يکي از بزرگترين پروژه هاي اکتشافي جهان به کما رفت

مهر/ آيا کشف دنيايي پنهان در زير قطب جنوب همچنان در حد يک رؤيا باقي مي ماند؟ با توجه به مشکلات اقتصادي روسيه پاسخ احتمالا و البته متأسفانه «بله» خواهد بود.
از يک طرف کاهش بودجه و از طرف ديگر افت ارزش واحد پول روسيه (روبل) اين کشور را مجبور کرده که يکي از شاخص ترين پروژه هاي علمي خود را متوقف کند. روسيه طي يک چشم انداز ۲۰ ساله پروژه عظيم حفاري در درياچه اي در زير لايه يخي قطب جنوب را دنبال مي کند. هدف از اين پروژه جستجو براي حيات دفن شده در اين نقطه از زمين است.
به تعويق افتادن تلاش بي سابقه روسيه براي نفوذ به درياچه «ووستوک» نشانه اي از وجود چالشهايي در برنامه اکتشافات قطب جنوب اين کشور به شمار مي آيد و حالا برخي دانشمندان معتقدند که زمان تجديد نظر درباره اين پروژه عظيم فرا رسيده است.
در سال ۲۰۱۲ برنامه «سفر اکتشافاتي قطب جنوب روسيه» موسوم به RAE عمليات حفاري ۴ کيلومتري در عمق يخ ناحيه اي از قطب جنوب را تکميل کرد تا در نهايت دسترسي به سطح درياچه ووستوک امکانپذير شود. از ووستوک به عنوان بزرگترين درياچه زيرسطحي قطب جنوب ياد مي شود.
نکته مهم درباره اين درياچه اين است که براي ۱۵ ميليون سال دست نخورده باقي مانده بود و اطلاعات بسيار اندکي هم از آن در اختيار دانشمندان قرار داشت.
اهميت اين درياچه زماني بيشتر مشخص مي شود که دانشمندان احتمال وجود اشکال ناشناخته اي از حيات را در آبهاي آن مي دهند. آنها اميدوارند که از اين آبهاي بکر سرنخهايي درباره اشکال مختلفي از حيات که ممکن است در گوشه و کنار منظومه شمسي وجود داشته باشند به دست آورند.
دانشمندان پروژه، نخستين نمونه برداري ها را در فوريه سال ۲۰۱۲ انجام دادند. کمتر از يک سال بررسي بر روي اين نمونه ها نتيجه شگفت انگيزي به همراه داشت. آنها از کشف ساختار ميکروبي ناشناخته اي خبر دادند که تاکنون در هيچ رده بندي لحاظ نشده بود. با اين حال اين نگراني هم مطرح شده بود که ميکروبهاي کشف شده بخشي از آلودگي برجاي مانده از فرآيند حفاري باشند.
دانشمنداني که در برنامه «سفر اکتشافاتي قطب جنوب روسيه» حضور دارند تلاش مي کنند تا بار ديگر و اين بار در تابستان پيش رو به درياچه ووستوک نفوذ کنند اما کاهش چشمگير بودجه تحقيقاتي اين گروه برنامه هاي از پيش درنظرگرفته شده را به حالت معلق درآورده است.
از آن گذشته کاهش ارزش روبل در معاملات اقتصادي به معناي آن است که دانشمندان روسي براي رساندن خود به قطب جنوب بايد پول بيشتري به شيلي پرداخت کنند. از اين رو به نظر مي رسد يکي از هيجان انگيزترين پروژه هاي تحقيقاتي چند دهه اخير جهان به حالت کما رفته است.

در حال حاضر روسيه ۵ ايستگاه تحقيقاتي در قطب جنوب دارد که بنابر اعلام آکادمي شوراي علمي اين کشور تمامي آنها در طول سال فعال خواهند بود اما خبري از انجام حفاري براي کشف ناشناخته ترين اشکال حيات در زمين نخواهد بود.