المانيتور: آيا قطر دروازه ايران به سوي شوراي همکاري خليج فارس است؟

المانيتور: آيا قطر دروازه ايران به سوي شوراي همکاري خليج فارس است؟

انتخاب/ نقشه هم پيماني در منطقه خاورميانه (غرب آسيا) به سرعت در حال تغيير است و تحت تأثير درگيري هاي منطقه اي و بين المللي قرار دارد. در پي دستيابي به توافق هسته اي ايران در ماه ژوئيه و بهبود روابط ايران با غرب در مجموع، طرف هاي مختلف در منطقه بازنگري در روابط خود را آغاز کرده اند.

کشورهايي که از گسترش نفوذ ايران در منطقه شکايت و براي کاهش آن تلاش مي کنند بر اين باورند نقش ايران تقويت شده است. با اين حال، در پي دست يابي به توافق هسته اي برخي از کشورهاي حاشيه خليج فارس به ويژه قطر در پي کاهش تنش ها هستند و برقراري روابطي گرم را با ايران آغاز کرده اند.
آيت الله اکبر هاشمي رفسنجاني رئيس مجمع تشخيص مصلحت نظام در روز هجدهم ماه اکتبر اعلام کرد بهبود روابط ايران با عربستان سعودي امري ضروري است و بر اساس منافع و احترام دو جانبه امکان پذير است.
علاوه بر اين، در روز چهارده اکتبر، محمد جواد ظريف وزير امور خارجه ايران اعلام کرد منافع ايران و عربستان سعودي به يکديگر آسيب نمي زند. او گفت: «ايران و کشورهاي عربي در يک قايق قرار دارند که اگر اين قايق غرق شود همه افراد حاضر در آن غرق خواهند شد.»
به نظر مي رسد مواضع قطر در راستاي اين رويکرد جديد تهران قرار دارد. به نظر مي رسد قطر از گشايش در روابط ايران و غرب استقبال کرده است.
قطر يکي از نخستين کشورهايي بود که از دست يابي به توافق هسته اي ايران استقبال کرد. خالد عطيه وزير امور خارجه قطر در روز چهارم ماه اوت اعلام کرد توافق هسته اي سبب امن تر شدن منطقه مي شود. امير قطر در سخنراني بيست و هشتم سپتامبر در مجمع عمومي سازمان ملل متحد در نيويورک بر لزوم همکاري و نزديک شدن به ايران تأکيد کرد. او گفت: «روابط بين دوحه و تهران به صورتي مداوم بر اساس منافع مشترک در حال گسترش است.»
او افزود قطر«با اين اميد رو به جلو حرکت مي کند که اين توافق هسته اي مي تواند در حفظ امنيت و ثبات در منطقه ما موثر باشد.» او خاطرنشان کرد کشورش «آماده ميزباني گفتگو بين ايران و کشورهاي حاشيه خليج فارس است.»
در پي مناقشه ميان ايران و عربستان در پي درگيري ها در يمن، قطر درباره گسترش نقش عربستان سعودي در منطقه نگران است.
مناقشه ميان قطر وعربستان سعودي همچنين زماني افزايش يافت که عربستان سعودي و ديگر کشورهاي منطقه خليج فارس سفراي خود را در روز پنجم ماه مارس از دوحه فراخواندند و اين موضوع بر نفوذ منطقه اي قطر تأثير منفي گذاشت.
خبرگزاري جمهوري اسلامي اعلام کرد ايران و قطر در روز هجدهم ماه اکتبر يک توافق نامه امنيتي براي مبارزه با جرايم در آبهاي مرزي دو کشور امضا کردند.
اين توافق جديد با برگزاري شماري نشست بين دو کشور همراه شد. در دسامبر سال دو هزار و ده، فرماندهان نظامي ايران با يک کشتي نظامي سپاه وارد قطر شدند تا در نشست هاي امنيتي شرکت کنند. عبدالله سهرابي سفير ايران در قطر و ماشاء الله پورسه وابسته نظامي ايران در دوحه در اين نشست حضور يافتند که به امضاي يک توافق نامه امنيتي بين دو کشور منجر شد. نشست ها و مذاکرات مشترک بين دو طرف در زمينه هاي نظامي، امنيتي و اقتصادي ادامه يافته است.
جدا از اين تحولات سياسي، قطر با ايران منافع اقتصادي مشترک دارد به ويژه در ميدان هاي گازي بين دو کشور. قطر از اين موضوع آگاه است که برداشته شدن تحريم هاي ايران سبب مي شود موقعيت ممتازي در اختيار ايران قرار گيرد زيرا ايران تنها يکي از دو کشوري است که مي توان ميزبان شرکت هاي خارجي سرمايه گذار در بخش گاز باشد. اگر تحريم ها برداشته شوند در آن صورت ايران نيز مي تواند ميزبان اين شرکت هاي خارجي باشد.
در چنين شرايطي طرح هاي سرمايه گذاري در ميدان هاي گازي مشترک بين ايران و قطر انجام خواهد شد. اجراي اين طرح ها مستلزم همکاري و درک بين دو کشور است.
قطر نمي خواهد بخشي از جبهه عربستان سعودي در درگيري هاي فرقه اي در منطقه باشد. قطر با عربستان سعودي مناقشه مرزي دارد و نمي خواهد تحت نفوذ رياض باشد که خود را رهبر جهان عرب مي داند.
اين يک دليل ديگر است که قطر مي خواهد هم پيماني خود را متنوع کند و به ايران نزديک تر شود.
واکنش ها به توافق نامه هاي امنيتي ايران و قطر در کشورهاي عربي حوزه خليج فارس و عراق مختلف بوده است. برخي طرف ها که روابط خوبي با ايران دارند از قبيل سازمان بدر از گشايش در روابط ايران و قطر استقبال کرده اند و اين در حالي است که برخي ديگر از کشورها اين اقدام را خيانت توصيف کرده اند. در روز بيست و دوم ماه اکتبر، شاخه شبه نظامي سازمان بدر در عراق از اين توافق نامه امنيتي استقبال کرد و از کشورهاي حاشيه خليج فارس خواست رويکردهاي خود را در قبال ايران تغيير دهند.
با اين حال، پايگاه هاي خبري کشورهاي حاشيه خليج فارس که با گشايش در روابط بين ايران و قطر مخالف بودند در توافق نامه امنيتي بين تهران و دوحه اغراق کردند تا سبب افزايش مناقشه بين ايران و عربستان سعودي شوند.
روزنامه «صدي» عربستان سعودي در روز بيستم ماه اکتبر گزارش داد قطر و ايران توافقي امضا کرده اند که سبب مي شود نيروي دريايي ايران وارد آبهاي قطر شود. اين روزنامه نوشت بر اساس اين توافق، ايراني ها نيروهاي دريايي قطر را در جزيره قشم آموزش خواهند داد.
اين روزنامه، اين توافق را تهديدي براي امنيت همسايگان قطر دانست. جدا از گزارش هاي اغراق آميز، تجربه نشان مي دهد هم پيماني در منطقه خاورميانه بر اساس مسائل سياسي بين قدرت هاي درگير منطقه تغيير يافته است و اين تغييرات گاهي اوقات سبب شگفتي فراوان کشورهايي از قبيل عراق و سوريه مي شود که درباره اين ابتکار عمل ها هيچ موضعي اتخاذ نکرده اند.

ویدیو مرتبط :
بی اخلاقی دروازه بان الاهلی قطر در بازی با تراکتور