سالروز مرگ "پِطْر کبیر" پادشاه روسیه

راسخون/ در چنین روزی پطر تزار روسیه درگذشت.

پطْر کبیر فرزند آلکسی میخایلوویچ پادشاه معروف روسیه درروز 9 ژوئن 1672م در خانواده تزار روس به دنیا آمد. پس از مرگ پدر، اغتشاشاتی در روسیه روی داد که به قدرت گرفتن سوفی دختر میخایلوویچ و خواهر پِطر انجامید.
در این هنگام، پتر خردسال، به یکی از مناطق اطراف مسکو فرستاده شد. پتر که در ده سالگی به تزاری روس رسیده بود، با وجود خواهرش سوفی، نمی‏توانست به راحتی سلطنت کند و در واقع تا 17 سالگی، تحت نفوذ و اقتدار او باقی بود. در 29 سپتامبر سال 1689م، پتر با کمک جمعی از دوستان خود به مسکو حمله برد و سوفی را به زندان افکند و خود به جای او به سلطنت نشست.
پتر از همان زمان، درصدد دست یافتن به دریای آزاد بود تا کشور روس را با دول اروپایی مرتبط کند. از این رو با امپراتوری عثمانی به جنگ پرداخت و پس از نبردهایی سنگین، قسمت‏هایی از این امپراتوری را به تصرف خود درآورد. پتر پس از آشنایی با تمدن اروپای غربی و تسلط بر زبان‏های آلمانی - هلندی و مقدمات هندسه وحساب به دو مسئله توجه نشان داد. یکی آشنا کردن ملت روسیه به وضع تمدن اروپای غربی و ایجاد تشکیلات جدید داخلی و دیگری، توسعه کشور و دست یافتن به دریای سیاه و بالتیک. پتر کبیر برای عملی نمودن منظور دوم خود به مدت بیست سال به جنگ پرداخت و مناطیى را تصرف نمود. او برای آنکه به خوبی با جزئیات تمدن کشورهای اروپای غربی آشنایى حاصل کند، دو سفر به اروپا کرد و ضمن آن، اطلاعاتی درباره زندگی آنان به دست آورد. پتر در مراجعه به کشورش، عده‏ای مهندس، طبیب، صنعت‏گر و افسر لایق جهت تشکیلات جدید روسیه همراه خود آورد و تلاش فراوانی در ایجاد و ساماندهی تشکیلات و تأسیسات جدید اداری، نظامی و مذهبی کشور از خود نشان داد. از این روست که پتر کبیر را مؤسس روسیه جدید نامیده‏اند. پتر در سال 1721م خود را امپراتور کل روسیه اعلام کرد و پس از آن، انتخاب امپراتور آینده را تابع اراده پادشاه وقت قرار داد. او علی‏رغم دارا بودن صفاتی از قبیل ازخودگذشتگی فراوان در راه روسیه، در منتهای بی‏رحمی و فساد نیز قرار داشت و جان و آزادی و شخصیت افراد در نظر او هیچ‏گونه ارزشی نداشتند. آرزوی دستیابی به دریاهای آزاد و گرم به عنوان یکی از وصایای پتر کبیر، در جانشینان او تداوم یافت و پادشاهان روس همیشه درصدد اجرای این خواسته بودند. چنانکه دست‏اندازی به خاک ایران در طول سلطنت شاهان قاجار نیز در راستای همین سیاست شکل گرفت. پتر کبیر سرانجام در 18 فوریه 1725م در پنجاه و سه سالگی درگذشت.


منبع: راسخون