اما و اگرهای کاشت نهال در خراسان‌شمالی

برگ‌های آخر تقویم را که ورق می‌زنی یک روز بهتر از هر نشانه‌ای آمدن سال جدید را نوید می‌دهد، روز درختکاری، روزی که حتی اگر سرد باشد با کاشت نهال و امید سبز شدنش در آینده‌ای نزدیک، گرم می‌شود.

درختکاری، سنتی ریشه‌دار و قدیمی در فرهنگ ایرانیان است همان گونه که "استرابون" مورخ یونانی که معاصر با اشکانیان بود، می‌نویسد: "ایرانیان همیشه سوار بر اسب با تیر و کمان یا زوبین یا فلاخن شکار می‏‌کنند. بعد از ظهرها را عموماً به درخت کاری‏، گیاه دارویی چیدن، سلاح و افزار شکار ساختن می‌گذرانند."

هر سال در 15 اسفند مردم و مسئولان، اغلب به صورت نمادین در مناطقی خاص نهال می‌کارند تا هم بر ضرورت گسترش فضای سبز تاکید کنند و هم به صورت عملی سهمی در این کار داشته باشند. نمادین بودن روز درختکاری از نظر تبلیغی امری پسندیده به نظر می‌رسد اما به اعتقاد کارشناسان گاه تا آن حد پیش می‌رود که از فرصت مناسبی که در سال فقط یک بار برای مشارکت همه مردم در درخت کاری به وجود می‌آید بدرستی استفاده نمی‎شود و کاشت درخت در این روز از مسیر هدفمندی خارج می‌شود.

روال عمومی در این روز به این شکل است که هزاران نهال در اختیار مردم و مسئولان گذاشته می‌شود بدون این‌که آموزش مناسبی درباره نحوه کاشت و انتخاب مکان غرس نهال هم که در مورد هر گیاهی چارچوبی خاص دارد، ارائه شود. نتیجه چنین اقدامی خشک شدن بسیاری از نهال‌ها به علت رعایت نشدن اصول کاشت و یا ناسازگاری مکان کاشت با نوع نهال است، موضوعی که جدا از هدر دادن سرمایه‌ها، فرصت ایجاد جنگل و فضای سبز را به شدت محدود می‌کند.

مدیرعامل سازمان مردم نهاد دوست‌داران طبیعت سبز کره زمین در خراسان‌شمالی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، منطقه خراسان‌شمالی، در خصوص کاشت نهال در روز درخت کاری در این استان گفت: متاسفانه بیشتر نهال‌هایی که در مناطق جنگلی و یا کمربند سبز حاشیه شهرهای این استان غرس می‌شود، متناسب با شرایط آب و هوایی و اقلیمی آن منطقه نیست. به عنوان مثال جنگل‌های هاور نیازمند کاشت نهال‌های پهن برگ همچون بلوط و جنگل‌های بزداغی نیازمند کاشت نهال‌های درختانی همچون ازگیل، پسته و فندق کوهی است که غرس نهال کاج در این مناطق کاری عبث و بیهوده خواهد بود.

وی ادامه داد: متاسفانه در هفته درختکاری مشاهده می‌شود که برخی از افراد اقدام به غرس نهال‌هایی همچون کاج می‌کنند این درحالیست که آن نهال متناسب با اقلیم منطقه کشت شده نیست و بعد از مدتی از بین می‌رود.

کشمیری با اشاره به کشت غیراصولی نهال در روز درختکاری توضیح داد: عدم ارائه آموزش‌های لازم موجب می‌شود تا بسیاری از نهال‌های کاشته شده عمر خیلی کوتاهی داشته باشند و از بین روند. یک نهال برای اینکه تبدیل به یک درخت تنومند شود نیاز به نگهداری و مراقبت دارد. در بسیاری مواقع نهال‌ها کاشته می‌شوند اما به امان خدا رها می‌شوند.

مدیرعامل سازمان مردم نهاد دوست‌داران طبیعت سبز کره زمین در خراسان‌شمالی، عدم شناخت جایگاه درخت موجب شده تا نسبت به کشت آن بی‌تفاوت باشیم و یا اینکه به هنگام تفریح و یا برای تفریح، آنها را قطع و یا آتش زنیم.

دکتر علی دادار، یک محقق مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان‌شمالی نیز در گفت‌و گو با خبرنگار ایسنا منطقه خراسان‌شمالی توضیح داد: هر منطقه‌ای درخت ویژه خود را طلب می‌کند، به طوریکه در مناطقی با خاک آهکی درخت‌های سوزنی، در مناطقی با خاک حاصلخیز درخت‌های پهن برگ و در مناطق کم آب درخت‌هایی همچون ارار، سنجد و توت باید کشت شود.

وی با تصریح بر اینکه در بسیاری از کوچه و خیابان‌های شهر بجنورد درختان سرو و کاج کاشته شده است و این در حالیست که کاشت این نوع از درختان برای این شهر مناسب نیست، ادامه داد: برگ‌های این نوع از درخت‌ها در زمستان نمی‌ریزند و این امر سبب می‌شود تا نور خورشید از برگ‌های این درخت‌ها عبور نکرده و به سطح خیابان و معابر نرسد در نتیجه یخ و برف‌های ریخته شده دیرتر آب شوند.

دادار با اشاره به اینکه در مناطق شهری باید درختانی با برگ‌های ریز غرس شود، تاکید کرد: مناسبترین درختانی که باید در مناطق شهری غرس شود درختانی همچون سنجد و توت است.

این استاد دانشگاه که دارای دکترای باغبانی است، گفت: در مناطق کم آب نیز کاشت درختانی همچون ارار که درختی کم آب طلب است، مناسب است. متاسفانه در این استان دیده شده که در مناطقی که باید کاج بکارند، سرو کاشته شده و در مناطقی که باید سرو بکارند کاج کاشته شده است. علاوه بر آن به عنوان مثال در بوستان بش قارداش بجنورد در مساحتی حدود 300هکتار در روز درختکاری نهال کاشته شده اما به علت عدم آبیاری بسیاری از آنها از بین رفتند.

وی خاطرنشان کرد: غرس نهال هنر نیست بلکه مراقبت‌های بعد از آن هنر است که متاسفانه در این استان توجه چندانی به آن نمی‌شود. همچنین افرادی که در بخش فضای سبز شهرداری کار می‌کنند از تخصص لازم برخوردار نیستند.

موسی صابری، مشاور استاندار خراسان‌شمالی در امور طرح‌های کشاورزی و اقتصادی در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا اظهار کرد: کاشت درختانی همچون کاج، سرو خمره‌ای با شرایط اقلیمی استان هیچ مغایرتی ندارد و فقط به سلایق افراد بستگی دارد که بخواهند از درختان همیشه سبز و یا خزان استفاده کنند.

تاکید کرد: در بخش‌های جنگلی استان نهال‌هایی غرس می‌شود که از بذرهای خود درختان موجود در آن منطقه گرفته شده بنابراین نهال کاشته شده در بخش‌های جنگلی مطابق با اقیلم همان منطقه است. در بخش فضای سبز شاید از گونه‌های غیر بومی نیز استفاده شود اما قبل از کاشت آن به مواردی همچون نوع خاک، آب و هوا توجه می‌شود.

صابری با بیان اینکه هم اکنون با مشکل کم آبی مواجه هستیم و نهال‌ها نیز برای اینکه به بار بنشینند نیازمند آب هستند، ادامه داد: هم اکنون در بخش کمربند سبز، نهال‌های کم آب طلب غرس می‌شوند.

عباسعلی مهماندوست، مدیر عامل پارک‌ها و فضای سبز شهرداری نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا در پاسخ به این سوال که گفته شده نهال‌های غرس شده متناسب با اقلیم این منطقه نیست و نسبت به نگهداری آن‌ها توجه نمی‌شود، اظهار کرد: تمام نیروهای این سازمان فوق لیسانس باغبانی هستند که آشنایی کامل با اصول باغبانی دارند.

وی با اشاره به اینکه تبدیل یک نهال به درخت زمان‌بر است، بیان کرد: تمامی نهال‌هایی که تاکنون غرس شده به بار نشسته است.

وی در پاسخ به سوال دیگری که چرا شهرداری نسبت به کاشت نهال‌ها جانمایی درستی ندارد و به عنوان مثال تمامی نهال‌های گل رز غرس شده در حاشیه خیابان امام خمینی غربی از بین رفتند، توضیح داد: گل رز یک در ختچه کم آب طلب و بهتر از شمشاد است، بنابراین کاشت این نهال مناسب‌تر از شمشماد است اما از بین رفتن این نهال‌ها در این مکان به علت بی‌توجهی و عدم آگاهی کاسبان آن منطقه است.

انتهای پیام

ویدیو مرتبط :
کاشت نهال بدستان مبارک رهبرانقلاب . . . . هر ایرانی یک نهال