چرا نیچروان بارزانی به ترکیه رفت؟

ایسنا/ متن پیش رو در ایسنا منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست

تقریبا چند سال پیش بود که نیچروان بارزانی، نخست وزیر حکومت اقلیم کردستان عراق در توصیف روابط اقلیم با ترکیه گفت: این کشور یکی از شاهراه‌های اصلی ما در راه رسیدن به استقلال است، چون ما باید همزمان با داشتن حامی بین‌المللی یک حامی منطقه‌ای نیز داشته باشیم.

 در روزهای گذشته نیچروان بارزانی، نخست وزیر اقلیم کردستان عراق در سکوت رسانه‌های منطقه به ترکیه رفت و با سران این کشور یعنی نخست وزیر و رئیس جمهور دیدار و گفت‌وگو کرد؛ در شرایطی که همه می‌دانیم ترکیه امروز با شکافهای بزرگ هویتی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی روبه‌رو شده است.

اگرچه حزب عدالت و توسعه در انتخابات نوامبر توانست پیروز میدان باشد اما همه می‌دانند که این پیروزی قبل از اینکه نتیجه قدرت حزب عدالت و توسعه باشد نتیجه ضعف اپوزیسیون در این کشور از یک سو و به جنگ کشاندن کردها برای عدم حمایت از حزب دموکراتیک خلق بسان انتخابات قبلی از سوی دیگر بود. حال سوال این است نیچروان بارزانی در چنین شرایطی آیا هنوز در رویای استقلال کردستان با سردمداران ترک پشت یک میز می‌نشیند یا اهداف دیگری بر این دیدارها سایه انداخته است؟ نیچروان بارزانی که به یکی از رهبران و عقلای مهم اقلیم کردستان عراق معروف بوده است خود در مقاطعی یکی از عوامل کاهش شکافهای اجتماعی بین کردها در ترکیه و حزب عدالت و توسعه بوده است اما وی نیز به خوبی می‌داند که حل شکافهای کنونی نه در توان وی بوده و نه عاملین شکاف تمایلی برای بازسازی روابط خود دارند، اما در این میان یک هدف بزرگ برای بارزانی وجود دارد که آن هم بر خروج اقلیم از بحران اقتصادی متمرکز شده است.

اقلیم کردستان عراق امروز ماهیانه بالغ بر 100 میلیون دلار بر اساس اعلام سران اقلیم با کسری بودجه روبروست. از سوی دیگر بحران کاهش قیمت نفت سدی بزرگ شده است تا این منطقه هر روز زیر بار قرض بیشتری برود. لذا اقلیم می‌کوشد از طریق ترکیه مسیر صادرات گاز کردستان به اروپا را فراهم کند. در حقیقت رفت و آمدهای بارزانی به ترکیه را باید در این چهارچوب ارزیابی کرد یا به عبارت بهتر با عنوان حل مشکلات اقتصادی اقلیم اولویت بندی کرد؛ اگرچه موضوع عملیات آزادسازی موصل و آینده این شهر هم یکی از دغدغه‌های مشترک ترکیه و اقلیم کردستان عراق است. در این میان اصرار پ.ک.ک بر حضور در عملیات آزادسازی موصل یکی از بزرگترین دغدغه‌های دو طرف در بحث موصل است. نه ترکیه و نه حزب دموکرات کردستان عراق تمایلی برای حضور پ.ک.ک در موصل ندارند. اما در این شرایط که هنوز توافقی سیاسی در خصوص آینده موصل حاصل نشده است بارزانی در تلاش است راهی برای خروج از بحران اقتصادی بیابد که بر افزایش فروش نفت اقلیم از طریق ترکیه و رساندن گاز اقلیم به بازارهای جهانی از طریق ترکیه متمرکز شده است.

تجربه حمله داعش به اقلیم و نقش منفی ترکیه در این مسیر یکی از دلایلی است که بارزانی به عنوان معمار اقتصادی اقلیم در تلاش برای ساماندهی روابط اقتصادی با کشورهای دیگر منطقه از جمله ایران باشد. مذاکراتی که در این خصوص هنوز ادامه دارد و به نتیجه مشخصی نرسیده است. اما واقعیت این است که اکنون مسیر ترکیه برای اقلیم سهل‌الوصول‌تر است.

بارزانی از این رو به ترکیه رفت تا اندکی از گره‌های اقتصادی اقلیم بکاهد اما اینکه چقدر وی موفق شده است از حجم این بحران بکاهد به زمان نیاز دارد تا تاثیرات خود را نشان دهد. حجم بحرانهای اقتصادی اقلیم به گونه‌ای است که کسب نتیجه ملموس به این راحتی نخواهد بود. با احتساب همه این شرایط باید گفت محتوای مذاکرات این روزهای نیچروان بارزانی با مقامات ترکیه بسیار متفاوت‌تر از زمانی است که وی بر این اعتقاد بود ترکیه همراه واقعی کردها نه تنها در حوزه اقتصادی بلکه در حوزه سیاسی و استقلال کردستان خواهد بود. واقعیت این است ترکیه امروز تنها یک راه، آن هم برای درآمدهای اقتصادی بیشتر برای اقلیم نیست.

*خبرنگار ایسنا از اقلیم کردستان

با کانال تلگرامی «آخرین خبر» همراه شوید

منبع: ایسنا