سعودی‌ها باید بازی با حاصل جمع صفر در مقابل ایران را تغییر دهند

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری فارس، شورای آتلانیتک در یادداشتی به قلم یکی از اعضای خود به نام امیر هندجانی اشتباهات عربستان سعودی و دست بالای ایران در معادلات منطقه ای را برشمرد.

در ابتدای این گزارش آمده است: شاید این موضوعی مشخص باشد که رقابت میان ایران و عربستان آینده خاورمیانه را تعیین خواهد کرد.

جنگ سردی که میان دو ابرقدرت منطقه خاورمیانه در گذشته وجود داشت امروز به یک جنگ نیابتی آتشین و تمام عیار تبدیل شده است. جنگی که به درگیری در سوریه، یمن، عراق و به صورت فزاینده ای در لبنان گسترش یافته است. اقدام اخیر عربستان سعودی در اتحادیه عرب برای تروریستی خواندن حزب الله نیز باعث تشدید این تنش ها شده است. در واقع از زمانی که آمریکایی ها صدام حسین دیکتاتور عراق را سرنگون و راه را برای ایجاد یک دولت شیعی در بغداد هموار کردند،ریاض به صورت فزاینده ای خاورمیانه راشبیه به یک صفحه شطرنج می بیند که البته آن ها در این نبرد، بازی با حاصل جمع صفر را دنبال کرده اند.

در ادامه این گزارش نویسنده با اشاره به توافق هسته ای ایران و کشورهای 5+1 می افزاید: مذاکرات مخفی صورت گرفته میان دولت اوباما و ایران باعث شگفتی سعودی ها شد. ریاض برای روابط دوستانه خود با واشنگتن ارزش زیادی قائل است. این روابط درست در زمانی که در ایران شاه، مهم ترین هم‌پیمان آمریکا در منطقه از قدرت خلع و انقلاب اسلامی به پیروزی رسید به شکل رابطه ای اختصاصی درآمد. تا زمانی که ایران  آمریکا از گفت و گو با یکدیگر امتناع می کردند سعودی ها با آرامش به کار خود ادامه می دادند.

لابی های سعودی به واشنگتن فشار می آوردند تا علیه برنامه هسته ای ایران و تاسیسات هسته‌ای این کشور دست به اقدام نظامی بزند و پس از تلاش دولت اوباما برای حل و فصل تاریخی مسئله هسته ای ایران از طریق دیپلماتیک، آنها به صورت خصوصی با این مسئله مخالفت می کردند. وقتی که مذاکرات پایان یافت و توافق برجام حاصل شد کاخ سفید زحمات زیادی را متحمل شد تا به سعودی ها اطمینان دهد که توافق هسته ای ایران منادی یک "چانه زنی" نخواهد بود.

نویسنده در ادامه ضمن برشمردن شکست های عربستان در منطقه نوشت: دولت اوباما به منظور نشان دادن تداوم تعهد خود به ریاض در مقابل داستان سرایی سوال برانگیز سعودی ها درباره نقش حمایتی ایران از حوثی ها در تحریک به جنگ افروزی در یمن واکنشی نشان نداد. واشنگتن حتی برای بمباران کردن فقیرترین کشور عربی با فروش تسلیحات پیشرفته به عربستان سعودی موافقت کرد. وارد شدن ریاض به جنگ با یمن یک فاجعه بود. بنابر گزارش سازمان ملل، یمن در حال حاضر با بحران انسانی روبروست. از سوی دیگر حوثی ها نیز تا شکست فاصله زیادی دارند.

موضع سعودی ها در قبال جنگ در سوریه نیز غیرقابل دفاع است. آنها روی کنار رفتن بشار اسد از قدرت به شدت تاکید می کنند و بر گروه افراطی سنی مذهبی به نام جبهه النصره که از القاعده منشعب شده و دولت آمریکا نیز این سازمان را تروریستی می داند تکیه کرده است.به علاوه سعودی ها خواهان کنار گذاشتن صندلی ایران از مذاکرات صلح سوریه در ژنو هستند در حالی که ایران دارایی های بسیاری را برای دفاع از منافع خود در سوریه هزینه کرده است. این موضوع که آمریکا، روسیه، اتحادیه اروپا و سازمان ملل نیز علی رغم میل عربستان بر شرکت ایران در کنفرانس صلح ژنو تاکید می کنند به هیچ وجه جای تعجب ندارد.  

اخیرا نیز سیاست های عربستان سعودی در زمینه انرژی همانند سیاست خارجی این کشور به بیراهه می رود. همزمان با اعمال تحریم های نفتی توسط آمریکا و اتحادیه اروپا ضد ایران، عربسان سعودی تولید نفت خود را تا حد بی سابقه ای افزایش داد تا کمبود صادرات نفت ایران در بازارهای جهانی تامین شود. در سال 2011 ایران روزانه 700هزار بشکه نفت به اتحادیه اروپا صادر می کرد در حالی که این رقم در سال 2014 و پس از اعمال تحریم ها به زیر20هزار بشکه در روز رسید.

پس از توافق هسته ای ایران و 5+1 قیمت انرژی سقوط کرد و تا امروز نیز ریاض نقش تاریخی ایران در بازار انرژی را انکار می کند. در حالی که قیمت نفت به پائین ترین حد خود در دهه گذشته رسیده است سعودی ها قصد دارند این بار وارد جنگ قیمت شوند و ایران را مجبور کنند تا نفت خود را به بهای بسیار کمتری به بازهای جهانی عرضه کند. سعودی ها روی این موضوع در حال قمارکردن هستند که با کم شدن درآمدها، نظام ایران بی ثبات می‌شود و یا  ایرانی ها مجبور می‌شوند تا سیاست های خود در منطقه را تغییر دهند.

البته تاریخ نشان داده که اوضاع بر وفق مراد سعودی ها نیست. ایرانی ها همچنان از انقلاب خود دفاع می کنند، جنگ هشت ساله با عراق را پشت سر گذاشته اند، دشوار ترین رژیم تحریم های تاریخ که علیه کشوری توسط جامعه جهانی تحمیل شده بود را تحمل کردند و با نفت بشکه ای 21 دلار در اواخر سال 90میلادی کشورشان را اداره کردند. تهران توانایی مقابله با جنگ سعودی ها در موضوع قیمت نفت را دارد و اقتصاد این کشور نیز در حال رشد است. صادرات نفت تنها 15 درصد از میزان تولید ناخالص ملی ایران را تشکیل می دهد، درحالی که این عدد در عربستان سعودی 55درصد است. به نظر می رسد در حال حاضر سعودی ها قصد دارند میزان تولید خود را در شرایط کنونی حفظ کنند در حالی که تهران پس از بازگشت به بازارهای جهانی انرژی قصد چنین اقدامی را نخواهد داشت.

اختلافات ایران و عربستان در موضوع «تاثیر منطقه ای» به گمان عده ای سازش ناپذیر است اما شرایط این گونه به نظر نمی رسد. باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا در گفت‌وگوی مفصل خود با نشریه «آتلانتیک» به این نکته اشاره کرد که «ایران و عربستان منطقه را میان خود تقسیم کنند.». چه خوشایندعربستان باشد و چه نباشد، «حزب الله» نقشی اساسی را در سیاست، اقتصاد و مسائل اجتماعی لبنان ایفا می کند.

سیاست های تهاجمی عربستان منافع بلند مدت این کشور را تامین نمی کند. صندوق بین المللی پول پیش بینی کرده که اگر سعودی ها به رویه خود ادامه دهند در عرض پنج سال ذخایر مالی خود را تمام شده خواهند دید. تنها در سال جاری میلادی آنها با کسری بودجه98میلیارد دلاری دست و پنجه نرم کردند.

تهران برای گفت وگوی دوجانبه با عربستان بر سر مسائل منطقه ای اعلام آمادگی کرده است اما سعودی ها از گفت‌‌و گو امتناع کرده اند. آنها قصد دارند به سیاست منزوری کردن ایران با تمام خطرهایش ادامه دهند.  

انتهای پیام/

ویدیو مرتبط :
حاصل تقسیم بر صفر چند است؟