آرمان نوشت: کلید جریان سوم در جیب مطهری؟

آرمان/ متن پیش رو در آرمان منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست.
در حالی که روز جمعه اعلام شد اصلاح‌طلبان و اعتدالیون و صدای ملت لیست ائتلافی ارائه خواهند داد اما ساعاتی بعد علی مطهری این موضوع را تکذیب و تاکید کرد که تشکل او به صورت مستقل به ارائه لیست خواهد پرداخت. چرا او چنین تصمیمی گرفت؟ مگر نه آنکه دو طیف اعتدالیون و اصلاح‌طلبان از ابتدا همکاری با چهره‌هایی مانند مطهری را رد نکرده بودند پس چه موضوعی در این میان منجر به آن شد که فرزند شهید مطهری در راستای استقلال حرکت کند؟ برای درک این موضوع باید نگاهی به اظهارات قبلی درباره مطهری و مواضع نماینده تهران در مجلس داشت.

رویکرد اصلاح‌طلبان به علی مطهری

علی مطهری به سبب شخصیت سیاسی و مشی اعتدالی‌اش همواره مورد حمایت اصلاح‌طلبان بوده هر چند برخی دیدگاه‌های فرزند شهید مطهری مورد انتقاد این طیف است اما تفکرات مثبت او سرپوشی بر این تفاوت دیدگاه‌هاست. فرزند شهید مطهری از آنجا که آزاداندیشی فارغ از دیدگاه‌های سیاسی را مشی سخنرانی‌ها و نطق‌های خود در مجلس قرار داده و بارها بدین سبب مورد مواخذه تندروها قرار گرفته مورد حمایت طیف اصلاح‌طلب و روشنفکر جامعه است؛ به عبارتی او قدرت را با بداخلاقی سیاسی و انگ زدن به سیاسیون دارای دیدگاه مخالف معامله نکرد. کیانوش‌راد از فعالان سیاسی اصلاح‌طلب درباره چرایی حمایت از مطهری می‌گوید: «بخشی از تاثیر مطهری را بدون تردید به صراحت و شجاعت او و تا حدودی به پایگاه خانوادگی‌اش در بهتر شنیده شدن صدای او باید مرتبط دانست.» نباید فراموش کرد که مطهری تغییر کرده است و از ابتدا او دارای چنین روحیه‌ای نبود و اگر هم بود بروز بیرونی نداشت. کیانوش‌راد درباره این تغییر به صدا می‌گوید: «مطهری پس از دیدن واقعیت آرام‌آرام تغییر کرد؛ همه افراد از نظر روانی اصرار دارند تا‌ آنچه را که صحیح می‌دانند دنبال کنند. اما مواجهه با واقعیت‌ها و ایجاد شک و تردید و گذشتن از منفعت‌طلبی‌های مادی و حیثیتی گام اول برای تغییر است.» درباره چرایی گرایش اصلاح‌طلبان به علی مطهری نیز عبدا... ناصری فعال سیاسی اصلاح‌طلب گفته است: «یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های مطهری این است که نسبت به ایفای وظایف نمایندگی مجلس، با نگاهی ملی دغدغه دارد. باید از علی مطهری حمایت کنیم چون او را الگویی در جهت آزاداندیشی و شجاعت برای اصلاح‌طلبانی می‌دانیم که از مجلس هفتم به بعد در پارلمان حضور داشتند.»

رویکرد اصولگرایان به علی مطهری

«اصولگرا نبودم، اصولگرا معرفی‌ام کردند.» این جمله علی مطهری است که بارها بر زبان جاری کرده است. او نسبتی با اصولگرایان به معنای امروز ندارد و چندی پیش ایرادات آنها را علنی بیان کرد و برخی از آنها را اینچنین بیان کرد: «برخی اصولگرایان سیاست حذف رقیب خصوصا شخصیت‌های بزرگ انقلاب را در پیش گرفتند. برخی اصولگرایان فکر می‌کنند برای آنچه آنها آن را راه حفظ نظام می‌خوانند می‌توان بسیاری از حقوق مردم را نادیده گرفت. اصولگرایان راس واحدی ندارند و هر فرد و گروهی برای خود تصمیم می‌گیرد و...» از همین رو است که اصولگرایان هم با او تفاهمی ندارند و اگر سال‌های قبل بر سر گذاشتن نام او در لیست جلسه می‌گذاشتند امسال به نحوی رفتار کردند که گویی مطهری کاندیدای انتخابات مجلس نیست البته اگر هم درصدی تمایل به قرار دادن نام فرزند شهید مطهری در لیست داشتند او نمی‌پذیرفت چنانکه پس از اعلام حضور لاریجانی در انتخابات گفت: «آقای لاریجانی و افراد همفکر ایشان در جریان اصولگرایی، باید زودتر از این، راه خودشان را از بخش دیگر اصولگرا جدا می‌کردند، چرا که ائتلاف باید براساس مبانی فکری واحد باشد در حالی که مبانی فکری این دو گروه با هم تفاوت دارد و نمی‌توان مثلا لاریجانی و جلالی را در کنار افرادی مانند رسایی، کوچک‌زاده و حسینیان و ترقی قرار داد.»

گریز مطهری از وکیل‌الدوله‌ بودن

طیف دولت یا به عبارتی حزب اعتدال و توسعه هم نسبتی با مطهری ندارد چرا که فرزند شهید مطهری از اینکه لیست وکیل‌الدوله ارائه دهد چندان خشنود نیست. ائتلاف اصلاحات و اعتدالیون طی این روزها به ارائه لیست خواهد پرداخت بنابراین کاندیداهای این طیف هم در آن لیست حضور دارند. صادق زیباکلام می‌گوید: «در فاصله مجالس نهم و دهم مهم‌ترین تحولی که در رابطه با دکتر علی مطهری اتفاق افتاده این است که شکاف و فاصله ایشان با اصولگرایان به‌شدت افزایش یافته است.» وی ادامه داد: «امروز دیگر به هیچ شکلی نمی‌توانیم آقای مطهری را اصولگرا به معنای رایج اصولگرا در کشور بدانیم، منتها جدا شدن آقای مطهری از اصولگرایان به این معنا نیست که ایشان به جریان اصلاح‌طلب پیوسته باشند، بلکه ایشان به صورت منظم در حال پیدا کردن سرنوشتی شبیه آقای هاشمی هستند و آقای سیدحسن خمینی هم در حال پیمودن همین مسیر هستند.» وی افزود: «ایشان اصولگرایی هستند که سیاست‌های جریان اصولگرایی برایشان غیرقابل تحمل شده است، اما اصلاح‌طلب هم محسوب نمی‌شوند.»

رمز گشایی از تصمیم مطهری

علی مطهری در شرایطی اعلام کرد حاضر به ائتلاف با اعتدالیون و اصلاح‌طلبان نیست که همگان تصور محور بودن او در آن ائتلاف را داشتند اما تصمیم مطهری برای انتخابات چیست؟ به نظر می‌رسد وی درصدد راه‌اندازی جریان سوم سیاسی باشد، جریانی که تصمیم برای راه‌اندازی آن سابقه طولانی دارد چنانکه مرحوم حجت‌الاسلام سیداحمد خمینی از ابتدای انقلاب این خط را ترسیم کرد، خطی که اخلاق محور آن بود و رسیدن به قدرت در اولویت‌های بعدی قرار داشت. پس از آن هم حزب کارگزاران با رویکردی متفاوت از چپ و راست آن زمان شکل گرفت که البته اندکی بعد خود را چپ نامید و نتوانست راه سوم را محقق کند. حزب اعتدال و توسعه هم این داعیه را داشت اما به سبب ناشناخته بودن آن پیش ازانتخابات 92 نتوانست تاثیرگذاری زیادی داشته باشد و حالا مطهری است که تصور می‌کند نوبت اوست که بختش را برای راه‌اندازی و تثبیت جریان سوم امتحان کند.

چه کسانی در خط سوم هستند؟

با بررسی رفتارهای سیاسی افراد در برهه‌های مختلف می‌توان اینگونه عنوان کرد که برخی سیاسیون در این مسیر همراه با مطهری خواهند بود، سیاسیونی مانند مسعود پزشکیان و شاید کاظم جلالی که در لیست‌های رسمی دو جناح حضور ندارند. اگر مطهری بتواند لیستی با حضور این افراد ارائه دهد شانس پیروزی لیست صدای ملت چندبرابر خواهد شد.

* مطهره شفیعی

با کانال تلگرامی آخرین خبر همراه شوید

منبع: آرمان