معرفی کتاب/ نگاهی به رمان «ایستادن رو به روی عقربه‌های کج»

کتابستان/ بن مایه اصلی رمان جمله‌ای است که یکی از شخصیت‌ها می‌گوید: «آینده همون گذشته است». رمان درباره مفهوم زمان است و درهم آمیختگی آن با خواب، چرا که حقیقت و اصالت زمان در خواب پیدا می‌شود و این گونه است که زندگی شخصیت اصلیِ داستان و خانواده‌اش در سیزده بخش و در پوسته‌ای از زمان که به دور یک استوانه پیچیده شده است بیان می‌شود.
«ایستادن رو به روی عقربه‌های کج» اثری از مهدی میرباقری است که به تازگی از سوی نشر مروارید راهی بازار کتاب شده است. رمانی فرمیک که بیشتر متکی بر تکنیک است و سایر عناصر یک رمان مانند قصه در آن چشمگیر نیست. البته ناشر در توضیح انتشار این رمان عنوان کرده است: «ایستادن روبه روی عقربه های کج» رمان زمان است رمانی درباره ادغام آینده و گذشته. این که آینده در گذشته جریان دارد و گذشته پس از آینده می‌آید.
بن مایه اصلی رمان جمله‌ای است که یکی از شخصیت‌ها می‌گوید: «آینده همون گذشته است». رمان درباره مفهوم زمان است و درهم آمیختگی آن با خواب، چرا که حقیقت و اصالت زمان در خواب پیدا می‌شود و این گونه است که زندگی شخصیت اصلیِ داستان و خانواده‌اش در سیزده بخش و در پوسته‌ای از زمان که به دور یک استوانه پیچیده شده است بیان می‌شود.
رمان در ذهن شخصیت اصلی روایت می‌شود در ذهنی که دچار فروپاشی شده و فرورفتن در چاله زمان پریشانش کرده است، به همین دلیل است که شخصیت اصلی دائماً روایت خودش را از زندگی جعل می‌کند و دوباره می‌سازد.»
شاید این‌ها تعاریفی باشد که بتوان با آنها در مورد یک رمان حرف زد اما قصه‌گو بودن شرط اصلی است و در این رمان که اتفاقا نثری خواندنی و پرکشش دارد و خواننده را در همان خط‌های ابتدایی شروع رمان با خود همراه می‌کند ما شاهد قصه‌ای نیستیم و تنها سرگذشت وهم گونه یک پسر که بر حسب یک پیشگویی، نحس شمرده‌ می‌شود را می‌خوانیم. به دیده اغماض این سرگذشت روایتی قصه‌گونه در این اثر به شمار می‌رود.

اما راوی این کتاب یک راوی اول شخص بوده که نوع روایت کتاب خواننده آشنا را به یاد «بوف کور» صادق هدایت می‌اندازد و خواننده در جریان سیال ذهنی قرار می‌گیرد که پی در پی رفت و برگشت دارد و از این منظر نوینسده به خوبی از پس کار بر آمده و رمانش را خلق کرده است.

نکته دیگری که در مورد این رمان باید به آن اشاره شود ارجاعات گاها جنسی کتاب است و یا عباراتی که نویسنده در متن به کار برده که خلاف شان جامعه بوده اما نویسنده در رمانش بی‌پرده به آنها اشاره می‌کند. نزدیکی پدر راوی با دختر آشپز عمارت و … برخی از مسائلی است که ترجیح داده می‌شود بیشتر به آنها اشاره نشود. نکته‌ای که در متن ضربه سنگینی به خواننده می‌زند پی بردن راوی به نکته‌ای است که پیشینه ذهنی‌اش را از بین می‌برد. پدری که او در تمام سیر داستان او را پدر می‌خوانده(با وجود اینکه پدرش به خاطر نحس بودن او علاقه‌ای به او ندارد) پدر او نبوده بلکه یکی از مردانی بوده که در یک شب با یک زن همخوابگی داشته اما آن مرد در آن شب گرفتار زیبایی آن زن می‌شود و به او نزدیک نمی‌شود و او حاصل یکی از آن مردان است و نشان می‌دهد که ممکن است هرکس فرزند پدرش نباشد.
رمان «ایستادن رو به روی عقربه‌های کج» اثر مهدی میرباقری به تازگی از سوی انتشارات مروراید منتشر و راهی بازار کتاب شده؛ اثری که در رمان خواندن آن جای تردید وجود دارد و بیشتر یک اثر فرمالیستی است و تنها نویسنده حرکات فرمی را در آن به خوبی اجرا کرده است.



منبع: کتابستان