انتقال دو مجتمع سوخت به راکتور تهران

ایسنا/ یک مقام سازمان انرژی اتمی از قرار گرفتن دو مجتمع سوخت تست رآکتورهای قدرت و رآکتور مدرن شده اراک در قلب راکتور تهران ظرف روزهای آینده برای انجام مراحل تست غیر مخرب خبر داد.

این دو مجتمع سوخت با اطلاع آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و در چارچوب برجام و برنامه‌های سازمان انرژی اتمی هم‌زمان با روز ملی فن‌آوری هسته‌ای برای طی مراحل تست در راکتور تهران منتقل شد.

علی‌اکبر صالحی رییس سازمان انرژی اتمی روز پنجشنبه (19 فروردین) در مراسم گرامیداشت روز ملی فن‌آوری هسته‌ای نمونه دیگری از مجتمع‌های سوخت مجهز به ابزارهای تست راکتورهای قدرت و مشابه به آن برای راکتور جدید تحقیقاتی آب سنگین اراک را اعلام کرد و گفت این مجتمع های سوخت با آخرین استانداردهای بین‌المللی طراحی و ساخته شده است.

وی ادامه داد: با ساخت مجتمع سوخت تست مربوط به راکتور آب سنگین اراک عملیات بازطراحی و نوسازی قلب راکتور با شتاب بیشتر و با بهره‌مندی از دانش و فن‌آوری بومی انجام خواهد شد.

صالحی گفت:‌ طراحی و ساخت این مجتمع ایران را در زمره معدود کشورهای صاحب این فن‌آوری قرار داده است.

این مقام سازمان انرژی اتمی در گفت‌وگو با ایسنا افزود: براساس برجام، ایران مجاز به تست سوخت غیرمخرب است، اما برای تست مخرب نیاز به تجهیزات و امکاناتی است که پس از طی تست‌های غیر مخرب باید انجام شود. در همین چارچوب تست دو مجتمع سوخت راکتورهای قدرت و راکتور جدید اراک جزو تست‌های غیرمخرب محسوب می‌شوند.

بنا بر این گزارش، سازمان انرژی اتمی براساس هدف کلان دستیابی به فن‌آوری تولید انواع سوخت‌های هسته‌ای در کشور، تحقیق، تدوین دانش فنی و تولید مجتمع سوخت رآکتورهای تحقیقاتی و قدرت را در برنامه خود قرار داده است.

رآکتور تحقیقاتی تهران محلی برای انجام برخی از این تست‌ها است. دو نمونه مذکور از مجتمع‌های سوخت برای انجام برخی از تست‌ها در قلب رآکتور قرار می‌گیرد تا بتوان پس از پرتودهی یا در حین آن برخی از عملکردهای اجزا را مورد ارزیابی و بررسی قرار داد.

مراحل ساخت اجزای مجتمع‌ سوخت درخطوط میانی و نهایی تولید، تست‌های کنترل کیفی، سختگیرانه و دقیق انجام شده است و برای تایید و صحه‌گذاری اجزای این مجتمع‌ها بر روی نمونه‌های مدل‌سازی شده و یا حتی در مقیاس یک به یک، تست‌هایی تحت عنوان حین پرتودهی طراحی و انجام می‌شود. در این گونه تست‌ها معمولا پارامترهای دما و فشار، شار نوترون و... بر روی بخش شبیه‌سازی شده در شرایط مشابه رآکتور تست مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. به این صورت که قطعات مجهز به قطعات جدید در محل‌های جدید در رآکتور نصب و در حین پرتودهی کنترل می‌گردند.

این مجتمع‌های سوخت به طوری طراحی شدند که نصب سنسورهای کنترل دما و آشکارگر نوترون و ابزار دقیق مورد نیاز در آنها وجود داشته باشد.

مجتمع سوخت تست رآکتورهای قدرت

جنس کلیه قطعات در بخش مرکزی این مجتمع ZR-1%NB و سایر قطعات بالایی و زیرین مجتمع از جنسAl6061-T6 انتخاب و ساخته شده است. در این مجتمع، چیدمان میله‌ها مثلثی و با مقطع 6 ضلعی است. همچنین تعداد میله‌های سوخت 17 عدد با طول موثر 625 میلیمتر است و قرص‌های به کار گرفته شده در آن از نوع UO2 سرامیکی جمعا حدود 4.850 کیلوگرم با غنای 3.3 درصد و نیز دارای 2 میله نگهدارنده به عنوان اسکلت مجتمع سوخت است.

این مجتمع دارای اسپیسر در طول میله‌های سوخت با مقطع شش ضلعی متناسب با چیدمان میله‌های سوخت است. هم‌چنین دارای یک کانال اضافی برای نصب آشکارگر نوترون برای اندازه‌گیری شار در حین کار در رآکتور است و محلی در مجموعه فوقانی آن برای حمل و بارگذاری آن در رآکتور در نظر گرفته شده است.

به گزارش ایسنا، نمونه مجتمع سوخت تست رآکتورهای قدرت که مشابه نمونه‌های سوخت نیروگاه بوشهر هستند در اندازه واقعی مجتمع سوخت نیروگاه‌های بوشهر طراحی نشده‌اند و بسیار کوچک تر از اندازه‌های واقعی و صرفا برای تست برخی از تجهیزات و ابزارهای مورد استفاده از مجتمع‌های سوخت رآکتورهای قدرت است.

سال گذشته در گرامیداشت روز ملی فن‌آوری هسته‌ای یک نمونه از مجتمع سوخت واقعی نیروگاه بوشهر رونمایی شد که در آن نمونه هدف رسیدن به تکنولوژی‌های مکانیکی و هندسی آن بود. نمونه‌ای که امسال از آن رونمایی شده است در ابعادی کوچک تر تجهیزات و قطعات مورد نظر در این گونه مجتمع های سوخت مورد تست قرار می دهد از جمله در رابطه با عدم نشت مواد رادیواکتیو از درون میله‌های سوختی.

مجتمع سوخت تست رآکتور مدرن شده اراک

این نوع مجتمع سوخت با توجه به طراحی اولیه مجتمع رآکتور تحقیقاتی بازطراحی شده اراک که اکنون با نام فنی(IR-20) خوانده می شود، طراحی و ساخته شده است. جنس کلیه قطعات در بخش مرکزی این مجتمع نیزZR-1%NB و سایر قطعات بالایی و زیرین مجتمع از جنس Al6061-T6 انتخاب و ساخته شده است. تعداد میله‌های سوخت این مجتمع 12 عدد با طول موثر625 میلی‌متر و دارای چیدمان دایره‌ای شکل است.

به گزارش ایسنا، نمونه سوختی رآکتور تحقیقاتی اراک(IR-40) متشکل از 18 میله بوده است. هرچند تعداد مجتمع‌های سوخت نصف می‌شود اما این به معنی پایین بودن توانایی رآکتور نیست. علاوه بر این در راکتور مدرن شده اراک نسبت به رآکتور قبلی 25 کانال پرتودهی قرار می‌گیرد که نسبت بهIR-40، سیزده کانال بیشتر شده است.

بازطراحی راکتور تحقیقاتی اراک در چارچوب برجام توسط ایران انجام و کشورهای گروه 1+5 هم موظف به همکاری با ایران در این مسیر هستند. تعداد مجتمع‌های سوخت رآکتور تحقیقاتی اراک (IR-40)، حدود صد و پنچاه (150) مجتمع بوده است که با بازطراحی رآکتور و تبدیل آن، 78 مجتمع سوخت در آن قرار می‌گیرد. چین متعهد شده است که این سوخت را تامین کند.

قرص‌های استفاده شده در نمونه سوخت تست رآکتور مدرن شده اراک از نوعUO2 سرامیکی با وزن کل 3.40 کیلوگرم و با غنای 3.3 درصد است. این مجتمع دارای یک میله مرکزی به عنوان اسکلت مجتمع سوخت است. نازل زیرین مشابه نشیمن‌گاه سوخت صفحه‌ای رآکتور تهران از جنس Al6061-T6 است و محلی در مجموعه فوقانی جهت حمل و بارگذاری مجتمع در رآکتور از جنس Al6061-T6 قرار گرفته است. هم‌چنین این مجتمع قابلیت خارج کردن یکی از میله‌های سوخت را برای انجام تست‌های غیرمخرب و بازگرداندن مجدد به مجتمع دارد.

با کانال تلگرامی «آخرین خبر» همراه شوید

منبع: ایسنا