گزارش تابناک از سايه غول‌هاي حادثه‌آفرين بر سر شهروندان

تابناک/ بين 800 تا 1200 تاورکرين در پايتخت مشغول فعاليت است؛ يادتان نرود چايي که مي نوشيد استاندارد اجباري دارد، درحالي که غول هاي حادثه آفرين پايتخت که هر لحظه بر فراز مدارس و سفارتخانه ها و محل کار در چرخش هستند فاقد چنين استانداردي هستند.

اين روزها از خيابان‌هاي تهران که رد مي ‌شويد بيشتر از قبل احتياط کنيد؛ فرقي هم نمي کند کدام خيابان باشد، شايد پيش از اين با خيال راحت از کنار غول‌هاي آهني برج سازي رد شديد، غول هايي که مشغول تاب دادن مصالح در ارتفاع زياد هستند.

حدود يک ماهي هست سقوط جرثقيل‌هاي برج ساز يا همان تاور کرين‌هايي که به تازگي اسم و رسمي پيدا کرده‌اند تيتر رسانه‌ها شده است.

«تاورکرين»، جرثقيل ساختماني است که براي جابجايي مصالح در ساختمان هاي بلند استفاده مي شود و حداکثر وزن باري که اين دستگاه مي تواند در هر نوبت جابجا کند بايد کمتر از مجموع وزن اجزاي جرثقيل و وزنه تعادل آن باشد.

به گفته کارشناسان، يکي از خطراتي که اين جرثقيل ها ممکن است ايجاد کنند حرکت بوم آن هنگام جابجايي مصالح و يا چرخيدن بوم بزرگ آن به اطراف است که در صورت سقوط ممکن است بر روي ساختمان هاي اطراف و خودروها و يا رهگذران بيفتد، در اين صورت واضح است که اين اتفاق موجب تحميل چه ميزان خسارات به شهروندان مي شود.

ساعت 4 بامداد؛ 25 مهر ماه بود که در خيابان خيام، تقاطع امام خميني جرثقيل ساختماني شکست و بروي ساختمان مجاور(اطلاعات)سقوط کرد. اين حادثه تلفاتي نداشت و تنها براي رسيدگي به حادثه پليس راهور مسير را مسدود کرد، تنها ترافيک عبور و مرور را سخت تر کرده بود.

پيش از اين حوادث در تهران تاور کرين هاي موجود در کلان شهر هاي ديگر از جمله مشهد که بعد از پايتخت بيشترين تعداد تاور کرين ها در آنجا قرار دارد هم حادثه ساز شده و تلفات جاني بسياري هم داشته است، شهريور سال گذشته بود که جرثقيل تاورکرين پروژه در حال احداث در ميدان جانباز شهر مشهد به داخل خيابان سقوط کرد و 3 مجروح و ميليون ها ريال خسارت برجاي گذاشت.

سقوط تاور کرين در بزرگراه نيايش تازه ترين اتفاقي است که در 9 آبان رخ داد؛ اتفاقي که منجر به فوت اپراتور جرثقيل شد. تکرار اين حوادث در پايتخت درحالي است که پشمچي زاده معاون شهردار تهران پيش از اين اعلام کرده بود، ٨٠‌درصد تاورکرين‌هاي تهران ايمني لازم را ندارند.

به گفته پشمچي‌زاده، درحال حاضر ٩٧٨ تاورکرين در شهر تهران مشغول فعاليت هستند که بيشتر اين تجهيزات استاندارد نيستند. معاون شهردار تهران تأکيد مي‌کند که نتيجه بررسي‌ها، نگراني‌ها را در مورد وضع تاورکرين‌ها افزايش داده است. با اين حال شهرداري تهران اخطار‌هاي لازم را به پيمانکاران داده و اعلام کرده چنانچه گواهي‌هاي مربوط اخذ نشود، از فعاليت آنان جلوگيري مي‌شود.

مسئوليت کنترل و نظارت بر تاورکرين‌ها عمدتا برعهده مهندس ناظر پروژه، سازمان نظام مهندسي و نيز سازمان ملي استاندارد قرار دارد. در اين ميان شهرداري تهران مسئوليت کنترل ايمني جرثقيل‌ها را انجام مي‌دهد. به گفته «معصومه آباد»، رئيس کميته ايمني شوراي شهر تهران، تکرار حوادث مربوط به جرثقيل‌ها نگران‌کننده شده است. وي با تأکيد بر اين‌که مردم در اين شهر زندگي مي‌کنند و نبايد شرايطي فراهم شود که آنها در زندگي روزمره مرتب نگران اين باشند که درخطرند، ادامه داد: «تکرار حوادث نشان مي‌دهد که بايد سازوکاري براي نظارت هرچه سريع‌تر بر ايمني تاورکرين ها ايجاد کرد.

اگر80 درصد جرثقيل ها به گفته معاون شهردار ايمني لازم را ندارند به تعبيري ديگر يک پنجم از جرثقيل هاي موجود غير استاندارد بوده و خطر ساز هستند و هر لحظه بايد منتظر ماند و ديد حادثه بعدي خداي ناکرده کجاست؟

اما سقوط و خرابي جرثقيل ها آيا تنها به دليل فرسودگي يا عدم مهارت اپراتور است؟ در اينباره غلامرضا عبدي در گفتگو با تابناک تهران مي گويد: خرابي دستگاه، خطاي ناشي اپراتور، شرايط بد باربري، شرايط اقليمي، نحوه مونتاژکردن دستگاه،مي تواند علت سقوط دستگاه و حوادث آتي آن باشد.

وي افزود: 40 سال است که از اين تاور کرين ها استفاده مي کنيم؛ اما بايد چند نکته را يادآوري کرد: کسي که قطعات تاورکرين ها را نصب مي کند بايد آگاهي لازم را داشته و تنها از روي دفترچه راهنماي دستگاه اقدام کند؛ دوم آنکه اين تاور کرين ها بايد قبل، بعد و حين نصب بازرسي ايمني شوند که متاسفانه وجود ندارد و مالکان پروژه براي کاهش زمان عمليات ساخت و ساز از خير بازرسي آن مي گذرند.

به گفته دبير علمي همايش ملي استاندارد و ايمني جرثقيل ها اکثر شرکت هايي که در رابطه با همين جرثقيل هاي ساختماني کار مي کنند از سازمان ملي استاندارد مجوز فعاليت گرفته اند. حتي آسانسورها که پيش از اين خطرساز بود و الان وضعيت بهتري پيدا کرده است زير نظر همين شرکت ها از لحاظ ايمني بازبيني مي شوند.گزارش هاي ايمني از سوي ناظران به شهرداري فرستاده مي شود تا نظارت کنند.

به اعتقاد عبدي جرثقيل ها بايد استاندارد اجباري داشته باشند. وي تاکيد مي کند: چگونه است که چاي که در منزل ميل مي کنيم استاندارد اجباري دارد اما جرثقيلي که صبح و شب بالاي سر مدارس و سفارتخانه ها و محل کار مي چرخد استاندارد اجباري ندارد؟

با اين همه اين شرکت ها با شهرداري تهران و شوراي شهر جلسات فراواني گذاشته اند و نکته اي که نبايد از نظر دور کرد اين است که شايد ماه بعد اين بحث از تب و تاب بيفتد و قول مسئولين هم فراموش شود.

دبير علمي همايش ملي استاندارد و ايمني جرثقيل ها به تابناک تهران مي گويد: در رابطه با تاورکرين ها و ايمني آن ها آموزش هايي را براي آتش نشانان، شهرداران نواحي گذاشته ايم چرا که اعتقاد داريم دانش قدرت مي اورد.

وي اعتقاد دارد اگر جرثقيلي که در تقاطع خيابان امام خميني بروي ساختمان اطلاعات سقوط کرد به روي مردم خيابان افتاده بود حداقل 50 نفر تلف مي شدند. و از اين بابت خدا را شاکريم.

تکليف تاور کرين ها اين هفته در دستور کار اعضاي شوراي شهر قرار گرفت و به گفته تقي پور سخنگوي شوراي شهر تهران اعضاي شوراي شهر تهران طرح دو فوريتي ارائه کردند که بر اساس آن سازمان نظام مهندسي قرار است استاندارهاي لازم را تدوين کند و شهرداري تهران ملزم شد همه تاورکرين‌هاي شهر تهران را شناسنامه‌دار کند و استانداردها وطول عمر آنها را در اين شناسنامه بگنجاند.