شفیعی: رنسانسی در ادبیات کودک‌ونوجوان رخ‌ داده/ تولایی: با چه تفکری از نویسندگان شعر چاپ شده ولی از شعرا نه؟

به گزارش خبرنگار کتاب و ادبیات خبرگزاری فارس، آئین رونمایی از مجموعه 22 جلدی «شعر نوجوان امروز» صبح امروز با حضور شعرای کودک و نوجوان در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برگزار شد.

* یک جلسه رونمایی تاریخی برای شعر نوجوان

حمیدرضا شکارسری که یکی از شاعران این مجموعه بوده در سخنانی به این مجموعه 22 جلدی اشاره کرد و گفت: توجه به مفاهیم تلخ اجتماعی در این مجموعه قابل توجه است و شاعر سعی نکرده به مخاطبش امیدواری بیهوده بدهد. مفهوم عشق یک مفهوم فراگیر در این اشعار است همچنین فراغی‌نویسی در این مجموعه دارای نمونه‌های خیلی خوب است و این بداعت در محتوا به مخاطب نوجوان کمک می‌کند که با مفاهیم مهمی در زندگی آشنا شود برای مثال مفهوم مرگ از آن هیبت ترسناک نزول می‌کند و نوجوان با آن روبه‌رو می‌شود. تعداد کثیری از اشعار این مجموعه در مورد مفهوم شعر صحبت می‌کند و مخاطب ما با زبان آشنا می‌شود و این نوعی زیباشناسی تازه در مخاطب را مطرح می‌کند.

این منتقد ادبی در بخش دیگری از سخنانش گفت:‌ دایره واژگان به کار رفته در این مجموعه تازه است و از این منظر کلماتی که پتانسیل شعری ندارند به مخاطب نشان داده شده است. کلماتی که روزگاری برای شعر بزرگسال نیز خط قرمز به حساب می‌آمده اما این مجموعه شعر راه تازه‌ای در شعر و کاربرد واژگان را به روی مخاطب گشوده است. این اتفاقی است که در کتب درسی شاهد آن نیستیم و در این کتاب‌ها راه روبرو شدن با آنها باز شده است.

او اضافه کرد: دیدن اتفاقی است که این مجموعه شعر مخاطب را به آن ترغیب می‌کند مانند اشعار مدرن که جزئی‌نگر است و همین موجب می‌شود که نوجوان یک بسته کادو شده از محتوا دریافت نکند بلکه در پشت تصاویر به جست‌وجوی مفهوم برود.  حرکت‌هایی از این دست در شعر می‌تواند مخاطب را به سوی نشانه‌شناسی سوق دهد و مخاطب نوجوان با سپید‌نویسی و پیچیده‌نویسی به دنبال معنا برود.

شکارسری در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به اینکه اولین بار است که موضوع و کاراکتر در یک مجموعه مورد توجه قرار می‌گیرد، گفت: سرایش با محوریت موضوع و کاراکتر اولین بار است که در حال اتفاق افتادن است و این کتاب نویسی به جای مجموعه‌نویسی یک اقدام خوب است که البته در شعر بزرگسال شاهد آن بوده‌ایم. همچنین بداعت در طراحی‌ها و نام‌ها موجب می‌شود از دریچه‌ای جدید با شعر روبه‌رو شویم. به نظر من این جلسه یک جلسه رونمایی تاریخی در شعر نوجوان است و توصیه می‌کنم که دست‌اندرکاران تولید کتاب‌های درسی از مجموعه‌های این چنینی کمک بگیرند.

* به امید روزی که کتاب‌ها منگنه نشوند

تولایی یک از شاعران نوجوان که اتفاقا مجموعه شعرش در میان این 22 جلد چاپ نشده بود، گفت: از بین 100 کتابی که برای چاپ داده شده بود تنها 22 کتاب چاپ شده و سؤال من این است که این 22 جلد بر چه اساسی انتخاب و چاپ شده‌اند. دوستان می‌گویند در این مجموعه ما چهره‌های جدید را ارائه کرده‌ایم ولی سؤال من این است که آقای جعفر ابراهیمی یا خانم شعبان‌نژاد چهره جدید هستند؟

وی افزود: در مورد سپید‌گویی نیز کانون در زمره آخرین ناشران است که به این عرصه ورود کرده است همچنین نکته دیگری که برای من جای سؤال بود این بود که چه تفکری پشت چاپ این مجموعه بوده که از نویسندگان مجموعه شعر چاپ کرده ولی از شاعران نوجوان که برخی سال‌ها کار کرده‌اند اثری چاپ نشده است و به نظر من کانون باید به این مسئله پاسخ دهد. البته این اقدام کانون ستودنی است که در این شرایط شعر نوجوان چاپ کرده است، البته به نظر می‌رسد این کار کمی شتاب‌زده صورت گرفته و همین که بگوییم که تعداد کار چاپ کرده‌ایم ملاک کیفیت نخواهد بود.

پارسانژاد مدیر هنری این مجموعه شعر در بخش دیگری از این مراسم گفت: لازمه بقای هنر در تاریخ بداعت است که در سخنان حمیدرضا شکارسری به آنها اشاره شد و اگر این عنصر نباشد هنر در تکرار گرفتار خواهد شد. زمانی که بداعت صورت می‌گیرد شاهد یک حرکت رو به جلو خواهیم بود و معمولاً نقدهای جدی در مرحله اول به حرکت‌های نوآورانه صورت می‌گیرد اما به مرور زمان این حرکت‌ها مورد پذیرش قرار خواهد گرفت.

او اضافه کرد: در تصویرسازی شعر باید یادی از مرحوم ممیز کرد زیرا اعتقاد داشت که سخت‌ترین کار برای تصویرساز، تصویرسازی برای شعر است به نظر من روی کتاب‌های شعری که مخاطب آن نوجوان است نیاز به جلساتی برای همفکری احساس می‌شود تا بررسی شود که آیا کتاب شعر نوجوان نیاز به تصویر دارد و اگر نیاز دارد در چه سطحی باید باشد.

این تصویرگر کتاب‌های کودک و نوجوان گفت: در مورد این مجموعه باید گفت که در کارهای چند جلدی نیاز است که یک اتمسفر واحد وجود داشته باشد که طراحی یونیفرم اولین نیاز برای مجموعه‌ها است.همچنین رعایت روحیه تصویری کتاب‌ها یکی از نکاتی است که باید رعایت شود امیدوارم روزی برسد که کتاب‌هایمان منگنه نشود چون این کار کتاب را از ریخت می‌اندازد.

* انتشار مجموعه شعر امروز نوجوان یک رنسانس در ادبیات کودک و نوجوان است

کمال شفیعی یکی دیگر از شاعرانی بود که در این مراسم برای شرکت‌کنندگان سخن گفت وی با اشاره به اینکه امروز در اینجا به تولد چندقلوها آمده‌ایم، گفت: زبان یک موجود زنده است و با هر اتفاقی در جامعه دچار تحول می‌شود و باید بپذیریم که بچه‌هایی که با تیله بازی می‌کردند با بچه‌هایی که امروز با تبلت بازی می‌کنند تفاوت دارند. اگر بپذیریم که کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان مادر ادبیات کودک است چاپ این مجموعه شعر یک اتفاق خوب است و یک رنسانس در ادبیات کودک و نوجوان به شمار می‌رود.

وی افزود:‌ ما بچه‌ها را دست کم گرفتیم و برای آنها فرصت روبه‌رو شدن با کلمات را فراهم نکردیم اگر کتابی چاپ می‌شود اما از آن استقبال نمی‌شود به خاطر این است که روانشناسی کودک و نوجوان در آن رعایت نشده است. چاپ این مجموعه یک ریسک است که کانون انجام داده و به نظر من یک ریسک موفق بوده است در هر صورت باید به آن فرصت داد و متولیان فرهنگی باید برای جامعه خود خوراک فرهنگی فراهم کنند و اگر پدر یک خانواده این کار را نکند بچه‌هایمان به سراغ سطل زباله همسایه می‌روند.

شفیعی در پایان سخنانش گفت:‌ به نظر من نویسندگان و شاعران باید خود را به روز کنند زیرا ما کمتر از یک دستگاه کامپیوتر نیستیم چون این دستگاه به مرور زمان نیاز به روزرسانی پیدا می‌کند و ما نیز باید خود را به روز کنیم. به نظر من شایسته است کانون برای هر کدام از این کتاب‌ها جلسه نقد و بررسی برگزار کند و علاوه بر این باید فرصت مواجه شدن مخاطب با کتاب و پدیدآورنده آن را فراهم کند و اگر این دو اتفاق رقم بخورد حرکت خوبی خواهد بود.

* مجموعه شعر نوجوان امروز پلی میان مخاطبان دیروز و امروز است

در بخش پایانی این مراسم نورا حق‌پرست مدیر انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان ضمن تشکر از شاعران و تصویرگران کانون خانه نویسندگان، شعرا و تصویرگران کودک و نوجوان است و ما برای رسیدن به اهداف خود نیاز به همفکری داریم، با هم بودن و با هم صحبت کردن یک اتفاق خوب است و اجرای این نظرات مشترک مفید خواهد بود.

وی افزود: انتشار این مجموعه اولین گام است و برگزاری نشست‌های همفکری مانند این نشست می‌تواند به برداشتن گام‌های بعدی کمک کند. با توجه به 50 سالگی کانون قرار است کتاب‌های کانون بازنگری شود و کل کتاب‌های این 50 سال ارزیابی و کتاب‌هایی که جایشان در میان مخاطبان خالی است تجدید چاپ شوند.

مدیر انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوان در پایان سخنانش گفت:‌ بحث مخاطب‌شناسی یکی از مسائلی است که در تولید آثار گاهی به افراط رفته است مجموعه شعر نوجوان امروز پلی میان مخاطب امروز و مخاطب دیروز است.با چاپ این مجموعه سعی شده که به مخاطب نوجوان توجه شود و این طور تصور نشود که ما آنها را فراموش کرده‌ایم. کانون نیاز به نقد روز به روز آثارش دارد و این در حوزه شعر و داستان از اهمیت بسیاری برخوردار است و نقد آثار از نظر فرم و محتوا امری است که ما از آن استقبال می‌کنیم.

در پایان این مراسم که با حضور چهره‌های مختلف ادبی برگزار شده بود از مجموعه 22 جلدی شعر نوجوان امروز رونمایی شد.

انتهای پیام/و

ویدیو مرتبط :
کتاب 72 شعر کودک ونوجوان(دو جلد)/ کتابنامه