حضرت زینب(س)؛ پیام آور نهضت آزادگی و استقامت

تاریخ پرفراز و نشیب اسلام، گواه بر حق ایثار و از خودگذشتگی اهل بیت رسول اكرم(ص) است؛ بزرگوارانی كه در مسیر گسترش و نشر این دین آسمانی از هیچ كوششی فروگذاری نكردند و در برابر تمامی سختی ها و كارشكنی ها تا آخرین نفس ایستادگی كردند و ادامه دهنده راه راستین آخرین فرستاده حق شدند، حضرت زینب(س) نیز یكی از بانوان بزرگی است كه با شجاعت و روشنگری های خویش، پایه های حكومت امویان را به لرزه در آورد و اینگونه نهضت عاشورا را جاودان و مانا ساخت.
حضرت زینب كبری(س) در پنجم جمادی الاولی پنجم هجری قمری در مدینه دیده به جهان گشود. پدر این بانوی بی همتا حضرت علی(ع) و مادر ایشان حضرت فاطمه(س) بودند و صدیقه كبری(س) در دوره كودكی از دانش جد بزرگوار خود حضرت محمد(ص) بهره مند شد و این گونه بردباری، بخشش، ایثار و شجاعت را از محضر خاتم پیامبران آموخت.
لقب های فراوانی برای حضرت زینب(س) نقل شده است كه از آن جمله می توان به «عقیله بنی هاشم، عالمه غیرمعلَّمه، عارفه، موثّقه، فاضله، كامله، عابده آل علی، معصومه صغری، امینةاللّه، نائبةالزهرا، نائبةالحسین، عقیلة النساء، شریكة الشهداء، بلیغه، فصیحه و شریكةالحسی و صدیقه الكبری» اشاره كرد. «ام الحسن» و «ام كلثوم» از كنیه های این بانوی بزرگ محسوب می شود و ایشان را به سبب سختی‌های بسیاری كه در زندگی تحمل كرده است، «ام المصائب» نیز لقب داده‌اند.
حضرت زینب(س) از همان دوره كودكی از جایگاه والایی در علم و معنویت برخوردار بود و همواره با بردباری و درایت بر مشكلات غلبه می كرد و با صبر و شكیبایی فراوان توانست ناملایماتی همچون رحلت حضرت محمد(ص) و شهادت حضرت زهرا(س) را تحمل كند و پس از آن برای پدر و برادران خویش تكیه گاهی استوار باشد.
صدیقه كبری(س) پس از شهادت پدر بزرگوار خویش، همراه و همیار امـام حـسـن مـجـتـبی(ع) شد و در دوره 10ساله امامت آن بزرگوار، همواره به پشتیبانی از ایشان پرداخت و پس از به امامت رسیدن امام حسین(ع)، همراه سومین پیشوا در مسیر رسالت الهی شد و در تمام لحظه ها یار و یاور ایشان بود و پس از شهادت سیدالشهداء، حضرت زینب(س) رهبری كاروان خاندان نبوت را بر عهده گرفت و از امام سجاد(ع) برادر زاده خویش حمایت كرد.
پس از واقعه كربلا، یزید ابن معاویه خواستار آن شد تا كاروان حضرت زینب (س) را به شام بفرستد. هنگامی كه كاروان به آن دیار وارد شد، حضرت صدیقه كبری(س) برای رساندن پیام قیام امام حسین(ع) به همراه امام زین العابدین(ع) خطبه هایی را ایراد كردند و این گونه جنایت ‌های بنی امیه را آشكار ساختند و با تدبیر به همگان نشان دادند كه یزید با اسلامی كه به نام آن بر تخت حكومت تكیه زده است، هیچ همگونی ندارد.
گرچه نهضت سیدالشهداء(ع) آغاز مبارزه و شكل‏گیری نهضت عاشورا بود اما ادامه آن در مسیر واقعی ‏خود، حاصل شجاعت و فداكاری حضرت زینب(ع) است. سفیر كربلا سعی داشت مبارزه ‏خود را بر اصولی تغییرناپذیر كه از مبانی قرآن و سنت نبوی مایه می‏گرفت، پایه ‏ریزی كند تا این چنین در مسیر دفاع از قیامی خونین به درستی گام بردارد.
سرانجام حضرت زینب(س) روایت گر حماسه عاشورا در 15 رجب 63 هجری قمری دیده از جهان فروبست و اینك آرامگاه ایشان در سوریه زیارتگاه دوستداران خاندان نبی(ص) است.
ابعاد معنوی و تقوای والای ایشان در مسیر مبارزه حق علیه باطل اكنون بهترین الگو برای همگان به شمار می رود. در واقع بصیرت، مقاومت و صبر حضرت زینب(س) سبب شد تا آخرین لحظه ها در راه حق ایستادگی كند و با برگزیدن مسیر رستگاری، پیام آور حماسه عاشورا باشد.
«عذرا حسینی» استاد علوم دینی دانشگاه جامع الزهرای قم در گفت و گو با پژوهشگر گروه اطلاع رسانی ایرنا به مناسبت سالروز شهادت حضرت زینب(س) گفت: علاقه بسیار ایشان به برادر بزرگوارش امام حسین(ع) به گونه ای بود كه همواره در كنار سومین امام شیعیان به ویژه در واقعه كربلا حضور داشت. نقش این بانوی بزرگ در زنده نگاه داشتن نهضت عاشورا بسیار برجسته و موثر به شمار می رود.
این كارشناس امور دینی درباره نقش صدیقه كبری در روز عاشورا بیان داشت: حضرت زینب(س) به دلیل آن كه بسیار با درایت و عاقلانه عمل می كرد و می دانست در هنگامه رویدادهای سرنوشت ساز چه اقدام های مهمی را باید انجام دهد، «عقیله بنی هاشم» لقب گرفت، ایشان در قیام عاشورا چند تن از عزیزترین افراد خانواده خویش را از دست داد و اگرچه این امر بسیار سخت بود اما در برابر دشمن از خود ضعف نشان نداد و كنترل اوضاع را به دست گرفت و شجاعانه با یزیدیان به مبارزه برخاست زیرا پیام آور كربلا می دانست، رسالت ایشان در این واقعه سنگین تر شده است و آگاه بود كه اكنون باید به تمامی اسیران كمك كند و راوی حقیقت قیام امام حسین(ع) باشد. در واقع بزرگ ترین مسوولیت ایشان افشاگری درباره خلافت و حكومت امویان بود، بنابراین پس از آنكه اسیران را به كوفه و شام انتقال دادند، صدیقه كبری(س) سخنرانی های بسیاری را ایراد كرد.
عذرا حسینی با اشاره به صبر و بردباری صدیقه كبری(س)، اظهار كرد: به هنگامه وقوع قیام عاشورا بیماری امام سجاد(ع) بسیار سخت بود و ایشان به پرستاری از امام زین العابدین(ع) نیز می پرداخت. هنگامی كه زندگی این بانوی بی همتا را مورد بررسی قرار می دهیم، صبر، بردباری، شجاعت و شهامت ایشان در برابر مشكلات به صورت كامل مشاهده می شود. زمانی كه عبیدالله بن زیاد به حضرت زینب می گوید: «امروز را چگونه دیده ای؟» حضرت زینب(س) در پاسخ بیان داشت: «هرچه دیدم زیبایی بود». این پاسخ بسیار با درایت و زیركانه بود تا ایشان غم خود را نشان ندهد. در واقع وی با گفتن این سخنان، خاندان و اهل بیت رسول اكرم(ص) را پیروز واقعی در قیام عاشورا معرفی و به این نهضت افتخار می كند، این رویدادها در ظاهر آسان به نظر می رسد اما صبر ایشان در برابر این وقایع بی نظیر بود. وی بسیار مدبرانه در تلاش بود تا در كاخ یزید و در مكان های دیگر با تفكر طاغوتی و مادی گرایانه امویان مبارزه و آنها را رسوا كند، نقش ایشان در زمینه روشنگری های نهضت عاشورا برجسته و مهم محسوب می شود به گونه ای كه الگوی تمامی افراد قلمداد می شود.
این كارشناس امور دینی درباره نقش مهم حضرت زینب(س) در افشاگری واقعه عاشورا عنوان كرد: نخست آنكه كوفیان از امام حسین(ع) دعوت كردند تا با ایشان پیمان ببندند اما عهد خویش را به صورت كامل شكستند. دیگر آنكه یزیدیان به نیرنگ متوسل شدند و با فریب دادن مردم، سعی در اجرای هدف های نادرست خود داشتند. یزید در كاخ خویش بزرگان سران قبایل و دیگران را دعوت كرده بود تا بتواند این پیروزی را جشن بگیرد. اما حضرت زینب(س) و امام سجاد(ع) با سخنان افشاگرایانه خود همگان را متوجه جنایت های بزرگ یزیدبن معاویه در قیام عاشورا كردند.
عذرا حسینی درباره ویژگی های برجسته و والای حضرت صدیقه كبری(س) گفت: ایشان از كودكی در دامان رسول اكرم(ص) پرورش یافت و در خانه ای دیده به جهان گشود كه به بیت وحی و تنزیل شهرت داشت؛ زندگی در كنار افرادی پاك طینت و همراهی با برادران گرانقدری همچون امامان حسن(ع) و حسین(ع)؛ تربیت او را به نهایت كمال رسانید و ویژگی هایی چون محبت، بردباری و بخشندگی در وجود ایشان نهادینه شد، همچنین بهره بردن از سرچشمه دانش الهی رسول اكرم(ص)، حضرت فاطمه(س) و امیرالمومنان(ع) سبب شد تا بر ظلم، ستم و مشكلات گوناگون به خوبی فایق بیاید و این چنین همگان در برابر دانایی، خردمندی و حكمت ایشان سر تعظیم فرود آورند.
این استاد دانشگاه در پایان یادآور شد: مسلمانان بهترین درسی را كه باید از ایشان بیاموزند، درس صبر و ولایتمداری ایشان به شمار می رود، زیرا موضوع اطاعت و پیروی از ولایت در زندگی پیام آور كربلا بسیار برجسته محسوب می شد، ایشان در آن شرایط خاص، امام عصرخویش را به خوبی شناخت، نه به دلیل آنكه امام حسین(ع) برادرش بود، بلكه این بزرگوار به معنای حقیقی این مقام را درك كرد و این موضوع، بهترین درس برای مسلمانان است.
*گروه اطلاع رسانی
پژوهشم**9128**9131