Shelby GT500 در نمایشگاه بین‌المللی خودرو نیویورک 2005، نام شلبی دوباره روی یک ماستنگ سری تولیدی فورد نقش می‌بندد.
نوامبر 2011، رونمایی از قدرتمندترین و سریع ترین ساخته شلبی، البته تا به آن روز، در نمایشگاه بین‌المللی خودرو لس‌آنجلس. فورد مدعی بود Shelby GT500 2013 با 650 اسب بخار قدرت و 813 نیوتن متر گشتاوری که از نیروگاه V8 5.8 لیتری مجهز به سوپرشارژرش می‌گیرد، می‌تواند تا 325 کیلومتر در ساعت سرعت بگیرد.
50 سال پس از معرفی مدل اصلی شلبی کبرا در نمایشگاه خودرو نیویورک 1962، این رویداد بین‌المللی در سال 2012 محل رونمایی از 1000 SC بود. این ماستنگ ویرانگر با 950 اسب بخار قدرت، نماد 50 سال آزمون سخت و پیروزی‌های یک شرکت بود و همچنین، یادبودی برای مردی که عمرش را برای ساختن تعدادی از بزرگ‌ترین خودروهای عملکردی تاریخ گذاشت.
10 می‌2012، مرگ یک مرد بزرگ. کارول شلبی را به واقع باید یک افسانه دانست چراکه به هرآنچه می‌خواست در 89 سال زندگی اش رسید. وی هم به عنوان راننده، هم به عنوان مدیر تیم و هم به عنوان خودروساز فاتح لُمان شده. فورد تقریبا تمام شهرت ماستنگ به عنوان یک خودرو عملکردمحور را مدیون اوست و بدون کبرای شلبی، شاید امروز وایپری هم وجود نداشت که آمریکایی‌ها بخواهند به آن بنازند.
بار دیگر یک شلبی ستاره یک فیلم‌ هالیوودی می‌شود. ستاره فیلم Need‌ For Speed، ماستنگ منحصر‌به‌فردی است که فورد با همکاری شخص کارول شلبی قصد ساختنش را داشته اما با مرگ کارول شلبی، نیمه‌کاره رها می‌شود. بازسازی این شلبی به راننده ماجراجویی پیشنهاد می‌شود که با مسابقه دادن و بازسازی خودروهای کلاسیک و مسابقه‌ای روزگار می‌گذراند؛ ماستنگی 900 اسب بخاری با حداکثر سرعتی فراتر از 376 کیلومتر در ساعت!

و حالا بازگشت GT350 ... داستان اولین ماستنگ تولیدی فورد با این نشان افسانه‌ای تقریبا نیم قرن پیش آغاز شد؛ اسلحه‌ای مخصوص پیست برای جاده، برپایه ماستنگ GT که با همکاری کارول شلبی ساخته شد. کارول شلبی فقید شاید امروز در قید حیات نباشد، اما پیوند نام او با پونی‌کار ماندگار فورد همچون همیشه محکم است. GT350 جدید شلبی ادامه راهی است که با GT350 کلاسیک آغاز و با Boss 302 2013 دنبال شد. آخرین ماستنگ با نشان شلبی، یعنی نسل پیشین GT500، با 662 اسب بخار قدرت موتور V8 مجهز به سوپرشارژرش، سوار بر سیستم تعلیق محور ثابت عقب، ماستنگی بی‌حد وحشی برای مسیرهای مستقیم بود اما فورد با Shelby GT350 جدید مسیری کاملا متفاوت را انتخاب کرده. اول اینکه برپایه شاسی جدید ماستنگ نسل 6 توسعه یافته که دارای سیستم تعلیق عقب کاملا مستقل است. برای اولین بار در ساخته‌های فورد، GT350 جدید سوار بر سیستم تعلیقی با دمپر‌های مغناطیسی است، طراحی تهاجمی بدنه در وهله اول با هدف ارتقای قابلیت‌های آیرودینامیک انجام شده و نیروبخش آن، یک موتور V8 5.2 لیتری دمش طبیعی با میل‌لنگ تخت است. در واقع GT350 جدید شلبی یک پونی‌کار کاملا مدرن است که نه برای دود کردن لاستیک‌های عقب و سرعت‌های جنون آور در مسیر مستقیم، بلکه برای تسخیر سخت ترین پیست‌ها خلق شده.

نیروگاهی سنتی به سبک موتورهای فراری
موتور V8 شلبی جدید فورد به جای استفاده از مکانیسم پرخوران، تا بالاترین دورها (8.200 دور در دقیقه) سرعت می‌گیرد و دارای میل لنگ تخت است؛ ترفندی که فراری علاقه بسیاری به آن دارد. تنفس بهینه حاصل از این مکانیسم، این نیروگاه را به قدرتمندترین موتور دمش طبیعی تاریخ فورد تبدیل کرده. فورد اطلاعات دقیقی از این موتور منتشر نکرده و فقط عنوان کرده که با بیش از 500 اسب بخار قدرت، توان تولید حداکثر گشتاوری فراتر از 542 نیوتن متر را دارد. برای مقایسه هم که شده بد نیست بدانید Boss 302 از موتور‌V8
5.0 لیتری دمش طبیعی‌اش، تنها 444 اسب بخار قدرت و 515 نیوتن متر گشتاور می‌گرفت. مقادیری که برای نسل جدید ماستنگ GT و موتور 5.0 لیتری به‌روز‌شده‌اش، به ترتیب برابرند با 435 اسب بخار و 542 نیوتن متر. موتورهای میل‌لنگ تخت در کنار کارکرد در دورهای بسیار بالا و پر توان بودن، به داشتن طنینی رعب‌آور نیز معروف هستند. موتور Shelby GT350 هم این کاراکتر را دارد مخصوصا اینکه فورد به اصالت آمریکایی غرش‌های این V8 5.2 لیتری تاکید دارد. خوشبختانه تنها گیربکس قابل اتصال به این موتور، یک گیربکس 6 سرعته دستی است. توان موتور سپس از مسیر دیفرانسیل لغزش محدود استاندارد Torsen که به صورت آپشنال، با خنک کننده قابل سفارش است، به چرخ‌های عقب منتقل می‌شود.

فنربندی مدرن، ترمزهای قدرتمند
همانطور که اشاره شد، این شلبی جدید همچون کوروت و کامارو ZL1، آئودی TT و R8 و مدل‌های مختلف فراری، برای اولین بار در تاریخ فورد، مجهز به سیستم تعلیق مغناطیسی است. این سیستم سِفتی فنربندی هریک از چرخ‌ها را هر 10 میلی ثانیه، بسته به زاویه فرمان خودرو و باری که روی سیستم تعلیق وارد شده، به‌صورت مستقل تغییر می‌دهد. در GT350، سیستم تعلیق در 5حالت قابل تنظیم است که انتخاب هریک، به نوعی روی سِفتی و احساس فرمان، حساسیت پدال گاز، طنین اگزوز، ترمز ضد قفل و کنترل هرزگردی و پایداری نیز تاثیر می‌گذارد. برخلاف کامارو Z/28 که مجهز به ترمزهای کربن سرامیکی است، ترمزهای GT350 از نوع آهنی است اما با این حال فورد این سیستم ترمز را مطمئن‌ترین سیستم ترمز برای پیست معرفی می‌کند. در این سیستم، دیسک‌های 394 میلیمتری جلو مجهز به کلیپرهای 6 پیستون برمبو هستند و دیسک‌های 380 میلیمتری عقب، مجهز به کلیپرهای 4 پیستون. چرخ‌ها هم از نوع 19 اینچی آلومینیومی با پهنای 266 میلیمتر در محور جلو و 280 میلیمتر در محور عقب هستند، با تایرهای میشلین پایلوت سوپراسپرت چسبنده‌ای پوشش یافته‌اند که طرح آج مخصوص GT350 دارند.

ماموریتی مشخص ...
Shelby GT350 جدید فقط برای القای حس وحشی‌گری و نشان دادن شخصیت سلطه‌طلبش، اینچنین تهاجمی و تنومند طراحی نشده بلکه هدف اصلی، رسیدن به بهترین آیرودینامیک ممکن برای بدنه بوده. برای مثال، کاپوت آلومینیومی برای سفت تر در بر گرفتن موتور با ارتفاع کمتر و شیب‌دار تر طراحی شده و هواکش بزرگی که روی آن طراحی شده، با افزایش جریان هوا زیر کاپوت، از بلند شدن دماغه در سرعت‌های بالا جلوگیری می‌کند. گلگیرهای آلومینیومی پهن جلو در عین تنومندتر جلوه دادن Shelby GT350، با هواکش‌های جلو و عقب نه تنها جریان هوا در اطراف چرخ‌های جلو را بهبود می‌بخشد، بلکه به خنک سازی ترمزهای جلو و درصورت سفارش پکیج آپشنال Track Pack، تامین هوای مورد نیاز خنک‌کننده‌های گیربکس و روغن موتور نیز کمک می‌کند. براگیری هم که با نشان شلبی زیر پوزه وحشی این ماستنگ قرار گرفته، موجب افزایش نیروی رو به پایین روی دماغه در سرعت‌های بالا می‌شود. در کابین، GT350 جدید شلبی به صندلی‌های اسپرت ریکارو و فرمان اسپرت کف‌تختی مجهز شده که کاملا واضح، ماموریت این اسب وحشی فورد را مشخص می‌کنند. البته برای کمی راحتی بیشتر در این ماموریت، آپشن Tech Pack را نیز می‌توان سفارش داد؛ پکیجی که تنظیمات برقی و پوشش چرمی به صندلی‌ها می‌دهد و سیستم تهویه مطبوع با کنترل خودکار دو منطقه‌ای، سیستم صوتی به‌روز‌تر Shaker و صفحه نمایش لمسی 8 اینچی سیستم اطلاعات و سرگرمی MyFord Touch را به امکانات کابین اضافه می‌کند.

این شلبی چقدر سریع است؟
با توجه به قدرت 505 اسب بخاری کامارو Z/28، این شلبی حداقل باید 510 اسب بخار قدرت داشته باشد. از نظر وزن هم با توجه سنگین تر بودن مجموعه سیستم تعلیق و ترمزها به نسبت ماستنگ GT، نمی توان انتظار کاهش وزن آنچنانی در GT350 داشت. با این حال اما می‌توان وزنی در حدود 1.700 کیلوگرم را برای آن تخمین زد. با این حساب، GT350 جدید شلبی حداقل روی کاغذ شتاب تقریبا 4 ثانیه‌ای تا تندی 100 کیلومتر در ساعت خواهد داشت و می‌تواند تا 300 کیلومتر در ساعت هم سرعت بگیرد اما این شلبی آمده تا بهترین ماستنگ برای راندن باشد، نه صرفا اسلحه ای ویرانگر برای سرعت‌های جنون‌آور در مسیر مستقیم و چقدر دیدنی خواهد بود رویارویی دوباره Shelby GT350 و Camaro Z/28 در عصر مدرن.


منبع: عصر خودرو