معرفی کتاب/ داستان آبرویی که از دست رفت

وبلاگ کتابخونه/ هانریش بل در این کتاب به مسئله تاثیر روزنامه های عام پسند در رفتار جمعی شهروندان پرداخته است. بل با محوریت قراد دادن فردی عادی ( کاترینا بلوم) در داستان خود کوشیده است تا نشان دهد چگونه رسانه ها می توانند با بازی گرفتن احساسات مردم، از واقعه ای کوچک فاجعه ای بزرگی بیافرینند و منجر شوند تا فردی معمولی و بدون انگیزه های خشونت طلبانه به سمت جنایت کشیده شود.
البته در این میان مردم عادی و عامی با پذیرش بی تأمل و تعقل مطالب روزنامه به مثابه ابزار رسیدن به این مرحله عمل می نمایند.
در ابتدای کتاب، حسن نقره چی، مترجم کتاب با شرح داستانی از دوران زندگی خود در آلمان ، سعی نموده میزان اثرگذاری روزنامه های عامه پسند را در این کشور بر عامه مردم نشان دهد. وی نقل می نماید که:

"در سال های69 – 1968 که اوج جنبش معترضانه دانشجویی در اروپا و آلمان بود، روزنامه های عامیانه و از آن جمله روزنامه ی بیلد که پر تیراژ ترین روزنامه ی آلمانی زبان است، با مقالاتی تند و تیز و عوام فریبانه به این جنبش حمله می کرد و حتی کار را به جایی رسانده بود که دانشجو را به عنوان انگلی مزاحم که تنها می توانست نظم را بر هم بزند و هرج و مرج به وجود بیاورد به عامه ی مردم معرفی می کرد. من در آن زمان دانشجو بودم و در کارخانه ای کارآموزی می کرم و هر روز تاثیر مقالات روزنامه بیلد را در کارگران می دیدم. یک روز که گزارشی آنچنانی در روزنامه نوشته شده بود، تعدادی از کارگران که تحت تاثیر قرار گرفته بودند سر میز ناهار با حرارت بسیار شروع به فحاشی نسبت به دانشجویان کردند. سرانچام یکی از کارگران گفت که من هم – که آنجا نشسته بودم – دانشجو هستم. بقیه که در من چیزی را که در بیلد در مورد دانشجویان نوشته بود نمی دیدند، پس از بحث بسیار تنها توانستند به این اتفاق نتیجه برسند که من هم از خودشان هستم و فقط اسماً دانشجو می باشم. ـ آنها حتی یک لحظه هم شک نکردند که شاید مطالبی که روزنامه می نویسد درست نباشد."

بل در ابتدای کتاب خود هرگونه شباهت روزنامه درون داستان خود را به روزنامه بیلد غیر قابل اجتناب می داند. و در حقیقت کوشیده است تا با نگارش این داستان عوام فرینی و سطحی نگری مورد استفاده در این روزنامه را که تنها در جهت رسیدن به خواست صاحبان قدرت و فریب افکار عمومی قشر عادی جامعه است را نقد نماید. و خواننده را به تفکر و تأمل در این خصوص تشویق نماید.

در داستان بل زنی جوان به نام کاترینا بلوم پس از گذراندن شبی با یک مجرم تحت تعقیب و فرار کردن مجرم ( لودویگ گوتن)، توسط پلیس دستگیر شده و مورد بازجویی قرار می گیرد. از این زمان با درز کردن مطالب بازجویی به بیرون و آگاهی یافتن گزارشگران روزنامه ، حملات روزنامه به کاترینا شروع می شود و با محوریت قرار دادن او و طرح نمودن اتهامات بیشمار و غیر واقع ، از او چهره ای ضد اجتماعی، فاسد و خرابکار می سازد.

با وجود آزادی کاترینا، و رفع اتهام از او، اتهامات وارده از طرف روزنامه بر علیه او همچنان دنبال می شود و در این میان زندگی برخی از بهترین و قدیمی ترین دوستان کاترینا بکلی دگرگون گشته و در مرز از هم پاشیدگی قرار میگیرد و مادر وی نیز به شکل تاسف باری به دلیل فشارهای وارد از طرف گزارشگر روزنامه می میرد.

در انتها، شخصیت های داستان را در شرایطی ترک می نماییم که ( لودویگ گوتن) دستگیر شده، دو تن از دوستان کاترینا بکلی با زندگی مرفه و راحت گذشته خود فاصله گرفته و هر روز فاصله خود را با اجتماع سطحی نگر، سازش پذیر و قضاوت گر بیشتر می نمایند، مادر کاترینا مرده است و کاترینا گزارشگر روزنامه را می کشد.
انتخاب عکس از پیج نشر نیلوفر

منبع: