موشکافی حضور نظامی ترکیه در عراق در رسانه های ترک

به گزارش ایرنا، در کنار موضوع یاد شده، واکنش سریع بغداد به حضور نظامیان ترکیه در خاک خود و انتشار خبرهایی در خصوص آمادگی بغداد برای آزادی موصل از دست داعشی ها، تشدید تنش میان ترکیه با روسیه و گرم شدن آبهای دریای مدیترانه با اقدامات تازه ناتو، نیز دیگر موضوعات مورد علاقه رسانه های ترکیه طی ساعات گذشته در این کشور بوده است که برخی تحلیل گران تلاش کرده اند این موضوعات را به هم ارتباط داده و به موشکافی آنها بپردازند.
درحالی که نامه دیشب احمد داوداوغلو نخست وزیر ترکیه به حیدر العبادی نخست وزیر عراق به دنبال ضرب الاجل 48 ساعته عراق برای خارج شدن نیروهای ترکیه از قلمروی آن کشور، از سوی برخی رسانه ها به «عقب نشینی ترکیه» تعبیر شده، اما مطرح نبودن خروج نیروهای ترک در نامه داود اوغلو نیز به پافشاری آنکارا در حفظ موقعیت نظامیان ترکیه در عراق ارزیابی شده است.
در این میان آنچه که بیشتر جلب توجه می کند، بحث چرایی اقدام ناگهانی آنکارا در افزایش شمار نیروهای خود در عراق تحت پوشش «آموزش پیشمرگان کرد عراقی» است که به واسطه همین امر تنش در روابط آنکارا – مسکو هر روز ابعاد تازه ای به خود می گیرد به طوری که همه نگاه ها را به خود جلب کرده است.
حمایت از ترکمن های سوری که آنکارا از آنها به عنوان «ترکمن های بایربوجاک» یاد می کند، به ادعای مقامات ترکیه مهمترین انگیزه برای برخی دخالت ها در عراق و سوریه عنوان شده است.
از سوی دیگر افزایش همکاری های نظامی روسیه با دولت سوریه علیه تروریست ها در آن کشور، با واکنش های تند ترکیه نیز روبه رو و آنکارا مدعی شده روسیه و دولت سوریه تحت پوشش مبارزه با داعش، ترکمن های سوری را بمباران می کند.
خشم آنکارا از این تحولات که به عنوان برهم زننده معادلات در سوریه در محافل سیاسی ترکیه تحلیل شد، تراکم انرژی تنشی بین آنکارا و مسکو را تا حدی بالا برد که سرانجام آن سرنگونی جنگنده روسی توسط ترکیه بود تا به یکباره، روابط دو کشور را در آستانه از هم پاشیدن قرار دهد.
روابطی که طی 10 سال در دوران حاکمیت حزب عدالت و توسعه بر ترکیه با تلاش های فراوان چنان در هم تنیده شد که ترکیه با فراموش کردن عضویت خود در ناتو، با ارتقای همکاری های راهبردی با روسیه، در صدد پیوستن به پیمان شانگهای بود.
اما اصرار آنکارا بر تداوم سیاست های خود در قبال سوریه و تاکید بر حمایت از معارضان با همسایه بزرگ شمالی خود روسیه، چنان بحرانی را میان این دو آفرید که هر روز ابعاد تازه ای به خود می گیرد.
در چنین بحبوحه ای انتشار خبر اعزام 25 دستگاه تانک به همراه نیروی 600 نفره از ترکیه به عراق و واکنش های تند و سریع بغداد به این اقدام ترکیه، یکباره موضوع روز در سیاست خارجی ترکیه را تغییر داد.
فهیم ایشیک روزنامه نگار ترکیه ای در مطلبی با عنوان نظامیان ترکیه در عراق چه کار دارند؟ در پایگاه خبردار نوشته است: وقتی بحران سوریه شروع شد، یک مقام وزارت خارجه ایران، گفت که ترکیه دیر، ولی خیلی سریع وارد مسائل منطقه ای شد.
به نوشته این روزنامه نگار، بدون شک این نشاندهنده رویکرد نوین در سیاست خارجی ترکیه بود. ترکیه طی قرارداد لوزان، موصل و کرکوک را به عراق واگذار کرد و استان حاتای سوریه را که با این قرارداد به سوریه واگذار کرده بود را بعدها با یک سری تحولات سیاسی، دوباره به خاک خود الحاق کرد و پس از آن این طور وانمود کرد که دیگر رفتار توسعه طلبانه ای در منطقه نخواهد داشت.
اما همسو با بحران سوریه، سیاست خارجی ترکیه نیز تغییر یافت به طوری که در بین اهداف خود، حکمرانی بر منطقه و حتی بازپس گیری بخشی از سرزمین های دوران عثمانی را نیز قرار داد.
ایشیک افزود: اتخاذ این سیاست، ترکیه را به یک سری عملیات بیرونی نیز سوق داد که تسلیح معارضان سوری به دنبال کنفرانس 2011 آنتالیا از آن جمله بود.
گرچه اعراب بلافاصله به این اقدام اعتراض کردند، ولی ترکیه به راه خود ادامه داد و به ورود گروه تکفیری النصره به منطقه نیز کمک کرد. با افزایش نفوذ داعش در منطقه نیز حمایت خود از این گروه تکفیری را هم دریغ نکرد و با حمایت از گروه های تروریستی به تسخیر شهرهای سوری توسط آنها کمک کرد تا در جنگ داخلی آن کشور مشارکت کند.
آنچه را که ترکیه تا کنون انجام نداده بود، اعزام آشکار نیرو به منطقه بود که این نیز صورت گرفت و به این ترتیب آنکارا با آموزش و تجهیز و اعزام گروه های مسلحی که بر آنها نام «ترکمن» گذاشت، به طور رسمی وارد معرکه شد.
این نویسنده با اشاره به این که، ترکیه به هر میزان که سایر گروه های معارض سوری را مسلح کرده باشد، ولی هرگز به آنان به مانند گروهی که آنها را ترکمن نامیده، اعتماد نکرده است، افزود: آنکارا با این کار خود را وارد رقابتی تنگا تنگ به برخی کشورهای بزرگ منطقه از جمله ایران کرد، در حالی که این اقدام خواسته یا ناخواسته موجب افزایش درگیری مذهبی در منطقه خواهد شد.

*رابطه ترکیه با ترکمن ها
به نوشته ایشیک، رابطه ترکیه با ترکمن ها موضوع تازه ای نیست، این کشور از بدو تاسیس جمهوریت، با ترکمن های منطقه در تماس بوده و به سازماندهی سیاسی آنها کمک های مادی و معنوی زیادی کرده و تجارت خود به منطقه را نیز از طریق آنها انجام داده، ولی ترکمن های شیعه را نتوانسته بود به خود جذب کند. به رغم این ترکیه در گذشته هیچگاه تراکمه را علیه دولت های عراق و سوریه تحریک نکرده بود.
در دهم ژوئن سال 2014 میلادی وقتی موصل به دست داعش افتاد، ترکمن های سنی در تلعفر کاملا در مقابل داعش بی دفاع ماندند و حدود 20 هزار ترکمن به منطقه سنگال پناه بردند. شماری از آنها نیز به اردوپاه بیداره در اقلیم کردستان عراق منتقل شده و شماری نیز همسو با اشغال سنگال توسط داعش از طریق مرز زاخو به ترکیه آمدند.
نویسنده با اشاره به اینکه ترکیه دیگر ترکمن ها را نیز تسلیح می کند، نوشته است: ترکیه با این رویکرد جدی در سیاست خارجی خود، در عراق صرف نظر از مسایل عاطفی و احساسی، همانند سوریه، رویکرد عملیاتی دارد.
نزدیک به هفت ماه است با تایید اقلیم کردستان عراق، برای آموزش پیمشرگان کرد در نزدیکی موصل پایگاه زده و حضور نظامیان را با حدود 50 افسر شروع و به طور مرحله ای افزایش داده است.
منابع محلی می گویند هفته گذشته 15 خوروی نظامی ترکیه که هر کدام دارای حدود 10 تا 12 نظامی بود، وارد این پایگاه شد و این نشان می دهد حدود 200 نظامی ترکیه در منطقه بعشیقیه موصل مستقر شده است.
به نوشته ایشیک، در حالی که رسانه های نزدیک به دولت این اقدام آنکارا را به مشارکت در عملیات آزادسازی تلعفر موصل تعبیر کردند، منابع محلی می گویند که همراه نظامیان ترک، ترکمن ها و عرب های سنی نیز به منطقه اعزام شده اند و شمار نیروهای ترک در این پایگاه بیش از تعدادی است که اعلام می شود.
همین منابع گفته اند، نیروهای ترکیه بیش از آموزش پیشمرگان کرد، نیروهای جریان سیاسی وابسته به نجیفی ها، (اثیل نجیفی استاندار سابق نینوا) و برادر اسامه نجیفی موسوم به نیروهای ملی - سنی عراق را آموزش می دهند که این نیروها نیز مشکلی با حزب دمکرات کردستان عراق ندارند.
این منابع می گویند که هدف ترکیه از آموزش و تجهیز این نیروها علاوه بر حفظ ساختار سنی موصل، استفاده از آنها برای جلوگیری از رشد و حرکت پ.ک.ک در منطقه شمال عراق می باشد.
نویسنده در ادامه می افزاید، چنین دیده می شود که ترکیه این محاسبات و اقدامات در خصوص آینده منطقه را راسا و یا حداقل با تائید حزد دمکرات کردستان عراق دارد که البته با واکنش بسیار تند عراق روبرو شده است. اینکه عراق در مقابل این اقدامات ترکیه چه خواهد کرد، و تا چه حد جدی است، زمان نشان خواهد داد ولی اظهارات آمریکا نشان می دهد آمریکا مایل نیست در شرایط فعلی در کنار ترکیه دیده شود. وزارت دفاع آمریکا اعلام کرده است که نیروهای ترکیه به عنوان جزوی از ائتلاف بین المللی علیه داعش به منطقه نرفته اند. لذا دیده می شود که ترکیه به گامهای بحران آفرین خود در منطقه ادامه می دهد. اما جای سووال دارد که دولتمردان آنکارا چگونه می خواهند با آتش افروزی در منطقه در حالیکه در داخل نیز با پ.ک.ک درگیر می باشند، پایه های قدرت خود را تحکیم بخشند.

*ترکیه در موصل به دنبال چیست؟
اوزترک یلماز سرکنسول پیشین ترکیه در موصل که بعد از حمله داعش به موصل به همراه 47 تن از پرسنل کنسولگری 101 روز در اسارت این گروه تکفیری بود و بعداز معامله سازمان اطلاعات ترکیه با داعش آزاد شد و اکنون نماینده مجلس از حزب مخالف جمهوریخواه ترکیه در مجلس جدید است، به روزنامه حریت گفت که، بر فرض که موصل هم آزاد شد، گام دیگر ترکیه چه خواهد بود؟
او با اشاره به اینکه کردها مدتهاست در صدد الحاق موصل به سرزمین خود می باشند، در چنین صورتی منطقه شاهد التهاب دیگری خواهد شد.
اوزترک با اشاره به اینکه برای وی روشن نیست، چرا دولت آنکارا تا به حال وجود این پایگاهی در موصل را از افکار عمومی پنهان نگه داشته بود، ادعا کرده است وی حضور نظامی ترکیه در منطقه را نه عملیاتی، بلکه با هدف آموزشی می داند.
اوزترک گفت: کمک ترکیه به الحاق موصل به اقلیم کردستان عراق، ادعای بزرگی است و من نمی توانم تحلیل کنم که ترکیه با این اقدامات خود می خواهد در منطقه چه کند. آیا گامهای دوم و سوم و بعدی را محاسبه کرده است؟ الحاق موصل به اقلیم کردستان عراق، می تواند زمینه ساز شکل گیری دولت بزرگی در منطقه باشد.
سرکنسول پیشین ترکیه در موصل مدعی شده است، موصل با جمعیتی بالغ بر 1.5 میلیون نفر کاملا در کنترل داعش است و مردم محلی نیز از آن حمایت می کنند. داعش دیگر یک سازمان تروریستی بین المللی است و فقط موصل و رقه را کنترل نمی کند و صرف با عملیات نظامی نمی توان آن را از بین برد.
طه آک یول نویسنده و تحلیل گر سرشناس ترکیه نیز در مقاله ای در روزنامه حریت با عنوان اینکه در موصل چه کار داریم؟ نوشته است: اگر حضور نظامی ترکیه با نیت پنهانی توسعه طلبی تقویت شده باشد، گام بسیار خطرناکی است که ترکیه را وارد ماجرای سرانجام نا معلوم می کند. اما اگر ترکیه در قالب ائتلاف بین المللی علیه داعش و با توافق آنها، با هدف آموزش و اطلاعاتی در منطقه نیروهای خود را تقویت کرده باشد، گامی درست خواهد بود.
نویسنده با اشاره به پیشینه تاریخی تغییرات جغرافیای سیاسی منطقه و واگذاری موصل و کرکوک به عراق در قرارداد لوزان می افزاید فرزندان امپراطوری عثمانی که با دردها و رنج ها و فجایع سنگینی از هم فروپاشید، با فکر و ایده «وطن امن» دولت جمهوری ترکیه را تاسیس کرده و نسل جدید را نه با با رویگرد الحاق گرایانه irredentizm بلکه به عنوان یک عضو معتبر و قابل احترامی از جامعه جهانی آموزش داده اند.

*پیشینه حضور نظامی ترکیه در شمال عراق
عبدالقادر سلوی سرمقاله نویس روزنامه ینی شفق نزدیک به دولت آنکارا نیز در تحلیلی در شماره امروز این روزنامه نوشته است: ترکیه با عنوان حمایت از بارزانی در مقابل پ.ک.ک حضور نظامی در منطقه را شروع کرده است.
وی نوشت: ترکیه امروزه در شمال عراق در چهار پایگاه پیشمرگان کرد و اعراب (سنی) در موصل را علیه داعش آموزش می دهد.
او با یادآوری اینکه داعش در 10 ژوئن سال گذشته موصل را به کنترل خود درآورد و فردای آن روز نیز 49 تن از کارکنان سرکنسولگری ترکیه را به اسارت گرفت، در توجیه علت افزایش نیروی ترکیه در بعشقیه نوشته است: این بزرگترین اردوگاه آموزشی ترکیه در منطقه می باشد و با توجه به نزدیکی آن به نیروهای داعشی، با خطر حمله آنها روبرو می باشد و لذا بایستی تقویت می شد.
خاورم/2011**1144

انتهای پیام /*

ویدیو مرتبط :
دولت ترکیه مجوز عملیات نظامی در عراق را صادر کرد