کانال‌های مالی داعش، حامیان منطقه‌ای و بین‌المللی آن

به گزارش خبرگزاری تسنیم، گروه تروریستی داعش که خود را با عنوان دولت اسلامی (الدولة الاسلامیة) معرفی می کند، یک گروه شورشی فعال در عراق و سوریه است که خود را کشوری مستقل دانسته و بخش‏هایی از شمال سوریه و عراق را در تصرف خود دارد. این گروه به رهبری ابوبکر البغدادی از جنگجویان سلفی جدا شده از شبکه‏ القاعده تأسیس شده و با دولت‏های عراق و سوریه و گروه‏های مخالف دولت سوریه وارد جنگ شده‏ است. هویت و اهداف این گروه بنیادگرا و ارتباطات آن به‏علت اطلاعات متناقض چندان مشخص نیست. گروهی معتقدند داعش یکی از شاخه ‏های القاعده در سوریه است. گروه دیگری آن‏ را یک سازمان مستقل می‏دانند که برای تشکیل دولت اسلامی در تلاش است و گروه سومی نیز معتقد است داعش ساخته و پرداخته پروژه های غربی- اروپایی برای استقرار نظم نوین در خاورمیانه است.

داعش را می‏توان مولود نامبارک تهاجم نظامی ارتش آمریکا و انگلیس به عراق نامید که با شعار مبارزه با آمریکا تلاش کرد با دامن زدن به تبلیغات دروغین مذهبی و مظلوم‏نمایی، به‏عنوان جایگزین نیروهای اشغالگر آمریکایی در عراق به آمال خود مشروعیت و تأسیس دولت به‏اصطلاح اسلامی شام و عراق رسمیت ببخشد. ریشه‏های تشکیل این گروه که قدیمی‏ترین تشکیلات در بین همه گروه‏های مسلح برجسته در منطقه است، به سال 2004میلادی باز می‏گردد، زمانی که ابومصعب زرقاوی سرکرده القاعده در عراق گروهی به نام «جماعت توحید و جهاد» تشکیل داد. زرقاوی که ریاست این گروه را به‏عهده داشت با القاعده به رهبری اسامه بن‏لادن بیعت کرد و نماینده القاعده در این منطقه شد. زرقاوی در سال میلادی‏2006 بدست نظامیان آمریکایی به قتل رسید و یکی از اعضای ارشد این گروه بنام «ابوحمزه مهاجر» رهبری این گروه را بدست گرفت. المهاجر برای توسعه داعش تلاش فراوان کرد و عملیات‏های مختلفی علیه نیروهای آمریکایی طراحی کرد. در همین حال، در پایان سال‏2006 «دولت اسلامی عراق» به رهبری ابو عمر البغدادی‏تشکیل شد. تا این‏که در آوریل 2010 در حمله مشترک نیروهای عراقی و آمریکایی همراه با «ابوعمر بغدادی» یکی دیگر از فرماندهان ارشد این گروه به قتل رسید. با مرگ ابو عمر بغدادی، شورای مشورتی دولت اسلامی عراق پس از گذشت ده روز، تشکیل جلسه داد و «ابوبکر بغدادی» را به ریاست گروه برگزید.

ابوبکر بغدادی در سال 1971 میلادی در یک خانواده دارای عقیده سلفی تکفیری در شهر سامرا به دنیا آمد. بغدادی فارغ‏التحصیل دانشگاه اسلامی بغداد است و لیسانس و فوق‏لیسانس و دکترایش را در این دانشگاه گرفته است و با فرهنگ اسلام، علوم تاریخ، انساب، فقه و مباحث شرعی آشنایی کامل دارد. بغدادی فعالیت‏های خود را با تبلیغ و آموزش شروع کرد و بعدها به کار نظامی روی آورد و امروز به‏عنوان قطبی از قطب‏های سلفیه جهادی و از برجسته‏ترین نظریه‏پردازان سلفی در استان‏های دیاله و سامرای عراق به شمار می‏رود. بغدادی پس از طراحی و اجرای چندین عملیات تروریستی و شرکت در جنگ‏های خیابانی با همکاری برخی از شخصیت‏های بنیادگرا و هم سو با اندیشه‏هایش نخستین گروه تکفیری جهادی را تشکیل داد و فعالیت‏های گروهی خود را در بغداد، سامرا و دیاله توسعه داد.

منابع مالی داعش

داعش از ثروتمندترین سازمان‏های تروریستی در جهان است، با وجود اجماع بین المللی که برای نابودی این گروه تروریستیب به وجود آمده، اما منابع گسترده و متعدد مالی که تروریست های داعش در اختیار دارند، همچنان آن ها را در قید حیات نگه داشته است.

پیشروی سریع و انتقال و سازماندهی تروریست‏های داعش بین مرزهای سوریه و عراق وترکیه و دستیابی این گروه به انواع سلاح و مهمات و تجهیزات پیشرفته، بدون در اختیار داشتن منابع مالی و تسلیحاتی و حمایتهای منطقه‏ای و بین‏المللی امکان پذیر نیست. قاچاق مواد مخدر، نفت و اشیای قیمتی از سوریه و انتقال آن به خاک ‏ترکیه و فروش آن‏ها در بازار سیاه، غارت اموال مردمی و دولتی از جمله دستبرد به بانک‏ها، گرفتن مالیات از تاجران و مغازه داران محلی، اخاذی و آدم ربایی، جعل و تقلب درکنار حمایت‏های مالی شهروندان و دولت‏های عربی بویژه عربستان و قطر، فروش برده داری و کنیز فروشی از مهم‏ترین فعالیت‏های این گروه تروریستی‏برای رفع نیازها و هزینه‏های مالی خود است.

قاچاق نفت و فروش آن در بازارهای سیاه‏

در کنار تسلط گروه تروریستی داعش بر منابع عظیم نفتی عراق این گروه تروریستی توانست در ظرف سه سال گذشته بر بسیاری از میادین، پالایشگاه‏ها و تاسیسات نفتی در شرق سوریه نیز تسلط پیدا کند و با کنترل تاسیسات نفتی عراق و سوریه تبدیل به فروشنده نفت در منطقه شود. داعش توانسته از طریق ایجاد شبکه‏های پیشرفته‏ای از واسطه‏ها و دلالان در منطقه کردستان عراق و نیز در ترکیه، روزانه 45 هزار بشکه به فروش برساند. فروش ارزان قیمت نفت درمیادین تحت تصرف داعش باعث شد این گروه به درآمدی نزدیک به 40 میلیون دلار در ماه دست پیدا کنند. نکته‏ای که باید در این‏راستا متذکر شد این است که اغلب درآمدهای قاچاق نفت داعش، با حمایت انگلستان و آمریکا و در اقلیم خودمختار کردستان عراق و از طریق ‏ترکیه به فروش می‏رسد. دولت ‏ترکیه نقشی مهم در کمک به داعش برای قاچاق نفت عراق ایفا کرده است، به ‏طوری که این گروه تروریستی با حمایت‏های شکل ‏گرفته توانسته روزانه حدود 200 تانکر نفت ارزان به ‏ترکیه ارسال نماید و از طریق ‏واسطه‏ها به فروش رساند و گاه روزانه 3 تا 5 میلیون دلار درآمد نفتی به ‏دست آورد.

قاچاق مواد مخدر

یکی از اصلی‏ترین بنیان‏های تقویت ‏کننده تروریست در جهان فعلی تولید و فروش مواد مخدر است. در این میان دولت اسلامی در کنار بهره‏گیری از کشت مواد مخدر در افغانستان خود به تولید و کاشت مواد مخدر همچون ‏تریاک و حشیش در برخی از مناطق همچون «حمام العلیل» و «محلبیه» پرداخته است. پیوند میان تروریسم و کاشت و فروش مواد مخدر به گونه‏ای است که بسیاری از تحلیلگران بین دو متغییر مطرح ارتباط مستقیمی برقرار نموده‏اند چنان‏چه امروزه با افزایش گروههای تروریستی و اقدامات تروریستی تجارت مواد مخدر نیز افزایش پیدا کرده است. پیرامون میزان درآمد گروه تروریستی داعش از تجارت مواد مخدر رقم دقیق و موثقی اعلام نشده است. با این حال برخی مبلغ این درآمد را تا سقف حدود یک میلیارد دلار در سال برآورد نموده‏اند. این درحالی است که همزمان با کشت و فروش مواد مخدر، تمایل این گروه تروریستی برای تولید مواد روانگردان همچون قرص‏های کپتاگون نیزافزایش پیدا کرده است. چنان‏چه گروه تروریستی داعش پس از یک ماه تسلط بر چندین کارخانه داروسازی در حلب، موسوم به کارخانه‏های داروسازی «آسیا» اقدام به تولید قرص‏های مخدر از این کارخانه‏ها کرده است که ازجمله خطرناکترین و قوی‏ترین قرص‏های مخدر مصنوعی به شمار می‏رود. میزان درآمد حاصله از فروش قرص‏های روانگردان در مقایسه با میزان هزینه‏ تولید رقمی بسیاربزرگ ارزیابی می‏گردد چنان‏چه این درآمد گاه تا یک و دو میلیارد دلار ارزیابی می‏شود.

سرقت از بانک‏ها

یکی از منابع مالی داعش سرقت از بانک‏ها است. تروریست‏های داعش همواره سرقت از مردم ساکن مناطق تحت سیطره خود و هم‏چنین دستبرد به بانک‏های واقع در سوریه و عراق را به‏عنوان یکی از مهم‏ترین راهکارهای مهم تأمین منابع مالی خود در اولویت قرار داده‏اند. بزرگترین دستاورد اقتصادی گروهک تروریستی داعش زمانی صورت گرفت که موصل بدون هیچ مقاومتی به‏ دست اعضای این گروه افتاد و آن‏ها بلافاصله بعد از ورود به موصل و اشغال استان نینوا، دست به غارت اموال بانک‏های بزرگ این شهر زدند و حدود 430 میلیون دلار بدست آوردند. گروه تروریستی داعش در اقدام دیگری به‏سرقت دارایی‏های موجود در بانک‏های فلوجه پرداختند که با این دستبرد حدود90 میلیارد دینار عراقی را به ‏سرقت بردند این اموال شامل حقوق کارکنان و پس اندازهای موجود در بانک‏ها بود. آن‏ها هم‏چنین تا کنون بانک‏های الثرثار، بانک الرافدین، بانک بغداد، بانک سرمایه‏گذاری را مورد سرقت قرار داده‏اند. این گروه به هنگام ورود به موصل، تکریت و فلوجه و 13 شهر دیگر، دارایی‏های موجود در 62 بانک دولتی و خصوصی را به‏سرقت بردند.

سرقت آثار باستانی‏

با گسترش یافتن تصرفات داعش در سالهای گذشته، میراث فرهنگی دو کشور عراق و سوریه که بخش‏هایی از خاکشان به تصرف این گروه در آمده بود، غارت شد. تروریست‏های داعش با این ادعا که آثار باستانی مصداق بت پرستی هستند دست به تخریب و چپاول آن‏ها زده‏اند و اشیا مهمی را تصاحب کردند که جزو میراث فرهنگی سوریه و عراق بود. قدمت برخی از این آثار به 8 هزار سال پیش می‏رسید و بهای آن‏ها در بازار آزاد به حدود 36 میلیون دلار می رسد. در سالهای گذشته کانون این صادرات مرزهای سوریه با ترک