ماجرای شعرهایی که برای حضرت زهرا(س) در قرنطینه سروده شد و رهبری بر آن بوسه زد

به گزارش خبرگزاری تسنیم، شعر آیینی از گونه‌‌های شعری‌ست که از بعد انقلاب اسلامی به رشد و شکوفایی خاصی رسیده است. در این سال‌ها علاوه بر رشد کیفی و کمی سروده‌‌ها، تربیت چهره‌های جدید و استعدادهای جوان از دیگر ویژگی‌های شعر آیینی در سه دهه اخیر است. در سال‌های اخیر حوزه شعر آیینی در خود چهره‌های جدیدی دیده است که در فضای جدید شعر تمرین می‌کنند که از میان این اسامی، شاعرانی هم هستند که می‌توان آینده سروده‌های ولایی را روشن‌تر و پربارتر دید. ایوب پرندآور از جمله این شاعران است.

این شاعر جهرمی دارای تألیفات متعددی در زمینه‌های شعر و داستان است که از مهمترین این عناوین می‌توان به «دوبیتی‌های نیلی و رباعی‌های کبود»، «غبار عطش»، «کاکاعلی» و... اشاره کرد. وی پیش‌تر در مصاحبه‌ای به عنایت رهبر معظم انقلاب به کتاب «دوبیتی‌های نیلی رباعی‌های کبود» اشاره کرده و گفته است: «من از اول گفتم کتاب را هم ببرم تا به آقا هدیه بدهم. دو جلد کتاب بردم که یکی را به ایشان هدیه بدهم و یکی را متبرک کنند که برای خودم نگه دارم. خدمت ایشان که رسیدم عرض کردم این کتاب من است و برای حضرت زهرا (س) گفته شده و می‌خواهم این را به شما هدیه کنم. تا اسم حضرت زهرا (س) را آوردم آقا کتاب را بوسید. من بغض کردم. بوسه ایشان بر شعرهای حضرت زهرا (س) صله بسیار بزرگی بود برای من.»

او علاوه بر فعالیت در حوزه شعر آیینی، در برگزاری کنگره‌های شعر عاشورایی و شعر فاطمی جهرم نیز فعالیت داشته است. وی با اشاره به خودجوش،‌ مردمی بودن و هیئتی بودن این دو جریان ادبی مهم کشور، می‌گوید که این دو جریان ادبی دارای دستاوردهای متعدد در سطح ملی و بین المللی است که از جمله آن می‌توان به شکل‌گیری شب‌های شعر عاشورایی در افغانستان و تاجیکستان اشاره کرد. مشروح گفت‌وگو با این شاعر آیینی به شرح ذیل است:

*تسنیم: امسال سی‌امین سال برگزاری کنگره شعر عاشورای شیراز است. شما هم از افراد تأثیرگذار این کنگره هستید. چرا این رویداد مهم فرهنگی در شیراز برگزار می‌شود؟

بله، همان‌طور که اشاره کردید امسال سی‌امین سال است که خیمه کنگره شب عاشورای شیراز در سومین حرم اهل بیت(علیهم السلام) برافراشته می‌شود. سی سال است که فارس این افتخار را دارد که کنگره شعر عاشورا را برگزار کند. سی سال عمر کمی نیست. سی سال سابقه درخشانی است. مهمتر از همه اینها لطف اهل بیت بوده که شامل حال استان فارس  و شهر شیراز شده است.

من فکر می‌کنم خون‌های پاک و مطهر سادات عظیم‌الشان و قافله شاهچراغ و امامزادگان که بر خاک شیراز و استان فارس ریخته شده، باعث شده است تا اهل‌بیت(ع) این لطف را در حق ما کنند که بتوانیم سی سال کنگره شعر عاشورا در شیراز برگزار کنیم. خیلی بزرگان معتقدند کربلای ایران شیراز است؛ قتلگاهی از امامزادگان و نوادگان اهل بیت(علیهم السلام). پس ما وارث خون‌های مطهری هستیم. ما در شیراز حدود 1500 امامزاده داریم. این قدر امامزاده و پیغمبرزاده خونشان ریخته شده است که بزرگان گفته‌اند بدون وضو نباید وارد شیراز شد و خدا حفظ کند مقام معظم رهبری که با نامگذاری شیراز به عنوان سومین حرم اهل بیت(ع) به ما یادآور شدند که ما میراث‌دار چه ارزش‌هایی هستیم، ما باید چه چیزهایی را زنده کنیم و حافظ چه چیزهایی باشیم. در چنین فضایی کنگره شعر عاشورا به شیراز، سومین حرم اهل بیت(ع)، عنایت شد و مدت سی سال است که این رویداد ملی در شیراز در حال برگزاری‌ست.

*تسنیم: به اذعان کارشناسان به خاطر تأثیرگذاری فراوان، کنگره شعر عاشورای شیراز را می‌توان از رویش‌های انقلاب اسلامی دانست. این رویداد ادبی در چه فضایی طراحی شد؟

این جریان ادبی که سی سال است توسط بزرگانی مانند حاج احد ده‌بزرگی، محمدرضا سنگری، مرحوم نصرالله مردانی، غلامرضا کافی و فرهنگ بنا شد، توانسته است موج ادبی گسترده‌ای در زمینه شعر آیینی و عاشورایی، چه در سطح ملی و چه در سطح بین المللی، ایجاد کند. ده‌بزرگی نقل می‌کند که کنگره شعر عاشورای شیراز در فضایی شکل گرفت که فضای شعری ما، فضایی سکولار و لیبرال داشت و وقتی کسی شعر عاشورایی می‌گفت او را مسخره می‌کردند؛ ولی الآن برعکس شده و طوری شده است که اگر شاعری شعر آیینی نداشته باشد، مورد انتقاد قرار می‌گیرد.

امروز شعر آیینی تمام سطح مملکت ما را گرفته است و کمتر شاعری را می‌یابید که در دفتر شعرش، سروده‌ای برای اباعبدالله(ع) نداشته باشد. این حرکت باعث شد خون شعر آیینی، به خصوص شعر عاشورایی، در شریان‌های ادبی جامعه جاری شود و برگزاری کنگره‌های شعر عاشورا در سراسر نقاط کشور با الگوگیری از شب شعر عاشورای شیراز و چاپ کتاب‌های شعر عاشواریی همگی از آثار و برکات این رویداد ملی است.

*تسنیم: استقبال شاعران از کنگره شب شعر عاشورای شیراز در این مدت چگونه بوده است؟

شب شعر عاشورای شیراز را می‌توان بزرگترین اجتماع شعری در کشور دانست. در هر سالی که این کنگره برگزار می‌شود، حجم فراوان شعر به دبیرخانه کنگره ارسال می‌شود؛ این در حالی‌ست که محورهای کنگره شعر محدود است و سال‌هاست که برای کنگره محور تعیین می‌شود که محور آن را خاندان حسینی یا اصحاب سید الشهداء(ع) یا موقعیت خاص مانند غروب عاشورا شکل می‌دهد و همین مسئله باعث شده است که سرودن شعر سختی و پیچیدگی خاصی داشته باشد، ولی با وجود این، استقبال شاعران بسیار گسترده و فراوان است و حس و حالی که بر فضای شب شعر عاشورای شیراز حاکم است، فضای بسیار معنوی، ماورایی و خوشایند جان‌های عاشق و دلداده اهل بیت(ع) است.

شاعرانی را می‌شناسم که به دلایل مختلف نمی‌توانند در این همایش شرکت کنند، با بنده تماس می‌گیرند و گریه می‌کنند که توفیق شرکت در شب شعر عاشورا پیدا نکرده‌اند و می‌گویند باید ببینیم چه کارهایی انجام دادیم که سلب توفیق شده‌ایم.

*تسنیم: با وجود این داوری آثار رسیده به کنگره شعر عاشورای شیراز باید سخت باشد؟

واقعاً همین‌طور است؛ انتخاب 20 نفر شاعر برگزیده از بین انبوه آثار رسیده به دبیرخانه کار بسیار دشواری‌ست و سخت‌تر از آن داوری این کارهاست. هر برگ شعر که کنار می‌گذاری یک دل شکسته می‌شود.. گاه بحث داوری در این آثار بر سر نیم نمره و بیست و پنج صدم نمره است. بعضی وقت‌ها من می‌گویم باید در کنار تیم داوری بنشینیم و سختی‌های این کار را از اینها بپرسیم. سید امین جعفری که از داوران کنگره است بارها شده که با چشمانی اشک‌آلود آمده و گفت فقط به خاطر بیست و پنج صدم نمره شعر فلان شاعر انتخاب نشده است و مجبور شدیم کنار بگذاریم. حاج آقا فرهنگ که بانی این حرکت خیر است، بارها گفته است ای کاش امکان داشت تمام شاعرانی را که به کنگره شعر عاشورای شیراز اثر ارسال می‌کنند، دعوت کنیم تا همه در کنار هم زیر خیمه اباعبدالله(ع) باشیم.

*تسنیم: امسال کنگره در چه زمانی برگزار می‌شود؟

کنگره شعر عاشورایی شیراز هرساله در ایام اربعین به مدت دو تا سه روز برگزار می‌شود و شاعران تا عصر عاشورا مهلت دارند آثار خود را به دبیرخانه کنگره ارسال کنند.

*تسنیم: مشخصه و ویژگی بارز کنگره شعر عاشورای شیراز چیست؟

به نظر بنده مشخصه بارز کنگره شعر عاشورای شیراز مردمی و خودجوش بودن و اخلاص بانیان آن است. همین مسئله باعث شده است که سی سال تداوم باشد. اگرچه بانیان این حرکت فرهنگی به خصوص حاج آقای فرهنگ و ده‌بزرگی، در برگزاری این برنامه فشار مالی زیادی را متحمل می‌شوند، ولی در تأمین مالی مراسم بسیار وسواس دارند و سراغ آدم‌های حاشیه‌دار یا جناح‌های با اندیشه ناسالم نمی‌روند و بخشی از مسائل مالی شب شعر از محل موقوف‌های که به این امر اختصاص داده شده است، تأمین می‌شود و کل مراسم به صورت هیئتی اداره می‌شود. آلوده نشدن این حرکت به مسائل سیاسی و سیاسی‌بازی از بارزترین مشخصه‌های شب شعر عاشورای شیراز است و همین عامل سبب تداوم این جریان ادبی است و دستاوردهای فراوانی نیز به دنبال داشته است.

*تسنیم: شب شعر عاشورای شیراز در سطح ملی دارای چه دستاوردهایی بوده است؟

مسلماً نمی‌توان در این زمان محدود به دستاوردهای فراوان این حرکت عظیم ادبی و هنری با قدمت سی ساله اشاره کرد و باید محققان و پژوهشگران به صورت علمی و از جوانب مختلف به ابعاد و زوایای مختلف در محیط دانشگاه‌ها و مراکز علمی پژوهشی بپردازند؛ ولی از مهمترین دستاوردهای این جریان بسیار قوی فرهنگی می‌توان به شکل‌گیری و سازماندهی شعر آیینی در کشور، تربیت نسلی از شاعر آیینی در کشور و خط‌دهی به آنان اشاره کرد.

از دیگر دستاوردهایی که شب شعر عاشورای شیراز داشته، برگزاری شب شعرهایی است که با الهام گرفتن از این رویداد فرهنگی در سرتاسر کشور برگزار شده است و الآن در سطح کشور مطرح است. نحوه برخورد آقای فرهنگ و ده‌بزرگی باعث تربیت نسل‌هایی شده است که برگزار کننده برنامه‌های شب شعر عاشورا باشند و آدم‌هایی ساخته شدند که در مناطق مختلف  برای اهل بیت(ع) خیمه بزنند.

درون استان فارس نیز کنگره فاطمی جهرم که امسال دوازدهمین سال برگزاری آن است و نیز کنگره شعر استهبان، مرودشت و داراب از جمله برنامه‌هایی‌ست که با الگوگرفتن از کنگره شعر عاشورای شیراز و با راهنمایی‌های ده‌بزرگی و فرهنگ به صورت هر ساله برگزار می‌شود. از دیگر دستاوردهای کنگره شعر عاشورای شیراز، چاپ مجموعه اشعار است که تاکنون سی جلد کتاب چاپ شده و در دسترس علاقمندان قرار گرفته است و نرم‌افزار سی دوره برگزاری شب شعر عاشورای شیراز هم تهیه شده است.

*تسنیم: شما اشاره کردید کنگره شعر عاشورای شیراز در سطح بین‌المللی نیز تأثیرگذار بوده است. در سطح بین‌المللی کنگره شعر عاشورای شیراز چه دستاوردهایی داشته است؟

در سطح بین المللی نیز برگزاری شب‌های شعر در کشورهای فارسی زبان مثل افغانستان و تاجیکستان از دستاوردهای بی‌نظیر این حرکت فرهنگی بوده است. این کنگره‌ها توسط افرادی که با بانیان برگزاری کنگره به خصوص ده‌بزرگی در ارتباط بودند در این کشورها برگزار شده است. ده‌بزرگی حق بسیار زیادی بر گردن شعر آیینی کشور دارند، به طوری که پدر شعر آیینی کشور دانست.

*تسنیم: از نظر شما پدر شعر آیینی کشور چه کسی است؟

ما ده‌بزرگی را پدر شعر آیینی فارس می‌دانیم. وی واقعاً برای این حوزه و شعر استان فارس پدری کرده است. به طبع، با توجه به زحماتی که وی برای شعر آیینی کشور کشیده است و به صورت سازمانی شعر آیینی را پیش بردند و به خاطر تربیت نیروهای کارآمدی که هر کدام در داخل و خارج کشور به شاخ و برگ شعر آیینی افزودند، ما معتقدیم که او پدر شعر آیینی کشور است. البته من نمی‌خواهم زحمات بزرگ شعر را زیر سؤال ببرم. هریک از اساتید کشور به نوعی در پیشبرد شعر آیینی نقش دارند، ولی باید به ده‌بزرگی به عنوان یک شخصیت ملی نگاه شود و زندگی‌نامه‌اش تبدیل به فیلم و کتاب شود. ده‌بزرگی منش و شخصیت بزرگوار و اخلاص و مهربانی خاص دارد.

*تسنیم: فضای حاکم بر شب شعر عاشورای شیراز چگونه فضایی است؟

فضای حاکم بر کنگره شعر عاشورای شیراز فضایی بسیار صمیمانه و خودمانی است. فضای حاکم فضای هیئت است. این‌طور نیست که مانند کنگره‌های دیگر هتل و رستوران و سایر چیزهایی که الزامات برگزاری یک کنگره است، در کار باشد. در این جا قالب‌ها شکسته می‌شود. شاعران در این فضای بسیار صمیمی سه چهار روز کنار هم هستند و وقتی لحظه خداحافظی فرا می‌رسید، غم و اندوه همه را فرا می‌گیرد، سینه‌ها بغض‌آلود می‌شود و شاعران با اشک و گریه از یکدیگر خداحافظی می‌کنند. واقعاً لحظه وداع و دل کندن از فضای معنوی کنگره شعر عاشورای شیراز بسیار سخت است. همان‌طوری که لحظه وداع بسیار سخت است، لحظه استقبال بسیار قشنگ و زیباست. شاعران به خوبی در فرودگاه استقبال می‌شوند و صبح اول همه به پابوس حضرت احمد بن موسی شاهچراغ و سیدعلاءالدین حسین و سید میرمحمد که از امامزادگان بلافصل و از فرزندان حضرت موسی بن جعفر(علیه السلام) هستند، مشرف می‌شوند.

*تسنیم: استقبال مردمی به چه نحوی‌ست؟

ورود عموم مردم به کنگره شعر عاشورا آزاد است. سالن برگزاری که چندین ساله در جهاد دانشگاهی برگزار می‌شود، گنجایش خوبی دارد در همان لحظات اول سالن پر می‌شود. مردم با شور خاصی روی زمین سالن برگزاری همایش هم می‌نشینند و بنده بارها دیده‌ام که حتی مقامات و مسئولان کشوری و استانی مانند مردم عادی روی پله‌های برگزاری همایش نشسته‌اند. فضای شب شعرعاشورا فضای بالا و پایین نیست، فضای مسئول و مخدوم نیست. این فضاست که همه مهمان اباعبدالله(ع) هستند و هر کسی در این جا محترم است. زمان برگزاری شب شعر نیز اسم هیچ مسئول و مقامی از پشت تریبون آورده نمی‌شوند و همان قدر که استاندار، امام جمعه، نماینده مجلس و غیره اهمیت دارند ساده‌ترین اقشار مردم اهمیت دارند.

*تسنیم: همان‌طوری که اشاره کردید یکی از دستاوردهای مهم برگزاری شب شعر عاشورای شیراز،‌ برگزاری کنگره شعر فاطمی جهرم است که به اعتقاد بسیاری از صاحب‌نظران توانسته است جریان‌سازی خوبی در فضای شعر فاطمی داشته باشد. امسال چندمین دوره برگزاری این مراسم است؟ و این کنگره چگونه شکل گرفت؟

امسال سال دوازدهم برگزاری این کنگره ملی است. این کنگره با توجه به مظلومیت شعر فاطمی، با همت ده‌بزرگی در چند شهر ایران مانند یزد و لامرد برگزار شد و کتاب آن نیز به چاپ رسید، اما متأسفانه این روند تداوم و استمرار نداشت. به این نتیجه رسیدیم که در جهرم به این رشد رسیده‌ایم که توانایی برگزاری شب شعر فاطمی را داریم. هدف این بود که گوشه خلوتی برای شاعران ایجاد کنیم تا در ایام شهادت حضرت که نوعی غربت در دل انسان وجود دارد، در کنار هم در وصف ایشان شعرهایشان را بخوانند. ابتدا این کنگره در سال 1384 به صورت محدود شروع به فعالیت کرد. در حاشیه این کنگره، فضای تاریخی شهر مدینه را نیز بازسازی کردیم. کنگره از همان ابتدا با استقبال مردمی همراه شد و تداوم آن در واقع خواسته خود مردم بود.

*تسنیم: آیا برگزاری یازده ساله کنگره ملی شعر فاطمی در جهرم باعث تحول در شعر آیینی به خصوص شعر حضرت زهرا(سلام الله علیها) شده است؟

بله، این کنگره دستاوردهای متعددی را به دنبال داشته است. از دستاوردهای این کنگره، تولد شعر آیینی در این شهر بود؛ حادثه‌ای شیرین‌تر از رطب جهرم بود. این میوه جدیدی‌ست که ما از ساحت مبارک ائمه(ع) و حضرت زهرا(س) چیده‌ایم. ثمره شب‌های شعر فاطمی، شعرهایی است که در جهرم گفته می‌شود و تأثیرش سال‌های بعد مشخص می‌شود.

حضور شاعران کشور در فضای سنتی و خاصی که برای شب شعر فاطمی ساخته می‌شود، استقبال گسترده و حضور شاعران و اساتید برجسته کشور شعر آیینی مانند شیخ رضا جعفری، علیرضا قزوه،‌ جواد حیدری، محمد سهرابی، احمد علوی و دیگر شاعران برجسته و برگزاری اردوهای منطقه‌ای از دستاوردهای کنگره شعر فاطمی جهرم است. همچنین شب شعر فاطمی برای جهرم دستاوردهای زیادی داشته است که شناساندن جهرم به عنوان یکی از قطب‌های شعر آیینی کشور، به اذعان بزرگان شعر آیینی، از جمله آن است.

از دیگر دستاوردهای کنگره شعر فاطمی، به وجود آمدن پایگاه مهم فاطمی در جنوب کشور به نام «یادمان یاس کبود» است.

*تسنیم: کنگره شعر عاشورای شیراز و کنگره شعر فاطمی جهرم به عنوان دو حرکت تأثیرگذار ادبی کشور، در چه مواردی با هم مشابه هستند و در چه وجوهی با یکدیگر متفاوت‌اند؟

این دو مجموعه شعری که شما نام بردید در اهداف و نحوه برگزاری تشابهات زیادی باهم دارند. در واقع کنگره شعر فاطمی، حاصل کنگره شعر عاشورایی شیراز است. ما سر سفره شب شعر عاشورای شیراز بزرگ شدیم و نان و نمک آن را خوردیم و به واسطه عناینی که اهل بیت(ع) بر شاعران این مجموعه دارد، همگی ما بیمه امام حسین(علیه السلام) می‌شویم. کمک‌های بی‌دریغ و خالصانه بزرگانی مثل ده‌بزرگی و سنگری و حمایت‌های مسئولان شهری باعث شد یک مجموعه هم‌افزایی در جهرم به نام یادمان یاس کبود شکل گیرد. در این یادمان مدینه قدیم در مقیاس کوچک ساخته می‌شود و با یادمان‌های دیگر تکمیل می‌شود.

*تسنیم: فضای یادمان یاس کبود جهرم دارای چه بخش‌هایی است؟

ما در یادمان یاس کبود سه بخش را تعریف کردیم؛ اول یادمان حضرت زهرا(سلام الله علیها) که برشی از مدینه قدیم است در این بخش که مهمترین و اثرگذارترین بخش یادمان یاس کبود است، کوچه بنی هاشم، خانه حضرت زهرا(سلام الله علیها)، مسجد النبی، خانه پیامبر(ص)، خانه اصحاب با همان حس و حال مدینه قدیم ساخته می‌شود و هر کس وارد این فضا شود، فکر می‌کند که به تاریخ سفر کرده است؛ به خصوص اینکه فضای جهرم، فضای نخلستان است این حس و حال را مضاعف کرده است.

بخش دیگر این مجموعه یادمان علماست و در این جا عالمانی که در جهرم هستند و شهرتشان جهانی معرفی می‌شوند. از مهمترین این علما می‌توان به آیت الله العظمی سیدعبدالحسین نجفی لاری اشاره کرد که از علمای برجسته جنوب کشور بودند. ایشان سال‌ها علیه ظلم و ستم بیگانگان در منطقه جنوب کشور مبارزه کرد. در این بخش سعی کرده‌ایم این شخصیت بی‌نظیر جهان تشیع و مجاهد و مبارز نستوه را به مردم بشناسانیم.

بخش دیگر مجموعه یاس کبود، یادمان شهدا است. ما در برابر شهدا که فرزندان معنوی حضرت زهرا(سلام الله علیها) هستند، وظیفه داریم یاد و خاطره‌شان را زنده نگاه‌ داریم. مقام شهدا به قدری مهم است که امام فرمودند شهدا امامزادگان عشق هستند. این مقام بزرگی‌ست. ما هم وظیفه خود دانستیم که برای پاسبانی دل‌های خودمان و حفظ جامعه، به شهدا بپردازیم. با این رویکرد آمدیم فضای مدینه قدیم را به فضای جنگ متصل کردیم.

*تسنیم: آیا از علما و آیات عظام حوزه که شاخص‌اند، در این یادمان حضور یافته‌اند؟

بله از جمله آیات عظام و علمایی که از یادمان یاس کبود در طی این سال‌ها بازدید کرده‌اند می‌توان به مرحوم آیت‌الله خزعلی، آیت الله مصباح یزدی و... نام برد.

*تسنیم: چرا به موضوع حضرت زهرا(سلام الله علیها) پرداختید؟ این به خاطر ارادت ویژه خودتان به حضرت نبود؟

واقعاً راهنمایی و لطف حضرت زهرا (سلام الله علیها) بود که باعث شد ما به این سمت حرکت کنیم. سال‌های اول فکر می‌کردیم که ما به حضرت زهرا(سلام الله علیها) خدمت می‌کنیم، ولی بعد فهمیدیم که این حضرت است که جامعه را تحت تأثیر قرار می‌دهند و ما کسی نیستیم، ما تنها وسیله بودیم.

*تسنیم: ولی به هر حال در اجتماع شاعران شما به عنوان شاعر فاطمی شناخته می‌شوید. شما از کی و چطور شد شروع به سرودن شعر برای حضرت زهرا سلام الله علیها شعر کردید؟

شروع سرودن شعر برای حضرت زهرا(سلام الله علیها) از دهه 70  بود. حدود سال‌های 1370 یک رباعی از استاد محمد علی مجاهدی(پروانه) دیدم. در آن زمان شعری برای بی‌بی دو عالم سروده نمی‌شد. ایام فاطمیه در آن زمان در غربت بود و حتی در تقویم رسمی کشور از این حادثه را عنوان «رحلت» یاد شده بود، نه «شهادت». با خواندن این شعر خیلی تحت تأثیر آن قرار گرفتم و شروع به سرودن شعر برای حضرت کردم و کاری هم نداشتم که کسی این شعر را قبول داشته باشد یا نه. من برای دل خودم شعر می‌گفتم و احساس می‌کردم با این رباعی‌ها و دوبیتی‌ها با حضرت زهرا (سلام الله علیها) حرف می‌زنم. بعدها دیدم تمایلات زیادی به شعرم در جامعه وجود دارد و این با چاپ کتاب غبار عطش نمود یافت و استقبال خوبی از کتاب شد.

*تسنیم: اولین رباعی‌هایی که درباره حضرت زهرا (سلام الله علیها) سرودید، به خاطر دارید؟

بله این سروده جزء اولین رباعی‌هایی بود که سروده بودم:

کدامین شب از آن شب شُوم تر بودکه چشم سید معصوم تر بود

قسم بر پهلوی بشکسته عشقعلی از فاطمه مظلوم‌تر بود

*تسنیم: به هر حال شما آغازگر یک حرکت جدی در زمینه شعر فاطمی در کشور بودید. فضای مظلومیت و غربت حضرت زهرا(سلام الله علیها) بود که به صورت جدی شروع به فعالیت در حوزه شعر فاطمی کردید؟

در دهه 70 ایام فاطمیه بسیار مظلوم و غریب بود، شأن این ایام نگه داشته نمی‌شد و مردم نسبت به آن آگاهی نداشتند. در تقویم رسمی نیز عنوان شهادت ذکر نمی‌شد. خداوند حفظ کند مقام معظم رهبری را که ایشان با اهمیت دادن به ایام فاطمیه و برگزاری چندین شب برنامه در بیت، این مراسم را زنده کردند. همچنین مراجع تقلید که با راه انداختن دسته‌جات عزاداری باعث تکریم این ایام شدند.

سال‌های اولی که من شعر گفتن برای حضرت زهرا(س) را شروع کردم، ایشان در بین شاعران خیلی غریب بودند. من با شنیدن رباعی مجاهدی خوشحال شدم و شروع به گفتن شعر برای حضرت زهرا(سلام الله علیها) کردم. در آن زمان نه تنها شعر خوب فاطمی نبود، بلکه حتی شعر فاطمی گفته نمی‌شد. همانطور که ما در دهه 60 شعر عاشورایی نداشتیم، در دهه 70 و حتی 80 هم شعر عمیق و فاخر فاطمی نداشتیم.

*تسنیم:‌پس کنگره شعر فاطمی جهرم باعث شد جریان شعر فاطمی در کشور به وجود آید و تقویت شود؟

بله؛ برگزاری کنگره شعر فاطمی جهرم در موج‌سازی شعر فاطمی در کشور بسیار مؤثر بود. برگزاری این کنگره باعث شد سال گذشته با همت مجمع شاعران اهل بیت(علیهم السلام)، اردویی متشکل از شاعران آیینی در جهرم برگزار شود و حدود 180 شاعر آیینی از سراسر کشور به در این مراسم حضور پیدا کنند که در ترویج شعر فاطمی بسیار مؤثر بود. حتی در این اردو اساتید برجسته کشوری نیز حضور داشتند.

*تسنیم: آیا می‌توان گفت با برگزاری کنگره شعر فاطمی تربیت شاعران آیینی با محوریت جهرم در سطح کشور در حال شکل‌گیری است؟

بله درست است؛ چند مدت پس از برگزاری یازدهمین کنگره شعر فاطمی جهرم، یکی از خدمتگزاران شعر آیینی تماس گرفت و گفت متأسفانه من نتوانستم در کنگره شعر فاطمی حاضر باشم، ولی آوازه شب شعر فاطمی جهرم به گوشم رسیده است. آیا امکان دارد پشت تلفن سیستم مدیریتی حاکم بر کنگره شعر فاطمی را شرح دهید؟ چون ما قصد داریم با استفاده از این الگو، در شهر خود برنامه‌ای با الگوگیری از شب شعر فاطمی جهرم داشته باشیم. با توجه به توانمندی‌های به وجود آمده این آمادگی را اعلام می‌کنیم که به منظور گسترش فرهنگ اهل بیت(ع)، آماده هرگونه مشاوره و خدمت‌رسانی به منظور برگزاری مراسم‌های شعر آیینی در سطح کشور هستیم.

*تسنیم: از آثار شما «دوبیتی‌های نیلی و رباعی‌های کبود» است. این کتاب را می‌توان از کتاب‌های ممتاز عرصه شعر فاطمی دانست. محمدرضا سنگری در مقدمه این اثر، این کتاب را اولین کتاب شعری در تاریخ تشیع دانسته است که از اول تا اخر کتاب صرفاً به موضوع زندگی زهرا(سلام الله علیها) پرداخته شده است. انتشار این کتاب چه بازتاب و اثراتی در جامعه شعر آیینی داشته است؟

دو برابر حجم این کتاب، مطلب منتشر نشده دارم که اگر فرصتی باشد، حتماً این مطالب را بیان خواهم کرد تا شاعران آیینی با دلگرمی بیشتری به کار ادامه دهند. اگر شاعر محبتی به اهل بیت(ع) نشان دهد، چند برابر محبت و ارادت خواهد دید. از اولین رباعی که شروع کردم تا موقع انتشار کتاب، اتفاقات گفتنی و ناگفتنی فراوانی پیش آمد که هربار حقانیت حضرت زهرا(سلام الله علیها) برایم بیشتر ثابت می‌شد. این کتاب برای من نیست، صاحب اصلی کتاب حضرت زهرا(سلام الله علیها) است و اگر می‌توانستم، اسم خودم را روی جلد کتاب حذف می‌کردم.

من در این کتاب کمترین نقش را داشتم. بعد از اتمام این کتاب علی‌اکبر لطیفیان تماس گرفت و گفت که جواد حیدری من را مأمور کرده است که شما را پیدا کنم تا مقدمات چاپ کتاب آماده شود و در این مدت من اصلاً  جواد حیدری را نمی‌شناختم و اسم لطیفیان نیز دورادور شنیده بودم.  لطیفیان که زنگ زد من تعجب کردم. از موقع ارسال کتاب برای انتشارات آرام دل تا زمان چاپ کتاب فقط یک‌ماه طول کشید و در یک سال به چاپ سوم رسید و الآن نیز این کتاب به چاپ پنجم رسیده و در بین شاعران آیینی و اساتید شعر مورد استقبال گسترده قرار گرفته است. البته این اشعار را به قصد چاپ کتاب نسروده بودم و این عنایت خود حضرت زهرا(سلام الله علیها) بود.

*تسنیم: پس این دوبیتی‌ها را به چه دلیلی می‌سرودید؟

دوبیتی‌ها را به ضرورت فضاسازی یادمان یاس کبود می‌سرودم و بر دیوارهای کوچه بنی هاشم و خانه حضرت زهرا(سلام الله علیها) نصب می‌کردم. هر سال نیز از اشعار جدیدتری استفاده می‌کردیم تا این که حجم شعرها زیاد شد و من تصمیم گرفتم یک ماه خودم  را قرنطینه کنم تا برای آن بخش‌های زندگی حضرت که شعر نداشتم، شعر بگویم تا اینکه توانستم این کتاب را در 18 فصل، به نیت سن مبارک حضرت زهرا(سلام الله علیها) تنظیم کنم و یک فصل مجزا نیز به امام زمان(عج) اختصاص دادم، زیرا امام زمان وارث غربت حضرت زهرا (سلام الله علیها) هستند. ثواب این کتاب را به روح حضرت زهرا(سلام الله علیها) و شهدا و هر کس محبت حضرت زهرا و اهل بیت(علیهم السلام)را در دل دارد، تقدیم کردم.

*تسنیم: همین کتاب را به مقام معظم رهبری تقدیم کردید؟

بله، از برکات صاحب سروده‌های این کتاب بود که سهمیه خوبی برای شاعران جهرمی در نظر گرفته شد و توانستیم با دوستان خدمت مقام معظم رهبری برسیم و این توفیق را داشته باشم این کتاب را خدمت معظم له تقدیم کنم. این اتفاق مبارک در حالی رخ داد که شهرهای هم‌تراز جهرم فقط یک سهمیه داشتند، ولی به خاطر افتخارآفرینی‌های متعدد شاعران انجمن «نخل و نارنج» در آن دیدار حدود هفت سهمیه به شاعران جهرمی اختصاص داده شد.

انتهای پیام/