زندگی بزرگان/ عنایت رسول خدا به صاحب المیزان

شبستان/ آیت الله سیدمحمدحسین طباطبایی نزد مراجع، فقها، روحانیون، فرهیختگان و نخبگان حوزوی و دانشگاهی، به تبحر و مهارت در تدریس فلسفه و نگارش تفسیر قرآن کریم شهرت دارد؛ این در حالی است که ایشان در مقام یک فقیه، مسلما دستی دراز در فقه و اصول داشتند. به هر سخن، آنچه نام ایشان را پرآوازه کرد، نگارش مجلدات گرانبها و گران سنگِ تفسیر المیزان می باشد که نام و آوازه آن در اقصی نقاط جهان، طنین انداز شده است.
از سوی دیگر علامه طباطبایی در دورانی که تدریس فقه و اصول در مدارس علمیه رونق و رواج داشت، با شجاعت قابل تحسینی شروع به تدریس فلسفه کردند؛ هرچند این اقدام با مخالفت های بسیاری روبرو شد تا آنجا که ایشان با نگارش نامه ای خطاب به آیت الله سیدحسین بروجردی که مرجعیت تقلیدِ عامه داشتند، درباره تداوم یا قطعِ درس فلسفه، کسب تکلیف نمودند؛ که آن مرجع بزگوار، با درک شرایط، توصیه به تعطیلی درس نمودند.
به هر روی شناختِ شخصیت چند بعدی، روشنگرانه و انقلابی علامه طباطبایی، نیازمند گفت وگو با فقیه ای است که از نزدیک آن نادرِ زمان را شناخته باشند. بنابراین به دفتر آیت الله سیدعبدالجواد علم الهدی، استاد درس خارج فقه و اصول و تولیت مدرسه علمیه امام القائم (عج) که سالهای فراوان، موانست و معاشرت با آن عالم فقید داشت، رفتم. ایشان در این گفت وگو در نهایت اختصار و در قالب بیان ماجراهای واقعی، به تبیین شخصیت علامه پرداخت. بنابراین مطالعه صحبت های ایشان، تصویری دقیق و تازه از وجود پربرکت آیت الله طباطبایی، ایجاد می کند.

آیت الله علم الهدی با بیان اینکه علامه طباطبایی (ره)، در دوران رواج فقه و اصول، با درک دقیقِ زمان، نگارش تفسیر قرآن مجید را شروع کردند، گفت: علامه طباطبایی به بنده فرمودند: «روزی احساس ناتوانی در اتمامِ تفسیر سوره بقره کردم بنابراین متوسل به ساحت مقدس پیامبر خدا، حضرت محمد مصطفی (ص) شدم تا اینکه، حضرت را در عالم رویا دیدم که فرمودند: محمدحسین! تو بنویس، ما کمکت می کنیم. از آن روز صبح، مطالب کاملا روان در ذهنم جاری و بر قلمم ساری می شد».
وی با اشاره به شخصیت معنوی علامه که زبانزد خاص و عام بود، افزود: از محضر آیت الله طباطبایی سوال کردم اینکه در زیارت حضرت بقیه الله عرض می کنیم "انت الاول و انت الآخر" به چه معنا است؟ ایشان فرمودند: «منظور این است که عرض می کنیم؛ حجت الله الکبری، انت اول فی التوحید و انت الآخر فی شفاعه یوم القیامه، هستند».
استاد درس خارج فقه و اصول با بیان اینکه آیت الله طباطبایی در اواخر عمرشان، تدریس اصول را شروع کردند، بنابراین فرصتی برای مرجعیت نداشتند، گفت: اهتمام اصلی ایشان، فلسفه و تفسیر بود؛ به ویژه در دوره بازارِ گرم فقه و اصول، ایشان تدریس فلسفه و تفسیر قرآن کریم را آغاز کردند.