از مهرجویی تا فرهادی؛بزرگان سینما در قاب دومین روز جشنواره جهانی فجر

به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا از پردیس سینمایی چارسو، برنامه های دومین روز (پنج شنبه/ 2 اردیبهشت) جشنواره جهانی فیلم فجر با پخش فیلم كوتاه «سوئیچ من» از سان چو چوآنگ و آنتوان چخوف از رنه فره كارگردان فرانسوی در سالن 4 آغاز شد. در حالیكه تعدادی از مهمانان خارجی برای تماشای آنتوان چخوف به سالن 4 رفتند این فیلم زیرنویس انگلیسی نداشت و تنها به زبان فارسی زیرنویس شده بود و عده ای ناامید از سالن خارج شدند.
از طرف دیگر در حالیكه امكان رزرو اینترنتی بلیت فیلم ها برای خبرنگاران فراهم نشد، خبر رسید كه می توانند با مراجعه به باجه مسئول برای فیلم هایی كه می خواهند در سانس بعداز ظهر ببیند بلیت دریافت كنند و همانطور كه مسئولان روز اول به انها اطلاع داده بودند صرف داشتن كارت خبرنگاری كافی نیست.
اما مطابق این روزها فیلم های ایرانی بخش بازار فیلم توانست مخاطبان بیشتری را به خود جلب كند. فیلم «هاری» ساخته امیر احمد انصاری با بازی علی كمالی نژاد و مینا ساداتی در حالی در اولین سانس این بخش یعنی ساعت 10 در سالن اصلی به نمایش درآمد، تمام صندلی های این سالن نزدیك به 600 نفره پر بود.
اما پیش از آغاز نمایش فیلم ها محمود كلاری فیلمبردار مطرح ایرانی برای برگزاری كارگاه آموزشی فیلمبرداری در بخش «دارالفنون» جشنواره حاضر شده بود، این بخش توانسته دانشجویان رشته های مختلف از جمله رشته سینما را با خود همراه كند و به دلیل وجود تعدادی دانشجوی خارجی كارگاه های آموزشی همزمان به انگلیسی ترجمه می شوند.
كلاری در كارگاه آموزشی خود كه كمی با تاخیر حوالی ساعت 9:30 صبح آغاز شد گفت: این روز‌ها جوانان به راحتی با تلفن همراه‌شان می‌توانند تصویرسازی كنند؛ درحالیكه در دوره كودكی و جوانی ما ارتباط‌مان با جهان به تلویزیونی در قهوه‌خانه خیابان ری محدود می‌شد كه به بهانه خوردن چای، تلویزیون هم تماشا می‌كردیم و فیلم‌هایی كه در سینما رامسر با پرداخت یك تومان به تماشا می‌نشستیم، جهان تصویری ما به این اندازه محدود بود و برخوردی با این عرصه نداشتیم، ورود شما به سینمای حرفه‌ای نسبت به دوره ما بسیار راحت‌تر است.
اما كارگاه آموزشی كلاری حتی بعد از پایان رسمی آن در راهرو نیز ادامه داشت و به ویژه دانشجویان خارجی از وی در مورد موضوعات مختلف فیلمبرداری سوال می پرسیدند.
اما حوالی ظهر بود كه از تعداد خبرنگاران در كاخ جشنواره كم شد و در نهایت خبر رسید عده ای از آنها به ضیافت ناهار مسئولان خارجی با مهمانان جشنواره در هتل فردوسی رفته اند!
كارگاه های آموزشی بخش دارالفنون با حضور فرزاد موتمن در فضای باز طبقه هفتم پردیس چارسو ادامه یافت و وی در مورد تجربیات فیلمسازی اش با دانشجویان صحبت كرد و گفت: از آنجا كه من بر پایه فیلمنامه های دیگران فیلم می‌سازم می توانم ادعا كنم كارگردان تر هستم و می خواهیم مشخص تر درباره اینكه كارگردان كیست و چه می كند با هم صحبت بكنیم. اساس كار یك كارگردان خیال و این كلید شروع یك فیلم است. زمانی كه كه به ما به عنوان كارگردان فیلمنامه‌ای را می دهند، شروع می كنیم به خواندن و تصور كردن و تخیل! اما تخیل لجام گسیخته و وحشی است و باید با آن آگاهانه برخورد كنیم و با خودمان تخیل را به جایی ببریم كه برای فیلم كاربردی است.
از دیگر فیلم های خارجی در بخش جشنواره جشنواره ها (غیر رقابتی) كه در روز دوم توانست مخاطبان را به سالن بكشاند فیلم «مهمان» ساخته مهمت ارییلماز و محصول تركیه و آلمان بود كه در دو سانس 12:15 و 21:30 در سالن اصلی و سالن 4 به نمایش درآمد. فیلمی نزدیك به دو ساعت اما متفاوت از سینمای تركیه و در مورد تغییر روابط پدری با دو فرزند دختر و پسرش و در بحبوحه خستگی ها و درماندگی های پیرمردی كه روزهای اوج را پشت سرگذاشته است.
از دیگر رویدادهای قابل توجه روز دوم برگزاری موسیقی زنده در فضای طبقه پنجم پردیس سینمایی چارسو توسط گروه های جوان موسیقی و به ویژه زنان بود كه حوالی بعدازظهر احوال مهمانان را خوش تر می كرد. در همین هنگام فاطمه معتمدآریا بازیگر تقدیر شده ایرانی نیز سری به كاخ جشنواره زد و در گفت وگو با خبرنگاران در مورد برگزاری مجزای بخش بین الملل جشنواره فیلم فجر گفت: خوشحالم بابت احترام و شعوری كه جشنواره برای اهالی سینما قایل شده است. یك نفر در سینمای ایران مسئولیت همه چیز این جشنواره را پذیرفته است و امروز گمشده‌ای را كه سال‌ها داشتم، به دست آورده‌ام.
كارگاه آموزشی «الكساندر ساخاروف» كارگردان مطرح روس با پیشنهاد وی در ابتدای نشست به صورت پرسش و پاسخ برگزار شد. وی كه به زبان روسی سخن می گفت در پاسخ به یكی از سوالات در مورد بازسازی «فاوست» در قرن حاضر گفت: اعتقاد دارم كارگردان‌های سینمایی نباید با اكران شدن فیلم‌هایشان كاری داشته باشند و به آن فكر كنند بالاتر از ادبیات چیزی وجود ندارد. هر چه سعی كنیم به سطحی كه نویسنده كار كرده نخواهیم رسید. وقتی كه موضوعی را می‌خوانید با آنچه در فیلم ساخته شده، مسلما فرق‌هایی دارند و هدف شما باید این باشد كه وقتی تماشاگر از فیلم شما بیرون آمد برود كتاب را بخواند.
او هم در پایان این كارگاه از دشواری هایی كه در ساخت اولین فیلمش پیش رو داشته گفت و افزود: فقط باید به یاد داشته باشیم وقتی كار را شروع كردم كشور من شوروی سابق بود و سانسورهای زیادی وجود داشت. بلافاصله فیلم توقیف شد و مشكلات زیادی داشتم اما ناامید نشدم.
از دیگر فیلم های بخش مسابقه كه در روز دوم نمایش داده شد «اماما؛ هنگامه سقوط یك درخت» با حضور «آسیر آلتونا» از اسپانیا بود. وی كه برای اولین بار به ایران آمده و در جشنواره شركت می كند به اندازه كافی از این رویداد خوشحال بود و پیش از اكران فیلم گفت: این فیلم جایی ساخته شده كه من آن را به خوبی می شناسم و خودم یك روستازاده ام.
با آنكه فیلم یك ساعت و چهل و پنج دقیقه ای اماما كه پیش از این در جشنواره های زیادی شركت كرده از جذابیت های معمول سینمای متداول غرب به دور بود توانست مخاطبان را در سالن اصلی چارسو تا پایان با خود همراه كند. اما نشست سوال و جواب با حضور كارگردان و فرهاد توحیدی فیلمنامه نویس كه از قبل اعلام و برنامه ریزی شده بود به خوبی پیش نرفت و هماهنگ نبودن مسئولان سالن برای این نشست باعث شد بسیاری از بینندگان سالن را ترك كنند، اما كارگردان در سالن ماند و به سوالات بعصی از حضار پاسخ داد.
اما شاید فیلم «موج نو» ساخته احمد طالبی نژاد منتقد نام آشنای ایرانی در دومین روز توانست بیشترین مخاطبان را به خود جلب كند. وی كه در این فیلم به آغاز موج نوی فیلمسازی در ایران با بزرگان سینما یعنی داریوش مهرجویی، بهمن فرمان آرا و كیانوش عیاری پرداخته بود پیش از آغاز نمایش آن در سالن 4 پردیس چارسو گفت: می خواستم تاریخ سینمای ایران را به این شكل مستند كنم.
از قبل اعلام شده بود مهرجویی برای اكران این فیلم به كاخ جشنواره می آید اما وی با تاخیری قابل توجه رسید؛ چنانكه چراغ ها خاموش و فیلم شروع شده بود اما او هنوز نیامده. وی بعد از تماشای فیلم در گفت وگوی كوتاهی با خبرنگاران از اكران نشدن فیلم «سنتوری» در زمانه خود بازهم شكایت كرد و خبر داد سنتوری 2 را می سازد.
نمایش فیلم موج نو همچنین شاهد حضور فیلمسازان و محققان خارجی سینمای ایران نیز بود و تنها فیلمی كه تا آن لحظه عده ای ایستاده و عده نشسته روی پله ها و كف زمین تماشا كردند. مصاحبه هایی مستندگونه در باره روند جدید سینمای ایران اواخر دهه 40 و اوایل دهه 50 و موج جدیدی در این سینما در دهه 70 با حضور سینماگران جوان ایرانی یعنی پرویز شهبازی، اصغر فرهادی و شهرام مكری كه این فیلم در بخش غیررقابتی فیلم های مستند در جشنواره حاضر است.
حجت الله ایوبی رییس سازمان سینمایی در ساعت پایانی یعنی حوالی ساعت 21 باز هم سری به كاخ جشنواره زد و از كم و كیف كار در گفت وگو با رضا میركریمی دبیر جشنواره مطلع شد.
آخرین كارگاه روز دوم را نیز اصغر فرهادی كارگردان اسكاری سینمای ایران برگزار كرد، كه حضورش به تنهایی خبرنگاران را به جنب و جوش در ساعات پایانی شب واداشت. وی در پاسخ به سوالی در مورد حضور فیلم «فروشنده» در جشنواره فیلم كن گفت: نتیجه روز جمعه (3 اردیبهشت) اعلام می شود.
وی در مورد بخش دارالفنون نیز گفت: این اتفاقات خوب در جشنواره جهانی امسال جای خوشحالی دارد و مایه آبرومندی است،این اتفاقات مثبت باعث می شود بی برنامگی های مرسوم از بین برود و كشورهای خارجی از جشنواره ما بیشتر استقبال كنند.
از دیگر رویدادهای پنج شنبه در كاخ جشنواره رونمایی از كتاب «معرفی منابع جهانی در مورد سینمای ایران» نوشته عبدالحسین لاله عصر پنج شنبه در فضای باز طبقه هفتم پریس چارسو بود.
میركریمی در مراسم رونمایی از این كتاب گفت: این كتاب به سفارش جشنواره به نگارش درآمده 