«برادرم خسرو» با «اژدها وارد می‌شود» اما «عادت نمی‌کنیم»!

خبرگزاری فارس _ محمدتقی فهیم:  روز هشتم برج میلاد همچنان شب شلوغی را پشت سرگذاشت. نمایش 4 فیلم در بخش‌های اصلی باعث نشد تا تماشاگران کاخ جشنواره خسته شده و به خانه‌هایشان بروند ، ماندند حتی فیلم سئانس یک بامداد را هم دیدند ، صندلی‌ها را ترک نکردند ولی هنگام خروج نارضایتی از حرف و عکس العمل‌هایشان پیدا بود.

*«پل خواب»، جنایت مشمئزکننده

کارگردان برای ساختن اولین فیلمش درحالی به سراغ اثر مهم و ماندگار دایستایفسکی، یعنی «جنایت و مکافات» رفته است که همه چیز را در سطح روایت کرده است.  اعلام اقتباس آزاد مانع از این نشده که صدای تماشاگر بلند نشود چرا که کشتن پیرزنی پولدار هیچ نسبتی با سرآمد ادبیات جهان ندارد. اکتای براهنی چنان در عرض به ترسیم و تصویر یک جنایت می‌پردازد که ثمره‌ای جز بهم خوردن حال تماشاگر ندارد. فیلم براهنی کمترین رویکرد جامعه‌شناختی به موضوع و محتوای اثرش دارد. شکل‌گیری فاجعه، زمینه‌ای مادی دارد. فاصله طبقاتی از منظر چپ مارکسیستی، عامل وقوع جنایت است. بنابراین فردیت انسان و عقل او در این میان محلی از اعراب ندارد. جوان بدهکار با پدری حقوق‌بگیر به نقطه‌ای از ناامیدی می‌رسند که مجبورند خانه‌ی قدیمی – کلنگی خود را برای فرار از زندان بفروشند، لذا چنان عرصه به جوان تنگ می‌شود که برای نجات از مخمصه، جوان  مجبور به قتل پیرزن‌های پولدار می‌شود، کجای این بینش و اخلاق به «جنایت و مکافات» نزدیک است؟ فیلم اگرچه تعلیق و کنجکاوی دارد ولی نوع پرداخت فاجعه اشمئزازکننده است.

*«عادت نمی‌کنیم»، همه چیز آرام نیست

فیلم ابراهیم ابراهیمیان حرف و حدیث تازه‌ای ندارد. ملودرامی معمولی است. کستینگ جذابی دارد. خصوصا پس از مدت‌ها، هدیه تهرانی وارد شده است. ساره بیات همچنان پذیرفتنی است. آذرنگ‌اش انفجاری است. اما روابط و مناسبات طراحی شده و فضاسازی‌ها و ... دنباله‌روی تام و تمام از جدایی فرهادی است. بنابراین در همه‌ی اجزایش کهنه و مندرس است. «عادت نمی‌کنیم» افزایش دهنده آمار فیلم‌های با موضوع و تم خیانت است. فیلم شک و رسوایی جنسی است. خانواده‌محوری با محتوای دروغ و پنهان کاری است. قصه و ماجرا ظرفیت یک کار گره‌دار و تو در تویی پرکشش را داشته است ولی ساده برگزار می‌شود تا حدی که از نیمه‌های فیلم گره داستان باز و ادامه‌اش وقت پر کن است. طرح و پرداخت محیط دانشجویی و رابطه‌ی اساتید با شاگردان دختر قابلیت درامی هشداردهنده را داشته است اما به دلیل عبور گذرای از آن و بی دلیل افزودن برخی مسائل مثلا اجتماعی مانند سرمایه‌گذاری و شکست اقتصادی و کشمکش‌های از این دست، موضوع اصلی را دچار تشتت کرده است. با تمام تفاصیل فیلم عادت نمی‌کنیم نسبت به کار قبلی فیلمساز، یعنی «ارسال آگهی ...» سینمایی‌تر و باورپذیرتر است.

*«برادرم خسرو»، پریشانی در همه چیز

برادرم خسرو می‌توانست یک نمایش شوخ و شنگ  عمیق و جذاب باشد. درامی روان‌شناسانه – خانوادگی. فیلم‌های با موضوع آدم‌های دو قطبی معمولا پرکشش می‌شوند، مشروط به اینکه در پرداخت شخصیت‌ها تحقیق و دقت لازم صورت بگیرد. در فیلم‌های از این دست معمولا فردی با غلبه‌ی کودک درون و با رفتار بچگانه وارد محیط و جمعی می‌شود که به ظاهر مرتب، جدی، تر و تمیز و قانونمند هستند و همین تضاد و تناقض باعث رو در رویی و بهم ریختگی همه چیز می‌شود. در واقع عنصر بیرونی اضافه شده، شرایطی به وجود می‌آورد که لایه‌های زیرین و پنهانی زندگی بقیه عیان شود، چنانکه معلوم شود که سکوت، سکون و آرامش ظاهر، بحرانی جدی را در خود پنهان کرده است. شهاب حسینی در نقش جوان مبتلا به مایناک، در بخش مقدماتی که به شوخ و شنگی خسرو مربوط می‌شود خوب و باورپذیر است اما از آنجایی که وارد مرحله پریشان حالی و کنش‌های آتمسفری می‌شود کم می‌آورد. ناصر هاشمی هم تا جایی که باید جدی و منظم باشد درست بازی می‌کند ، ولی برای تبدیل شدن به آدمی که از رفتار و گفتار اعتبارشکن برادرش به تنگ می‌آید و دیو جنایت پیشگی‌اش ظهور می‌کند، ناتوان ظاهر می‌شود.

 

*«اژدها وارد می‌شود»، حجاریان و زیباکلام بازیگر

مانی حقیقی در آخرین فیلمش مبادرت به نبش قبری کرده است که چندان هم به توفیق نمی‌رسد. اژدها وارد می شود جذابیت بصری دارد. در میان حجمی از فیلم‌های آپارتمانی و محدود در لوکیشن‌های بسته، دوربین حقیقی به محیط و فضاهایی سر می‌زند که حال آدم خوب می‌شود خصوصا که لانگ شات هم به اندازه کافی دارد. نکته بارز دیگر فیلم، بازی دو سیاستمدار فعلی است. حضور حجاریان و زیباکلام مقابل دوربین برای توضیح و بسط و سندیت یک داستان و واقعه‌ی فانتزی بیش از پیش بر بازیگری اینان در عرصه سیاست تاکید دارد. حقیقی با هوشمندی لازم از وجود دو سیاستمداری استفاده کرده تا قصه‌ای دروغین را راست جلوه دهد و چه جالب که این دو نفر هم گول خورده و پای قضیه آمده‌اند حالا از این به بعد اگر مردم از این آقایان بپرسند که احتمالا در عرصه سیاست هم شما جنابان، راست را دروغ جلوه می‌دهید یا برعکس نباید تعجب کرد.

اژدها وارد می‌شود، فیلم پیچیده‌ای نیست ولی تلاش شده تا پیچیده شود. همواره در بین روشنفکران دیدگاه‌های مختلفی نسبت به صداقت حضور ابراهیم گلستان در عرصه فرهنگ و سینما و البته سیاست وجود داشته و دارد بنابراین فیلم تلاشی به منظور شست و شوی بخش تاریک فعالیت‌های گلستان هم هست. فیلم بازگشتی علنی به «اسرار گنج دره جنی» است. حقیقی بار دیگر در همین راستا بدون داشن قصه‌ای پرمایه، دست و پا می‌زند. فیلم پر از ایما و اشاره و صحنه‌گردانی به منظور سرپا ماندن و حرف بزرگ زدن است. ولی کهنگی در بیان و محتوا موج می‌زند. هیچ کدام از المان‌های به کار گرفته هم به کمک فیلم نمی‌آیند از «خشت و آینه» تا اژدهاسازی و وهم‌پردازی. با این حال فیلم مانی حقیقی است که در اینجا بیشتر از پیش خواسته تا از اعتبار خانوادگی‌اش در نزد شبه‌روشنفکران (برای جذابیت بخشی فیلم) استفاده کند.

انتهای پیام/ن

http://fna.ir/KAEA6

ویدیو مرتبط :
‫فیلم برادرم خسرو با بازی شهاب حسینی‬‎