زندگی با قیمت تمام‌شده بالا!

دانشیار دانشگاه ایلام گفت: افزایش واردات بی‌رویه به عنوان یک پدیده اقتصادی مذموم ناشی از توسعه مناطق آزاد نیست بلکه ناشی از وجود تولید رقابت ناپذیر است.

دکتر حشمت‌الله عسگری در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، منطقه ایلام با اشاره به طرح بحثی که چند روز اخیر در زمینه "خیانت تلقی کردن ایجاد مناطق آزاد"، از سوی برخی نمایندگان مطرح شده بود، اظهار کرد: الفبای اقتصاد به دانش‌آموختگان اقتصاد یاد می‌دهد که دولت بزرگ هیچ‌وقت مدینه فاضله توسعه مناطق نبوده بلکه با بلعیدن بخش عمده‌ای از منابع همواره رقیب جدی بخش خصوصی بوده و همواره حریم امنی برای عده محدودی تولیدکننده ناکارا فراهم می‌کند چیزی که مصادیق آن در اقتصاد ایران نه‌تنها در ذهن کارشناسان اقتصاد بلکه در ذهن عامه مردم نقش بسته است.

دانشیار گروه اقتصاد دانشگاه ایلام با بیان اینکه تداوم بسته نگاه‌ داشتن اقتصاد یعنی تداوم ناکارایی و رقابت ناپذیری و به تعبیر دیگر زندگی با قیمت تمام‌ شده بالا، گفت: از منظر بانک جهانی، منطقه آزاد تجاری، قلمرو معینی است که غالباً در محدوده داخل یک بندر یا در مجاورت آن قرار گرفته و در آن تجارت آزاد با سایر نقاط جهان مجاز شناخته‌ شده است. کالاها را می‌توان بدون پرداخت حقوق و عوارض گمرکی از این مناطق صادر کرد یا به این مناطق وارد کرد و آن‌ها را برای مدتی در انبار، ذخیره و در صورت لزوم بسته‌بندی و مجدداً صادر کرد.

وی ادامه داد: کالاهایی که از منطقه آزاد تجاری به کشور میزبان وارد می‌شوند، حقوق و عوارض گمرکی مقرر را می‌پردازند. مناطق پردازش صادرات علاوه بر تسهیلات فوق، ابنیه و خدمات مورد نیاز جهت تولید، تبدیل مواد خام و کالاهای واسطه‌ای وارداتی به محصولات نهایی را به هدف صدور آن‌ها و برخی اوقات جهت فروش در بازار داخلی، به‌شرط پرداخت حقوق و عوارض گمرکی معمول فراهم می‌کنند. تسهیلات این مناطق جهت جلب سرمایه‌گذاران خارجی و تسهیل استقرار آنهاست و معمولاً با مشوق‌های دیگری نیز همراه است.

عسگری ادامه داد: مناطق آزاد و فلسفه ایجاد آن‌ها بنای تئوری و علمی دقیقی دارد و با اشارات سطحی و غیرعلمی نمی‌توان در خصوص این مقوله مهم اظهارنظر کرد. آیا بهتر نیست به جای تغییر و جابجا کردن استانداردهای علمی اندکی ریشه‌ای‌تر به مسائل پرداخته شود؟

وی تأکید کرد: بدیهی است بخش عمده‌ای از فعالیت‌های مناطق آزاد مربوط به آخرین حلقه فرایند تولید و توزیع است. اگر واردات منفور است و امروز شاهد توسعه واردات هستیم این مسئله نه ناشی از توسعه مناطق آزاد است بلکه ناشی از وجود تولید رقابت ناپذیر است. در واقع در مناطق آزاد محصولات ناشی از فرایندهای تولید رقابت‌پذیر می‌توانند قدرت‌نمایی کنند. به عبارت مناطق آزاد ترازوی سنجش میزان و توان رقابت تولید داخلی در قیاس با تولید خارجی است. امروزه در دنیا بخش عمده‌ای از محصولات در درون مناطق آزاد دنیا تولید و توزیع می‌شود.

عسگری با بیان اینکه واردات بی‌رویه از مناطق آزاد یا غیرمناطق آزاد پدیده‌ی نامبارکی است، تاکید کرد: با صراحت می‌گویم که واردات بی‌رویه‌ی کالا به کشور ناشی از توسعه مناطق آزاد نیست بلکه ناشی از سیکل معیوب تولیدی است که از سال‌های دور در اقتصاد ایران شکل‌ گرفته و حتی مناطق آزاد از جمله عوامل آشکارکننده سیکل معیوب اقتصاد ایران محسوب می‌شود.

دانشیار دانشگاه با شفاف خواندن مدیریت و حوزه عمل مناطق آزاد هم از حیث تئوری و هم از حیث قانونی گفت: نمی‌توان نسخه دومی از مناطق آزاد را تجویز کرد که صرفاً اتکای تجارت تک رویه‌ای داشته باشد. در مناطق آزاد فارغ از قوانین سرزمین اصلی تمامی رویه‌های تجاری باید فعال باشند و طبیعتاً این مناطق تجلی مزیت‌های نسبی کشور خواهند بود.

عسگری با بیان این‌که در رشد لجام‌گسیخته واردات عوامل متعددی نقش دارند و در این میان سهم مناطق آزاد بسیار اندک است، ادامه داد: اگر واردات را به‌نوعی تب و یا لرز اقتصاد تلقی کنیم باید علت این تب و یا لرز را درست تشخیص داد و سپس رفع کرد. در واقع مناطق آزاد برملا کننده علایم بیماری هستند نه علت آن و به‌عبارت‌دیگر مرتبط کردن واردات بی‌رویه به مناطق آزاد و محدود کردن توسعه فعالیت این مناطق سخنی سطحی، غیرعلمی و مطرود است.

دانشیار دانشگاه ایلام گفت: اگرچه که برای هیچ کشوری قابل‌قبول نیست که صرفاً واردکننده از سایر کشورها باشد و همه کشورها علاقه‌مند به حفظ موازنه تجاری و رعایت رویه‌های دوجانبه صادرات و واردات هستند. اینکه یک منطقه آزاد صرفاً صادراتی باشد با هیچ منطقی سازگار نیست و غیرقابل‌تصور است لکن اینکه مدیریت واردات در کنار صادرات دنبال شود منطقی است.

وی ادامه داد: علاوه بر مقوله تجارت در مناطق آزاد، نقش تولید ارزان مناطق آزاد در کنار تولید گران سرزمین اصلی با اتکای درون‌زا به منابع و عوامل تولید داخلی بر کسی پوشیده نیست. ورود سرمایه‌گذاران خارجی، انتقال راحت پول، مالکیت خارجیان، معافیت‌های مالیاتی و سیکل‌های کوتاه تولید در مناطق آزاد همگی از مزیت‌هایی هستند که در مناطق آزاد وجود دارند.

عسگری بابیان اینکه مشکلات مناطق آزاد کشور قابل‌انکار نیست، گفت: کم‌تجربگی کشور و بی‌توجهی به مطالعات جامع و تفصیلی مناطق آزاد باعث بروز مشکلاتی شده و البته ضرورت دارد که در توسعه مناطق آزاد این موارد باید مدنظر مسئولان قرار گیرد نه اینکه صورت‌مسئله، پاک و توسعه آن خیانت تلقی شود.

دانشیار دانشگاه ایلام با اشاره به سیاست‌های ٢٤ گانه اقتصاد مقاومتی ابلاغی مقام معظم رهبری تأکید کرد: ایشان بر نقش مناطق آزاد در توسعه کشور تأکید داشته‌اند و اجرای درست این سیاست‌ها، تکلیف همه مسئولان و دست اندرکاران قوای سه‌گانه است.

وی با تأکید بر مزایای ایجاد مناطق آزاد و بی‌ارتباط دانستن واردات بی‌رویه به بحث ایجاد این مناطق اقتصادی گفت: قضاوت در خصوص ناکارایی مناطق آزاد امر نادرستی است و توصیه می‌شود کسانی که در این خصوص اظهار نظر می‌کنند مسائل و مشکلات مربوط به سرزمین اصلی را به‌پای مناطق آزاد ننوشته و نسبت به توفیقات و محسنات مناطق آزاد دنیا بی‌توجه نباشند.

عسگری ادامه داد: البته این اولین بار نیست برای توجیه ناکارآمدی‌ها و پوشش قصور و فرار از مسئولیت‌پذیری به تضعیف استانداردها می‌پردارند درحالی‌که شایسته است تلاش شود به‌جای تقلیل و تضعیف استانداردها در برنامه‌ریزی‌ها معیار توفیق، دستیابی به استانداردهای موجود باشد نه استانداردهای خودساخته.

دانشیار دانشگاه ایلام با ضروری خواندن بازنگری در قوانین مرتبط با تولید و شیوه‌های حمایت از تولید در سرزمین اصلی کشور گفت: توفیق در بهبود فرایندهای تولید در سرزمین اصلی و تولید ارزان‌قیمت زمینه رقابت‌پذیری بیشتر در مناطق آزاد را خواهد داشت و امیدواریم با وضع قوانین جدیدی، حمایت از تولید و خروج از رکود، دنبال و اقتصاد کشور رقابت‌پذیر و توفیقات مناطق آزاد نیز بیشتر شود.

انتهای پیام

ویدیو مرتبط :
قیمت زندگی