تولید کتاب بی‌کیفیت توسط برخی ناشران برای سود بیشتر/ روایت یک مدیر هنری از اشکالات کتب کودک

خبرگزاری فارس - حسام آبنوس: «ناصر حسنی» تصویرگر کتاب‌های کودکان که «مدیریت هنری» مهم‌ترین سابقه فعالیت‌ هنری او به شمار می‌رود از تجربیاتش در حوزه تصویرگری و اجرای هنری کتاب‌های کودک و نوجوان سخن گفت. او برای کتاب‌های انتشارات اسپانیانی «san salvador» طراحی جلد انجام می‌دهد.

در گفت‌وگویی که به بهانه کتاب‌های کودک و نوجوان با او انجام دادیم به اشکال کتب کودک و نوجوان اشاره کرد و بر اهمیت ارتباط نویسنده و تصویرگر در خلق یک اثر تاکید کرد.

وجود خطوط قرمز در طراحی کتاب‌های گروه سنی کودک و نوجوان و همچنین خسته کننده بودن برخی از آنها از دیگر مسائلی بود در که در این گفت‌وگو مورد اشاره قرار گرفت. همچنین حسنی، ناشران را از عاملان تولید کتاب‌های بی‌کیفیت دانست و در این مورد نیز مفصلا سخن گفته است.

متن مشروح این گفت‌وگو در ادامه منتشر شده که با هم می‌خوانیم.

*یکی از اشکالات کتاب کودک در ایران

برای خلق تصویرهای کتاب‌هایی که به شما سپرده می‌شود به خصوص در حوزه کودک به چه مولفه‌هایی توجه دارید؟ نقش نویسنده در خلق یک تصویر چه میزان است؟ یعنی نویسنده به شما به عنوان تصویرگر نظر می‌دهد؟

الف) مناسب بودن تصویر برای گروه سنی، ب) موضوع داستان دو مولفه مهم است. نویسنده بعنوان جزء جدا نشدنی از داستان باید از ابتدا تا انتهای تصویرگری کتاب همراه تصویرگر باشد تا نظرات یکدیگر را شنیده و خروجی کار از هر حیث کامل باشد، نویسنده و تصویرگر از نظر ایده در تصاویر کتاب می‌توانند مکمل یکدیگر باشند. یکی از اشکالات کتاب کودک در ایران نداشتن ارتباط بین نویسنده و تصویرگر است.

نویسنده هیچگاه نمی‌تواند و نباید در جایگاه تصویرگر نظر دهد بلکه با همفکری در خلق تصاویر و فضا تصویرگر را همراهی کند.

به نظر شما در تصویرگری کتاب کودک به منظور افزایش دریافت کودک از محتوای یک کتاب چه گزینه‌هایی باید رعایت شود؟

موضوع و تصاویر باید هماهنگ و مکمل یکدیگر باشند و تصویرگر می‌تواند با خلاقیت خود کودک را به دنبال موضوع سوق دهد. شخصیت پردازی، فضا سازی و رنگ از مهمترین نکات تصویرگری کتاب کودک است.

*برخی کتب برای کودک خسته‌کننده است

با توجه به اهمیت امنیت روانی و ذهنی کودکان و نوجوانان چه میزان باید در تصویرسازی دقت شود تا تصاویر این امنیت و آرامش را بر هم نزند و آیا خرج کردن این حساسیت ضروری است؟

بله، این مسئله یکی از مسائل مهم در کتاب‌های این گروه سنی است. در برخی کتاب‌ها به علت غیر فنی و غیر حرفه‌ای بودن تصویرگر کاملا مشهود است که کتاب برای کودک خسته کننده و ضعیف است. در تصاویر کتاب کودک نکات فنی، رنگ، فضا و شخصیت پردازی رعایت شده و لحاظ گردد.

کتاب باید کودک را به خود جذب کند و سبب آگاهی و افزایش خلاقیت شود.

آیا در تصویرگری کتاب کودک خطوط قرمز وجود دارد؟ و اگر وجود دارد آنها چیست؟

بله، خطوط قرمز در تصویرگری کتاب کودک وجود دارد و بسیار مهم است و نکاتی چون: استفاده از رنگ مناسب، شخصیت پردازی درست و خلاق برای کتاب، رعایت اصول روان شناختی کودکان و هماهنگ بودن شخصیت و فضای داستان با فرهنگ و اجتماع بومی کشورمان از جمله آن نکات است.

تفاوت‌های تصویرگری کتاب کودک و بزرگسال در چیست؟ و آیا مفهومی به نام تصویرگری کتاب بزرگسال وجود دارد و مصطلح است؟

با توجه به گروه‌های سنی متفاوت و تصویرهای ذهنی که هر کدام از گروه سنی برای خود دارند متفاوت است برای مثال در تصویرگری کتاب بزرگسال امکان دارد تصویر کاملا انتزاعی باشد ولی گروه سنی کودک و نوجوان این چنین نیست و تصویر باید کاملا واضح باشد تا درک درستی از تصویر برای مخاطب کودک شکل گیرد.

*من یک مدیر هنری هستم

یکی از نکات مهم در تصویرگری خروجی اثر است. یعنی بعد از اینکه یک کار تولید شد خروجی آن که به صورت چاپی است باید از کیفیت خوبی برخودار باشد تا جذابیت لازم را ایجاد کند. شما به عنوان تصویرگر یک کتاب در مرحله خروجی گرفتن نقشی دارید؟

قبل از هر چیز باید بگویم که من یک مدیر هنری هستم اما خروجی یک کتاب خوب بستگی به کیفیت فایل نهایی و کار چاپخانه دارد. اگر تصویرگر نکات فنی کار خصوصا رنگ را در کار خود رعایت کند و چاپخانه هم اصول فنی چاپ را رعایت کند، مطمئنا خروجی با کیفیتی خواهیم داشت.

بازخوردی از میزان  ارتباط مخاطب با آثارتان داشته‌اید؟ و به طور کلی مخاطب ایرانی چه میزان با آثار ایرانی ارتباط بر قرار می‌کند؟

بهترین بازخوردی که من نسبت به کتاب کودک داشتم در چند نمایشگاه کتاب در آمریکای لاتین بود. کتاب‌هایی مثل «یخی که عاشق خورشید شد»، «بچه همه»، «هزار و یک شب»، «تولد جوجه‌ها» و ... بسیار پر مخاطب بود.

*برخی ناشران برای سود بیشتر کتاب بی‌کیفیت تولید می‌کنند

متاسفانه تصویرگران کتب فوق و دیگر تصویرگران حرفه ای کشور در ایران سفارش چندانی ندارند که جای سوال است؟!

برخی ناشران داخلی بخاطر سود بیشتر با هر تصویرگری کار کرده و به هیچ وجه کیفیت لحاظ نمی‌شود که این عامل مهم سبب خروج کتاب‌های بسیار ضعیف در بازار کتاب ایران شده است و بدتر اینکه می‌گویند سلیقه بازار این است در حالی که سلیقه را تولید کننده ایجاد می‌کند.

*افت کیفیت کتاب ناشی از عدم همکاری ناشران با تصویرگران حرفه‌ای است

یکی از مسائل مهم در بحث حوزه کودک و نوجوان و به طور کلی نشر، حمایت از پدیدآورندگان است. سهم تصویرگران از این حمایت‌ها چه میزان است؟

متاسفانه در بازار نشر ایران هیچ حمایتی از تصویرگر و مدیر هنری نمی‌شود، به همین دلیل تصویرگر نمی‌تواند از خود به تنهایی سهمی در حمایت از تولید کتاب داشته باشد و با توجه به اینکه تصویرگر و ناشر کتاب کودک دو عضو جدانشدنی از یکدیگر هستند لذا عدم همکاری ناشران با تصویرگران حرفه‌ای سبب افت کیفیت کتاب می‌شود.

جوایز ادبی حوزه کودک و نوجوان که در کشور برگزار می‌شود چه اندازه به حوزه تصویرگری توجه نشان می‌دهند؟

با کمال تاسف در رشته تصویرگری با توجه به اهمیت و مهم بودن این رشته جشنواره یا جایزه در خور توجهی برای تصویرگران در نظر گرفته نشده است، بعنوان مثال ششمین دو سالانه تصویرگری ایران در سال 1392 بعد از یازده سال وقفه برپا شد که این وقفه و کوتاهی جای بسی تأمل دارد.

انتهای پیام/

http://fna.ir/5UVOAB

ویدیو مرتبط :
روایت ناشران از دیدار با رهبر انقلاب در نمایشگاه کتاب