احوالات سینمای ایران عجیب و غریب شده است

خبرگزاری تسنیم:

حمید نعمت‌الله 3 فیلم بیشتر نساخته است و هر فیلمش یک اتفاق جدید در سینمای اجتماعی ایران بوده است و این شاید بهترین توصیف برای فیلمسازی باشد که درست در اوج خمودگی سینمای اجتماعی ایران، با اولین فیلمش «بوتیک» مسیر پرهیجان دیگری برای این سینما به وجود آورد.

دو روز پیش فیلمبرداری «رگ خواب» به پایان رسید و جای خالی نعمت‌الله در جشنواره‌ای که عوام‌زدگی در آن به اوج رسیده است، کاملا خالی بود.«بی‌پولی» و «آرایش غلیظ» دو فیلم قبلی او بودند و حالا «رگ خواب» فضایی ظاهرا متفاوت دارد. با همین «تفاوت» گفتگوی کوتاه تسنیم با نعمت‌الله را آغاز کردیم.

تسنیم:آقای نعمت‌الله، آن طور که شواهد و قرائن نشان می‌دهد، این بار در حال ساخت فیلمی هستند که با مجموع کارنامه کاری نه چندان بلند شما، قدری متفاوت است. «رگ خواب» هم خلاصه داستان خاصی دارد و هم ظاهرا با آن فضای شوخ و شنگ «بی‌پولی» و «آرایش غلیظ» متفاوت است.

والا ما هر فیلمی می‌سازیم می‌گویند متفاوت است.اصولا فکر کنم همه هم همین را می‌گویند. واقعیت این است که من اساسا به این فکر نمی‌کنم که چه کار کنم که فیلمم متفاوت باشد، همان‌طور که به این هم فکر نمی‌کنم که چه کار کنم که فیلمم متفاوت نباشد و اصرار داشته باشم که مشابه آثار قبلی، یک مدل باشد. طرحی‌، ایده‌ای، فضایی، موضوعی شخصیتی، برای آدم جالب می‌شود و آدم فکر می‌کند که می‌ارزد که برای آن عمر و وقت و انرژی بگذارد و فیلمش را بسازد. کل ماجرای فیلمسازی من همین است.

تسنیم: فکر می‌کنم مهمترین مشخصه سینمای شما، زبان خاصی است که در سینمای ایران بدیع است. دوست دارم که بدانم این زبان خاص در «رگ خواب» هم هست یا اینکه فضا اصولا تغییر کرده است.

البته که وقتی فیلمی ساخته می‌شود، آدم به دنبال زبان خاص همان فیلم می‌گردد و گرامر ساخت یک فیلم کمدی با تراژیک کاملا متفاوت است. اما گمان می‌کنم که به هر حال زبان این کار هم بی‌ربط هم نیست این کار به فیلم‌های قبلی و اصولا خیلی هم دور نیست از کارهای قبلی.

تسنیم: این بار یک اتفاق جدید هم در این پروژه افتاده است و شما برای اولین بار تهیه‌کننده فیلمتان هم شده‌اید. چه‌طور تجربه‌ای بود؟

من معمولا در فیلم‌هایی که برای تهیه‌‌کنندگان دیگر می‌ساختم  40 ، 50 روزه کار را جمع می‌کردم اما در این فیلم خودم تهیه‌کننده بودم و فیلمبرداری  60 و چند روز روز طول کشید. خب این  برخلاف روند عاقلانه‌ تهیه‌کنندگی است. چون همه زمان را پایین می‌آورند که هزینه کمتری صرف شود و سود داشته باشد. اما من این کار را کردم تا به همه جوانب فیلم قبل از ساخت و حین  تولید و نمایش فیلم تسلط بیشتری داشته باشم. اما تهیه‌کنندگی واقعا کار سختی است و در شرایط طبیعی‌تر و سالم‌تر ترجیح می‌دهم که این کار را دوباره انجام ندهم.

تسنیم: فضای «رگ خواب» ظاهرا تلخ است. این سال‌ها فضایی در سینمای ایران به وجود آمده است که گاردی جدی در برابر فیلم‌های تلخ گرفته شده است. بخشی از این گارد به فروش نرفتن این نوع فیلم‌ها برمی‌گردد. خیلی‌ از فعالین اقتصاد سینما معتقدند که دیگر فقط فیلم‌های کمدی در ایران به فروش می‌رود. اما  بخش دیگری از ماجرا هم به تعابیر سو‌ءتفاهم برانگیزی مثل سیاه‌نمایی و فیلم امید و  این حرف‌ها مربوط می‌شود.تعابیری که گاهی اوقات آنچنان قوی شد که فیلمسازان مختلفی را مجبور کرد در پایان فیلم‌هایشان حتما یک سکانس اصطلاحا امیدوارکننده قرار دهند تا از شر متهم شدن به این سیاه‌نمایی فرار کنند.حتما شما هم در جریان این فضا بوده‌اید.

این اتفاق‌هایی که در سینمای ایران و در حاشیه‌اش می‌افتد و شما به بخشی از آن اشاره کردید، اتفاق‌های به خصوص و عجیب و غریبی است. این که مثلا یک دفعه همه حساس می‌شوند به فیلمی که تلخ است، یا همان‌طور گه گفتید یک دوره ای در سینما مد می‌شود که آخر فیلم‌ها حتما امیدوارانه باشد؛ در حالی که ممکن است هیچ ربطی هم به باقی فیلم نداشته باشد. این ها به نظرم هیچ کدام احوال سالمی نیست. واضح است که فیلمی که درست است که تلخ باشد باید تلخ ساخته شود. مثلا به فیلم «بوتیک» نگاه کنید. وقتی شما می‌خواهید جامعه را بیم دهید خب باید بیم دهید دیگر. مخاطب باید این نگرانی را احساس کند و نگرانی هم باید تلخ شود.حالا فیلم را تلخ نسازیم؟

به نظرم این موضع کاملا به این بستگی دارد که چه فیلمی می‌سازید، چه تاثیری را در آن جستجو می‌کنید و چه نیتی دارید. اگر همه این ها درست کنار هم جور شود، هیچ باکی نیست که فیلم تلخ باشد یا اصلا سیاه باشد. 

تسنیم:در مورد فروش نرفتن هر فیلمی جز کمدی نظرتان چیست؟ تعابیر مرگ سینما این روزها مشتریان زیادی دارد و خیلی‌ها معتقدند که رونق از سینما رفته است. در این شرایط به فروش این فیلم امیدوارید.

آن‌طور که شنیدم جشنواره امسال خیلی پررونق بوده و صف‌ها تشکیل شده دوباره و خب این نشان خوبی است و انشاا...که سینما دوباره رونقش را پیدا کند. البته با انشاا... گفتن که کار درست نمی‌شود و با تدبیر و درایت و برنامه‌ریزی مسئولین و افزایش کیفیت فیلم‌ها، امیدوارم دوباره رونق برگردد. اما من فکر نمی‌کنم که فیلم کمدی فقط بفروشد. به نظرم مشکل باید در فیلم‌ها جستجو شود نه در ذائقه مردم که فقط کمدی را می‌پسندند. به نظرم با توجه به جمعیت مشتریان بالقوه سینما در ایران، هر مدل فیلمی که بتواند کارش را درست انجام دهد موفق می‌شود. اما مساله این است که این کار درست معمولا انجام نمی‌شود و بعد راه‌حل را در چیزهای دیگر جستجو می‌کنیم.

تسنیم: یادم می‌آید که شما در یکی از مصاحبه‌های اکران «آرایش غلیظ» گفتید که جرقه ساخت فیلم در جریان قرار گرفتن در هیئت انتخاب فیلم‌های جشنواره دو سال پیش به ذهنتان خطور کرد. در شرایطی که با فیلم‌هایی مواجه شدید که همه کسل‌کننده، یکسان و تکراری و بی‌هیجان ساخته شده بودند، قصد ساخت فیلمی پرانرژی کردید و نتیجه «آرایش غلیظ» شد. دوست دارم بدانم که «رگ خواب» هم ادامه همان قصد است؟

به هر حال این برایم به شدت مهم است که فیلمم جذاب باشد و مردم از دیدن فیلمم خسته نشوند و این‌جا هم همین است.

تسنیم:البته فکر می‌کنم که فضای «رگ خواب» با «وضعیت سفید» و «آرایش غلیط» اساسا فرق کند.از آن فضای شلوغ و پرجزئیات و سرخوشانه در «رگ خواب» خبری نیست و ما با تفسیری روانکاوانه مواجهیم در حالی که در فیلم قبلی وجوه اجتماعی به شدت پررنگ بود.

این تعابیر درست است .اما این طور نیست به این دلیل، فیلم تاریک، سرد، خفه و این شکلی باشد. به نظرم می‌آید که همه این چیزیهایی که گفتید در سطحی اتفاق می‌افتد که در جذابیت فیلم کاملا باقی بماند.

عکس‌ها: امیرحسین شجاعی

انتهای پیام/