پایگاه خبری عصر جنوب:بندرماهشهر؛ ریزگردها، آلودگی صنایع و كمربند سبزی كه مغفول ماند!

متوسط بارش سالانه در ایران ‎ 250میلیمتر می باشد كه بنا بر تعریف جهانی، كشور ما جزو مناطق خشك دنیا می باشد. ‎ 25درصد خاك ایران در مناطق فراخشك، ‎ 40درصد در مناطق خشك و ‎ 25درصد در مناطق نیمه خشك قرار دارد.
همچنین استان خوزستان نیز دارای اقلیم خشك ونیمه خشك است كه متوسط بارندگی سالانه در خوزستان حدود 226 میلی متر بوده و دوره بارندگی معمولا بین مهرماه تا اردیبهشت است.
با آغاز خشكسالی از یك دهه گذشته و در پی آن ساخت بی رویه سد در كشور، صنعت كشاورزی در خوزستان، استانی كه حدود یك سوم آب های جاری كشور را در خود جای داده است رفته رفته رو به نابودی رفت.
با كم آب شدن رودخانه ها، خشك شدن تالاب ها و در نتیجه نابودی كشاورزی در یكی از مستعدترین استان های كشور، سرسبزی بیابان ها و دشت ها جای خود را به خشكی و خاك داد و در نتیجه باعث به وجود آمدن پدیده شوم گردوغبار شد.
بنا بر اعلام مدیر زمین شناسی منطقه جنوب باختری؛ 350 هزار هكتار از زمین های كشاورزی، مراتع و تالاب های خوزستان به كانون تولید گرد و غبار تبدیل شده است.
گرودغباری كه در كنار آلایندگی صنایع عظیم نفت، گاز، پتروشیمی و فولاد، استان خوزستان را به یكی از آلوده ترین استان های كشور تبدیل كرده است تا آنجا كه «موسسه كوارتز» بر اساس داده‌های سازمان جهانی بهداشت، «اهواز» مركز استان خوزستان را آلوده ترین شهر دنیا معرفی كرد.
بروز پدیده گردوغبار یا همان ریزگردها در كشور و استان خوزستان دارای دو منشاء داخلی و خارجی است.
گفته می شود منابع خارجی ریزگردها در كشورهای اردن، عربستان، سوریه و عراق می باشد كه بنا بر عدم همكاری كشورهای ذكر شده حل این معضل را با پیچیدگی بیشتری مواجه كرده است.
و اما كانون های داخلی كه بر اساس اعلام مدیر زمین شناسی منطقه جنوب باختری، كانون ها در هفت منطقه دسته بندی شده است.
«50 هزار هكتار در جنوب تالاب هورالعظیم، 28 هزار هكتار در شمال خرمشهر، 15 هزار هكتار در شرق اهواز، 112 هزار هكتار در جنوب و جنوب شرق اهواز، 86 هزار هكتار در بندر امام تا امیدیه، 31 هزار هكتار در ماهشهر و هندیجان و 18 هزار هكتار در شرق هندیجان كانون های گرد و غبار در خوزستان را تشكیل می دهند.»
یكی از فعال ترین كانون های داخلی گردوغبار در استان خوزستان در شهرستان های ماهشهر و هندیجان می باشد كه بیش از 200 هكتار مساحت دارند.
كانون گرد و غباری كه در بهمن ماه 93 به اوج خود رسید و چندین روز از بهمن ماه خوزستان را به مرز “خطرناك” رساند و باعث شد تعداد زیادی از هم استانی ها راهی بیمارستان ها شوند. بارها منشاء گردوغبار به وجود آمده در استان خوزستان این كانون اعلام شده است.
شهرستان بندرماهشهر با وسعت 1902 كیلومتر مربع در جنوب استان خوزستان واقع شده است. شهرستانی صنعتی – بندری با جمعیتی بالغ بر 300 هزار نفر.
منطقه ویژه اقتصادی بندر ماهشهر از سال ٧6 شروع به فعالیت كرده و مساحت فعلی این منطقه پس از الحاق مناطق جدید بیش از دو هزار هكتار افزایش پیدا كرده است. در سازمان منطقه ویژه اقتصادی صنایع پتروشیمی ١٨ واحد عمده پتروشیمی در حال فعالیت هستند كه هر كدام می توانند آلودگی منحصر به فرد خود را برای منطقه داشته باشد.
برای مقابله با این آلودگی ها چه باید كرد؟
یكی از راه های مقابله با مشكلات زیست محیطی درخت كاری و ایجاد كمربندهای سبز در اطراف شهرها است.
«وانگری ماتای (Wangari Maathai)», بنیانگذار جنبش «كمربند سبز» در جهان است كه در سال 1940م، در كنیا به دنیا آمد. در ژوئن 1997م، پروفسور ماتای، به عنوان یكی از صد نفری كه باعث تغییر اساسی در محیط زیست شدند انتخاب شد؛ چرا كه او با برنامه كمربند سبز خود، نه تنها از نابودی جنگل ها جلوگیری كرده بود، بلكه عملاً میلیون ها درخت نیز در زمین كاشته بود. وی از جمله برندگان جایزه صلح نوبل است و نام او در تالار مشاهیر سازمان ملل نیز به چشم می خورد.
كمربند سبز نوار سبزی از درختان و درختچه ها است كه به دور شهرها كشیده می شود و دارای كاركرد چند جانبه ای است. كمربند سبز بیشتر برای حفاظت شهرها از آلودگی های زیست محیطی، تلطیف هوا و غربال گرد و غبار بكار می رود.
معمولاً برای اجرای طرح كمربند سبز از گونه‌های سازگار، ماندگار و مناسب با شرایط اقلیمی شهرهای مورد نظر استفاده می‌شود كه این طرح می‌تواند فضای سبز مناطق حاشیه‌ای شهر باشد، در این كمربندهای سبز انواع مجموعه‌های فضای سبز تفریحی، ورزشی و گردشگری ایجاد می‌شود.
فضای سبز ویژه درختان، درصورت كاشت مناسب و هدفمند (تركیب گونه ای و آرایش مناسب) می توانند در هدایت باد (در تابستان جهت خنك كردن) در بخشهای مورد نظر و تغییر جهت آن در سمت دلخواه بسیار مؤثر باشند.
معصومه ابتكار معاون رییس جمهور و رییس سازمان محیط زیست از كمربند سبز شهری به عنوان یك سیستم دفاعی در مقابل گرد و غبار و طوفان‌های شنی نام می برد و معتقد است؛ تمام شهرهای ایران برای مقابله با مسائل زیست محیطی باید از كمربند سبز شهری برخوردار باشند.
از دیگر مزایای كمربند سبز شهری می توان به افزایش سرانه فضای سبز و ایجاد فضاهای تفریحی و تفرجگاه های شهری اشاره كرد.
در حال حاضر و براساس آمارهای اعلام شده، متوسط سرانه فضای سبز در دنیا 25 مترمربع و در ایران حدود 15 مترمربع می باشد.
همچنین بر اساس گزارش مركز تحقیقات كشاورزی، متوسط سرانه فضای سبز در شهرهایی كه درگیر پدیده ریزگردها می باشند باید تا 25 مترمربع افزایش یابد.
میزان سرانه فضای سبز شهری بر اساس اعلام اعضای شورای اسلامی شهر ماهشهر 11٫2 متر مربع می باشد كه این میزان حدود 4 متر پائین تر از متوسط كشوری و با توجه به مشكل پدیده گردوغبار 12٫8 پائین تر از آنچه كه باید، می باشد كه می توان امیدوار بود با اجرای طرح كمربند سبز شهری ماهشهر این میزان به بیش از آنچه كه باید، برسد.
متوسط سرانه فضای سبز در دزفول در سال 94 به 19٫5 متر مربع رسیده بود.
** برای تامین آب مورد نیاز طرح كمربند سبز شهری چه باید كرد؟
انتقال آب خام از رودخانه جراحی برای آبیاری
رودخانه جراحی در شهرستان‌های كهگیلویه،‌ بهبهان، رامهرمز و بندر ماهشهر جاری است. طول این رودخانه 438 كیلومتر و ارتفاع آن در سرچشمه 2200 متر است. رودخانه‌ جراحی از كوه‌های راه باریك و سفید و گل گیلك در 53 كیلومتری شمال غربی یاسوج واقع در دهستان دروهان بویراحمد سردسیر سرچشمه گرفته و بنام رودخانه لوداب رو به سوی شمال غربی روان می‌شود. این رودخانه در انتها پس از طی دهستان خلف‌آباد از كنار شهر رامشیر بنام رودخانه جراحی وارد دهستان جراحی از شهرستان بندر ماهشهر می‌گردد و از 17 كیلومتری شمال بندر ماهشهر عبور می‌كند و به سوی شمال غربی متوجه می شود و به شاخه‌های متعددی چون نهر قطر تقسیم می‌گردد و پس از درهم آمیختن با رودخانه گاهن به خلیج فارس سرازیر می‌گردد.
فاصله این رودخانه تا شهر بندر ماهشهر حدود 22 كیلومتر می باشد و در طی سالهای گذشته از سوی شهرداری بندرماهشهر اعلام شده است جهت آبیاری و گسترش فضای سبز شهری، طرح انتقال آب خام از رودخانه جراحی به طول 22 كیلومتر در حال اجرا می باشد.
با انتقال آب خام از رودخانه كارون به بندرماهشهر و استفاه از شیوه های نوین آبیاری، به راحتی می توان یكی از بهترین كمربندهای سبز شهری جنوب غرب كشور را در بندرماهشهری كه هم با پدیده ی ریزگردها و هم با آلودگی حاصل از صنایع دست و پنجه نرم می كند اجرا كرد و علاوه بر مقابله با مشكلات زیست محیطی و افزایش سرانه فضای سبز، تفریگاهی را برای روزهای تعطیل و پایان هفته در محدوده شهری بندرماهشهر به وجود آورد.
هرچند كه شهرداری بندرماهشهر از سال 1390 و در زمان فرمانداری قائد اسلامی نسب، موظف به ایجاد كمربند سبز شهری شده بود و پس از 3سال مسئول فضای سبز شهرداری بندر ماهشهر، طرح كمربند سبز را از طرح های در حال اجرا نام برده بود، اما اكنون در سال 1395 و گذشت 3 سال از عمر شورای چهارم هیچ گونه اقدام و عمل عینی در این خصوص مشاهده نمی شود.
6125/6064

انتهای پیام /*

ویدیو مرتبط :
منشا ریزگردها و آلودگی هوا در خوزستان (زیرنویس)