خاطره‌بازی با تصنیفی که در دهه ۶۰ همه‌گیر شد/ تصنیف ماندگار «دایه‌دایه» را بشنوید

خبرگزاری فارس- گروه موسیقی و تجسمی: «دایه دایه وقت جنگه» یکی از یادگارهای موسیقایی در سخت‌ترین روزهای این مملکت است. اثری حماسی و بومی که سال‌های سال در ذهن و دل مردم زمزمه شد و اینک یکی از مواریث معنوی ایرانی محسوب می‌شود. تصنیفی حماسی در دستگاه ماهور و معادل گام ماژور در موسیقی کلاسیک غربی است و از این لحاظ دارای فواصلی است که بسیار برای فرنگیان نیز آشناست. البته اگر تخصصی‌تر به این آهنگ بپردازیم فاصله سوم در ماهور لری چند «کما» از یک پرده کمتر است و این خصیصه موسیقی لری است. هرچند نوازندگان امروزی بویژه در آثار ارکستری ناچار به کوک استاندارد هستند و این فاصله کمتر شنیده می‌شود لیکن سوز و حسی که در ماهور لری وجود دارد در خاص بودن پرده و نیز نوع تکنیک‌های نوازندگی کمانچه و موتیف‌های خاص مقامی لری و تنوع بیکران ملودیک موسیقی لری تنها در محدوده یک دانگ است.

تصنیف حماسی «دایه‌دایه» با شعر و آهنگ قدیمی که به صورت سینه به سینه به موسیقی معاصر لرستان رسیده بارها توسط خوانندگان بزرگ لرستان ضبط و اجرا شده که دو مورد از آن ماندگارتر از بقیه بر مخاطبان تاثیر گذاشته است. یکی به خوانندگی مرحوم استاد رضا سقایی در قبل انقلاب و با تنظیم مرحوم مجتبی میرزاده و دوم به خوانندگی محمد میرزاوندی و با تنظیم فریدون شهبازیان در بحبوحه جنگ تحمیلی که این نسخه اخیر سهمی بسزا در موسیقی دفاع مقدس به خود اختصاص داده است.

میرزاوندی از اجرا «دایه‌دایه» در خدمت مقام معظم رهبری در دهه شصت در زمان ریاست جمهوری ایشان تا در مقابل لشگریان چند ده هزار نفری و حتی تا اجرا در سنگرهای پنج نفره، آنچنان تاثیری بر روحیه رزمندگان اسلام گذاشت که کمتر تصنیفی به این اندازه و با این مقیاس تاثیر‌گذاری می‌توان یافت.

بی شک محمد میرزاوندی یکی از تاثیرگذارترین خوانندگان لر زبان است که موسیقی لرستان را از جغرافیای این استان فراتر برد و با صدای مردانه و حماسی و سوزناک خود سهمی عمده در فرهنگ و هنر و در خدمت به دفاع از کیان ایران زمین به خود اختصاص داد. محمد میرزاوند دارای صدایی حجیم و با صلابت بود و در عین حال در کوک‌های بالا اجرا می‌کرد. میرزاوندی با وجود چند خواننده صاحب سبک و بزرگ پیش از خود، صدا و تکنیک خوانندگی‌اش منحصر به خودش بود و بخصوص تحریر‌های او مهمترین مشخصه سبک و سیاق این استاد است که هر شنونده‌ای را حتی اگرغیر لر زبان باشد دردم به خود جذب می‌کند.

کسانی که خاطرات دهه شصت را در ذهن دارند صدای محمد میرزاوندی را بارها و بارها در رادیو و تلویزیون با آهنگ‌های سرتاسر حماسی از جمله «دایه‌دایه» شنیده‌اند و بسا رزمنده‌هایی که با شنیدن «دایه‌دایه» میرزاوند برای دفاع از میهن عزمشان جزم‌تر شد.

در ادامه این قطعه را می‌شنوید:

دایه دایه وقت جنگه

زینَُ بَرگم بَوَنیت و اوُ مادیونم           خَوَرِه مه بوُریتو سی هالوُونم

دایَه دایَه وقت جنگه                   قطار که بالا سرم پرش دِ شَنگه

سنگرانه برمنت لشم در آریت                 بورتم سی دالکم بونگمه وراریت

موتورچی یواش بَرون دالکمه بینِم              شیرش حلال بَکِم بلکه بَمیرِم

نازیه تو سی بکو جومه ورته                دُر کِردن دو قورسو شیر نرته

دایَه دایَه وقت جنگه                  قطار که بالا سرم پرش دِ شَنگه

قلایانه بگردیت چینه و چینه            لشکمه ور داریت کافر نیینه

موتورچی یواش بَرون دالکمه بینِم              شیرش حلال بَکِم بلکم بَمیرِم

کاغذی ره بکنید و او دخترونم            بعدخوم شی نکنن و او دشمنونم

دایَه دایَه وقت جنگه                   قطار که بالا سرم پرش دِ شَنگه

نازی تو سی بکو جومه ورته                دُر کِردن دو قورسو شیر نرته

موتورچی یواش بَرون دالکمه بینِم              شیرش حلال بَکِم بلکم بَمیرِم

دِ قلا کرده وِ در شمشیر وِ دَسش           چی طلا بَرق می زنه لقام اسبش

برارونم خیلیین هزار هزارن              سی تقاص خینه مِه سَر وَر میارن

 

یادداشت از علیرضا سپهوند

انتهای پیام/ن

http://fna.ir/CF88C3

ویدیو مرتبط :
موتورچی (دایه دایه) با صدای زنده یاد رضا سقایی