اسناد کتاب «حجاب شرعی» وثاقت ندارند/ البسه زمان پیامبر(ص) تمام بدن را می‌پوشاند

به گزارش خبرنگار آیین و اندیشه خبرگزاری فارس، به گزارش خبرنگار آیین و اندیشه خبرگزاری فارس، نشست «حجاب در بستر تاریخ و فرهنگ عصر نزول» همراه با نقد کتاب «حجاب شرعی» با حضور امیرحسین ترکاشوند مؤلف اثر، آذرتاش آذرنوش به‌ عنوان منتقد تاریخی، حسین داورزنی به عنوان منتقد جنبه فقهی و بهزاد حمیدیه به عنوان منتقد از لحاظ فرق و مذاهب، عصر روز گذشته (سه‌شنبه 14 اردیبهشت‌ ماه) در دانشکده الهیات دانشگاه تهران برگزار شد.

 

در بخش دیگری از این نشست بهزاد حمیدیه عضو هیأت علمی دانشگاه تهران، گفت: این جلسه یک جلسه علمی است و ما فقط به دنبال قول مشخص که کدام نظر پیروز شود، نیستیم.

وی اظهار داشت: در این تحقیق با منابع مفصل که حدود 5 سال به طول انجامیده و در هزار و 19 صفحه نگارش شده است به لحاظ روشی مشکلات جدی وجود دارد. یک مسئله مهم در روش تحقیق کتاب «حجاب شرعی» نپرداختن به وثاقت اسناد تاریخی است. در پرداختن به منابع مختلف و گوناگون و اینکه آیا آنها مورد قبول هستند یا نه مطلبی نیامده است.

آقای ترکاشوند در نگارش کتاب «حجاب شرعی» از منابعی مانند انجیل، تورات و تاریخ تمدن ویل‌دورانت مطالب را نقل کرده، منابعی که بسیار مورد نقد است

این استاد دانشگاه ابراز داشت: این سخن آقای ترکاشوند مبنی بر اینکه «اگر برخی از اقوال صحتی ندارند و در کنار هم قرار بگیرند گویای وضعیت آن دوران است»، ایراد دارد چرا که ما در تاریخ مواردی را داریم که شتر با بارش گم شده است و این مسئله را در اسناد و مدارک مختلف مشاهده کرده‌ایم. 

وی گفت: آقای ترکاشوند در نگارش کتاب «حجاب شرعی» از منابعی مانند انجیل، تورات، ویل‌دورانت، مطالب را نقل کرده، منابعی که بسیار مورد نقد است و درواقع به وثاقت منابع توجهی نکرده است؛ در تورات، پیامبر الهی مرتکب گناهان بدی می‌شود که حتی مردم عادی این کارهای غیراخلاقی را انجام نمی‌دهند. 

حمیدیه گفت: در کتاب «حجاب شرعی» مطالبی که به نفع مباحث حجاب و پوشش و تاریخ صدر اسلام است منابع آنها مورد تحقیق و کنکاش قرار گرفته است به طور مثال در بحث پوشش حضرت زهرا (س) به صورت جدی وارد نقد سندی شده و نتیجه می‌گیرد که این اسناد، مخدوش است. اما درباره عریان بودن پیامبر (ص) هر سندی را می‌پذیرد و درباره وثاقت یا عدم وقاقت آن‌ سخنی نمی‌گوید. در حالی که پیامبر اکرم(ص) از اشراف قریش بود.

وی با بیان اینکه مولف کتاب «حجاب شرعی» در خوانش برخی عبارات عربی دچار مشکل جدی شده است، گفت: به طور مثال درباره زبیر آورده است که زبیر در روز بدر با رسول‌الله بود و توصیفات زیادی درباره او مطرح می‌کند که با آن عظمتی که زبیر داشت فردی کاملا برهنه بود و اصلا توجهی به این مسئله نداشت.

این استاد دانشگاه ادامه داد: در صفحه 91 کتاب «حجاب شرعی» درباره زبیر آمده است «فَرجْ واجلَع»؛ یعنی کسی که همیشه شرمگاه خود را نمایان می‌گذارد و چطور زبیر اینگونه بود و اینکه صحابه بزرگ پیامبر عریان بودند جای سؤال است! در حالی که بنده در مراجعه به سند این مطلب دریافتم که زبیر گفته است «فلانی فَرجْ واجلَع است».

وی گفت: اگر مردم آن زمان فقیر بودند و لباس دوخته وجود نداشت این همه مطالبی که درباره ابزارهای جنگی آن زمان آمده چگونه می‌توانستند آن ابزار را فراهم کنند اما درباره پوشش و لباس خود تا این حد عقب مانده و دنبال آن نروند.

حمیدیه به نوع استدلال ترکاشوند در خصوص اینکه «روایات ما می‌گوید ثواب زیادی دارد که فرد عریانی را بپوشانیم و نتیجه گرفت که مردم آن زمان لخت و عریان بودند» انتقاد کرد و آن را سخن ناصحیحی برشمرد.

وی گفت: در ترجمه عبارات،‌ اشکال جدی وجود دارد در صفحه 32 کتاب «حجاب شرعی» حدیثی از امام باقر (ع) روایت شده است «ان العفیف لاتبدو له عورة و ان کان عاریا من الثیاب و الفاجر بادی العوره و ان کان کاسیاً من الثیاب»؛ انسان عفیف، عورتش آشکار نمی‌شود ولو اینکه لباسی نداشته باشد اما عورتش را می‌پوشاند. ولی انسان فاجر هرچند که لباس‌های زیادی داشته باشد عورتش را آشکار می‌گذارد. این روایت به گونه‌ای ترجمه شده که بحث را تغییر می‌دهد و در واقع، افتادگی در ترجمه، معنا را دگرگون می‌کند.

 

حسین داورزنی در بخش دیگری از این نشست گفت: آیات سوره مبارکه نور درباره حفظ فروج مربوط به حفظ عفت است و تنها پوشاننده ظاهری عورت نیست، لباسی که آقای ترکاشوند فرمودند طوری نبود که پوشش باشد و بسیاری از اندام بدن را نمی‌پوشاند در حالی که در پژوهش‌های تاریخی که بنده داشتم این لباس‌ها تمام اندام بدن را می‌پوشاند.

ترکاشوند در بخش دیگری از این نشست ابراز داشت: نقدی را که اساتید نسبت به تکرار روایات در کتاب «حجاب شرعی» دارند، می‌پذیرم و این ایراد علمی وارد است اما دو نکته در این خصوص وجود دارد؛ نخست اینکه اگر تکراری صورت گرفته، روایت دیگری از آن متن بوده که اندک تفاوتی با آن داشته است و من تعمد داشتم کتاب «حجاب شرعی» کشکولی باشد که تمام خوانش‌های روایات در آن آورده شود.

 

وی ادامه داد: جدی‌ترین، حساس‌ترین و مهم‌ترین مسئله مسلمانان را تحقیق کرده‌ام و باید عادت ایرانیان را نیز مدنظر قرار می‌دادم که ممکن است آنها کتاب را برداشته و بخش‌هایی از آن را تورق می‌کنند و خواستم مدیریتی داشته باشم که اگر فردی مطلبی را از فصل اول و مطلب دیگری را از فصل آخر بخواند در هر دو مرتبه، اسناد و توضیحات آن را ذکر کردم تا زیر پای خواننده به یکباره خالی نشود که این مطلب از کجا آمده است.

اگر تکراری صورت گرفته، روایت دیگری از آن متن بوده که اندک تفاوتی با آن داشته است و من تعمد داشتم کتاب «حجاب شرعی» کشکولی باشد که تمام خوانش‌های روایات در آن آورده شود

مولف کتاب «حجاب شرعی» تصریح کرد: اگر از فقر و عدم لباس در این کتاب سخن گفته‌ام در واقع فقر بخشی از عوامل متعدد آن زمان است البته همه مشکلات آن زمان، فقر نبوده و فقر هم دامن‌گیر همه افراد آن زمان نبوده است.

وی در پاسخ به نقد حمیدیه گفت: اگر من بخشی از روایات را مورد کنکاش سندی قرار داده‌ام علت دارد؛ روایاتی است که در صدد تکلیف به انسان بوده و نیازمند اثبات و احراز تکلیف است؛ لذا اساسا جایی که تکلیفی احراز نشده نیازی به بررسی ندارد و راز اینکه بسیاری از موارد را بدون بررسی سندی و متنی آورده‌ام مویداتی است در کنار نتایجی که قبلا گرفته‌ام.

ترکاشوند در پایان تصریح کرد: آیه 53 سوره مبارکه احزاب مبنی بر «یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لاتَدْخُلُوا بُیُوتَ النَّبِیِّ ....إِذا سَأَلْتُمُوهُنَّ مَتاعاً فَسْئَلُوهُنَّ مِنْ وَراءِ حِجاب»؛ و هنگامى که چیزى از وسائل زندگى را (به عنوان عاریت) از آنان (همسران پیامبر) مى خواهید از پشت پرده بخواهید. دچار کج‌فهمی شده و این آیه به پرده‌نشینی زنان تبدیل شده است که بر اساس آن زنان نباید به بیرون از منزل بروند. در حالی که این آیه به همسران پیامبر اشاره دارد و می‌گوید ای کسانی که به پیامبر ایمان آورده‌اید می‌دانید که خانه‌هایتان فاقد در است، پس قبلش اجازه بگیرید.

انتهای پیام/ک

ویدیو مرتبط :
اثبات وثاقت ولید بن جمیع راوی روایت ترور پیامبر (ص)