گزارش تکان دهنده صداوسيما از تجمع معتادان در پارک هاي تهران

خبرآنلاين/ معتادان متجاهر بلاي جان خيابانها و پارکها شده اند. ميزگرد خبري ديشب شبکه دو سعي کرد بخشهايي از ناهماهنگي و عدم اثربخشي اقدامات دستگاه هاي مختلف در مبارزه با چهره اعتياد در شهر را نشان دهد. مقابله اي که چندان موفق نبوده است.
ديگر همه از ديدن چهره معتادان و خرده فروشهاي مواد مخدر پشت ديوار خانه شان ذله شده اند. حضور معتادان متجاهر به اندازه اي در بوستانها و معابر شهر تهران آشکار است که ديگر نمي توان آنها را به عنوان يک مشکل درجه اول به حساب نياورد. تصاويري که ديشب در برنامه گفتگوي ويژه خبري از حضور اين اشخاص در عوالم نشئگي در بوستانهاي شهر پخش شد در نوع خود تکان دهنده بود.

تصاوير واضحي از خريد و فروش و مصرف مواد مخدر و ولو شدن معتادان در پارکها پخش شد. خبرنگار با برخي از بانواني که در پارکها معتادند و مصرف مي کنند، صحبت کرد. کشيدن پايپ، مواد فروشي، مصرف کردن مواد، غش کردن معتادان در پارکها و تصاويري از اين دست، به سادگي در اين گزارش پخش شد.

امير شجاعي، مجري سياسي تلويزيون ديشب درباره آسيب هاي اجتماعي حرف زد و گفت ۳ ماه پيش مسئولان قول دادند ۱۰ روزه اين اشخاص را جمع کنند ولي خبري نشد. او چند تن از مسئولان رتبه اول مبارزه با مواد مخدر را به صورت تلفني و حضوري در استوديو گفتگوي ويژه خبري شبکه دو سيما جمع کرد تا اين موضوع را بررسي کند. پرويز افشار سخنگوي ستاد مبارزه با مواد مخدر به صورت حضوري در گفتگو شرکت کرد و حسين ذبحي معاون دادستان کل کشور و سعيد منتظر المهدي سخنگوي ناجا به همراه حسين طلا نماينده تهران وعضو کميسيون اجتماعي مجلس به صورت تلفني در اين گفتگو حضور داشتند.

بايد به اين سئوال جواب داد وقتي که دولت، ستاد مبارزه با مواد مخدر، دادستاني کل کشور، نيروي انتظامي، شهرداري تهران، مجلس و کميسيون اجتماعي آن و هر آنچه نهاد و سازمان مانند بهزيستي و وزارت بهداشت و ديگران سراغ داريد قرار است درباره مشکل کاهش اعتياد در کشور کارکنند. ولي چطور شده که طبق گزارشهاي رسمي فقط در يک سال، تعداد معتادان متجاهر، خيابانخواب و خطرناک، دو برابر شده؟

برخي مي گويند بودجه کافي درباره بازگرداندن اين اشخاص به زندگي عادي وجود ندارد و برخي نيز دولت را متهم به کم کاري و بي برنامه گي مي کنند. دولت هم مي گويد اين موضوع، فرا قوه اي و چند لايه است و طبق قانون، دستگاه هاي ديگر از جمله قوه قضاييه نيز در اين باره مسئوليت دارد. هر چه که هست، در ميزگرد خبري ديشب، مشخص نشد چرا زندگي عادي مردم تهران در برخي محلات، تحت تاثير معتادان خيابانخواب و متجاهر از حالت عادي خارج شده.

واقعا در شهر چه خبر است؟

پرويز افشار سخنگوي ستاد مبارزه با مواد مخدر: وجود معتادان خياباني يک واقعيت غيرقابل انکار است ولي اين چيزي که پرداخته شده به اين آدمها به عنوان آخر خط اعتياد، بخشي از مبارزه همه جانبه با مواد مخدر در کشور است. دستگاه هاي زيادي براي پيشگيري زحمت مي کشند ولي چند عامل باعث شده معتادان خياباني در چند سال گذشته افزايش يافته اند. يک تغيير الگوي مصرف است که افراد زودتر خياباني شوند. درباره مواد سنتي اين يک زمان ۱۰ ساله دارد که افراد خيابانخواب شوند. ولي مواد صنعتي و مصرف چند ماده اي اين رقم به ۲ سال کاهش مي يابد. براي همين با افزايش معتادان خياباني روبرو هستيم.

در اين ۳ ماه کاري کرديد؟

افشار: اين امر در اولويت قرار گرفته. تفاهم نامه اي با شهرداري تهران امضا شده و کارهاي زيادي شروع کرديم. افزايش ظرفيت براي درمان نگهدارنده و سم زدايي معتادان خياباني فراهم کرديم. تعداد قابل توجهي از مراکز ماده ۱۵ ظرفيتشان خالي شده و دارند معتادان را تحت درمان قرار مي دهند. چند مرکز اقامتي را شهرداري تهران بازسازي کرده و افراد در آن پذيرش مي شوند. ولي اتفاق بزرگ ادامه ساماندهي پس از ترک است. متاسفانه افراد اکنون بر اساس قانون حداکثر ۳ ماهه در اين مراکز مي روند و بعد از آن برمي گردند به خيابان. در اين ۳ ماه تعداد قابل توجهي درمان مي شوند ولي برميگردند به اجتماع. بيماري اعتياد مزمن است و براي ۸۰ درصد مجددا به دامان اعتياد بر مي گردند. کار مهم ديگر مراکز ساماندهي و بازتواني در هر منطقه ۲ واحد ۱۵۰ نفره به نام بهاران ايجاد مي شود. شهرداري اينها را جانمايي کرده و برخي را پايوت شروع کرده.

سردار سعيد منتظر المهدي سخنگوي ناجا به صورت تلفني روي خط برنامه آمد.

شما پارک دروازه غار را رفتيد و وضع را ديديد؟

منتظرالمهدي: بله.

قرار است فردا نيروي انتظامي در آنجا برود و معتادان براي چند روزي جمع آوري مي شوند؟

منتظر المهدي: واقعيت اين است يکي از دغدغه هاي امروز فرمانده نيروي انتظامي، معضل مواد مخدر است. روز و هفته اي نيست که جلسه اي برگزار نشود. ما به مسئوليت خود واقفيم و آمادگي اجراي صددرصدي آن را داريم. بلکه در کسري از هفته اين ظرفيت را داريم همه معتادان متجاهر را در سطح شهر جمع آوري کنيم. سيماي شهر تلطيف شود و ذهن مردم آرام شود. ولي آيا اين اقدام، همه مشکلات را حل مي کند، نه!

پس پليس آمادگي جمع آوري معتادان را دارد. ستاد مبارزه با مواد مخدر چه آمادگي دارد؟

افشار: ستاد مرکز هماهنگي است. جمع آوري تمام معتادان نسخه شفابخش براي پاک کردن چهره شهر نيست. اينها مجددا برمي گردند به شهر و بخش اندکي از آنها که مراجعه نمي کنند بايد جمع آوري شوند.

شما با مقدمه جمع آوري اينها، توانايي براي ادامه درمان اينها را داريد؟

افشار: قانون ستاد کاملا صراحت دارد که قبل از اينکه معتادان متجاهر جمع آوري شود بايد آيين نامه حمايت از معتادان کم بضاعت فرصت درمان فراهم شود. بعد هم ايجاد پوشش بيمه درمان است. حقيقت اين است که ما الان در کشورمان بار درمان به دوش بخش خصوصي، سمن ها و معتادان است. آنهايي که تمکن ندارند بايد اين اتفاق برايشان بيفتد. جلسات مکرر گذاشتيم. خوشبختانه عزيزان به تازگي پاي کار آمدند. امسال امکان پوشش بيمه اي با ۳۰۰ ميليارد ريال فراهم شده براي پوشش معتادان بي بضاعت. بخش قابل توجهي از معتادان متجاهربي بضاعت هستند. اين محقق نشده، ۱۶ استان آغاز شده از جمله تهران. بخش دوم، قابليت ساماندهي است.

پليس گفته مقابله با معتادان ۱۰ درصد کاهش يافته. شما انگيزه تان کم شده؟

افشار: اين آمار را قبول نداريم. امسال افزايش خدمت رساني به معتادان خياباني را داريم. يک بودجه قابل توجه را گذاشته. معادل اين بودجه را وزارت بهداشت و سازمان بهزيستي گذاشته اند. شنبه ساعت ۷ صبح جلسه مهمي در اين باره داريم و شهرداري ۳ برابر بودجه ما را بودجه مي گذارد. امسال با افزايش عملکرد در بخش کاهش آسيب روبروييم. شبها شخصا در مراکز تجمع معتادان حضور پيدا مي کنم. مردم شريف ما که خيرخواه هستند، اينها نيز آمده اند به معتادان کمک مي کنند. اينها بايد ساماندهي شود.

سردار، شما گفتيد يک بار پليس طرحي براي جمع آوري معتادان داشت. باز هم زمزمه است که دوباره قرار است اجرا شود؟
منتظر المهدي: پليس بيش از اين نمي توان منتظر شود. اين موضوع مطالبه و دغدغه مردم است. اعتياد با جرايم ديگر از جمله سرقتهاي خرد، ارتباط دارد. پليس پايتخت بارها اينها را جمع آوري کرده. گاهي تعدادي از اين افراد که پليس گرفته، زودتر از خود پليس به مکانهاي خود برگشتند. تا زيرساختها و مراکز و کمپها ايجاد نشود، براي بهداشت و خانواده شان کاري نشود، فايده اي ندارد.

پس جمع آوري فايده اي ندارد؟

منتظر المهدي: همه بايد به ميدان بيايند. طرح همه روزه بوده. پليس بيش از اين نمي توان منتظر باشد. امروز کارگروهي بود و پليس تا يک ماه آينده اينها را جمع آوري مي کند.

تاييد مي کنيد مقابله با معتادان ۱۰ درصد کاهش يافته؟

منتظر المهدي: احتمالا منظور اين بوده اقدامات اثرگذار نبوده. وقتي مي گيريم تحويل مي دهيم و اقدام نمي شود، معني اش همين است.

حسين ذبحي معاون قضايي دادستان کل کشور به صورت تلفني وارد گفتگو شد.

دستگاه قضا درباره نگهداري معتادان دچار تنگنا است؟

حسين ذبحي معاون قضايي دادستان کل کشور: دو ساز و کار قانوني تعيين تکليف معتادان در ماده ۱۶ قانون مبارزه با مواد مخدر مصوب ۱۳۸۹ مشخص است. معتاداني که داوطلبانه براي ترک و درمان اقدام نکردند بايد جمع آوري شوند و به مراکز ترک اعتياد معرفي شوند. (ارتباط قطع شد.)

سردار، شما يک ماه ديگر جمع مي کنيد اين معتادان را؟

منتظر المهدي: اتفاقات مهمي دارد مي افتد و قرار است زيرساختها فراهم شود. اميدوارم با همدلي و همزباني در يک ماه آينده بتوانيم مشکل را حل کنيم.

يعني انتظار داشته باشيم در شهر معتاد نبينيم؟

منتظر المهدي: بله، پليس وظيفه خود را انجام مي دهد. ولي اينها انسان هستند و موضوع پاکسازي محيط زيست نيست.

آمار معتادان چقدر است؟

افشار: سردار اشاره خوبي کردند که جمع آوري تنها نسخه شفابخش نيست و بايد بازتواني و توانمند سازي وحمايت اجتماعي باشد. اگر نباشد، با تکرار دستگيري و اعتياد مواجهيم. دومين بحث اين است که فرصت زماني به شهرداري و ساير دستگاه ها فراهم کنيم. آنچه ما با شهرداري رايزني کرديم و زحماتي کشيدند و مراکزي شکل دادند ۲ تا ۳ ماه نياز دارند و جدا پاي کار هستند دوستان. از طريق سمن ها سم زدايي کنيم و اينها را به مراکز بهاران بدهيم تا برگشت مجددشان کم شود. نکته مهم ديگر اين است که کاهش جرايم با جمع آوري معتادان امري موقت است. موقعي که اينها برگردند جرايم بالا مي رود. غافل از اينکه اينها جمع مي شوند، قاچاقچيان افراد ديگري را به جمع معتادان خياباني اضافه مي کنند و وقتي اينها از اردوگاه برگردند، تعداد افراد متجاهر بالا مي رود.

حسين ذبحي: سازو کار قانوني براي تعيين تکليف معتادان مطابق ماده ۱۶ است که معتاداني که اقدام به ترک داوطلبانه نمي کنند جمع آوري مي شوند و از سوي دادسرا به مراکز درمان اعزام مي شوند تا دردوره هاي سه ماهه قانوني، تحت درمان قرار بگيرند و بعد از آن نيز بر اساس آيين نامه مراقبت بعد از خروج معتادان، بايد نظارتهاي لازم براي کاهش ابتلاي آنها صورت گيرد.

يعني مشکل، نبود مراکز نگهداري است؟

ذبحي: بله.

نهادها کم کاري کردند؟

ذبحي: ما جلسات متعددي را در کميته مربوطه و دادستاني کل کشور درباره اين معتادان داشته ايم. تصميماتي اتخاذ شده و اميدواريم با اجراي آنها گام مهمي برداريم. واقعيت اين است که تعداد زياد معتاداني که بيمارند، از خانواده طرد شده اند، نيازمند بستر لازم و هزينه هاي زيادي و مکانهاي کافي براي بستري شدن و کاهش آسيب هستند.

شما با نهادهاي کم کار، برخورد نمي کنيم؟

ذبحي: نه، ما مدعي نيستيم و اين را احراز نکرديم. اعتبارات و زمينه ها و بسترهاي لازم براي اين تعداد معتاد در اختيار نيست. از طريقهاي مختلف از جمله افزايش مراکز درمان خصوصي و تعهد شهرداري تهران و ساير دستگاه ها براي ايجاد مراکز کاهش آسيب بتوانيم اين تعداد معتادان را سامان بدهيم. همه دستگاه هاي متولي جاذب هستند و تلاش مي کنند از يک ماه قبل که دادستان کل کشور اين موضوع را تاکيد کردند، ما مصوبات متعددي داشتيم. اما براي اين تعداد معتاد، نيازمند فضا، ظرفيت و امکانات است. تا آن زمان بايد از امکانات فعلي بهره گرفت ولي مشکل ريشه دار و نيازمند اعتبارات بيشتر است.

تجريه نشان داده اينطور بخواهيم پيش برويم، سه ماهه نمي شود کاري کرد؟

افشار: با ظرفيتهاي فعلي، در سه ماه اين کار قابل انجام نيست. دو اتفاق مهم افتاده. يکي حضور شهرداري است و ديگري از طريق مداخلات شهرداري و آگاه شدن مردم، اجتماعي شدن مبارزه به وجود آمده. خيرين مي آيند و مشارکت مي کنند. کساني شبها به معتادان غذا مي دهند. اينها را داريم ساماندهي مي کنيم. اين ظرفيتها در کنار ظرفيتهاي دستگاه هاي عضو ستاد بيايد ظرف سه ماه اتفاقات خوبي مي افتد.

يعني ۳ ماه کفاف مي دهد؟

افشار: اين يک معضل اجتماعي داراي فوريت است. نمي شود منکر شد که برخي افراد جديد جايگزين شوند ولي چهره شهر بهبود مي يابد.

حسين طلا، نماينده تهران عضو کميسيون اجتماعي مجلس به صورت تلفني وارد گفتگو شد.

ساخت اين اردوگاه ۱۰ هزار نفري معتادان به کجا رسيد؟

طلا: حدود ۳ سال است در مجمع نمايندگان تهران جلسه مي گذاريم. پليس در سال ۹۱ گفت تعداد معتادان ۷ هزار نفر است. سال ۹۲ گفتند اينها ۱۵ هزار نفر است. از شهرستان مي آيند و محلات جنوب و شمال شهر را درگير مي کنند. هيچ دستگاهي حاضر به قبول مسئوليت نيست. شهرداري تهران قانونا وظيفه اي ندارد، شهرداري مي گويد من حاضرم گردن بگيرم، ولي مسئوليتش را به من بدهيد.

شهرداري مسئوليت ندارد؟

طلا: نه، فقط آمده قبول مسئوليت کرده. مي گويد شما امکانات و جا مي خواهيد من مي دهم. امشب در محله هرندي رفتم ۴ مسجد بود که هر ۴ تايش به خاطر اين معتادان تعطيل بود. شهرداري گفت در ۳-۴ ماه آينده يک يا دو محل ۱۵۰ نفره براي معتادان خودمعرف ماده ۱۵ بسازند. معتادان مشمول ماده ۱۶ با حکم قضايي جمع مي شوند. مرکز شفق را گفتند آماده مي کنند که ۳ ميليارد تومان هزينه کردند و ۱۰۰۰ نفر ظرفيت دارد. يک مشکلي داشت که ريختند آتش زدند و فرار کردند. تعطيل شد. مجموعه ديگري که ۸۰ نفر را اسکان مي داد، اجاره اي بود و تعطيل شد. مجموعه فشافويه که قرار است ۱۰ هزار نفر بايد در آنجا باشند، گفتند فقط محکومان زنداني را مي توانند به آنجا ببرند که ۲ هزار نفر هستند. البته آنها مي گويند اين حرف قانوني است. کسي که محکوم شده را مي آوريم نه معتاد خيابانخواب. يا بايد مسئولان ما خانه هايشان را بياورند در اين محله ها يا صبح به صبح تعدادي معتاد را ببريم در خانه معتادان تا آنها تکان بخورند.

شما حاضريد خانه تان را ببريد آنجا؟

افشار: من وقت زيادي را صرف اينها مي کنيم. هر وقت با من کار داريد مي بينيد که در محلات با اين معتادان هستم.

طلا: مهم اين است که زن و بچه هايمان اين صحنه ها را ببينند. بايد خانواده مان را جاي اين خانواده ها بگذاريد. اين نکته اي که بگويند ۳ ماهه حل مي شود، خوشحال مي شوم اين معجزه را شاهد باشم! امشب با سردار کوثري در مسجدي در ميدان شوش بودم. آمدم گفتند فرزندان ما شهيد شده و حق ما اين نيست که شاهد اينها باشيم. بروند بالا شهري ها هم ببينند. لذا فکر مي کنم ستاد مبارزه با مواد مخدر، اگر دستگاه ها همکاري نمي کنند، يعني ستاد قدرت پيگيري ندارد و اين قابل قبول نيست.

گفته مي شود بودجه مبارزه با مواد مخدر سال ۹۲ و ۹۳ داده نشده. اين قابل پيگيري است؟

طلا: لايحه بودجه را دولت به مجلس داده. اگر انتظار دارند مجلس اين را اضافه کنند، دولت پيشنهاد بياورد. در تهران، مشکل پول نيست. مشکل بي برنامگي در ستاد مبارزه مواد مخدر است که رياست آن با رئيس جمهور و دبير آن هم وزير کشور است. الان شهرداري تهران وارد گود شده، قائم به فرد است. امروز آقاي قاليباف و امرودي مي آيند و اگر فردا نباشند، اين کارها هم زمين مي ماند.

چرا بودجه سال ۹۲ و ۹۳ ستاد نيامده؟

افشار: اين بودجه ها به سازمان سلامت داده شده براي بيمه معتادان، بخش اندکي اش جذب شده چون آيين نامه اين موضوع مضيق نوشته شده. اين آيين نامه را اصلاح کرديم تا اين بودجه مصروف بيمه شود. اشاره کردند به اينکه در راس اين ستاد رئيس جمهور است. نگاه ما بر اساس قانون، فراتر از يک نهاد دولتي است. يک نهاد فرادولتي و حاکميتي است و تمرکز همه اقدامات اجرايي و قضايي، يعني عزيزان قضايي نيز عضو هستند و تصميم براي همه لازم الطاعه است. اما اينکه تعدادي دستگاه ها پاي کار نمي آيند شکي در آن نيست ولي اينکه همه انگشت را به سمت رئيس جمهور و وزير کشور بگيريم، حقيقتا مشکل بزرگتر از اين مسايل است.

منتظرالمهدي: امروز همکاران از هر فرصتي براي همراه کردن مسئولان استفاده مي کنند. اخيرا نيز مکاتباتي کرديم و گفتيم پليس حاضر است فراتر از وظيفه به کمک سازمانها و نهادها از جمله در درمان، آموزش و حتي در اختيار گذاشتن اماکن ناجا کار کند. ما گفتيم در يک ماه آينده آماده ايم مانوري را برگزار کنيم تا همه معتادان متجاهر را جمع آوري کنيم. مشروط بر اينکه شرايط فراهم شود.

با کانال تلگرامي آخرين خبر همراه شويد telegram.me/akharinkhabar

ویدیو مرتبط :
فیلم تکان دهنده از پارک معتادان در تهران