ناگفته هاي پژو از ايران خودرو و دليل ترک ايران

صبحانه آنلاين/ شنبه گذشته سه مقام ارشد شرکت پژو سيتروئن با حضور در روزنامه دنياي اقتصاد به طرح مباحثي پرداختند که پيش از اين شرکت ياد شده در قبال آنها سکوت اختيار مي‌کرد.
طرح موضوعاتي همچون کيفيت خودروهاي توليدي پژو در ايران، ترک ناگهاني ايران، طولاني شدن روند مذاکرات دو شرکت و در نهايت گزارش اخير پايگاه خبري چلنج که حاوي مطالب تهديدآميز پژو عليه ايران‌خودرو بود از سوي «دنياي اقتصاد» توانست تا حدودي ابهامات حضور دوباره اين شرکت فرانسوي در ايران را رفع کند.

ژان کريستف کمار، مدير امور خاورميانه و آفريقا و نايب رئيس و عضو هيات مديره گروه پژو سيتروئن که مصاحبه اصلي با وي صورت گرفت در حين اينکه عنوان کرد اين شرکت فرانسوي به شدت خواهان بازگشت به ايران است و آمادگي لازم براي امضاي قرارداد نهايي با ايران‌خودرو را دارد به دفاع از «ماجراي خروج پژو از ايران»، پرداخت و اين اتفاق را ناشي از احترام پژو به قوانين بين‌المللي دانست. کمار اما در طول مصاحبه، اتهام‌هايي را که به پژو بابت شراکت 24 ساله اش با ايران‌خودرو زده مي‌شود، رد کرده و حتي کم‌کاري‌ها (در حوزه کيفيت و عرضه محصولات جديد) را به مربوط به عملکرد همکار خود در ايران مي‌داند. وي در نهايت تاکيد مي‌کند که پژو با سه محصول جديد به ايران برمي‌گردد و قصد دارد بهترين‌هايش را در عرصه محصول و تکنولوژي، به مشتريان ايراني عرضه کند.

چندي پيش سايت چلنج فرانسه مطلبي را منتشر کرد که نشان مي‌داد پژو و ايران‌خودرو هنوز به توافق دست نيافته و اختلافات عميقي با يکديگر دارند. در آن مطلب مقامات پژو، ايران‌خودرو را تهديد به افشاگري عليه روند مذکرات دوشرکت کرده بودند و حتي گفته شده بود که پژو مي‌خواهد به اقدامات تحريک آميز ايران‌خودرو پايان دهد. آيا به واقع موضع پژو در قبال خودروسازي ايران، تهديدآميز است و اين شرکت قصد افشاگري عليه ايران‌خودرو را دارد؟
من طي چند ماه گذشته بارها به ايران سفر کرده‌ام، اما اين اولين بار است که مي‌خواهم با رسانه‌هاي ايراني مصاحبه کنم، تا همه در جريان روند مذاکرات پژو و ايران‌خودرو قرار بگيرند. هدف من از اين مصاحبه، اين است که اعلام کنم آنچه طي يکي دو هفته اخير در مورد پژو (در رسانه‌هاي فرانسه و ايران) نقل شده، موضع من به‌عنوان مدير امور خاورميانه اين شرکت نيست.

اما مطلبي که سايت چلنج منتشر کرد، گويا اظهارات رسمي برخي مقامات پژو در گفت‌و‌گو با اين سايت بوده است.
خبرنگاري که آن مطلب را نوشت، دوست دارد تيترهاي خشن بزند و همواره به پژو حمله مي‌کند، با اين حال، از نظر ما آن مقاله اشتباه و احمقانه بود. اتفاقا من براي شفاف شدن موضع پژو در قبال مذاکرات با ايران‌خودرو، تصميم به گفت‌و‌گو با شما را گرفتم و مي‌خواهم به ايراني‌ها بگويم که پژو دست بالا را نگرفته و من به شخصه هيچگاه اين جسارت را به خودم نمي‌دهم که ايراني‌ها را تهديد کنم، هرچند قبول دارم که مقاله چلنج، قصدش ضربه زدن به روابط ايران‌خودرو و پژو بود.

اگر موضع پژو آن چيزي نبود که در سايت چلنج به چاپ رسيد، پس چرا اين شرکت به طور رسمي گزارش چلنج را تکذيب نکرد؟
مقاله چلنج، جرقه‌اي بود که ديگر کسي به جاي پژو حرف نزند و از جانب ما صحبت نکند. اگر هم آن مقاله را تکذيب نکرديم، به‌دليل آن بود که نمي‌خواستيم با اين کار، دوباره ايجاد هيجان کرده و به بحث و جدل‌ها دامن بزنيم. با اين حال من روز بعد از چاپ آن مقاله، در گفت‌و‌گو با روزنامه فيگارو فرانسه، موضع رسمي پژو در قبال مذاکره و شراکت با ايران‌خودرو را اعلام کردم و هم‌اکنون هم به ايران آمده‌ام تا به شما بگويم پژو چه مي‌گويد و چه مي‌خواهد. البته يک سري مسائل به جزئيات مذاکرات تجاري ما با ايران‌خودرو مربوط مي‌شود و طبعا نمي‌توانم آنها را بازگو کنم، اما به شما مي‌گويم که طي اين سال‌ها چه بين پژو و ايران‌خودرو گذشته است.

پيش از آنکه به واکاوي ارتباط چند ساله ايران‌خودرو و پژو بپردازيم، بهتر است اين مساله را روشن کنيم که در مذاکرات يک‌سال‌و‌نيمه گذشته (بين ايران‌خودرو و پژو) چه رخ داده؛ چراکه ايراني‌ها انتظار داشتند پس از توافق هسته‌اي وين و تصويب برجام قرارداد ميان ايران‌خودرو و پژو نهايي شود و شاهد محصولات جديد اين شرکت فرانسوي در ايران باشند، اما هنوز اين اتفاق رخ نداده است، چرا؟
اين موضوع دو دليل دارد؛ اول اينکه هنوز تحريم‌ها لغو نشده و دوم آنکه ايران‌خودرو به دنبال گرفتن حداکثر امتياز از پژو است و حتي در همين راستا با ساير خودروسازان دنيا نيز مذاکره کرده که البته ايرادي ندارد.
يک روايت ديگر هم در مورد تاخير در آغاز همکاري دوباره ايران‌خودرو و پژو وجود دارد و آن بحث «غرامت» است. گفته مي‌شود يکي از پيش شرط‌هاي ايران‌خودرو براي همکاري دوباره با پژو، پرداخت غرامت از سوي اين شرکت به‌دليل قطع ارتباط يک طرفه است.
رفتن پژو از ايران به‌دليل قوانيني بود که آن زمان بر ما تحميل شد. در واقع پژو موظف به رعايت قوانين تجاري و بين‌المللي در آن زمان بود و حتي بايد قوانين مربوط به اشخاص آمريکايي را هم رعايت مي‌کرد. بنابراين ما مجبور به ترک ايران بوديم، آن هم در حالي که قلبا به اين کار رضايت نداشتيم. به ايراني‌ها اعلام مي‌کنم که رفتن از ايران انتخاب پژو نبود و ما فکرش را هم نمي‌کرديم که روزي با اين محدوديت‌ها و قوانين بين‌المللي مواجه شويم. مردم ايران بايد بدانند که پژو به‌دليل قوانين آمريکا از ايران رفت و خودش هم قرباني همين قوانين شد. ما به قول و قرارمان با ايران‌خودرو احترام مي‌گذاريم، اما شما خودتان را جاي ما بگذاريد؛ آيا مي‌توانستيد قوانين بين‌المللي را دور بزنيد و فعاليت‌هاي تان را متوقف نکنيد.

رنو هم مثل پژو تابع قوانين بين‌المللي است، اما از ايران نرفت. چرا مثل رنو رفتار نکرديد؟
قوانيني که از سوي آمريکا به ما تحميل شد، گريبان رنو را نگرفت و ما با فشار زيادي در اين زمينه روبه‌رو بوديم؛ بنابراين رنو به اندازه پژو تحت فشار نبود و در ايران ماند. درست است که ما به‌دليل قوانين بين‌المللي مجبور شديم ايران را ترک کنيم، اما به محض آنکه متوجه علائمي مثبت از روند مذاکرات هسته‌اي شديم، فورا باب مذاکره با ايران‌خودرو و سايپا را باز کرديم تا بدانيم ايراني‌ها چه توقعاتي از پژوسيتروئن دارند. پژو يک الگوي بيزينس با شريک چيني‌اش دارد که در آن، انتقال بهترين تکنولوژي شرکت از توليد قطعات گرفته تا ارائه خدمات، سرمايه‌گذاري و همچنين تحقيق و توسعه، لحاظ شده است و ما عين اين الگو را پيش‌روي خودروسازان ايراني قرار داديم.

ايران‌خودرو و پژو در شرايطي قصد شراکتي دوباره را دارند که طبق نظرسنجي صورت گرفته در تلويزيون ايران، مشتريان ايراني خودروهاي آلماني را به فرانسوي‌ها ترجيح مي‌دهند. با اين چالش چه خواهيد کرد؟
شايد اين به آن دليل باشد که خودروهاي فعلي پژو در ايران، قديمي هستند و کيفيت قابل قبولي ندارند. من شنيده‌ام مشتريان ايراني مي‌گويند قيمت خودروهاي پژو بالا بوده و کيفيت شان پايين است؛از طرفي، خدمات مناسبي نيز به مالکان آنها ارايه نمي‌شود.خب پرسش من اين است که آيا اين موضوع تقصير ماست؟ پژو دومين خودروساز اروپا به‌شمار مي‌رود، خودرويي ساخته که از پاريس تا بوردو بدون دخالت راننده حرکت کرده، با رقبايي مانند فولکس واگن و رنو رقابت مي‌کند و...، پس چطور امکان دارد خودروهاي گران و بي‌کيفيت و داراي خدمات ضعيف را به دست مشتريانش برساند؟ اين ديد منفي که در مورد خودروهاي پژو وجود دارد، مختص ايران است، حال آنکه پژو آن چيزي نيست که در تصور مردم ايران است. من با پژو بزرگ شده‌ام و بسيار ناراحتم که پژوي توليدي در ايران با آنچه در دنيا عرضه مي‌شود، فرق دارد. با اين حال باز هم سوال مي‌کنم که آيا اين تقصير ماست؟

شما بگوييد تقصير کيست؟
به هر حال نبايد فراموش کنيم که «شراکت» يک موضوع دو يا چند طرفه است و هر توافقي بايد با موافقت همکاري طرفين انجام شود.

مي خواهيد بگوييد که مقصر تفاوت کيفي و مدلينگ محصولات پژو در ايران نسبت به ساير بازارهاي دنيا، ايران‌خودرو (به‌عنوان شريک پژو) است؟
حرفم اين است که پژو هيچ‌گاه در ايران با درخواست ارائه محصولات جديد و افزايش کيفيت مواجه نشد.
مجبورم در برابر اين اظهارنظر شما باز هم مثالي از هموطن تان بياورم. رنو چند سال است که در ايران‌خودرو توليد مي‌کند، هر چند که حضور شما در ايران تفاوت اساسي با رنو دارد اما کيفيت محصولات اين شرکت نه تنها در ايران افت نکرده؛ بلکه افزايش نيز يافته و با توليداتش در ساير بازارها تفاوتي ندارد. با اين حساب اين توقع بيجايي نيست که مشتريان انتظار دارند کيفيت خودروهاي پژو در ايران و ساير بازارها يکي باشد.
با حرف شما موافقم، اما پژو در موقعيتي نبود که بخواهد (در مورد کيفيت خودروها) کمکي به خودروسازي ايران بکند. از طرفي، ما در ايران بازاري 360 هزار دستگاهي داشتيم، حال آنکه رنو تنها 20 هزار خودرو در ايران مي‌فروخت و طبيعي است که مشکلات ما بيش از آنها به چشم بيايد. با اين حال الان قصد داريم خودروهايي با کيفيت در ايران عرضه کنيم، چون نمي‌خواهيم شکست بخوريم. به ايراني‌ها اعلام مي‌کنم که پژو مي‌خواهد بهترين‌هايش را به کشور شما بياورد و اصلا قصد دارد همه چيز را در خودروسازي ايران از نو بسازد. اين البته موضوع عجيبي نيست و ما اين رفتار را در تمام بازارهاي خود انجام مي‌دهيم. پژوسيتروئن بايد در بازار ايران مبارزه کند و خودروسازان ايراني نيز مي‌بايد خود را تغيير داده و آماده ارتقاي کيفيت و کاهش مصرف سوخت و بالا بردن امنيت و ايمني باشند.

خبر داريد که هموطن تان پيشنهاد خريد سهام خودروسازان ايراني را داده است؟
بله تا حدودي در جريان هستم.

پژو به دنبال اين کار نيست؟
رنو اگر چنين پيشنهادي داده، به اين دليل است که از خودروسازان ايراني طلب دارد و مي‌خواهد از اين راه طلب خود را تسويه کند، در حالي که ما اين شرايط را نداريم. از طرفي، هنوز هيچ کس پيشنهادي بابت فروش سهام خودروسازان ايراني به پژو نداده است. در عوض ما پروژه‌هاي بسيار خوبي براي بازار ايران داريم و انچه روي ميز مذاکره گذاشته‌ايم، يک «جوينت ونچر» است.

يکي از ايرادات بزرگي که منتقدان به پژو مي‌گيرند، بي‌ميلي و فرار اين شرکت از سرمايه‌گذاري در ايران است. چقدر اين انتقاد را قبول داريد؟
در اين سال‌ها کسي از ما نخواست که در ايران سرمايه‌گذاري کنيم.

يعني خودروسازان ايراني هيچگاه خواستار سرمايه‌گذاري پژو نبودند؟
خير؛ ما حتي پيشنهاد سرمايه‌گذاري در ايران را هم داديم، اما موفق به اين کار نشديم. الان خيلي‌ها از رفتار پژو در ايران انتقاد مي‌کنند، در حالي که ما بزرگترين توليدکننده خودرو در اين کشور بوديم و حتي قطعه سازان مان را به اينجا آورديم. من خيلي اهل جسارت نيستم، اما مجبورم بگويم که اگر ايران‌خودرو، ايران‌خودرو شد، به خاطر پژو بود. در واقع اين پژو بود که ايران‌خودرو را ايران‌خودرو کرد. اتفاقا همين چند وقت پيش با يکي از اعضاي انجمن قطعه سازان ايران صحبت مي‌کردم و خود وي به من گفت که مديريت کيفيت را از پژو آموخته است. وي حتي قبول کرد که پژو حق داشته (به‌دليل قوانين بين‌المللي) از ايران برود. من مي‌توانم بگويم که از ترک ايران ناراحتم، اما احساس تقصير نمي‌کنم. البته الان ديگر اين مسائل مهم نيست و ما نبايد به گذشته برگرديم و بهتر است به اين فکر کنيم که چطور مي‌توانيم آينده بهتري با خودروسازان ايراني داشته باشيم. پژو عميقا و از ته قلب دوست دارد به ايران برگردد و هدفش نيز ارائه بهترين‌ها به مشتريان ايراني است.

بازگشت پژو به ايران منوط به يک سري شروط از سوي ايران‌خودرو شده است. به‌عنوان مثال ايران‌خودرو سهمي 30 درصدي براي پژو در سبد محصولات خود در نظر گرفته و همچنين تاکيد کرده که پژو بايد محصولات توليدي در ايران را صادر کند. شما با اين شرايط موافقيد؟
ايران بازار خودرو بسيار بازي دارد و به لحاظ جغرافيايي نيز در موقعيت خوبي قرار گرفته است و ما موقعيتي را که در اينجا داشته‌ايم، در هيچ بازار ديگري تجربه نکرده‌ايم. در اين بازار، نه خودروسازان ايراني، نه دولت ايران و نه پژو، هيچ کدام تصميم گيرنده نيستند و اين مشتريانند که تعيين مي‌کنند هر خودروسازي چه سهمي از اين بازار داشته باشد. ما اگر محصولات خوب و با کيفيت به ايران بياوريم، چرا بايد خودمان را محدود به 30 درصد سهم بازار بکنيم؟ سهم بازار ما را مشتري ايراني تعيين مي‌کند. در مورد صادرات نيز، پژو کاملا موافق اين موضوع است، چون سودش به صادرات وابسته بوده و دليلي ندارد از آن فرار کند.ايران در مرکز منطقه قرار گرفته و موقعيت جغرافيايي بسيار مهمي دارد و طبيعي است که پژو خواهان صادرات از اين کشور باشد.

قرار است خودروسازان بزرگي در آينده ميهمان ايران شوند؛ از رقابت با آنها نمي‌هراسيد؟
به هيچ وجه؛ ما همين حالا نيز در بازارهاي مختلف با آنها در رقابت هستيم و در برخي جاها برتريم و در جاهايي ديگر نيز عقب تر.
پرسش مهمي که اين روزها ذهن ايراني‌ها را به خود مشغول کرده، خودروهاي آينده پژو در ايران است. ايراني‌ها مي‌خواهند بدانند پژو در قالب شراکت جديد با ايران‌خودرو، چه محصولاتي را روانه بازار خواهد کرد.
پژو قصد دارد سه محصول خود يعني 301، 208 و 2008 را در ايران عرضه کند.

پس پژو 307 چه؟
اتفاقا من هم شنيده‌ام که گفته شده پژو 307 نيز راهي ايران خواهد شد، در حالي که پژو قصد عرضه اين خودرو در ايران را ندارد و نمي‌دانم اين شايعه از کجا آمده است.

شنيده مي‌شود برند سيتروئن نيز قصد شراکت با سايپا را دارد؛ شما اين را تاييد مي‌کنيد؟
بله، سيتروئن با سايپا همکاري خواهد کرد. البته ما يک برند لوکس‌ساز به نام DS نيز داريم که محصولات آن به‌دليل قيمت بالايشان، به‌صورت واردات در ايران عرضه خواهند شد و قرار نيست توليد داخل شوند.
با توجه به اظهارات شما، به‌نظر مي‌رسد اختلاف خاصي ميان پژوسيتروئن و خودروسازان ايراني وجود ندارد، همين طور است؟

هيچ اختلافي نداريم و مشغول مذاکره هستيم. مي‌گويند پژو نمي‌خواهد در ايران سرمايه‌گذاري کند، در حالي که ما از روز اول اين موضوع را پذيرفتيم و رفتاري را که در مذاکره با ساير خودروسازان انجام مي‌دهيم، در ايران هم از خود نشان داديم.

پس آينده مذاکرات و شراکت با خودروسازان ايران را مثبت مي‌دانيد.
نسبتا خوش بين هستم، چون پژو هدفش مشخص و انگيزه اش قوي است. ما به دنبال جدال و زورآزمايي با خودروسازان ايراني نيستيم و من مطمئن هستم که به توافق نهايي با آنها خواهيم رسيد. ما و خودروسازان ايراني بايد مذاکرات را در سطح بيزينس و تجارت نگه داريم و از حاشيه‌ها دور شويم. ماجراي پژو و خودروسازان ايراني زيادي روي جلد روزنامه‌ها است و ما به نوعي قرباني روابط دولت‌هاي ايران و فرانسه نيز شده‌ايم. مشتريان ايراني منتظر عرضه خودروهاي با کيفيت و به روز هستند؛ بنابراين بهتر است آنها را بيش از اين در انتظار نگذاريم. هميشه در همه مذاکرات، دقايق آخر حساس است و امضا نکردن قرارداد، ساده است، اما امضا کردن شهامت مي‌خواهد و پژو اين شهامت را دارد.