کرامت انسانی مهمترین و درعین حال مغفول مانده ترین اصل حقوق بشر

به گزارش خبرنگار حقوقی قضایی ایرنا، مجمع عمومی سازمان ملل متحد، در سال 1948 سه سال پس از تأسیس سازمان ملل متحد، اعلامیه جهانی حقوق بشر را با هدف برقراری تضمین حقوق و آزادی های برابر برای همه مردم تصویب کرد.
مهم ترین اصل و پایه حقوق بشر، «کرامت انسانی» است و خداوند نیز در سوره مبارکه اسرا با این آیه که «همانا فرزندان آدم را کرامت بخشیدیم» به این حقیقت اشاره می کند.
امروزه یکی از مهم ترین مباحثی که ارتباط تنگاتنگی با افکار عمومی ملت ها دارد، رعایت مسئله حقوق بشر است به گونه ای که بیشتر حکومت های جهان می کوشند نشان دهند در حکومت آن ها، حقوق بشر نقض نمی شود و مدافعان واقعی این اصل اساسی اند تا حاکمیتشان را مشروعیت بخشند و واجد مشروعیت جهانی گردند.
حکومت ها با وجود این تا وقتی ضرورت های لازم، آن ها را در تنگنا قرار ندهد، حاضر نخواهند شد به حقوق مردم اهمیت بدهند. با دقت در دنیای به اصطلاح متمدن امروزی به روشنی درمی یابیم که برابری عمومی انسان ها چیزی حیله ای سیاسی برای فریب مردم، بیش نیست که به صورت مسئله ای سیاسی و اجتماعی مطرح شده است که این موضوع را به روشنی در کشورهای همسایه خودمان یعنی عراق، سوریه، افغانستان و بحرین شاهد هستیم.

** کرامت انسانی پایه حیات اجتماعی است
محمد هاشمی استاد حقوق، کرامت انسانی، آزادی برابری و برادری را چهاراصل نهفته درحقوق بشر می داند.
وی می گوید: آزادی، داخل اصل کرامت انسانی نهفته است و در بند 6 اصل دوم قانون اساسی، آزادی توام با مسئولیت انسان در برابر خدا مورد توجه قرارگرفته شده است.
وی با اشاره به فصل سوم قانون اساسی اضافه می کند: این فصل به موضوع آزادی می پردازد از این رو اصل دومی که در حقوق بشر نهفته است آزادی است.
این حقوقدان با استناد به اصل نهم قانون اساسی خاطرنشان می کند: براساس این اصل، هیچ مقامی حق ندارد آزادی های مشروع را حتی با وضع قانون از انسان ها سلب کند.
هاشمی اصل سوم نهفته در حقوق بشر را اصل برابری عنوان می کند و می گوید: این اصل یعنی تمام افراد دارای حقوق یکسان هستند که فصل های 19 و 20 قانون اساسی به اصل برابری اشاره دارد؛ اصل برادری از شعاری باید به شعوری تبدیل شود.
این استاد دانشگاه با پرداختن به موضوع امنیت تصریح می کند: امنیت، اطمینان خاطری است که افراد بر اساس آن در یک جامعه زندگی می کنند؛ یعنی نسبت به جان و مال خود هیچ هراسی ندارند که متاسفانه در کشورهای جهان سوم این امنیت را برای دولت نه برای ملت قائل هستند؛ در حالی که در قرآن و قانون اساسی به اصل امنیت نیز اشاره شده است.

** اعلامیه جهانی حقوق بشر و رای ندادن هشت کشور به آن
در روز دهم دسامبر 1948 النور روزولت، بیوه رئیس جمهور سابق آمریکا، فرانکلین روزولت، اعلامیه جهانی حقوق بشر را در محل سازمان ملل در پاریس خواند و مجمع عمومی سازمان ملل متحد آن را تصویب کرد. برای نخستین بار در تاریخ بشریت 46 عضو سازمان ملل متحد اعلام کردند که بر سر حقوقی با هم به توافق رسیده اند که همه انسان ها بایست از آن برخوردار باشند. هشت کشور، از جمله اتحاد جماهیر شوروی، عربستان سعودی و آفریقای جنوبی به این اعلامیه رأی ندادند.
نخستین اصل اعلامیه جهانی حقوق بشر سازمان ملل متحد می گوید: «تمام افراد بشر آزاد، زاده می شوند و از لحاظ حیثیت و کرامت و حقوق با هم برابرند.» ایده های اساسی که در این اعلامیه 30 ماده ای آمده و در سطح بین المللی مطرح شده است، حاصل صدها سال تفکر در باره حقوق انسان به عنوان انسان بود.

** از انتشار ایده تا تحقق
با وجود همه امضاهایی که کشورهای دنیا در پای اعلامیه جهانی حقوق بشر نهاده اند در عمل ، این حقوق را هر روز در سراسر جهان نقض می کنند. هنوز هم وضعیت جهان به گونه ای است که انسان ها از اینکه حقوقی انسانی دارند آگاه نیستند.
اصل بیست و پنجم اعلامیه جهانی حقوق بشر می گوید: «هر شخصی حق دارد که از سطح زندگی مناسب برای تامین سلامتی و رفاه خود و خانواده اش به ویژه از حیث خوراک، پوشاک، مسکن، مراقبت های پزشکی و خدمات اجتماعی ضروری برخوردار شود.» اما هر روز هزاران انسان در جهان بر اثر گرسنگی می میرند.
اصل پنجم اعلامیه می گوید:«هیچ کس نباید شکنجه شود یا تحت مجازات یا رفتاری ظالمانه، غیرانسانی یا تحقیرآمیز قرار گیرد.»؛ اما طبق گزارش سالانه سازمان عفو بین الملل هنوز هم در بسیاری از کشورهای جهان انسان ها را شکنجه می کنند.
اصل بیست و ششم اعلامیه می گوید: «هر شخصی حق دارد از آموزش و پرورش بهره مند شود.»؛ اما در سراسر جهان بیش از یک میلیارد بیسواد وجود دارد.
اصل بیست و دوم اعلامیه جهانی حقوق بشر می گوید: «هر شخصی به عنوان عضو جامعه حق امنیت اجتماعی دارد.» یک و نیم میلیارد انسان اما در این کره خاکی در فقر زندگی می کنند.
ایده هایی مانند رهایی از محرومیت و ترس، آزادی بیان و عقیده، آزادی مذهب، حق پیشرفت و خوشبختی که در اعلامیه جهانی حقوق بشر بیان شده است، ایده هایی مجرد و ذهنی نیستند؛ این ایده ها از دل مشاهده رنج های بشری در طی قرون برآمده اند و در تلاش برای رفع رنج های بشری است که محقق می شوند.

** حقوق و آزادی ما تا همیشه شعار امسال حقوق بشر
دبیرکمیسیون حقوق بشر اسلامی با بیان اینکه حقوق بشر در67 سال پیش به تصویب رسیده است، شعار امسال حقوق بشر را«حقوق و آزادی های ما تا همیشه» عنوان می کند و می گوید: 50 سال قبل دو سند لازم الاجرا به عنوان مکمل اعلامیه حقوق بشر با عناوین میثاق بین المللی سیاسی و مدنی و میثاق بین المللی اجتماعی به تصویب رسید و قبل از انقلاب در کشور ایران مورد تایید مجلس وقت قرار گرفت.
محمدحسن ضیایی فر با تاکید بر اینکه همه جوامع در تلاش برای تحقق همه حق ها متعهد هستند، اضافه می کند: آزادی بیان از جمله حقوقی است که چارچوب ها و قیدهایی در آن وجود دارد؛ چون نمی توانیم سلامت همگان و آزادی بقیه را نادیده بگیریم که به این ها حقوق مشروط و قیدبردار می گویند.
به گفته وی، حقوقی چون برخورداری از حق دادرسی عادلانه از حقوق مطلق به شمار می روند که همه انسان ها، اعم از مسلمان، کافر، گنهکار و مجرم باید از این حقوق برخوردار باشند.

** سخن آخر
متاسفانه حقوق اولیه انسان ها در جوامع مدعی حقوق بشر همه ساله نادیده گرفته می شود و اعلامیه ها و همایش های متعددی که درباره حقوق بشر اعلام و برگزار می شود تاکنون بیشتر جنبه تبلیغاتی داشته و تأثیر آن ها در عمل، بسیار ناچیز یا در بسیاری از موارد خلاف آن بوده است؛ چه آنکه دولت های بزرگ و همدستان آن ها با تجاوز به حریم دولت های کوچک و ملت های مستضعف جهان، سخنی باقی نمی گذارند.
تجاوز اسرائیل به فلسطین و لبنان، حمله شوروی به افغانستان، تجاوز حزب بعث عراق به ایران و اکنون اشغال افغانستان و عراق از سوی امریکا و حمله عربستان سعودی به یمن و کمک همه جانبه به داعش نمونه هایی از زیر پا گذاشتن حقوق بشر است که در حقیقت کرامت انسانی را زیر سوال برده است و آن را خدشه دار می کند.
امید است ، جهان روزی از زیاده خواهی خود دست بکشد و با استناد به این آیه قرآن کریم که همه تفاوت ها در زبان و قبائل و نژاد برای شناختن همدیگر است نه نشانه رجحان یا برتری، حق همنوع را رعایت کند و به آن احترام بگذارد.
اجتمام(5)** 9317**1776

انتهای پیام /*

ویدیو مرتبط :
14 مرداد روز حقوق بشر اسلامی و کرامت انسانی