غرب علی‌رغم سردادن شعار عقلانیت علاقه چندانی به آن ندارد/ رهبری در نامه به جوانان غرب از سبک رایج انبیاء استفاده کرده‌اند

به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری فارس، حجت‌الاسلام علی‌اکبر رشاد رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی صبح امروز در نشست هم‌اندیشی علمی «اسلام و جوان غربی: چالش‌ها و چشم‌اندازها (بررسی و بازخوانی دو نامه رهبر معظم انقلاب اسلامی به جوانان غرب)» که به همت نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری دانشگاه تهران در دانشکده ادبیات و علوم انسانی این دانشگاه برگزار شد، با اشاره به دو نامه مقام معظم رهبری به جوانان غربی گفت: این دو نامه یک حرکت ارزشمند تاریخی و یک پدیده است که ابعاد مختلف این دو نامه را می‌توان مورد بررسی قرار داد و در خصوص آن سخن گفت.

وی ادامه داد: یکی از جهاتی که درباره این نامه قابل طرح است بحث سبک شناسی رهبری است که این نامه با شیوه تخاطب به مخاطب یعنی شیوه رایج تمام انبیاء مرقوم شده است.

رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: رهبری در دو نامه‌ای که به جوانان غرب نوشتند با یک سبک و روش مخصوص با مخاطب به گفت‌وگو پرداخته‌اند، سبکی که رایج همه انبیاء است، معظم‌له وجدان جوانان غربی را مخاطب قرار داده‌اند.

رشاد افزود: شیوه تخاطب با مخاطب و خطاب قرار دادن وجدان انسان، مبتنی بر مجموعه‌ای از مبانی معرفت شناسی است، ما انسان را دارای ذات می‌دانیم برخلاف افرادی که انسان را فاقد ذات و ماهیت دانسته و معتقد اند وجوب مقدم بر ماهیت است، اما ما اعتقاد داریم انسان دارای سرشت الهی و فطرت ملکوتی است و در این وجوه و عنصر چیزی به نام فطرت الهی نهفته است.

وی تصریح کرد: غرب علی‌رغم سردادن شعار عقلانیت علاقه چندانی به آن ندارد. ما همچنین اعتقاد داریم نحوه وجود انسان به گونه‌ای است که هم در ساحت معرفت و شناخت و هم در ساحت گرایش و نیز ساحت کنش و رفتار، این فطرت ظهور و بروز دارد.

حجت‌الاسلام رشاد گفت: فطرت غیر از عقل است. آیات و روایات بسیاری این ادعا را به اثبات می‌رسانند که انسان فطرت داشته و فطرت او الهی است. در حقیقت فطرت به آفرینش بدون الگو و پیشینه گفته می‌شود و انسان دارای خلقتی خاص و بدون پیشینه است.

وی تاکید کرد: گاهی در برخی آیات به این مسئله اشاره شده است که اگر به روش تخاطب به وجدان حتی با انسان ها سخن بگویید و حتی با کافر مواجه شوید می توانید از او اعتراف به وجود خداوند بگیرید که در این باره روایات بسیاری نیز وجود دارد.

رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی افزود: این معرفت و جنبه آگاهی از وجود خدا که فطری است، کاملا حضوری بوده و کسی از بیرون این نکته را به انسان القاء نمی کند، همچنان که وقتی فرد در معرض مرگ قرار می‌گیرد، مانند اینکه کشتی او دچار طوفان شده و روی تخت پاره ای بر آب شناور است و خود را در حال غرق شدن می‌بیند اما همچنان نقطه امیدی در وجود او می‌تابد، اینگونه می‌اندیشد.

وی گفت: متاسفانه ما از شیوه تخاطبِ مخاطب غافل هستیم، البته من در مقام تخطئه شیوه‌های دیگر از جمله روش فلسفی و عقلی نیستم چرا که در برخی اوقات با این شیوه‌ها باید با مخاطب سخن گفت اما از اینکه از شیوه تخاطب غافل مانده‌ایم، گله دارم ضمن آنکه ممکن است برای ورود به بحث با مخاطب روش عقلی مناسب باشد به ویژه اگر این روش به شیوه سقراطی در مقام بحث‌های عقلی با مخاطب صورت بگیرد ضمن آنکه در پاره ای از موارد گفت‌وگو جز با شیوه عقلی پیش نمی رود اما شیوه مواجهه فطرت با مخاطب روش دیگری است که اگر کسانی نیز به بلوغ عقلی نرسیده باشند با این شیوه می توان با آنها صحبت کرد.

حجت‌الاسلام رشاد در ادامه گفت: برخی از بزرگان و اهل منظر از شیوه تخاطب مخاطب که بسیار تاثیرگذار است استفاده می کنند، اگر بخواهیم شیوه تخاطب رهبر را با مخاطب بررسی کنیم سبک ایشان با عامه مخاطبان غربی مواجه است، مخاطبانی که به رغم شعار عقلانیت، عقلانیتی که ما در مکتب و ادبیات دینی خود داریم را ندارند.

وی اضافه کرد: مقام معظم رهبری در نامه‌های خود به جوانان غرب به هیچ آیه و روایتی اشاره نکرده‌اند یا حتی شواهدی از انجیل و تورات به میان نیاوردند در حالی که تمام این کتب مقدس به نفع اسلام شهادت می‌دهند، بنابراین ایشان نه از شیوه عقل برهانی استفاده کردند و نه از روش نقلی و تمسک به نصوص مقدس، بلکه بیشتر با وجدان و فطرت مخاطب، تخاطب کردند.

رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی تاکید کرد: در این دو نامه رهبر معظم انقلاب دائما وجدان مخاطب را مورد توجه قرار داده و بیشتر از آنها سوال کرده و اعتراف می‌گیرند. همچنین رهبر انقلاب اسلام ناب را اسلام تمدن ساز معرفی کرده و جوانان غرب را اینگونه مخاطب قرار می دهند و سوال می‌کنند که با توجه به پیشینه‌ای که از اسلام سراغ دارند آیا تعریف آنها از اسلام این اسلامی است که تکفیری‌ها ارایه می‌کنند؟

وی افزود: هر دو نامه رهبر معظم انقلاب از نظر سبک شناسی با یک رویه صادر شده و عمل می‌کنند و نگاه، توان و عمل مخاطب را به کار می‌گیرند، این شیوه مهم است و شاید گمشده ما اصحاب انقلاب و عناصر فعال در گفت و گوی انقلاب همین شیوه باشد که با این روش با جوانان و جامعه مواجه نمی شویم.

رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در خاتمه گفت: امروزه در لایه‌ای از فرهنگ بسیاری از خصوصیات و مسایل و دغدغه‌هایی که جوانان در غرب دارند در شرق و ایران نیز دیده می‌شود و جوانی که از صبح تا شب در تهران پای ماهواره نشسته همانند جوان غربی است که باید با او نیز ضمن بکارگیری روش های عقلی و نقلی از روش تخاطب استفاده کرد و سخن گفت.

انتهای پیام/

ویدیو مرتبط :
letter 4 u- نامه رهبری به جوانان غرب