لزوم تشکیل احزاب ریشه دار به منظور افزایش مشارکت مردم

خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) در روزهای اخیر در آستانه انتخابات مهم مجلس شورای اسلامی و خبرگان رهبری، میزگردهایی در تهران و شهرستان ها با حضور صاحب نظران ، اندیشمندان و استادان دانشگاه با محوریت انتخابات برگزار کرده و از زوایای مختلف این موضوع را مورد بررسی قرار داده است.در میزگردی که در ارتباط با راه های افزایش مشارکت مردم در انتخابات با حضور دو استاد حقوق عمومی از دانشگاه تهران و آزاد مرکز برگزار شد ، حاضران دیدگاه های خود را در خصوص این موضوع بیان کردند.حسن مرادی که در میزگرد ایرنا با عنوان 'راه های افزایش مشارکت از منظر حقوقی ' سخن می گفت، افزود: مردم در دو سه دوره از انتخابات گذشته مجلس گرایش خاصی داشته و طیف خاصی را انتخاب کرده اند. در انتخابات سال 92 مردم به 'تغییر' رای دادند و در انتخابات این دوره مجلس شورای اسلامی نیز، رقابت بسیار بالاست و این دوره مردم در مجلس به دنبال تغییر هستند بنابر این درصد مشارکت را بالا می بینیم .مرادی توضیح داد: به طور کلی حضور مردم هر جامعه برای تعیین سرنوشت خود به چند عامل بستگی دارد، یکی بحث انتخابات شوراهای شهر و روستا ست که گسترده ترین سطوح تصمیم گیری در سراسر کشور محسوب می شود.وی اضافه کرد: انتخابات مجلس شورای اسلامی مرحله بعدی است که نمایندگان طبق قانون اساسی از اصل یکصد وهفتاد و یکم به بعد، با رای مستقیم مردم انتخاب می شوند.مرادی در ادامه به مجلس خبرگان رهبری اشاره کرد و گفت: مجلس خبرگان رهبری بالاترین مرجع قانونی است که وظیفه آن انتخاب و تعیین جانشین رهبری است.وی اظهار کرد: همچنین باید ادغان داشت در کشور در خصوص تصویب قوانین مرحله بالاتری وجوددارد و آن شورای نگهبان است که شبیه مجلس اعلا و یا سنا در برخی از کشورها است که با رای مستقیم نمایندگان مردم در مجلس انتخاب می شوند.استاد دانشگاه تهران ادامه داد : این به معنای آن است که در جمهوری اسلامی ایران، اختیارات کاملی به مردم داده شده است که در اداره امور خودشان سهیم باشند و تصمیمات لازم را بگیرند و بتوانند خواسته های خود را از طریق نمایندگان به منصه ظهور برسانند.استاد دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران بیان داشت: همچنین متقابلا نمایندگان مردم موظف و مکلف هستند طبق چارچوب ترسیم شده و آیین نامه داخلی که در مجلس شورای اسلامی ،قانون شوراها، اختیارات مجلس خبرنگان رهبری و دستور العمل ها مرتبط با آنها وجود دارد ، امور مردم را پیش ببرند.وی افزود: قوه مجریه نیز به نوعی منتخب مردم است چرا که وزرای دولت با رای مستقیم نمایندگان مردم باید تایید شوند و به وزارتخانه مربوطه بروند .مرادی با اشاره به اهمیت و نقش انتخابات مجلس شورای اسلامی اضافه کرد: ضروری است مردم با پروسه قانونگذاری نمایندگان مجلس شورای اسلامی آشنا شوند تا با انتخاب شایسته و اصلح بتوانند نمایندگانی را برگزینند که در سرنوشت خود تاثیر گذار باشند و در واقع مسائل و مشکلات خود را از طریق سلسله مراتب تشکیل شده در مجلس بروز و ظهور بدهند .

**راههای افزایش مشارکت در انتخاباتاستاد دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران در ادامه به راه های افزایش مشارکت در این دوره از انتخابات اشاره کرد و گفت: اگر مردم احساس کنند نماینده ای که به مجلس راه پیدا می کند در کار خود دقت و ممارست دارد و وظایف خود را چه در بعد قانونگذاری و چه بعد نظارتی به خوبی انجام داده است به حرکت سیاسی خود امیدوار خواهند شد.مرادی اضافه کرد :اگر نمایندگان مردم به مجلس راه پیدا کنند و به جای اینکه قانون وضع کنند و یا به مشکلات مردم رسیدگی کنند ،سرگرم بازی های سیاسی خودشان شوند و مرتب زمان را برای خنثی کردن رقبای خود تلف کنند موجب دلسردی و یاس مردم خواهد شد و مشارکت سیاسی آنها نیز کاهش می یابد.این استاد دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران بیان کرد : فرقی که بین جامعه ایرانی با جوامع اروپایی و آسیایی وجود دارد در این است که یک الگوی مشخصی برای انتخاب افراد ندارد. درست است که قوانین ما چارچوب ،نحوه انتخاب و حدود را مشخص می کند ،اما به چه کسی رای بدهیم و چه کسانی می توانند وظایف نمایندگی را انجام دهند به درستی مشخص نشده است.وی یاد آور شد :در سالهای اولیه انقلاب برخی با داشتن دیپلم با تبلیغات و هزینه زیاد به مجلس راه پیدا می کردند، اما در حال حاضر ملاک داشتن مدرک کارشناسی ارشد است ، اما باید در نظر داشت که این مدرک تحصیلی از کدام دانشگاه گرفته شده و چقدر اعتبار دارد.مرادی افزود: آیا در استان های کوچک تر این امکان وجود دارد که به نمایندگان به صورت تخصصی رای بدهیم و یا بین نمایندگان افرادی که تخصص حقوقی ، اقتصادی و صنعتی دارند را انتخاب کنیم تا خللی در کار قانونگذاری به وجود نیاید؟.

** نبود تشکل حزبی در کشورمرادی در ادامه میزگرد ایرنا در ارتباط با وجود احزاب در کشور نیز گفت: تشکل ها در کشور ما حزبی نیستند. بعضی از گروه های سیاسی در آستانه انتخابات تشکیل می شوند و چند ماه فعالیت می کنند و در ادامه منحل می شوند و در حالت کمای سیاسی قرار می گیرند و در اینجاست که باید پرسید تکلیف من رای دهنده چیست؟این استاد دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران گفت : من معتقدم باید به سمت گروه های سیاسی حرفه ای رفته و احزاب را تشکیل دهیم و این احزاب و یا گروه های سیاسی مانیفستی ( اساسنامه ثبت شده) داشته باشند که براساس آن مردم آنها را بشناسند و به آنان اعتماد کنند.وی افزود: بهترین وضعیت این است که نامزدهای نمایندگی از سوی احزاب و یا تشکل ها به مردم معرفی شوند و این افراد از قبل محک زده شده و معرفی کنندگان و مردم با توانایی ها و قابلیت آنان آشنا باشند.مرادی ادامه داد: مشاهده شده است که چند روز مانده به انتخابات لیست ها یکی پس از دیگری بسته می شود و نمایندگان از یک گروه سیاسی به گروه دیگر و از چپ به راست و یا میانه رو تغییر جایگاه می دهند که این شیوه در هیچ جای دنیا متداول نیست.وی اظهار کرد : تشکل های حزبی و گروه های سیاسی که در آستانه انتخابات و به سرعت شکل می گیرند احزاب ریشه دار نخواهند بود زیرا به خاطر انتخابات شکل گرفته اند و پس از آن کنار می روند.

**ایجاد ساختار حزبی در کشور

مرادی گفت: بسیار شایسته خواهد بود اگر ما بتوانیم ساختار حزبی را در کشور جایگزین روش های موجود کنیم . می توان بر اساس گروه های سیاسی و تفکرات آنها افرادی را برای ورود به عرصه سیاست و به خصوص مجلس آموزش حزبی داد و آنها را تربیت کرد. در این صورت آنها بعد از ورود به مجلس برنامه های حزب خود را دنبال می کنند و فرامین یک گروه خاص دیگر را اجرا نمی کنند چرا که دلبستگی و وابستگی به یک گروه خاص دارند .مرادی اضافه کرد :به عنوان مثال در دانشگاه انگلستان دانشجویان حقوق در همان سال اولیه وارد گروه های سیاسی می شوند و مدل هایی برایشان تعریف می شود که تفکر حزبی را در پی دارد و بر اساس آن تفکر حزبی در آینده در جامعه نقش دارند و این تفکر حزبی را نمی شود به راحتی از این افراد جدا کرد چرا که بر اساس آن رشد کرده و به بالندگی رسیده اند.وی گفت: این درست نیست که یک فرد امروز یک تفکر سیاسی و فردا تفکر سیاسی دیگری داشته باشد و بعد هم در مجلس ساز خودش را بزند.به گفته این استاد دانشکده حقوق و علوم سیاسی، مشخص کردن خطوط و مرزها در هر نظام سیاسی امکان مشارکت مردم را در عرصه سیاسی بالا می برد.مرادی افزود: معتقدم باید افکار گوناگون را در قالب احزاب و گروه های سیاسی کانالیزه کنیم و منویات را از کانال های مستقیم در بلند مدت به مردم معرفی کنیم تا مردم به باورها آنها اعتقاد پیدا کنند.

**وعده های غیر منطقی نامزدها قبل از انتخاباتاین استاد دانشکده حقوق و علوم سیاسی پیشنهادداد که کمیسیونی تشکیل شود و نامزدهایی انتخابات را از لحاظ مشخصه ها ، شعارها و وعده هایی که به مردم می دهند مورد نقد و بررسی قرار دهد.وی اضافه کرد: نامزدهای انتخاباتی نباید برای کسب آرا به مردم وعده های دروغین ، غیر معقول و عملی بدهند . به عنوان مثال برای اشتغال جوانان تا کارخانه ای ایجاد نشود و یا شرکتی به تولید نرسد امکان این وجود ندارد که کسی به کار گرفته شود. همچنین تا بودجه ای برای شهرداری ، فرمانداری و استانداری وجود نداشته باشد نمی توان قول اشتغال به کار را داد .مرادی اضافه کرد که رسانه ها وظیفه دارند مردم را به قوانین و حقوقشان در زمینه وظایف نمایندگان و حیطه اختیارات آنها آشنا کنند.

**نقش شورای نگهبان در افزایش مشارکت مردمی

**آسیب شناسی و وظایف نمایندگان مجلس شورای اسلامی

مرادی به آسیب شناسی حیطه و وظایف نمایندگان مجلس شورای اسلامی اشاره کرد و گفت: نمایندگان مجلس باید به درستی به وظایف و حیطه فعالیت های قانونی و اجرایی خود آشنا باشند و در چارچوب قوانین تعیین شده به آن عمل کنند.

** تاکید بر مشارکت مردم در قانون اساسیدکتری حقوق عمومی و عضو هیات علمی دانشکده حقوق دانشگاه آزاد تهران مرکز نیز در این میزگرد گفت : در جمهوری اسلامی ایران و قانون اساسی تاکید زیادی بر لزوم مشار کت مردم در تعیین سرنوشت شده است.علی دشتی افزود :در نظام های مردم سالار مشارکت های مردمی در همه زمینه ها از اهمیت خاصی برخوردار است و حکومت های مردمی بر پایه مشارکت های مردمی است و نظامی در این زمینه موفق است که سیستمی را برای اجرای این موضوع طراحی و فراهم کرده باشد .وی خاطر نشان کرد: این وظیفه حکومت است که بسته به رویکرد نظام سیاسی و براساس قوانین، بستر و زمینه هایی را برای مشارکت های مردمی فراهم کند .دشتی ادامه داد:گاهی مشاهده می شود که در عمل بنا به دلایلی مانند شرکت ندادن برخی از طیف ها در اداره امور کشور، موجبات دلزدگی طرفداران آن طیف به وجود می آید. بنابراین مردم باید در تمام عرصه ها و تصمیم گیری ها نقش آفرینی موثر داشته باشند تا به مشارکت تشویق شوند.وی تاکید کرد: یک حکومت برای تداوم و بالندگی خود نیاز به مشارکت مردم دارد و باید به دنبال مشارکت مردم بخصوص در انتخابات باشد .

**مشارکت باید اثرگذار و هدفمند باشددشتی گفت :تنها حضور در یک حکومت مردم سالار زیبنده نیست، بلکه این حضور باید اثر گذار و هدفمند باشد که در چنین صورتی می توان از آن به عنوان مشارکت نام برد.وی با اشاره به اینکه مشارکت درجه ای بالاتر از حضور است، بیان کرد: وظیفه حکومت است که چه در حیطه تصویب قوانین و چه در حوزه عمل و اجرای آن زمینه مشارکت بیش از پیش مردم را فراهم کند.

** عوامل افزایش مشارکت مردمی در انتخابات

دشتی با تاکید بر این که برقراری امنیت بالا، اقتصاد موفق و حفظ حقوق و آزادی های مردمی از عوامل افزایش مشارکت مردمی در انتخابات است ، ادامه داد: اگر مردم در جامعه از امنیت بالا و ثبات اقتصادی برخوردار و در بیان عقاید خود آزاد باشند و حقوقشان حفظ شود با اطمینان بیشتر برای افزایش سعادت خود و تعیین سرنوشتشان در ابعاد سیاسی ،اجتماعی مشارکت خواهند کرد .این استاد دانشگاه گفت : اگر حکومتی تنها در زمان برگزاری انتخابات مثلا در فاصله دو یا سه ماه به برگزاری انتخابات مانده اقدام به ارائه مشوق ها جهت افزایش مشارکت مردم کند به طور قطع این مشارکت مقطعی است.وی با تاکید بر این که مشارکت نباید مقطعی باشد در این صورت شاید به ضد خودش تبدیل شود، تصریح کرد: اگر در ارتباط با موضوع مشارکت مردم در انتخابات به فکر تمام عوامل تاثیر گذار بر مشارکت بوده و به مردم اعتماد بیشتری داشته باشیم در برگزاری انتخابات با کاهش های معنا دار رو به رو نخواهیم شد.

** نبود سیستم نظارتی و وعده های خارج از چارچوب نمایندگان

دشتی گفت : به دلیل اینکه نامزدهای انتخابات مجلس در تبلیغات انتخاباتی خود نظارت نمی شوند و در مقابل قولی که به مردم می دهند، پاسخگو نیستند و رصد نمی شوند، قول هایی به مردم می دهند که در حیطه وظایف یک نماینده مجلس نیست .وی با تاکید بر این که رسانه ها نیز در برابر اینکه وظایف نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی را خوب به مردم تفهیم کنند ،کوتاهی کرده اند، گفت : آگاهی بخشی در این زمینه به مردم به خوبی انجام نشده است و نمایندگان گاه به مردم قول هایی می دهند که عملی کردنش برای یک نماینده ممکن نیست و در نهایت برای اجرایی شدن آن به مسئولان فشار می آورد که موجب رخ دادن اتفاقات بعدی می شود .

** خلاء احزاب در ایراندشتی گفت : در ایران خلاء احزاب وجود دارد و به معنای واقعی حزب نداریم و در زمان انتخابات است که شاهد شکل گیری حزب های خود ساخته ،چند نفر ساخته یا دولت ساخته هستیم .

این استاد دانشگاه تاکید کرد: باید ملزومات انتخابات که یکی از مهمترین آنها وجود احزاب ریشه دار است را فراهم کرد تا به معنای واقعی بتوانیم حزب داشته باشیم و نمایندگان هم قادر به دادن قول های مناسب و قانونی و قابل تحقق باشند.**** پیش بینی میزان مشارکت در انتخابات

دشتی در خصوص پیش بینی خود درباره مشارکت مردم در انتخابات دهمین دوره مجلس شورای اسلامی و پنجمین دوره خبرگان رهبری گفت : مسائل سیاسی و اجتماعی در ایران غیر قابل پیش بینی دقیق است و عوامل زیادی بر میزان مشارکت مردم تاثیر می گذارند، اما به عقیده من مشارکت مردم در این انتخابات از سه مجلس قبلی بالاتر است.انتخابات دهمین دوره مجلس شورای اسلامی و پنجمین دوره مجلس خبرگان رهبری جمعه این هفته همزمان در سراسر کشور برگزار می شود.اجتمام/علمی/2181**1354**1436 **1446

انتهای پیام /*

ویدیو مرتبط :
تشکیل احزاب