پیشنهاد راه‌اندازی کلینیک‌های سلامت خانواده در استان‌ها و اجباری‌شدن مشاوره پیش از ازدواج

پیشنهاد راه‌اندازی کلینیک‌های سلامت خانواده در استان‌ها و اجباری‌شدن مشاوره پیش از ازدواج

مهرخانه/ رویکرد غالب در جوامع پیشین نسبت به نیاز جنسی، رویکردی مردانه بوده است. حتی در بررسی فقه و حقوق می‌بینیم که فقط زن می‌تواند ناشزه شود و در مورد نشوز مردان کمتر در متون فقهی و حقوقی صحبت شده است؛ درحالی‌که حقوق جنسی، حقوقی طرفینی است. تأثیرگذاری چنین نگرشی بر آموزه‌های فقهی سبب شده است که فقهای مسلمان کمتر به حق زن در درخواست روابط جنسی و وظیفه مرد و انجام آن توجه کنند.

رییس کنگره خانواده و سلامت جنسی گفت: سیاست‌گذاران و مدیران کشور لازم است برای رفع اختلالات جنسی، عاطفی و رفتاری و به منظور کاهش طلاق ناشی از این اختلالات، کلینیک‌های سلامت خانواده را در استان‌ها راه‌اندازی کنند. هرچند این کلینیک‌ها باید بتوانند انحرافات جنسی را نیز درمان کنند، اما ضروری است جایگاه رفیع خانواده به عنوان محور اصلی آن مورد توجه قرار گیرد. باید افرادی را برای این کلینیک‌ها در نظر بگیریم که بتوانند جنبه‌های روانشناختی را با مسایل فرهنگی در هم‌آمیزند و روش صحیح درمان را ارایه دهند. این کلینیک‌ها در استان‌ها می‌توانند مرجع علمی برای قضات آن استان باشند.

به گزارش خبرنگار مهرخانه، مراسم افتتاحیه ششمین کنگره خانواده و سلامت جنسی صبح امروز با حضور علی‌اکبر سیاری؛ معاون بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، دکتر محمد روشن؛ معاون حقوقی و امور مجلس وزارت علوم، تحقیقات و فن‌آوری اطلاعات، حجت‌الاسلام میثم امرودی؛ معاون امور فرهنگی و اجتماعی شهرداری تهران و دکتر سید کاظم فروتن؛ عضو هیئت علمی دانشگاه شاهد، مسئول کلینیک سلامت جنسی خانواده دانشگاه علوم پزشکی شاهد و رییس این کنگره در ایوان شمس برگزار شد.

محمد روشن با بیان این‌که خانواده و سلامت جنسی موضوعی بین رشته‌ای است، گفت: متخصصان حوزه‌های مختلف علمی از قبیل پزشکی، روانشناسی، روانپزشکی، فقه، حقوق و جامعه‌شناسی باید در این موضوع دخالت کنند. از طرفی سلامت جنسی دارای ظرافت‌هایی است که بایستی در مورد نیازهای مردم به شکل مناسبی بحث و مشکل را حل کرد و با بررسی تک‌جانبه، شکل دیگری از مشکل را ایجاد نکرد.

ضرورت ورود فقها به حوزه سلامت خانواده
او ادامه داد: موضوع سلامت خانواده، موضوعی است که باید در آن تدین و پایبندی به اخلاق اسلامی و حرفه‌ای باشد و فقها باید در بسیاری از موارد آن مشخص کنند که این موضوع، موضوعیت دارد یا طریقیت. برای مثال در فسخ نکاح به‌ویژه موارد مشکلات جنسی، بسیار جدی است. همین موضوع خود را در مواد قانونی نشان می‌دهد. باید بررسی کرد که مواردی که برای فسخ نکاح تصویب می‌کنیم، آیا موضوعیت دارند یا طریقیت؟ اگر موضوعیت دارند، بر حسب میزان اندک، باعث خیار فسخ نکاح می‌شود، اما اگر طریقیت دارند، آیا می‌شود امروز آن را توسعه داد؟ مثلاً بیماری‌های جنسی مانند ایدز را نیز به آن اضافه کرد و آن را نیز جزو موارد فسخ نکاح دانست؟ یا این‌که بگوییم برای حفظ نهاد خانواده باید تفسیر مضیق کنیم؟ این‌ها نکته‌های بسیار مهمی است و لازم است از دستاوردهای به‌روز بشری استفاده کنیم؛ زیرا برخی از این موارد با دستاوردهای بشری به صورت یک عمل سرپایی قابل حل هستند، اما آیا می‌توانیم بگوییم که چون خیار فسخ ایجاد شده است، فرد ذی‌حق است و می‌تواند آن را به خدمت خود بگیرد؟

روشن با بیان این‌که موضوعات نوپدیدی مانند لقاح مصنوعی، مادر جانشین، باروری پس از مرگ، اهدای جنین و گامت، ترمیم نواقص جنسی با مدد ابزارهای جدید، مسایلی هستند که نیاز به پاسخ‌گویی دارند، اظهار داشت: این‌که در علم پزشکی آمده است اگر کلیه فردی دچار مشکل شد، فرد دیگری می‌تواند کلیه اهدا کند و با یک عمل جراحی این پیوند انجام شود، آیا در زمینه‌های سلامت جنسی هم می‌توانیم گامت را وام بگیریم و اهدا کنیم یا خیر؟ یکی از مسایل مبتلابه امروز پژوهشگاه رویان، بانک گامت است.

حق بر تمتعات جنسی سالم ازجمله حقوق بشر است
معاون حقوقی و امور مجلس وزارت علوم، تحقیقات و فن‌آوری اطلاعات تصریح کرد: از سوی دیگر حق ازدواج، حق زندگی در بستر خانواده، حق داشتن سلامت تن و روان و حق بر تمتعات جنسی سالم همه از حقوق بشری هستند که از حوزه حقوق بشر هم باید به آن‌ها توجه جدی داشته باشیم. قانون اساسی ما که ملهم از فقه است و منابع فقه هم کتاب، سنت و عقل است، در اصل 10 بیان داشته است که ازآن‌جاکه خانواده واحد بنیادین جامعه اسلامی است، همه قوانین، مقررات و برنامه‌ریزی‌های مربوطه باید در جهت آسان‌کردن تشکیل خانواده، پاسداری از قداست آن و استواری روابط خانوادگی بر پایه حقوق و اخلاق اسلامی باشد. بر اساس این حق بنیادینی است که خانواده تشکیل دهیم، از آن صیانت کنیم و اگر مشکلاتی از جمله مشکلات جنسی دارد، برای آن هم راهی پیدا کنیم. طبیعت انسانی، حکمت، خرد و ارشاد کتاب و سنت جملگی به ازدواج به هنگام توصیه می‌کنند.

نقش مؤثر آموزش جنسی در برطرف‌کردن نیازهای جنسی و عاطفی زوجین/ هنوز محققان در این زمینه به وحدت نظر نرسیده‌اند
روشن با بیان این‌که همچنان که تأخیر در ازدواج یا ترک آن، فرصت‌هایی را از انسان برای طی مسیر کمال سلب می‌کند، ازدواج زودهنگام هم می‌تواند به سلامت جسمی و روانی دختر و پسر آسیب رساند و ازاین‌رو خرد و حکمت بدان توصیه نمی‌کنند، اما باید این اکر را در قالب شرع بازاندیشی کنیم، خاطرنشان کرد: ازآن‌جایی‌که توالد و تناسل از مقتضیات عقد نکاح است، آموزش زوجین در مسایل جنسی به‌ویژه قبل از ازدواج، می‌تواند از یک سو در برطرف‌کردن نیازهای جنسی و عاطفی زوجین نقش مؤثری ایفا کند و از سوی دیگر نقش به‌سزایی در سلامت و بهداشت کلی خانواده دارد، اما بحث آموزش جنسی، بحثی جدی است که هنوز محققان به وحدت نظر نرسیده‌اند و نمی‌دانیم ارایه چنین آموزش‌هایی درست است یا خیر و اگر درست است، از چه سنی بایستی شروع شود.

حمایت کیفری از زوجه در برابر خشونت‌های جنسی نوپدید وجود ندارد
این استاد دانشگاه با اشاره به تأثیر روابط جنسی مناسب در زندگی زوجین گفت: اگر زوجی از روابط جنسی کامیاب باشند، از بسیاری از مشکلات به راحتی می‌گذرند و زندگی خوبی را سپری می‌کنند؛ برعکس، نبود یک رابطه جنسی مناسب، بستر را برای دامن‌زدن به مشکلات جزیی فراهم می‌کند. از سوی دیگر حمایت کیفری از زوجه در برابر خشونت‌های جنسی نوپدید وجود ندارد که این امر نیز از مشکلات سلامت جنسی خانواده است. در سطح سیاست کیفری ماهوی در قانون مجازات اسلامی، شناسایی شماری از جلوه‌های جرایم جنسی که طبیعتاً در رابطه جنسی ناسالم و خارج از چارچوب است، اختصاص یافته است. قانونگذار با پیش‌بینی این جرایم در دو قالب تعزیرپذیر و حدپذیر درصدد حمایت از روابط جنسی میان شهروندان برآمده است.

رویکرد مردانه به روابط جنسی
او در مورد وضعیت نیازهای جنسی زن در نظرات فقها بیان کرد: رویکرد غالب در جوامع پیشین نسبت به نیاز جنسی، رویکردی مردانه بوده است. حتی در بررسی فقه و حقوق می‌بینید که فقط زن می‌تواند ناشزه شود و در مورد نشوز مردان کمتر در متون فقهی و حقوقی چیزی می‌بینیم؛ درحالی‌که حقوق جنسی، حقوقی طرفینی است. مرد را درخواست‌کننده و خواستار روابط جنسی در نظر گرفته‌اند و زن را برآورنده و تأمین‌کننده نیاز مرد به حساب آورده که وظیفه او تنها پذیرش رفتار جنسی است. تأثیرگذاری چنین نگرشی بر آموزه‌های فقهی سبب شده است که فقهای مسلمان کمتر به حق زن در درخواست روابط جنسی و وظیفه مرد و انجام آن توجه کنند.

روشن به ترجمه برخی اصطلاحات جامعه‌شناختی اشاره کرد و افزود: نکته‌ای که باید در این کنگره هم به آن توجه شود، اصلاح ادبیاتی است که نوعاً از سوی غربی‌ها ایجاد و به شکل ترجمه‌ای به ادبیات ما منتقل می‌شود و رواج پیدا می‌کند. برخی مواقع از ازدواج همجنسان سخن می‌گویند که اشتباه است؛ زیرا رکن ازدواج، غیرهمجنس است. ازدواج سفید نیز یکی از اشتباهات ادبیاتی ما است.

به گفته روانشناسان علت 90 درصد طلاق‌ها مشکلات جنسی زوجین است
او تأکید کرد: وزارت علوم به این دلیل از کنگره استقبال می‌کند که معطوف به حل مسئله و در حوزه خانواده است. یکی از سیاست‌های وزارت علوم حمایت از کارهای بین رشته‌ای است. این کنگره نیز از مواردی است به صورت بین رشته‌ای شکل گرفته است و ادامه دارد. تاأیس کلینیک بین رشته‌ای خانواده و سلامت جنسی و تأسیس رشته خانواده و سلامت جنسی در دوره تخصصی، از دستاوردهای این کنگره بوده‌اند. امیدواریم تمام نیازهای این حوزه را بتوانیم در شورای گسترش و کمیته‌های شورای عالی انقلاب فرهنگی رفع کنیم. اگر همه برای کاهش طلاق تلاش می‌کنیم، باید بدانیم آن‌طور که روانشناسان می‌گویند بیش از 90 درصد طلاق‌ها ناشی از روابط جنسی نامطلوب است. اگر بتوانیم به این موضوع را به‌طور جدی بپردازیم، می‌توانیم بسیاری از مشکلات از جمله طلاق را حل کنیم.

علت اختلافات زوجین
به گزارش مهرخانه، در ادامه نشست سید کاظم فروتن؛ عضو هیئت علمی دانشگاه شاهد، مسئول کلینیک سلامت جنسی خانواده دانشگاه علوم پزشکی و رییس کنگره، شاهد با بیان این‌که کنگره با همکاری شهرداری و انجمن علمی سلامت خانواده برگزار شده است، گفت: نهاد خانواده به‌عنوان بستر مهرورزی زن و شوهر و مکان امن برای تربیت فرزندان است؛ ازاین‌رو لازم است در تمام طرح‌های رشد و سلامت، خانواده به‌عنوان مبنا مورد توجه قرار گیرد. اسلام غریزه جنسی را می‌پذیرد و همان‌گونه که با افراطی‌گری‌هایی مانند انواع بی‌بندوباری‌ها مخالفت می‌کند، با سرکوب میل جنسی نیز مخالف است. ارایه آموزه‌های صحیح ارتباطات عاطفی و تأمین نیازهای جنسی از راه شرعی و معقول ازدواج، سبب ایجاد آرامش خاطر، رشد شخصیت و تحکیم بنیان خانواده می‌شود. بسیاری از نزاع‌های خانوادگی، سردی‌های زنان در زندگی مشترک و رفتارهای غیراخلاقی زنان و مردان خارج از خانواده، ناشی از توجه به موارد مهمی مانند تناسب طرفین در ازدواج، درک صحیح طرفین از تفاوت‌های ذاتی زن و مرد، آموزش چگونگی توجه به نیازهای جنسی و عاطفی یکدیگر، آشنایی با نحوه گفتمان و چگونگی مدیریت اختلاف‌هاست.

لزوم رعایت عفت و اخلاق در آموزش مسایل جنسی به جامعه
او ادامه داد: باید مسایل مورد نیاز جامعه را با رعایت عفت و اخلاق آموزش داد. ورود به مسایل جنسی، مسئله بسیار حساسی است که بی‌مبالاتی در آن می‌تواند موجب شیوع بی‌عفتی، حذف حیا و اخلاق در جامعه شود و ممکن است به نام آموزش جنسی به سمت آموزش‌هایی برویم که حاصلی جز نشر و اشاعه فحشا نداشته باشد. باید از سلامت جنسی تعریفی بر اساس اعتقادات دینی خود داشته باشیم که ابعاد اخلاقی، معنوی، فرهنگی و علمی آن را پوشش دهد. تعریف دانشگاه‌های ما از سلامت جنسی و حقوق جنسی باید جامع و بر مبنای اسلام باشد تا آنان که آزادی روابط جنسی و همجنس‌گرایی را حق بشر می‌دانند، نتوانند تفکرات خود را بر ما تحمیل کنند.

چرا افرادی اصرار دارند ناهنجاری‌ها را هنجار نشان دهند؟
فروتن درخصوص تأثیر تفکر غربی بر برخی متخصصین گفت: متأسفانه برخی متخصصین داخل کشور که خود را سکسولوژیست می‌نامند، به تبع الگوبرداری از تفکرات غربی، دیدگاه‌های خود را مطرح می‌کنند؛ آن‌هایی که زنان تن‌فروش و فاسد را کارگر جنسی خطاب می‌کنند. چرا افرادی اصرار دارند ناهنجاری‌ها را هنجار نشان دهند؟ چرا برخی از افراد که خود را عضو هیئت علمی دانشگاه می‌دانند و هیچ‌گونه تقیدی به مسایل اسلامی ندارند و یا اطلاعات آن‌ها از اسلام بسیار سطحی است، سعی می‌کنند ازدواج‌های غیرشرعی سیاه را سفید جلوه دهند؟ و حتی به خود جرأت می‌دهند خواستار وضع قوانین حقوقی جهت تثبیت آن شوند؟ منکر وجود برخی رفتارهای ناسالم در جامعه نیستیم، اما آیا باید آن را به رسمیت شناخت؟

باید در مسایل جنسی خودباوری دینی و ملی داشته باشیم
مسئول کلینیک سلامت جنسی خانواده دانشگاه علوم پزشکی بیان کرد: باید در مسایل جنسی خودباوری دینی و ملی داشته باشیم و در برنامه‌ریزی‌هایی که با هدف اصلاح ناهنجاری‌های موجود در روابط جنسی صورت می‌گیرد، با دقت به تمام جوانب دینی، اخلاقی، اجتماعی، فرهنگی، روانشناختی و پزشکی موجود توجه کنیم و آن را در حد یک بیماری یا امر خلاف بهداشت عمومی کاهش ندهیم. معتقدیم ضمن توجه به ارزش‌های اخلاقی باید حقوق جنسی انسان‌ها در قالب حقوق بشر اسلامی که جز سعادت واقعی انسان‌ها به چیز دیگری نمی‌اندیشد، تعریف شود. آگاهی‌بخشی و ترویج خودباوری از وظایف حوزه و دانشگاه است که ضرورت دارد در این زمینه ارتباط بین آن‌ها کارآمدتر شود. باید با زبان علمی نظر اسلام را در مورد تشکیل خانواده سالم و راه‌های حفاظت از آن بازشکافی کنیم.

پیشنهاد راه‌اندازی کلینیک‌های سلامت خانواده در استان‌ها
رییس کنگره خانواده و سلامت جنسی به بیان خواسته‌های خود از مسئولان پرداخت و افزود: سیاست‌گذاران و مدیران کشور لازم است برای رفع اختلالات جنسی، عاطفی و رفتاری و به منظور کاهش طلاق ناشی از این اختلالات، کلینیک‌های سلامت خانواده را در استان‌ها راه‌اندازی کنند. هرچند این کلینیک‌ها باید بتوانند انحرافات جنسی را نیز درمان کنند، اما ضروری است جایگاه رفیع خانواده به عنوان محور اصلی آن مورد توجه قرار گیرد. باید افرادی را برای این کلینیک‌ها در نظر بگیریم که بتوانند جنبه‌های روانشناختی را با مسایل فرهنگی در هم‌آمیزند و روش صحیح درمان را ارایه دهند. این کلینیک‌ها در استان‌ها می‌توانند مرجع علمی برای قضات آن استان باشند.

ضرورت اجباری‌شدن مشاوره پیش از ازدواج
فروتن تأکید کرد: برای تحقق این امر، انجمن علمی سلامت خانواده ایران آمادگی همکاری با وزارت بهداشت را دارد. هرچند در حال حاضر مشاوره پیش از طلاق بی‌تأثیر نیست، اما ضروری است با اجباری‌شدن مشاوره پیش از ازدواج از هزینه‌های ناشی از طلاق جلوگیری کنیم. آشنایی قضات با اختلافات خانوادگی ناشی از اختلالات جنسی می‌تواند آن‌ها را در راهنمایی صحیح زوجینی که جهت طلاق مراجعه می‌کنند، کمک کند. پیشنهاد می‌شود مراجع قضایی برای زوجین دارای فرزند که برای طلاق مراجعه می‌کنند، قبل از اجرای حکم، دوره‌های اجباری آموزش رفتار با فرزند پس از طلاق را برگزار کنند و زن و شوهر موظف شوند که در آن شرکت کنند.

با کانال تلگرامی آخرین خبر همراه شوید telegram.me/akharinkhabar

ویدیو مرتبط :
‫انواع خانواده و نقش خانواده در سلامت روانی اطفال‬‎