در دوران تحریم، چراغ خاموش با قطعه سازان فرانسوی همکاری کردیم

دنیای خودرو/ ورود موتور TU3 از مهر ماه به خط تولید باعث شد افزایش تیراژ در خانواده محصولات کم مصرف داشته باشیم و عملا با حذف پیکان وانت تیراژ خودروهای کم مصرف کاهش پیدا کرد.
این روزها هوای آلوده پایتخت موجب شده است هر نهادی تقصیر را به گردن دیگری بیندازد. در این میان بیش از همه خودروسازان و خودروها را مقصر آلودگی هوا می‌دانند. در این میان سوخت‌ها نیز مورد بحث قرار دارد. در همین زمینه روزنامه «دنیای‌خودرو» با مهندس کیوان وزیری، مدیر اجرا و نظارت بر استاندارد‌های ایران‌خودرو گفت‌وگویی انجام داده که در دوبخش آن را می‌خوانید. بخش اول به شرح ذیل می‌آید.

در جریان هستید که وضعیت هوا آلوده است، در مقابل خودروسازان تلاش‌هایی برای رفع این معضل کرده‌اند. وقتی با دهه قبل مقایسه می‌کنیم، نتیجه می‌گیریم در قسمت موتورها از لحاظ 7/1، 4/1، دیزل و هیبرید فعالیت‌هایی انجام شده است. میانگین مصرف سوخت پایین آمده و اتفاقات خوشایند این‌چنینی هم افتاده است. اگرچه هنوز با استانداردها و وضعیت خیلی‌ مطلوب فاصله داریم، اما به هر حال نمی‌شود زحمات شما را برای رساندن کار به اینجا نادیده گرفت. به‌نوعی می‌توان گفت دیکته نانوشته غلط ندارد. سوالم این است که برنامه‌های متنوع‌تان در رابطه با مصرف سوخت در ایران‌خودرو چه بوده است؟
مصرف سوخت پارامتری است که ناشی از میزان قوای محرکه با تکنولوژی برتر است. از نگاه کلی فرآیندهای مونتاژ، فرآیند‌های قطعه‌سازی خوب و در نهایت لزوم قوای محرکه خوب که باید روی پلتفرم داشته باشیم. خوب از نگاه ما یعنی در دهه اخیر تکنولوژیک قرار گرفته باشد. لذا می‌توانیم بگوییم باید مصرف سوخت قابل قبول در دنیای امروز صنعت خودرو صورت پذیرد. با شاخص‌هایی که عرض کردم باید دید از نگاه قطعه‌‌سازی، طراحی، مهندسی و مونتاژ، کار ما در چه مرحله‌ای قرار دارد. اینکه چه کارهایی انجام دادیم و چه کارهایی می‌خواهیم انجام دهیم. اصل ماجرا این است که در دهه 90 فراز و نشیب‌های بسیاری در ارتباط با رسیدن به مصرف سوخت قابل‌قبول داشتیم. همان‌طور که می‌دانید مصرف سوخت در دنیا استاندارد ندارد، بلکه می‌توان گفت مصرف سوخت شاخص قوی‌تر از استاندارد دارد که آن هم رقابتی است. مصرف سوخت رقابتی یک مزیت مطرح می‌شود و به نوعی گاهی کیفیت خودروها را با مصرف سوخت می‌توان سنجید، اما به دلیل نداشتن مصرف سوخت استاندارد، شاخص‌های دیگری روی مصرف سوخت می‌نشیند. پس لزوما باید به سمت سوخت پایین حرکت کرد. در مصرف سوخت، در گروه صنعتی ایران‌خودرو با دو حرکت عظیم به جلو رفتیم. یکی اینکه موتور پیکان (OHV) را با توجه به فرآیندهای جنگ تحریمی که وجود داشت از صحنة تولید و قطعه‌سازی حذف کردیم و دیگر در برنامه‌های تولید ما قرار ندارد. موتور قبلی (OHV) را بهینه کردیم و آن را تحت عنوان موتور (OHVG) به سبد محصولاتمان افزودیم. مزیت این موتور این است که گازسوز و از شدت آلایندگی و مصرف سوختش کاسته شده است. شاید می‌توان گفت این گلوگاه افزایش مصرف سوخت در سبد محصولات گروه صنعتی ایران‌خودرو بود.

OHVGای که در رابطه با آن صحبت می‌کنید در بخش وانت بوده است؟
بله.

با چه حجم تولید اتفاق افتاده است؟
120هزار دستگاه.

این که 120هزار پیکان وانتی که تولید می‌کنید از (OHV) تبدیل به (OHVG) شدند، اقدام اساسی شما بوده است؟
بله و می‌دانید که تولید پیکان وانت هم از پارسال متوقف شده است یعنی از سال 94 پیکان‌وانت تولید نکرده‌ایم.

بنابراین از 94 به این طرف پروژه (OHVG) متوقف شده است؟
خیر. متوقف نشد، بلکه آن را روی محصول جدیدمان وانت آریسان گذاشتیم. با توجه به شاخص‌های آلایندگی مصرف سوخت، پلتفرم و استانداردهای ایمنی تولید وانت پیکان را متوقف کردیم و موتور بهبودیافته کاهش مصرف سوخت و رسیدن به استاندارد یورو4 این موتور را روی پلتفرم دیگری با عنوان وانت آریسان گذاشتیم که از نیمه دوم سال 94 وارد بازار شد. یعنی تقریبا شش ماهی وانت نداشتیم، علتش هم حذف این محصول از چرخه سبد محصولات ایران‌خودرو به دلیل مصرف سوخت، آلایندگی و موانع قانونی‌ که وجود داشت بود. همچنین خواسته مدیریت این بود که هزینه و سرمایه‌گذاری روی محصول جدیدتری برود. بنابراین این اتفاق به منظور انجام یک کار توسعه‌ای صورت گرفت. البته این یکی از کارهای انجام شده بود، مورد بعدی موتور کم‌مصرف TU3 1300‌سی‌سی بود. این موتور از خانواده‌ پلتفرم‌های موتورTU است، مشابه‌ آن TU5 است. TU3 روی خانواده‌های 206 می‌نشیند که موتوری است کم‌مصرف با ظرفیت 1300سی‌سی. علاوه بر کم‌مصرف بودن این موتور یکی دیگر از المان‌هایی که داشت، این بود که انتقال تکنولوژی موتور کم‌مصرف به عرصه داخلی‌سازی ورود پیدا کرد و این انتقال تکنولوژی هم به قطعه‌سازی‌ وارد شد و هم توانستیم از موتور کم‌مصرف TU3 و از داخلی‌سازی موتور کم‌مصرف هم در قطعه‌سازی استفاده کنیم. ورود موتور TU3 باعث شد افزایش تیراژی در خانوادة محصولات کم‌مصرف داشته باشیم. عملا با حذف پیکان‌وانت تیراژ خودروهای پرمصرف‌ کاهش پیدا کرد.

از چه سالی ورود TU3 را شروع کردید؟
از مهر 1394 رنگ و بوی تولیدی به خودش گرفت.

انتقال تکنولوژی‌اش از کجا بود؟
پژوی فرانسه.

همان داستانی بود که با وجود تحریم‌ها با قطعه‌سازان فرانسه همکاری داشتید؟
بله. این کار را به صورت چراغ خاموش انجام دادیم.
در سفری که به پاریس رفته بودیم، آقای آهنی سفیر ایران در فرانسه، ما را دعوت کرد و هفت، هشت نکته را یادآوری کرد که چرا باید مجددا با پژو کار کنیم، یکی از نکاتی که گفتند فرمایش شما بود که به آن رسیدیم. گفتند زمانی که پژو تحت فشار آمریکا با ایران قطع‌رابطه کرد، برخی از قطعه‌سازانش را چراغ‌خاموش به ما معرفی کرد که با آنها کار کنیم، اگر می‌خواست می‌توانست جلوی پیشرفت کار را بگیرد. بنابراین اینکه چنین کاری را نکرد می‌تواند یکی از دلایل اعتماد ما برای همکاری با آنها باشد. داستان چراغ‌خاموش حرکت کردن ایران‌خودرو با قطعه‌سازان فرانسوی به توصیه پژو بوده است؟!
با توجه به اینکه در شرکت ایران‌خودرو محصولات پژو نهادینه شده بود و ما از نظر موتوری رضایت داشتیم، موتور TU3 1300سی‌سی هم در کنار موتور پرطرفدار TU5 1600سی‌سی آمد، لذا افزایش تیراژ خانواده‌ محصولات کم‌مصرفمان را در سبد تولید گروه صنعتی ایران‌خودرو قرار دادیم و به طور موازی کاهش تیراژ خودروهای پرمصرف‌مان مانند پیکان‌وانت حاصل شد، حذف موتور OHV کاهش تولید موتور XCU7 ازجمله مواردی بود که به‌طور همزمان انجام شد، شکر خدا می‌توانم بگویم در سبد مصرف سوختمان در گروه تولیدات صنعتی ایران‌خودرو عدد قابل‌قبولی برای سال 94 داریم.

در یکی، دو سال اخیر با اتفاقاتی که رخ داد، با وجود TU5 و حذف وانت چند میلیارد لیتر بنزین صرفه‌جویی شده است؟
در حال حاضر روی این مسئله نکته مهمی وجود دارد. می‌توانم به صورت درصدی این رقم را عرض کنم؛ وقتی از یورو2 به یورو4 می‌رویم و سبد مصرف سوخت‌مان به سمت افزایش تیراژ محصولات کم‌مصرف می‌رود، بین یورو2 و یورو4، 50درصد کاهش آلایندگی را داریم. وقتی شاخص آلایندگی را تنظیم کردیم دیده ‌شد به طور مستقیم روی مصرف سوخت تأثیر دارد که همان عدد لاندایی است که برای عدد استوکیومتری استفاده می‌شود که مقدار هوا به سوخت را در محفظه موتور تزریق می‌کند که آن هم برای کاهش آلایندگی تاثیرگذار است.

یورو2 به یورو4 دقیقا چه زمانی اتفاق افتاد؟
حدود تیر تا شهریور 92 کلیه محصولات ما استاندارد کامل یورو4 را رعایت کردند. از وانت آیسان گرفته تا پژو 206 TU3 که به سبد محصولات اضافه شد.

بنابراین اگر بخواهید عدد دهیم در سال 92 ماهی 400وخرده‌ای هزار دستگاه را داشتید؟
بله، 92 سال خیلی خوب تولید ما نبود. تقریبا همان رقمی شد که گفتید، اما سال 93 حدود 630هزار دستگاه تولید کردیم که کاملا با یورو4 بود. این عدد تفاوت چشمگیری در سبد مصرف سوخت ما داشته است.

94 چه مقدار داریم؟
انشاالله 500هزار دستگاه را تولید خواهیم کرد. همان‌طور که می‌بینید در عدد یک میلیون و 200، 300هزار خودرویی که از زمان یورو4 تولید کرده‌ایم، با افزایش تیراژ محصولات کم‌مصرف و کاهش تیراژ محصولات پرمصرف و ورود کیفیت و کالیبراسیون‌های دقیق مواجه بودیم. در سبد مصرف سوخت تقریبا هفت دهم لیتر رسیدیم، یعنی از 3/8 به 4/7 رسیده‌ایم و این عدد رقم قابل‌قبولی در سبد مصرف سوخت است.

یعنی یک لیتر کاهش داشتید؟
بله. حدود یک لیتر کاهش داشتیم. این عدد در تیراژ یک‌ونیم میلیون خودرو و یک لیتر در سبد، عدد قابل‌قبول و چشم‌گیری است. مضاف بر اینکه مونواکسیدکربن CO، اکسید نیتروژن NOX و دی‌اکسید سولفور (گوگرد) SO2 که گازهای آلاینده‌ای هستند، بنابراین وقتی کاهش مصرف داریم کاهش آلایندگی هم در پی آن خواهد آمد. طبق آخرین آمار شرکت کنترل کیفیت هوا که وابسته به شهرداری تهران است و وابسته به هیچ خودروساز و وزارت‌خانه‌ای نیست، معیار ما در تاریخ 94/10/06 پاک اعلام شده است. منظور این است که پروژه‌های موفقیت‌آمیزی داشته‌ایم و توانستیم طبق استاندارد حرکت کنیم. برخلاف آن چیزی که می‌گویند سهم عمده آلودگی هوای تهران از خودروسازان است، می‌توانید به سایت‌ها مراجعه کنید و این آمار را ببینید.

منبع: دنیای خودرو