کارگردان نمایش «مرسولات پترزبورگ»: «در کام تمساح» داستان اصلی ما بود

مهر/ کارگردان نمایش «مرسولات پترزبورگ» با اشاره به چگونگی شکل گیری این اثر مضمون آن را در ارتباط با مصائب انسان‌‌ها در جریان تحولات اجتماعی و سیاسی دانست.
مازیار سیدی کارگردان نمایش «مرسولات پترزبورگ» درباره نگارش متن این اثر نمایشی به خبرنگار مهر گفت: در حال حاضر در حال آماده‌سازی این نمایش برای اجرا در تالار مولوی هستیم. برای نگارش متن نزدیک به ۲۰۰ داستان کوتاه روسی از قرن هجدهم تا اواخر قرن بیستم را مطالعه کردیم. درواقع تلاش کردیم همه آنچه را که نوشته و به زبان فارسی ترجمه شده است بخوانیم که از میان این آثار، چهار داستان انتخاب شدند.
وی ادامه داد: البته ابتدا پنج داستان را انتخاب کردیم که در تمرین کارگاهی نوشتن متن، یکی از آنها حذف شد. این تمرین کارگاهی به این صورت شکل گرفت که من با اساتید متخصص در حوزه‌های جامعه‌شناسی و انسان‌شناسی تماس گرفتم و با همراهی دوستانم در حوزه هنر و در رشته‌هایی مثل معماری، نقاشی، مجسمه‌سازی، آهنگسازی و ... جلساتی را تشکیل دادیم. در این جلسات الهام آشتیانی جامعه‌شناس، آبتین گلکار کارشناس زبان‌ و ادبیات روسی و رضا سرور استاد هنرهای دراماتیک در کنار هنرمندان حوزه های مختلف هنری حضور داشتند.
سیدی با اشاره به چگونگی نگارش متن بیان کرد: در این جلسات درباره چهار داستانی که انتخاب کرده بودیم، صحبت می‌شد که ابتدا فضا کمی برای دوستان گُنگ بود اما خوشبختانه در نهایت ماحصل این جلسات یک ایده‌پردازی جمعی برای رسیدن به نمایشنامه اصلی شد چون من حتماً می‌خواستم که ایده‌ها ماحصل یک خلاقیت جمعی و حضور این دوستان باشد. در طول این جلسات بود که با محمد زارعی نویسنده نمایشنامه شروع به نت‌برداری کرده و بعد از آن ایده‌هایمان را به اشتراک گذاشتیم. بعد از نگارش متن اولیه و تصحیح و خواندن دوباره آن، در نهایت به یک متن ۷۰ درصدی رسیدیم که قرار شد ۳۰ درصد باقی‌مانده برای خلاقیت گروه اجرایی و دیگر عوامل کار در نظر گرفته شود.
استفاده از چهار متن روسی
وی درباره داستان‌هایی که برای نگارش این متن مورد استفاده قرار گرفته است، توضیح داد: چهار داستان «شنل» نیکلای گوگول، «در کام تمساح» داستایفسکی، «با زبان که به کجاها نمی‌رسیم» چخوف و «عکس» زوشنکو برای نگارش نمایشنامه انتخاب شدند که دلیل اصلی انتخاب این چهار داستان این بود که این آثار برای من یک تکانه تحلیل‌کننده به حساب می‌آمدند و با این چهار داستان ارتباط بسیار خوبی برقرار می کردم. دلیل دیگر انتخاب این چهار داستان این بود که همه آنها نه در زیر متن و روایت بلکه از لحاظ نظریه‌های جامعه‌شناسی که در آنها مستتر است، یک خط واحد را دنبال می کردند که این امر همان چیزی است که من اسمش را می‌گذارم «التزام اجرای این آثار در سال ۹۵».
این کارگردان جوان تئاتر متذکر شد: التزام زمانه برای من از اهمیت زیادی برخوردار است بنابراین با انتخاب این چهار داستان خیلی راحت می‌توانستم حرف بزنم و نظرم را نسبت به مسائلی که امروزه جزو جهان‌بینی‌ام به حساب می‌آید، مطرح کنم. در واقع من با اجرای این اثر نمایشی می‌توانم حرف‌هایی را که در گلویم جمع شده، بیان کنم و به عنوان یک دانشجوی فوق‌لیسانس هنرهای نمایشی، تنها راه ارایه این حرف‌های در گلو مانده اجرای تئاتر است.
«در کام تمساح» داستان اصلی ما بود
وی درباره ساختار نمایشنامه و اپیزودیک نبودن آن بیان کرد: تنها راه اپیزودیک نشدن این چهار داستان کوتاه، ساختاری بود که با پیشنهاد رضا سرور برای اجرا انتخاب کردیم. درواقع ما داستان «در کام تمساح» را به عنوان داستان اصلی انتخاب کرده و آن را به مثابه یک متروپل (کلانشهر) گرفتیم و بعد از آن بود که سه داستان دیگر به عنوان شهرستان‌های این کلانشهر در اجرا جای گرفتند. درواقع ما از رفلکس این داستان‌ها در داستان اصلی‌مان بهره‌ گرفتیم.
سیدی اضافه کرد: این داستان‌ها جزو داستان‌های کمدی به حساب می‌آیند و به جز داستان داستایوفسکی که مقادیری فانتزی هم در آن وجود دارد بقیه در مکتب رئالیسم جای می‌گیرند که این مساله برای من از اهمیت زیادی برخوردار بود. این نمایش اثری کمدی محسوب نمی‌شود و در عین حال تراژدی هم نیست. درواقع آمیخته‌ای از کمدی و تراژدی است و باید آن را یک کمدی تراژیک معرفی کنم.
کاری رئالیستی در ژانر کمدی ـ تراژدی
وی با اشاره به اینکه نمایش به شیوه رئالیستی اجرا می‌شود، یادآور شد: بهترین حالت این بود که کار را در مکتب رئالیسم اجرا کنیم اما تلاشم این بوده که از فانتزی که در حال و هوای کار وجود دارد، دور نشوم. درواقع تماشاگر کاری رئالیستی در ژانر کمدی ـ تراژدی می‌بیند.
سیدی درباره مضامین مطرح شده در این اثر نمایشی توضیح داد: «مرسولات پترزبورگ»، مسایل انسان‌ها در دوران گذار اجتماعی و گذر از دنیای سنتی به دنیای مدرن را به تصویر می‌کشد. در واقع این نمایش، مصائب انسان‌‌ها در جریان تحولات اجتماعی و سیاسی و بحران‌هایی را که آنها در این پروسه به لحاظ هویت و فردیت پیدا می‌کنند به نمایش می گذارد. این اثر نمایشی یک گزارش پوچ‌گرا، چرخشی، ابزوردگونه و یک حلقه معیوب را عرضه می کند که کاراکترها در این چرخه معیوب گیر کرده‌اند.
سیدی در پایان صحبت هایش بیان کرد: درواقع اساس این نمایش بر پایه طراحی نور بنا شده است و چیز زیادی به عنوان دکور در صحنه نمی‌بینیم. در طراحی نور، موسیقی، صحنه‌پردازی و ... همگی ما مبنا را بر ساختار نمایش گذاشتیم و با هماهنگی هم پیش رفتیم به این شکل که همه عوامل در کنار یکدیگر تلاش کردند کارشان را با توجه به ساختار نمایش، طراحی و اجرا کنند و با هم هماهنگ باشند.
نمایش «مرسولات پترزبورگ» نوشته محمد زارعی به کارگردانی مازیار سیدی از ۷ اردیبهشت ماه هر شب ساعت ۲۰ در سالن بزرگ مولوی روی صحنه می‌رود.
«مرسولات پترزبورگ» کاندیدای دریافت جایزه بهترین کارگردانی و طراحی نور و دریافت دیپلم افتخار بهترین نمایشنامه از هجدهمین جشنواره بین‌المللی تئاتر دانشگاهی است که با بازی فراز سرابی، سیاوش میری، مازیار سیدی، آرش وزیر نظامی، حسین امیدی، مینووش رحمانیان، پویا پورامین، داوود پژمان فر، مژگان حامدی و میثاق آقامولایی به اجرا در می‌آید.




با کانال تلگرامی «آخرین خبر» همراه شوید

منبع: مهر