اظهارات امینی درباره یک بام و دو هوای شاعران روشنفکر برای جشنواره‌های دولتی

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم،‌ نشست خبری دهمین جشنواره بین‌المللی شعر فجر با حضور اسماعیلی آذر دبیر علمی و مهدی قزلی دبیر اجرایی در بنیاد شعر و ادبیات داستانی ایرانیان برگزار شد.

قزلی در این نشست در سخنانی گفت:‌ امیدوارم امسال سال تثبیت جشنواره در انتخاب بهترین کتاب سال در حوزه شعر باشد و ما بتوانیم هر سال در بهمن و اسفندماه بهترین کتاب سال شعر را معرفی کنیم.

وی ادامه داد:‌ امسال نیز به مانند دوره گذشته جشنواره در دو بخش رقابتی و غیررقابتی برگزار می‌شود،‌که در بخش غیررقابتی محافل را خواهیم داشت.

قزلی:‌ برگزاری 15 محفل در بخش غیر رقابتی

قزلی همچنین با اشاره به بخش غیررقابتی جشنواره گفت: امسال نیز تلاش کردیم در حد امکان از مرکز کشور دور شده و محافل استانی و خارج کشور را برگزار کنیم، 15 محفل را در 35 روز برگزاری جشنواره دنبال خواهیم کرد، آغاز محفل ما شنبه 26 دی ماه در قم با حضور همه دبیران ادوار گذشته برگزار می‌شود و به نوعی ورودیه به شعر فجر جشنواره دهم خواهد بود. همچنین در نظر داریم یک محفل برای افغانستانی‌های مقیم ایران برگزار کنیم، چرا که ادبیات مهاجرت در ایران در سالهای گذشته بسیار جدی شده است. محافل شعری ایلام، خراسان شمالی و همدان نیز در حال پیگیری است و یک محفل نیز در شمال غرب کشور خواهیم داشت.

وی با اشاره به داوری‌ها افزود: داوری‌ها در شاخه‌های کتاب شعر بزرگسال، کتاب شعر کودک و نوجوان و کتاب درباره شعر که مربوط به مکاتب ادبی و غیره است انجام می شود.

قزلی در پاسخ به اینکه انتخاب کتاب شعر سال در جایزه کتاب سال تا پیش از این انجام می‌شد، جشنواره شعر فجر چه چیز ویژه‌ای به این انتخاب افزوده است، گفت: جایزه کتاب سال جایزه کتاب بود، اما در جشنواره شعر فجر تمرکز بر شعر و ادبیات است. آنجا اعضای هیئت علمی برای اعضای کتاب انتخاب می‌شدند و طبعاً حوزه‌های گوناگونی را شامل می‌شدند. اما در شعر فجر اعضای هیئت داوران و علمی از شعر و ادبیات انتخاب می‌شوند. این تفاوت‌ها موجب ‌شده بود در دوره‌های طولانی جایزه کتاب سال برنده جدی در حوزه شعر و داستان نداشته باشد. اکنون نیز کتاب سال انتخاب کتاب شعر و داستان را به دو جایزه جلال و شعر فجر واگذار کرده است.

وی همچنین در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه ملاک برای انتخابات داوران چه چیزی خواهد بود و اینکه چرا این احساس وجود دارد که جشنواره یک جشنواره ملی نیست گفت: هیئت علمی جشنواره به پیشنهاد معاون فرهنگی وزارت ارشاد انتخاب و حکم خود را از وزیر ارشاد می‌گیرد. البته ما مشورت‌هایی را برای انتخاب اعضا به آقای صالحی می‌دهیم به طبع خودمان نیز مشورت‌هایی خواهیم گرفت، اما تعداد کسانیکه که ما به عنوان اعضای هیئت علمی انتخاب می‌کنیم، قطعاً از هشت نفر بیشتر است و از این میان هشت نفر انتخاب می‌شود.

جشنواره شعر فجر قطعا‌ً یک جشنواره ملی است

قزلی افزود: داوران جشنواره را ما نیز به عنوان بنیاد شعر و ادبیات داستانی انتخاب نمی‌کنیم، داوران را اعضای هیئت علمی با توجه به تسلط آنها به شعر و آمادگی‌شان درباره کتابهای روز منتشر شده انتخاب می‌کنند و قطعاً کسانی انتخاب می‌شوند که نسبت به گونه‌های شعری تسلط داشته باشند. قطعاً جشنواره ملی است و ما بخش گسترده‌ای از جامعه شعری کشور را پوشش خواهیم داد.

اسماعیلی امینی دبیرعلمی جشنواره نیز در سخنانی گفت:‌ در سال‌های پیروزی انقلاب جریان شعر فارسی تحولاتی پیدا کرده است که از منظر یک پژوهشگر بی‌طرف و یک ناظر علمی نیز این امر تأیید می‌شود. اوضاع شعر فارسی در سالهای پس از انقلاب به لحاظ رشد تعداد شاعرها و شعر توسعه پیدا کرده است. اگر پیش از انقلاب در هر دوره و یا دهه یک شیوه شعری غلبه داشت و سایر شیوه‌ها در سایه بودند، اما در سالهای پس از انقلاب همه در کنار هم رشد کردند و به همین دلیل بود که پس از انقلاب هم اقبال به شعر زیاد بود و هم تعداد کتاب‌های حوزه شعر پرشمار بودند.

امینی:‌ برگزاری جشنواره شعر فجر پاسخی است به پرشماری تولیدات ادبی در سال‌های پس از انقلاب

وی افزود: در هیچ دوره‌ای از تاریخ ایران در میان بانوان این تعداد شاعر را سراغ نداریم، حتی می‌توان با قطعیت گفت، گونه شعر جوان بعد از انقلاب بوجود آمد. برگزاری جشنواره شعر فجر پاسخی است به این پرشماری تولیدات ادبی و پرشماری تعداد کتاب‌هایی که در سال منتشر می‌شود. هرچند که تنها این جشنواره شعر فجر نیست که به داوری کتاب شعر می‌پردازد.

دبیر علمی جشنواره شعر فجر با اشاره به اعتبار جشنواره‌ها گفت: اعتبار جشنواره‌ها بیشتر به اعتبار کسانی است که به عنوان هیئت علمی و داوری جشنواره را ارزیابی می‌کنند، نه میزان جوایز آن. اینکه تمرکز جشنواره شعر فجر از شیوه ارسال آثار به ارسال کتاب‌های منتشر شده تغییر کرد، برای این بود که در شیوه ارسال اثر عده‌ای از شاعران درجه یک و حرفه‌ای اساساً شرکت نمی‌کردند و شاعران دیگری بودند که از فراخوان باخبر نمی‌شدند و یا اثرشان به جشنواره نمی‌رسید.همچنین انتصاب شعر به شاعر نیز چندان متقن نبود و نمی‌توانستیم مطمئن شویم که شعر ارسالی سروده کدام شاعر است.

وی گفت:‌ اما وقتی داوری‌ها درباره کتاب باشد این مشکلات را نخواهیم داشت و اینگونه تمام بضاعت شعری کشور در معرض داوری قرار می‌گیرد. همه کتاب‌های منتشر شده داوری می‌شود.

اسماعیل امینی در پاسخ به پرسشی مبنی براینکه ارزش افزوده شعر فجر برای فضای شعری کشور ما چیست آیا بهتر نیست بخش جنبی جشنواره تأثیرگذارتر بر فضای ادبی کشور است تمرکز بیشتری داشته باشیم گفت: شعر یا از طریق کتاب و یا جلسات شعرخوانی به دست مخاطب می‌رسد ما همچنین در این دوره درنظر داریم دوره‌ای آموزشی را برای استعداد نوظهور شاعران جوانی که از سراسر کشور معرفی می‌شوند برگزار کنیم. این دوره همزمان با اختتامیه در تهران برگزار می‌شود.

وی در پاسخ به اینکه آیا اعضای هیئت علمی جشنواره از نظر خودتان از همه طیف‌ها هستند،‌گفت: نباید همه چیز را از لحاظ سیاسی نگاه کرد متأسفانه تقسیم بندی رسانه‌ها حتی در حوزه ادبیات نیز سیاسی است و اینگونه است که کدام شاعر طرفدار کدام حزب است. برای نمونه من بررسی کردم و دیدم که صفحات ادبی رسانه‌ها از یک سال پیش هیچ اقدامی در جهت معرفی کتاب شعر برگزیده سال گذشته نکردند اما کافی بود برای یکی از این کتاب‌ها یک حاشیه سیاسی ایجاد می‌شد آن وقت می‌دیدید که چندین و چند خبر در صفحات رسانه‌ها کار می‌شود.

یک بام و دو هوای شاعران روشنفکر و مستقل

وی افزود: اینکه می‌گویید برخی شاعران در ادامه جشنواره از اینکه نامزد نهایی شده‌اند خوششان نیامده و از حضور در جشنواره به جرم دولتی بودن سرباز می‌زنند، نکته جالبی است، برای بنده تعدادی از شاعران پیام فرستادند که برای شاعران مستقلی که در هیچ جشنواره‌ای شرکت نمی‌کنند، چه سهمیه‌ای در نظر گرفته‌اید؟ من گفتم اسامی‌تان را بفرستید. اسامی را فرستادند و بنده تک به تک را بررسی کردم و برایشان نوشتم که هر کدام در چه جشنواره‌های دولتی شرکت کرده و چه جایزه‌ای گرفتند. اما خود را شاعر مستقل می‌دانند که در جشنواره‌های دولتی نیز شرکت نمی‌کنند.

امینی تصریح کرد: نکته جالب دیگر این است که وقتی به برخی از شاعران طیف‌های روشنفکری می‌گوییم، مثلاً برای کنگره دفاع مقدس که در فلان استان برگزار می‌شود، شعری بخوان می‌گوید، من در مجامع دولتی شرکت نمی‌کنم اما اگر به همان شاعر بگویند برای دهه فجر در خارج از کشور مثلاً در سفارت ایران در فرانسه یا غیره شعری بخوان به دلیل اینکه سفر خارج از کشور در پیش است و معمولاً پوشش رسانه‌ای ندارد، شرکت می‌کنند.

وی با بیان این مطلب که من هیچ اطلاعی از سیاست ندارم و هیچ معیار سیاسی ندارم گفت: اهمیت ادبیات علم و فرهنگ بیش از سیاست است.

یدالله رویایی نه شعرش شعر است نه مقالاتش مقاله

امینی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به یدالله رویایی شاعری که در دوره‌های شعر فجر احتمال حضورش جریان‌ساز شده بود گفت: یدالله رویایی نه شعرش شعر است و نه مقالاتش مقاله. این فرد حتی یک مقاله علمی درست ندارد. برای نمونه مقاله‌ای درباره طنز مولانا که موضوع مورد علاقه من است نوشته بود همه ابیات را از سنایی آورده بود و درک نکرده بود که این اشعار اشعار مولانا نیست. وزن اشعار به خوبی خود گواه این نکته بود، اما چرا یدالله رویایی برای عده‌ای خوب است؟ چون فحش می‌دهد مخالفت می‌کند و...

قزلی نیز در پایان در سخنانی گفت: تاکنون سه هزار عنوان کتاب برای بررسی انتخاب شده است و روشن است که تعداد زیادی از آنها در دور اولیه ریزش می‌کن،د هیئت علمی این کتابها را دسته بندی کرده و به داوران عرضه می‌کند.

وی در پاسخ به سوالی درباره بخش بین المللی جشنواره نیز گفت: به غیر از نشستی که برای ادبیات مهاجرت برگزار خواهیم شد دو هیئت شعری ایرانی نیز در دو یا سه کشور حضور خواهند داشت که امیدواریم در هر کشور بتوانیم دو شهر را پوشش دهیم و صدای شعر کشورمان را در آن مناطق طنین انداز کنیم. در محافل داخلی شعر فجر نیز از شاعران فارس زبان استفاده خواهیم کرد یعنی شاعران غیر ایرانی که به فارسی شعر می‌گویند ما در سال آینده در بخش جنبی شعر غیرایرانی را داوری کنیم منظور از شعر غیرایرانی شعر فارسی است که از سوی غیرایرانیان سروده شده است.

انتهای پیام/