ابنیه/ خانه‌ی مشروطه‌ی تبریز؛ بازی نور و رنگ در گوشه‌ای از تاریخ

کافه گردش/ خانه‌ی مشروطه، معروف‌ترین و پرافتخارترین خانه‌ی تاریخی شهر تبریز است. این خانه در اوج انقلاب مشروطه محل تصمیم‌گیری‌های سرنوشت‌ساز سران مشروطه بوده است. این بنا که به سبک معماری قاجار ساخته‌شده و دوطبقه است، با درهای ارسی و پنجره‌های گره‌چینی شده تزیین شده است. این بنا از سال 1375 با انتقال بعضی از اسناد و اشیا رسماً به موزه‌ی مشروطه تبدیل شد.


چرا برویم؟
بازدید از موزه‌ی مشروطه‌ی ایران، دیدن اسناد و عکس‌های مردم تبریز و جان‌فشانی‌هایشان برای انقلاب مشروطه‌ی ایران، آشنایی با معماری قاجار.

کی برویم؟ چقدر طول می‌کشد؟
مطمئن باشید اگر به هوای سرد عادت ندارید، پاییز مخصوصاً از آبان ماه به بعد و همچنین فصل زمستان زمان‌های مناسبی برای سفر شما نخواهندبود. بهترین زمان برای سفر به تبریز از آغاز فروردین تا اوایل آبان ماه است. بازدید از موزه نیز از ساعت 8 تا 20 میسر است.

کجاست؟
ایران، آذربایجان شرقی، تبریز
نشانی: خیابان شهید مطهری، روبروی مسجد جامع، خانه‌ی مشروطه.

چطور برویم؟
با خودروی شخصی: از تهران و با خودروی شخصی بعد از حدود 700 کیلومتر رانندگی و عبور از شهرهای کرج، زنجان و میانه به تبریز خواهید رسید. بعد از بلوار بسیج به سمت خیابان امام خمینی برانید. بعد از رسیدن به میدان شهرداری وارد به سمت خیابان جمهوری اسلامی برانید، سپس به سمت میدان نماز بروید.
حمل‌ونقل عمومی: هرروز و به‌صورت مرتب اتوبوس‌هایی از پایانه‌های غرب، بیهقی و جنوب به سمت تبریز حرکت می‌کنند که معمولاً با آن‌ها حدود 9 ساعت در راه خواهید بود. همچنین خط آهن تهران – جلفا نیز از تبریز می‌گذرد. مدت‌زمان سفر با قطار هم معمولاً حدود 12 ساعت است. فرودگاه تبریز نیز فعال بوده و هرروز پروازهای تهران تبریز انجام می‌شود. همچنین از شهرهای بزرگ دیگر هم پروازهایی به این شهر وجود دارد.

هزینه‌ها
هزینه‌ی بلیت اتوبوس تهران – تبریز با توجه به نوع اتوبوس از 28000 تومان تا 38000 تومان است (94). هزینه‌ی بلیت قطار نیز بسته به نوع قطار از 25000 تومان تا 40000 تومان متغیر است. (94) هزینه‌ی بلیت مجموعه برای هر نفر 3000 تومان است (94).

همان حوالی
مسجد جامع، بازار مشروطه، بازار تبریز.

بعد کجا برویم؟
پارک ایل گلی، خانه‌ی شهریار، کندوان.

تاریخچه
بزرگان ترک اغوز پس از به توپ بسته شدن مجلس شورای ملی توسط محمدعلی شاه، در خانه‌ی حاج مهدی کوزه‌کنانی جمع شده و به همفکری می‌پرداختند. همچنین این مکان محل تشکیل نشست‌های انجمن تبریز و مرکز فرماندهی مجاهدان در طی محاصره‌ی ۱۱ ماهه‌ی تبریز و نیز مرکز تصمیم‌گیری برای پایین آوردن پرچم‌های تسلیم در برابر شاه قاجار بوده است. از افراد مهمی که در این مکان به فعالیت و همفکری پرداخته‌اند می‌توان ستارخان، باقرخان، ثقةالاسلام تبریزی، حاجی میرزا آقا فرشی و بنیان‌گذار این مجموعه، حاج مهدی کوزه‌کنانی را نام برد.
این مکان به سفارش حاج مهدی کوزه‌کنانی در سال ۱۲۴۷ تأسیس شد. این خانه‌ی دوطبقه با بخش‌های اندرونی و بیرونی دارد که با سبک معماری دوران قاجاریه بنا شده‌اند. حاج مهدی تاجری در بازار تبریز بود. او با اوج‌گیری نوای مشروطه‌خواهی در شهر تبریز، به مشروطه‌خواهان پیوسته و یکی از اصلی‌ترین پشتیبانان مالی انقلاب مشروطه شد. او این خانه را برای تشکیل جلسه‌ی سران مشروطه و چاپ و پخش اعلامیه‌های ضد حکومت قاجار در اختیار مشروطه‌خواهان گذاشت. این خانه پس از جنگ دوم جهانی و اشغال آذربایجان توسط ارتش سرخ شوروی، در سال‌های ۱۳۲۴ و ۱۳۲۵ مرکز اجلاس سران فرقه دمکرات آذربایجان گردید.
دیگر چه؟
این بنا در حدود تاریخ ۱۲۴۷ هجری خورشیدی (۱۸۶۸ میلادی) توسط حاج ولی معمار تبریزی ساخته شده است.
«حاج ولی معمار» معمار تبریزی که ساکن روسیه بود، در سال ۱۲۴۷ خورشیدی و پس از بازگشت به ایران، بنای خانه‌ی مشروطه را بنیان نهاد. این بنا با ۱۳۰۰ مترمربع مساحت، در دوطبقه ساخته‌شده است. از ویژگی‌های منحصربه‌فرد خانه‌ی مشروطه می‌توان به پنجره‌های ارسی، درب‌های منبت‌کاری‌شده، غلام‌گردش، کلاه‌فرنگی و نورگیر اشاره کرد. تمامی پنجره‌های بیرونی خانه، اُرسی‌های تمام قدی هستند که با رنگ‌های سرخ و سبز و سفیدشان بازی نور و رنگ را از درون خانه دیدنی‌تر می‌کنند.

منبع: