نسخه برگردان «صحیفه سجادیه با ترجمه‌ای کهن به فارسی» رسید

خبرگزاری کتاب ایران/ نسخه برگردان «صحیفه سجادیه با ترجمه‌ای کهن به فارسی» منتشر شد. این اثر علاوه بر ادعیه‌ها دارای گزارش نسخه‌شناسی و زبان‌شناختی به قلم مسعود قاسمی است.

مرکز پژوهشی میراث مکتوب با همکاری دفتر مطالعات فرهنگی و موقوفات میرزا محمد کاظمینی استان یزد به تازگی نسخه برگردان «صحیفه سجادیه با ترجمه‌ای کهن به فارسی» را با گزارش نسخه‌شناسی و زبان‌شناختی مسعود قاسمی منتشر کرد.

در پیشگفتار کتاب از اثر معروف «صحیفه سجادیه» که مشتمل بر ادعیه مأثوره از حضرت امام سجاد علی‌بن الحسین(ع)، است به عنوان یکی از کتاب‌های مهم و برجسته‌ بعد از «نهج‌البلاغه» یاد شده است که از آثار مدون اسلامی شیعیان است و از آن با عناوین «انجیل» اهل بیت، زبور آل محمد، اُخت القرآن و صحیفه کامله یاد می‌شود، همچنین در این پیشگفتار به خوانندگان یادآوری شده است که از این اثر ترجمه‌های متعددی در دست است و شروح بسیاری نیز بر آن نوشته‌اند.

در بخشی از گزارش مسعود قاسمی می‌خوانیم:‌ «دستنویس ترجمه فارسی حاضر از «صحیفه سجادیه» از جمله قدیم‌ترین ترجمه‌های شناخته‌شده از این اثر است که ظاهراً به حدود قرن هفتم هجری بازمی‌گردد. در این دستنویس به نام مترجم و زمان و مکان ترجمه اشاره‌ای نشده، ولی نام کاتب در انجامه عبدالرحیم الخلوتی ابن شمس‌التبریزی المشرقی و تاریخ کتابت آن سنه 791 است.»

به اعتقاد قاسمی، ترجمه بین‌السطرین حاضر ترجمه‌ای است تحت‌اللفظی که مترجم به سبب رعایت برگردان لفظ‌به‌لفظ نتوانسته نثری روان و شیوا، و در بسیاری موارد حتی قابل فهم،‌ ارائه کند. در مواردی مترجم و کاتب توضیحات و تفسیرهای کوتاهی را برای روشن‌تر شدن مطالب در ادامه ترجمه تحت‌اللفظی آورده‌اند.

در بخشی از این کتاب می‌خوانیم: «این ترجمه در یکی از نقاط مازندران انجام گرفته و مترجم بسیاری از کلمات عربی را به جای ترجمه به فارسی رسمی به مازندرانی برگردانده است، اما برخی از نارسایی‌های لغوی نشان می‌دهد که مترجم ظاهراً نسخه معتبری از متن عربی در دست نداشته است. نگارش غلط و نقاشی شدن تعدادی از لغات گویشی نیز نشان می‌دهد که کاتب با زبان مترجم آشنایی نداشته و در بعضی موارد با توجه به متن عربی توضیحاتی را به اصل ترجمه اضافه کرده و چه‌بسا در مواردی کلمات غیر گویشی را جایگزین کلمات گویشی مترجم کرده و آنها را تغییر داده است. مترجم مسلماً‌ اهل یکی از مناطق شیعه‌نشین مازندران بوده است.

اهمیت این ترجمه در این است که ما را با صورت کهن لغات مازندرانی آشنا می‌کند و آگاهی‌های تازه‌ای از این گویش به ما می‌دهد. عده‌ای از لغات متن حاضر در متونی مانند ترجمه «المدخل»، «ترک‌الاطناب»، «ذخیره خوارزمشاهی»، «روض‌الجِنان» و «روح‌الجَنان (تفسیر ابوالفتوح رازی)»، «شرح فارسی شهاب‌الاخبار»،‌ «مفتاح‌المعاملات» و «نهج‌البلاغه (ترجمه فارسی حدود قرن پنجم و ششم)» (مربوط به مناطق مرکزی و کناره دریای خزر و یا غربی ایران) به کار رفته است. تعداد دیگری از لغات آن در متون کهن مشاهده نمی‌شود ولی در برخی از گویش‌های معاصر شمالی ایران هنوز رایج است.»

نسخه برگردان «صحیفه سجادیه با ترجمه‌ای کهن به فارسی» متعلق به کتابخانه میرزا محمد کاظمینی، در 333 صفحه، شمارگان 200 نسخه، با جلد شومیز به بهای 70 هزار تومان و با جلد سخت به بهای 80 هزار تومان از سوی مرکز پژوهشی میراث مکتوب با همکاری دفتر مطالعات فرهنگی و موقوفات میرزا محمد کاظمینی استان یزد منتشر شده است.

نسخه برگردان «صحیفه سجادیه با ترجمه‌ای کهن به فارسی»، عصر پنجشنبه در موزه موقوفه کاظمینی (گنجینه نگین) در استان یزد رونمایی می‌شود.


منبع: خبرگزاری کتاب ایران